From Wikipedia, the free encyclopedia
Кашкайдар (бэйэлэрин ааттаналлара – qaşqaylar, б.а. — qaşqay, азерб. qaşqaylar, перс. قشقایی) – Ирааннааҕы Фарс, Хузестан уонна соҕуруу Исфахан сирдэригэр олорор түүр тыллаах көс биистэрэ[1]. Ирааннааҕы азербайдьаан омугун шахсэвэн диэн бииһин кытта биир төрүттээхтэр[2][3]. Сорох чинчийээччилэр саныылларынан кашкайдар азербайдьаан тылыгар чугас кашкай тылынан саҥараллар[4], атыттар этэллэринэн кашкайдар тыллара азербайдьаан тылын диалега эрэ[5].
XIX-с уонна XX-с үйэ бастакы аҥарыгар Эуропа уонна нуучча чинчийээччилэрэ кашкайдар төрүттэрин туһунан араас сабаҕалааһыннары эппиттэрэ. Бу сабаҕалааһыннар сүрүннээн араас кашкай биистэрэ бэйэлэрэ эппит көрүүлэргэ олоҕурар этилэр[6].
Холобур, В.В. Бартольд уонна XIX үйэтээҕи Ираан сорох чинчийээччилэрэ сабаҕалыылларынан кашкайдар халач диэн оҕус бииһиттэн арахсан XI үйэҕэ Ираан киин сирдэригэр олохсуйбуттар. Бу сабаҕалааһыны кашкайдар ахсааннарыгар халач диэн биис баара бигэргэтиэн сөп[7].
Пьер Оберлинг диэн Америкатааҕы историк сабаҕалыырынан кашкайдар төрүт сирдэрэ Ирааннааҕы Азербайдьаан буолар. Бу чинчийээччи этэринэн кашкайдар биистэрин ааттара Азербайдьаан сирдэрин ааттарын кытта ситимнээхтэр, холобур диэн эттэххэ: Муганлу, Ак-Койунлу, Кара-Койунлу, Бэйгдэли уонна Мусэллу. Ону таһынан П. Оберлинг бэлиэтээбитинэн кашкайдар Тэбриз сирин дойду дииллэр эбит[8].
Кашкай тылын таһымын туһунан биир кэлим санаа суох эрээри, үгүс тыл үөрэхтээхтэрэ саныылларынан кашкай тыла азербайдьаан тылын диалега буолар[9].
Кашкайдар бэйэлэрин тылларын түрки диэн ааттыыллар[8].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.