Планета
From Wikipedia, the free encyclopedia
Чолбон (атын аата Одон, гир. πλανήτης, πλάνης — «айанньыт», нууч. планета) диэн Омуктар ыккардыларынааҕы Астрономия Униятын (IAU) быhаарыытынан буолар, бэйэтин тардыыта баар буоларыгар маассалаах уонна иhигэр үөскэх хардата буолбат, сулус тула эргийэр халлаан куйаарын эттигэ.
Сүнньүнэн икки кылааска араараллар: бөдөҥ гынан баран көпсөркөй уонна кыра, Сиргэ майгынныыр кытаанах ньуурдаах чолбоннор.
Күн эргииригэр 8 чолбон баар. Күнү тула бэйэлэрин аргыстарын кытта бииргэ 8 улахан чолбон баар: Мэндэҥэ, Дьэллэҥэ, Сир, Хатааһын чолбоно, Сэндэли, Кураан чолбоно, Уран уонна Нептун - төгүрүйэн хамсыы сылдьаллар.
Маны таһынан 5 кырачаан чолбоннор: Плутон (2006 сыллаахха диэри тохсус чолбон быһыытынан ааҕыллара), Макемаке, Хаумеа, Эрис уонна Церера.