Аргунов Иван Александрович (24.12.1922, Игидэй нэһилиэгэ, Таатта улууһа, Саха АССР — 27.10.1988) — социолог-учуонай, суруналыыс, история билимнэрин кандидата.
Кылгас чахчылар Төрөөбүт күнэ:, Төрөөбүт сирэ: ...
| Иван Александрович Аргунов |
 |
| Төрөөбүт күнэ: |
24 ахсынньы 1922({{padleft:1922|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:24|2|0}})
|
|---|
| Төрөөбүт сирэ: |
Игидэй нэһилиэгэ,
Таатта улууһа,
Саха АССР
|
|---|
| Өлбүт күнэ: |
27 алтынньы 1988({{padleft:1988|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:27|2|0}}) (65 сааһыгар)
|
|---|
| Дойдута: |
ССРС ССРС
|
|---|
| Үөрэммит кыһата: |
Дьокуускайдааҕы пединститут
|
|---|
| Наҕараадалара: |
|
|---|
Сап
Бикипиэдьийэҕэ маннык араспаанньалаах дьон туһунан ыстатыйалар бааллар, көр Аргунов.
- 1922 сыллаахха ахсынньы 24 күнүгэр Саха АССР Таатта улууһугар Игидэй нэһилиэгэр төрөөбүт.
- 1941—1943 сс. — Томпо улууһун Кириэс Халдьаайы орто оскуолатыгар учууталлаабыт.
- 1943—1945 сс. — Аҕа дойду Улуу сэриитигэр кыттыбыт. Украинаҕа, Польшаҕа, Германияҕа, Берлиҥҥэ тиийэ сэриилэспит.
- 1946—1954 сс. — редакция уонна издательство үлэтигэр араас дуоһунаска үлэлээбит. Икки сыл Саха АССР үөрэҕириитин миниистирин солбуйааччытынан үлэлээбит (1953—1954).
- 1950 с. — Дьокуускайдааҕы педагогическай институту бүтэрбит.
- 1954—1961 сс. — «Эдэр коммунист» уонна «Молодежь Якутии» хаһыаттарга редакторынан үлэлээбит.
- 1959—1971 сс. — Саха АССР суруналыыстарын Сойууһун правлениетын бэрэссэдээтэлэ[1].
- 1956 с. — ССКП КК Үрдүкү партийнай оскуолатын бүтэрбит.
- 1961—1965 сс. — «Советская Россия» хаһыат собкорреспондена.
- 1965—1970 сс. — «Кыым» уонна «Социалистическая Якутия» хаһыаттар холбоһуктаах редакцияларын редактора.
- 1970—1974 сс. — ССКП Дьокуускайдааҕы обкомун пропагандаҕа уонна агитацияҕа салаатын сэбиэдиссэйэ.
- 1970 с. — история билимнэрин кандидатыгар «Партийное руководство начальным этапом культурной революции в Якутской АССР» тиэмэҕэ диссертациятын көмүскээбит.
- 1972 с. — старшай научнай үлэһит аата иҥэриллибит.
- 1974—1988 сс. — ССРС БА СС Дьокуускайдааҕы филиалын социологияҕа чинчийиилэрин лабораториятын сэбиэдиссэйэ.
- 1988 сыллаахха алтынньы 27 ыарахан ыарыыттан олохтон барбыт.
И. А. Аргунов — якутоведение бастакы чинчийээччитинэн биллэр, 40-н тахса билим үлэтин суруйбут. Маны таһынан партия киин комитетын бэчээккэ уоргана «Советская Россия» хаһыакка үлэлии сылдьан бүтүн дойдуга биллэр ыстатыйалары суруйбут үрдүк таһымнаах суруналыыс этэ.
- «У истоков социалистической культуры народов Якутии» (Якутск, 1971).
- «Кэпсээҥҥит, хайдах олороҕут?». — Дь., 1979.
- «Социальное развитие якутского народа» (Новосибирск, 1985).
- «Социалистическая судьба якутского народа» (Якутск, 1986).
- «Социальная сфера образа жизни в ЯАССР» (Якутск, 1988).
- «Бочуот Бэлиэтэ» уордьан
- Емельян Ярославскай аатынан суруналыыстар бириэмийэлэрин лауреата (1980; «Кэпсээҥҥит, хайдах олороҕут?» кинигэтин иһин)
- Саха АССР культуратын үтүөлээх үлэһитэ
- 1998 сыллаахха Саха Өрөспүүбүлүкэтин билимнэрин академията уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин суруналыыстарын Сойууһа И. А. Аргунов аатынан бастыҥ суруналыыстарга бириэмийэ олохтообут.
- Саха Өрөспүүбүлүкэтин Президенин 2010 сыл алтынньы 18 күнүнээҕи 313 №-дээх Ыйааҕынан И. А. Аргунов аата Таатта улууһун киин библиотекатыгар иҥэриллибит[2].
- Кульчицкий С. В., Николаева В. В., Луковцев В. С. // Известия Сибирского отделения АН СССР. Серия истории, филологии и философии. — 1987. — № 3. — Вып. 1. — С. 59. — Рец. на монографию «Социальное развитие якутского народа». Новосибирск, 1985.
- Борисяко А. Виноват ли барометр? // Еженедельник АН СССР. Поиск.— 1989. — 18—25 декабря.
- Светлое эхо: Воспоминания об Иване Александровиче Аргунове // СПб., 1997.
- Vytebsky P. In the article «Yakuts». In: Smith, Graham.1990. The Nationalities Questions in the Soviet Union. London, Longman, 1990.
- Balzer M. Homelands, leadership and self rule: observations on interethnic relations in the Sakha Republic. In: Polar Geography, 1995, vol.19, № 4, pp. 284—305.
- Khazanov A. After the USSR: Ethnicity, nationalism and politics in the Commonwealth of Independent States. Madison: University of Wisconsin Press, 1995.
- Cruinshank J. and Argounova T. Reinscribing Meaning: Memory and Indigenous Identity in Sakha Republic (Yakutia). In: Arctic Anthropology, 2000, vol.37, № 1, pp. 96—119.
- Кэргэнэ — Нестерова У. Н.
- Кыыһа — Аргунова-Лоу Татьяна Ивановна, философия билимнэрин доктора.
Указ от 18 октября 2010 года // Якутия. — 2010. — 29 окт.
