Is Marcas sunt una regione italiana a istatutu ordinàriu de s'Itàlia tzentrale de unos 1.518.796 bividores, cun cabulogu Ancona, incarada cara a est a su mare Adriàticu. S'Apenninu umbru-marchigianu sìngiat in s'ovest sa làcana cun sa Toscana e s'Ùmbria; in su norte sa regione allàcanat cun s'Emìlia-Romagna e sa Repùblica de Santu Marinu, in su sud cun su Abrutzu e su Làtziu. Sunt parte de s'Euroregione Adriàticu Jònica, su cale forum (Initziativa Adriàticu Jònica) tenet sede in su cabulogu Ancona.


Artìculu in LSC

Thumb
Bandera
Thumb
Posidura in Itàlia

Sa regione si seberat pro una forte omogeneidade[1]: manna parte de su territòriu est montigrosu, is tzentros abitados sunt pro s'in prus postos in is pitzos de is montes, su paesàgiu agràriu, derivadu dae su mesapare, est caraterizadu dae tancas numerosas[2].

Dae bisura antròpica sa regione est meda omogènea:[3], mancari articulada in diversas autonomias parallelas de onni zona; s'economia si caraterizat pro unu modellu econòmicu-imprenditoriale definidu su "modellu marchigianu"[4].

Sa regione si caraterizat fintzas pro una richesa singulare de artistas e istudiosos tzèlebres a livellu internatzionale: Raffaello Sanzio (1483 - 1520), su gèniu de Urbino chi est istadu unu intre de sos majores interpretes de sa pintura de su Rinaschimentu[5]; Gioachino Rossini (1792 - 1868), unu de sos prus composidores operistas mannos de s'istòria de sa mùsica[6]; Giacomo Leopardi (1798 - 1837), intre sos majores poetas de s'Otighentos italianu e una de sas prus importantes figuras de sa literadura mundiale[7]; Maria Montessori (1870 - 1952), nodida pro su rivolutzionàriu mètodu didàticu suo, aplicadu in millis de iscolas in totu su mundu[8]; Gentile de Fabriano (1370 - 1427), pintore intre sos prus rapresentativos de su Gòticu internatzionale[9]; Triagu de Ancona (1391 - 1452), babbu de s'Archeologia[10]; Donato Bramante (1444 - 1514), architetu e pintore, intre sos printzipales artistas de su Rinaschimentu,[11]; Preìderu Matteo Ricci (1552 - 1610), intre sos prus mannos divulgadores de sa cultura otzidentale in Tzina e istudiosu de sa tziviltade orientale[12]; infines is duos tzèlebres composidores Giovanni Battista Pergolesi (1710 - 1736)[13] e Gaspare Spontini (1774 - 1851)[14].

Riferimentos

Àteros progetos

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.