From Wikipedia, the free encyclopedia
Mihiku icha Michhiku nisqaqa (nawatl simipi: Mēxihco; kastilla simipi: México) Chinchay Awya Yalapi mama llaqtam.
| |||||
Llaqta taki: Himno Nacional Mexicano | |||||
Uma Llaqta • Runakuna • Tinkurachina siwikuna |
Mishiku llaqta 8,720,916 hab. 19°03′ N 99°22′ O | ||||
Aswan hatun llaqta | Mishiku llaqta | ||||
Tukri simi | Kastilla simi (de facto), 68 indihina rimaykuna. | ||||
Kamachiy | Republika, Dimukrasya | ||||
Kawpay | |||||
Andrés Manuel López Obrador | |||||
Qispikusqa • Iniciada • Rimarisqa |
Ispañamanta 16 ñiqin tarpuy killapi 1810 27 ñiqin tarpuy killapi 1821 | ||||
Mama llaqtap hawan • Llapan hallka k'iti k'anchar • % yakukuna Saywakuna Chalakuna |
Ñiqi: 14º 1.984.375 km² 2,5% 4.301 km Pasiphiku mama qucha, Atlantiku mama qucha | ||||
Runakuna • Llapan • T'iqisqa kay |
Ñiqi: 11º 106.658.000 52,3 hab./km² | ||||
Brutu ukhu hayt'uy (BUH) - Llaqta ukhu hayt'uy (LUH) • Llapan (2006) • BUH, llapan runap |
Ñiqi: 10º US$ 1.171.506 millones US$ 11.249 (2006) | ||||
HDI -Runa kururay rikuchiq- (2006) | 0,821 (53º) – alto | ||||
Kañina | Peso mexicano ($, MXN ) | ||||
Runa llaqtap sutin | mexicano, mexicana, -a | ||||
Pacha suyu • Ruphay mit'a |
UTC-6 a UTC-8 UTC-5 a UTC-7 | ||||
Internet tuyru | .mx | ||||
Karu rimay tuyru | +52 | ||||
Ankichiy tuyru | 4AA-4CZ, 6DA-6JZ, XAA-XIZ | ||||
ISO tuyru | 484 / MX / MEX | ||||
Kaypi wankurisqa: TLCAN, ONU, OEA, OCDE, APEC, G.3 |
Suyukuna:
Mishiku suyukuna | |||
Suyu | Runakuna (2005) | Tupu (km²) | Uma llaqta |
Tantasqa Mishiku Suyukuna (Estados Unidos Mexicanos) | 103 088 000 | 1 959 248 | Mishiku llaqta |
1. Aguascalientes | 1 051 000 | 5 625 | Aguascalientes |
2. Baja California | 2 842 000 | 71 546 | Mexicali |
3. Baja California | 517 000 | 73 943 | La Paz |
4. Campeche | 751 000 | 57 727 | San Francisco de Campeche |
5. Chiapas | 4 256 000 | 73 681 | Tuxtla Gutiérrez |
6. Chihuahua | 3 238 000 | 247 487 | Chihuahua |
7. Coahuila | 2 475 000 | 151 445 | Saltillo |
8. Colima | 562 000 | 5 627 | Colima |
9. Durango | 1 489 000 | 123 367 | Victoria de Durango |
10. Guanajuato | 4 893 000 | 30 621 | Guanajuato |
11. Guerrero | 3 116 000 | 63 618 | Chilpancingo de los Bravo |
12. Hidalgo | 2 334 000 | 20 856 | Pachuca de Soto |
13. Jalisco | 6 652 000 | 78 630 | Guadalajara |
14. Mishiku suyu | 14 161 000 | 22 333 | Toluca de Lerdo |
15. Michoacán | 3 988 000 | 58 667 | Morelia |
16. Morelos | 1 605 000 | 4 892 | Cuernavaca |
17. Nayarit | 943 000 | 27 862 | Tepic |
18. Nuevo León | 4 164 000 | 64 203 | Monterrey |
19. Oaxaca | 3 522 000 | 93 343 | Oaxaca de Juárez |
20. Puebla | 5 391 000 | 34 251 | Puebla de Zaragoza |
21. Querétaro | 1 593 000 | 11 658 | Santiago de Querétaro |
22. Quintana Roo | 1 134 000 | 42 535 | Chetumal |
23. San Luis Potosí | 2 412 000 | 61 165 | San Luis Potosí |
24. Sinaloa | 2 610 000 | 57 331 | Culiacán |
25. Sonora | 2 384 000 | 179 516 | Hermosillo |
26. Tabasco | 2 013 000 | 24 747 | Villahermosa |
27. Tamaulipas | 3 020 000 | 80 148 | Victoria llaqta |
28. Tlaxcala | 1 061 000 | 3 997 | Tlaxcala de Xicohténcatl |
29. Veracruz | 7 081 000 | 71 856 | Xalapa-Enríquez |
30. Yucatán | 1 803 000 | 39 671 | Mérida |
31. Zacatecas | 1 357 000 | 75 416 | Zacatecas |
32. Tantasqap suyun (Distrito Federal) | 8 670 000 | 1 484 | Mishiku llaqta |
Mishikupi kawsaq runakunaqa 60%-cha mistikuna, 20%-cha iwrupa panakayuqkuna, 7% icha 14% runa indihina nisqakuna.
ñiqi | llaqta | suyu | runakuna |
---|---|---|---|
01 | Mishiku llaqta | Tantasqap suyun, Mishiku suyu | 19.23 hunu |
02 | Guadalajara | Jalisco | 4.10 hunu |
03 | Monterrey | Nuevo León | 3.66 hunu |
04 | Puebla | Puebla | 2.11 hunu |
05 | Toluca de Lerdo | Mishiku suyu | 1.61 hunu |
06 | Tijuana | Baja California | 1.48 hunu |
07 | León | Guanajuato | 1.43 hunu |
08 | Juárez llaqta | Chihuahua | 1.31 hunu |
09 | Torreón | Coahuila | 1.11 hunu |
Mishiku suyupi aswan hatun indihina qutukuna | |
Runa llaqta | Runakuna |
---|---|
Náhuatl | 2.445.969 |
Maya | 1.475.575 |
Zapoteco | 777.253 |
Mixteco | 726.601 |
Otomí | 646.875 |
Totonaca | 411.266 |
Tzotzil | 406.962 |
Tzeltal | 384.074 |
Mazahua | 326.660 |
Mazateco | 305.836 |
Pukyu: CDI (2000) | |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.