पटना बिहारराज्यस्य राजधानी अस्ति । पाटलीपुत्रं पुरातनभारतस्य किञ्चन नगरम् आसीत्। एतत् नगरम् अजातशत्रुणा स्थापितम्। तदनन्तरं पाटलीपुत्रं मगधमहाजनपदस्य राजधानी अभवत्। द्वौ बौद्धसङ्घौ अत्रैव अभवताम् । महाराजस्य अशोकस्य शासनकाले पाटलीपुत्रं भूमौ वरिष्ठं नगरम् आसीत्। यवनराजदूतः मेगास्तनीस् अस्य सौन्दर्यं वर्णितवान् अस्ति । द्वादशशतके मुसल्मान् आक्रमकाराः एतत् नगरं नाशितवन्तः। अस्य अवशेषाः इदानीन्तनपटनानगरस्य अधः सन्ति । बिहारराज्यस्य महानगरमेतत् राज्यस्य राजधानी अस्ति । अस्य पाटलीपुत्रम् इति नाम आसीत् गङ्गानद्याः तीरे ८ कि.मी दीर्घप्रदेशे व्याप्तं नगरमेतत् । पूर्वदिशि प्राचीनपाटनानगरस्य भागः अस्ति । पश्चिमदिशि नवपटनानगरमस्ति । अत्रैव प्राशासनिकभवनानि सन्ति । मुख्यकार्यालयस्य पुरतः हुतात्मास्मारकं निर्मितम् अस्ति । गोलघर् धान्यसङ्ग्रहालयः क्रिस्ताब्दे १७७० तमे वर्षे निर्मितः। लार्ड् हेस्टिङ्ग महोदयेन रुपितं विचित्राकारकं भवनम् एतत् । एतत् २५ मीटर् उन्नतमस्ति । अस्य शिखरप्रदेशतः पाटनानगरस्य म्यूसीयं, गुरुद्वारं, सिक्खानां हरमन्दिरं, पाटनादेवीमन्दिरं सरदार-आश्रमः च द्रष्टुं शक्यते । खुदाभक्षप्राचीनवाचनालयः कुम्राहारप्राचीनपाटलीपुत्रम् (६ कि.मी) दूरे स्तः । कुम्राहार अशेकचक्रवर्तेः राजधानी आसीत् । क्रिस्तपूर्वतॄतीयशतके चन्द्रगुप्तमौर्यस्य बिन्दुसारस्य च राजधानी अत्र आसीत् । अत्र एकं सभाभवनमासीत् । इदानीं केवलं स्तम्भाः सन्ति । आनन्दविहारनामकं बौद्धमठम् अत्र आसीत् । पाटनासमीपे दर्शनीयानि स्थानानि वैशाली राजगिर नलन्दा इत्यादीनि ।
पटना पाटलीपुत्रम् | |
|---|---|
|
महानगरम् | |
 वामतः दक्षिणं: बुद्धमेमोरियल् पार्क्, तक्थ् श्री पाटनासाहिब्, गोपुरम्, पाटनानस्तुसङ्ग्रहालयः, हुतात्मस्मारकम् | |
| देशः |
 भारतम् |
| राज्यम् | बिहारराज्यम् |
| क्षेत्रम् | मगध |
| विभाग | पटना |
| मण्डलम् | पटना |
| Ward | 72 wards |
| Government | |
| • Body | पटना नगर निगम |
| • महापौरः | सीता साहू (NDA) |
| Area | |
| • महानगरम् | २५० km२ |
| Elevation | ५३ m |
| Population (2011) | |
| • महानगरम् | १६,८३,२०० |
| • Density | १,८०३/km२ |
| • Metro | २०,४६,६५२ |
| भाषाः | |
| • अधिकृताः | हिन्दी |
| • अतिरिक्त अधिकृताः | उर्दू |
| • क्षेत्रिय | मगही |
| Time zone | UTC+५:३० (भारतीयप्रमाणसमयः) |
| पत्रसङ्केतसङ्ख्या |
8000XX |
| दूरवाणी | +91-612 |
| ISO 3166 code | IN-BR-PA |
| Vehicle registration | BR 01 |
| Sex ratio | 1.13 |
| साक्षरता | 84.71% (८४.७१%) |
| Lok Sabha constituency | Patna Parliamentary Constituency, Pataliputra Parliamentary Constituency, Patna Sahib Parliamentary Constituency |
| Vidhan Sabha constituency | Bakhtiyarpur(180), Digha(181), Bankipur(182), Kumhrar(183), Patna Sahib(184), Fatuha(185), Danapur(186), Maner(187), Phulwari-SC(188) |
| Planning agency | Patna Regional Development Authority |
| Civic agency | Patna Municipal Corporation |
| Distance from Delhi | 1,015 किलोमीटर (631 मील) NE (land) |
| Climate | Cwa (Köppen) |
| Precipitation | 1,100 मिलीमीटर (43 इंच) |
| Avg. annual temperature | 26 °से (79 °फ़ै) |
| Avg. summer temperature | 30 °से (86 °फ़ै) |
| Avg. winter temperature | 17 °से (63 °फ़ै) |
| Website | www.patna.nic.in |
धूमशकटमार्गः
पूर्वविभागे देहली-पाटना, कोलकाता-पाटना धूमशकटमार्गौ स्तः । पाटना बृहन्निस्थानमस्ति ।
विमानमार्गः
देहलीवाराणसी- इत्यादिनगरेभ्यः विमानसम्पर्कः अस्ति । पाटना टूर्स् एण्ड् ट्रावल्स् प्रवासव्यवस्थां करोति ।
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
