Loading AI tools
língua occitana Da Wikipédia, a enciclopédia livre
Aranês é o nome que recebe no Vale de Aran a língua occitana, própria deste território. É um variante do dialeto gascão.
Aranês Aranés | ||
---|---|---|
Falado(a) em: | Espanha | |
Região: | Vale de Arão | |
Total de falantes: | 2.765 (censo 2001) | |
Família: | Indo-europeia Línguas itálicas Línguas românicas Línguas galo-românicas Occitano-românico Occitano Gascão Aranês | |
Regulado por: | Conselho Geral de Arão (Conselh Generau d'Aran) | |
Códigos de língua | ||
ISO 639-1: | oc | |
ISO 639-2: | oci (B), oci (T) | |
ISO 639-3: | oci
|
O Estatuto da Comunidade Autónoma da Catalunha, de 1978, estabelece que "La parla aranesa serà objecte d'ensenyament i d'especial respecte i protecció." (A língua aranesa será objecto de ensino e protecção especial) [art. 3.º]. O aranês é ensinado em todos os níveis do ensino obrigatório e também se utiliza como língua veicular do ensino no Vale de Arão desde 1984. O aranês é idioma co-oficial no Vale de Arão, junto com o catalão e o castelhano, e é a língua utilizada no Conselh Generau d'Aran (Conselho Geral de Arão) e nas câmaras municipais de Vale de Arão. Na atual reforma do Estatuto de Autonomia da Catalunha, consta do art. 6: 5. La llengua occitana, denominada aranès a l'Aran, és la llengua pròpia d'aquest territori i és oficial a Catalunya, d'acord amb el que estableixen aquest Estatut i les lleis de normalització lingüística. (A língua occitana, denominada aranês no Arão, é a língua própria daquele território e é oficial na Catalunha, de acordo com o que estabelecem este Estatuto e as leis de normalização linguística).
O Vale de Arão é o único território de todo o domínio linguístico da Occitânia onde o occitano tem um reconhecimento oficial e protecção institucional. A consequência natural é que é neste território que a língua occitana está mais viva e divulgada entre a população. Se no conjunto da Occitânia francesa a percentagem da população que sabe falar a língua occitana é de 16%, no Arão é superior a 60%. Segundo os dados da última sondagem linguística (2000):
Latim | Francês | Português | Castelhano | Catalão | Italiano | Aranês |
---|---|---|---|---|---|---|
FESTA | fête | festa | fiesta | festa | festa | hèsta |
LUNA | lune | lua | luna | lluna | luna | lua |
MELE | miel | mel | miel | mel | miele | mèu |
CASTELLUM | château | castelo | castillo | castell | castello | castèth |
ILLA | elle | ela | ella | ella | lei | era |
RIDERE | rire | rir | reir | riure | ridere | arrir |
CAPRA | chèvre | cabra | cabra | cabra | capra | craba |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.