Tur d'Eiffel
From Wikipedia, the free encyclopedia
La Tur d’Eiffel (franzos La Tour Eiffel, [la tuʀ ɛˈfɛl]) è ina tur da fier d’in’autezza da 324 meters situada en la citad da Paris. La construcziun cun armadira da travs sa chatta en il 7avel arrondissement en il nordvest dal Champ de Mars en vischinanza da la riva da la Seine. L’edifizi è vegnì construì tranter il 1887 ed il 1889 sco portal d’entrada monumental e tur panoramica per l’exposiziun mundiala en commemoraziun dal 100avel anniversari da la Revoluziun franzosa. Il num da la tur sa referescha a ses constructur Gustave Eiffel. Davent da si’erecziun fin la construcziun dal Chrysler Building a New York l’onn 1930 ha la Tur d’Eiffel – che dumbrava da quel temp 312 meters – furmà il pli aut edifizi dal mund. Cun l’emissiun da l’emprim program da radio public en l’Europa (1921) e da l’emprim program da televisiun franzos (1935) ha l’edifizi er contribuì a l’istorgia da la telecommunicaziun. Fin oz furma la Tur d’Eiffel la pli impurtanta tur d’emissiun en la regiun da Paris. Sin la tur sa chatta ultra da quai il restaurant Le Jules Verne.
Sco pli aut edifizi da Paris furma la tur fin oz in impurtant element dal maletg da la citad. Cun radund set milliuns visitaders ad onn sa tracti ultra da quai d’in dals monuments ils pli frequentads en tut il mund. La tur furma ina da las pli enconuschentas iconas da l’architectura e da l’inschigneria. La Tur d’Eiffel ha furmà il model per numerus ulteriurs edifizis en tut il mund; en l’art e la cultura vegn la tur adina puspè duvrada sco emblem per Paris u per la Frantscha. La tur vala er sco simbol naziunal dals Franzos ed è avanzada ad in’icona mundiala da la moderna. Dapi il 1964 è la Tur d’Eiffel protegida sco monument istoric; il 1986 ha l’American Society of Civil Engineers recepì la tur en la glista dals terms impurtants istorics da l’inschigneria.