Tirane
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tirane (jndr'à l'albanese: Tiranë, pronunge AFI: [tiˈɹaːnə]; localmende dette Tirona) jè 'a capitale e maggiore cetate de l'Albanie. Comune capeluéche d'a prefetture omoneme, jè 'a cetate cchiù granne pe l'arèe e popolazzione d'a Repubbleche d'Albanie. 'A soje estensione territoriale 'a rende une de le comune cchiù estese d'Europe[3].
Tirane comune | |
---|---|
(SQ) Tiranë | |
Localizzazione | |
State | Albanie |
Prefetture | Tirane |
Amministrazione | |
Sinnache | Erion Veliaj (PS) da 'u 30-7-2015 |
Territorie | |
Coordinate | 41°19′44″N 19°49′04″E |
Altitudine | 110 m s.l.m. |
Superficie | 1 110 km² |
Crestiàne | 912 190[1] (1º scennare 2021) |
Denzetà | 821,79 ab./km² |
Otre 'mbormaziune | |
Lènghe | albanese |
Cod. postale | 1001–1028 |
Prefisse | +355 4[2] |
Fuse orarie | UTC+1 |
Targhe | TR fino al 16-2-2011 |
Nome javetande | tiranise, (SQ) tiranas |
Sciurne festive | 28 novemmre |
Cartografije | |
Site istituzionale | |
Se iacche sciugrafecamende a 'u cendre d'u Paìse, cirche 35 km a est de Durazze e cirche 40 km a nord-ovest de Elbasan, sorge in une valle racchiuse da mundagne e colline (Monde Dajt a est, le colline de Kërrabë e Sauk a 'u sud, le colline Vaqarr e Yzberisht a ovest e Kamzë a nord) e affiancate da diverse laghe e da 'na riserve naturale nazionale (parku i madh).
Fiorì cumme cetate jndr'à 'u 1614, ma 'a reggione ca osce corrisponde a 'u territorie soje ha state javetate ininterrottamende da l'età d'u ferre. L'arèe ha state popolate da le Illirie e ha state molte probabilmende 'u nuclèe d'u Regne illiriche de le Taulande, ca jndr'à l'andichità classeche ha state cendrate jndr'à l'entroterre de Epidamne. In seguite a le uerre illiriche ha state annesse a Rome e divenne parte integrande de l'Mbere Romane. 'U patrimonie de quedde periode jè angore evidente e rappresentate da le "mosaiche de Tirane". Successivamende, jndr'à 'u V e VI sechele, indorne a quiste site ha state costruite 'na basiliche paleocrestiane. Dope 'a divisione de l''Mbere Romane in Oriende e Occidende jndr'à 'u IV sechele, 'u successore 'Mbere Bizzandine prese 'u condrolle d'a maggior parte d'u Pringipate de Arbanon e d'u Despotate d'Epire e costruì 'u Castelle de Petrelë durande 'u regne de Giustiniane I. Rispette ad otre cetate albanise ha state abbastanze irrilevante 'nzigne a 'u XX sechele, quanne 'u Congresse de Lushnjë 'a proclamò capitale d'Albanie (1920)[4], in seguite a 'a dichiarazione de indipendenze albanese da le turche-ottomane jndr'à 'u 1912.
Jè 'a sede d'u potere d'u governe albanese, cu le residenze ufficiale d'u presidente e d'u prime ministre albanese e d'u parlamende albanese. 'A cetate jè osce 'u prengepale cendre economeche, finanziarie, politiche e commerciale, nonché culturale e releggiose d'Albanie, sede de struziune pubbleche e de l'universitate, e grazie a 'a posizione soje jndr'à 'u cendre d'u paìse, snode de trasporte e traffiche, e a 'u sò moderne trasporte aerèe, vecine a le pole marittime, ferroviarije e stradale, jè in progressive crescite urbane. Ha state insignite d'u titole de Capitale europèe d'a giovendù p'u 2022.[5]
Note
Otre pruggette
Collegamiende fore a Uicchipèdie
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.