From Wikipedia, the free encyclopedia
एतत् काफीपेयम् अपि भारते वर्धमानस्य कस्यचित् सस्यविशेषस्य वैशिष्ट्यम् अस्ति । एतत् काफीपेयम् अपि सस्यजन्यः आहारपदार्थः । एतत् काफीपेयम् आङ्ग्लभाषायां Coffee इति उच्यते । काफीसस्यस्य फलनाम् अन्तः विद्यमानैः बीजैः एव काफीचूर्णं निर्मीयते । ततः तेन काफीचूर्णेन इदं काफीपेयं निर्मीयते । तत् पेयं सर्वदा उष्णं कदाचित् शीतलं चापि पीयते । अनेन काफीचूर्णेन निर्मीयमाणं काफीपेयं जगति एव अत्यन्तं जनप्रियं पेयम् अस्ति । अनेन काफीचूर्णेन २००३ तमे वर्षे निर्यातवस्तुषू विश्वे एव षष्ठं स्थानं प्राप्तम् अस्ति । आरम्भस्य पञ्चस्थानानि क्रमशः गोधूमेन, रागीधान्येन, सोयाधान्येन (निष्पावप्रभेदः), तालतैलेन, शर्करया च प्राप्तम् अस्ति ।
 A cup of black coffee | |
| प्रकारः | Hot or cold (usually hot) |
|---|---|
| मूलोत्पत्तिः | Yemen (earliest credible evidence of coffee drinking), Ethiopia (possible consumption of roasted dry beans) |
| आविष्कृतम् | Approx. 15th century |
| वर्णः | Dark brown, beige, black, light brown |
अस्य काफीपेयस्य इतिहासः ९ शतकतः आरब्धः अस्ति । एतत् काफीपेयं प्रथमवारम् इतियोपियादेशे आरब्धम् । अनन्तरम् ईजिप्त् तथा यूरोप् देशानां द्वारा विश्वस्य विभिन्नान् देशान् प्राविशत् । "काफी" इति शब्दः इतियोपियाभाषायाः "काफ" इति शब्दतः उद्भूतम् । तत्र इतियोपियादेशे "काफ" नामकः प्रदेशः अस्ति । एतत् काफीपेयं १५ शतके पर्षिया, ईजिप्त्, उत्तर-आफ्रिका, तार्कि देशान् प्राविशत् । १४७५ तमे वर्षॆ ईस्तान्बुल् नामके नगरे "काफी-मन्दिरम्" आरब्धम् । १७ शतके यूरोप् देशेषु काफीपेयम् अत्यन्तं जनप्रियं जातम् । ततः ड्च्-वणिजः महता प्रमाणेन तस्य आयातम् आरब्धवन्तः । तदनन्तरम् इङ्ग्लेण्ड्-देशस्य "काफीगृहाणि" अपि प्रसिद्धानि अभवन् । तानि काफीगृहाणि वाणिज्यकेन्द्राणि अभवन् अपि ।
काफीसस्यं द्विविधं भवति । अराबिकं तथा रोबस्टं चेति । अराबिकवंशस्य काफीसस्यस्य वर्धनं प्रथमम् इतियोपिया मध्ये कृतम् । तथैव रोबस्टवंशस्य वर्धनम् अद्यतन-उगाण्डदेशे कृतम् । रोबस्टवंशस्य काफीबीजानि अत्यधिकप्रमाणेन "केफीन्"-अंशयुक्तानि भवन्ति । एतेषां रोबस्टवंशस्य काफीबीजानां भर्जनावसरे कश्चन विभिन्नः गन्धः अपि उत्पद्यते । अराबिकवंशस्य काफीबीजानि एव प्रसिद्धानि जनप्रियाणि च ।
काफीसस्यस्य बीजानि संस्कृत्य एव काफीचूर्णं निर्मातव्यं भवति । प्रथमं काफीफलानि उत्पाटनीयानि, अनन्तरं तेभ्यः फलेभ्यः बीजानि पृथक् करणीयानि । ततः तानि बीजानि शुष्कीकरणीयानि । तदनन्तरं तानि बीजानि भर्जयित्वा चूर्णं सज्जीक्रियते । काफीबीजानां भर्जनस्य आधारेण काफीपेयस्य रुचिः निर्धारिता भवति । भर्जनेन बीजे तैलस्य उत्पत्तिः भवति । तथैव कतिपयः आम्लाः अपि उत्पद्यन्ते । तस्मात् एव कारणात् काफीपेयं विशिष्टां रुचिं गन्धं च प्राप्नोति । फिल्टर्-काफीपेयनिमित्तं अतिसूक्ष्मचूर्णं न क्रियते । "क्षणसिद्ध"-काफीनिमित्तं अतिसूक्ष्मचूर्णं सज्जीक्रियते ।
बह्वीषु संस्कृतिषु अनेन काफीपेयेन प्रमुखं स्थानं प्राप्तम् अस्ति । दक्षिणभारते तु गृहम् आगतेभ्यः अतिथिभ्यः काफीदानम् अतिथिसंस्कारस्य अङ्गभूतम् । कुत्रचित् काफीपेयं निषिद्धम् अपि आसीत् । १६ शतके मेक्का सदृशेषु देशेषु एतत् काफीपेयम् उत्तेजनकारकम् इति निषिद्धम् आसीत् । १७ शतके इङ्ग्लेण्ड्देशे काफीपेयं राजकीयविद्रोहिभिः केवलम् उपयुज्यते इति निषिद्धम् आसीत् ।
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
