ليمو

لیمو د نارنج د کورنۍ يو ډول مېوه ده چې پوستکی يې نازک دی، په دوه ډوله پيدا کېږي: خوږ او تروښ. ‏ډیری‬ خلک لیمو خوښوي ځکه پوره ویټامین C لري، پردې سربېره د لیمو اوبه ډیرو خوړو او څښاک سره گډیږي ،چې خوند او مزه یې ډیره شي. پردې سربېره د بدن دفاعي ځواک پیاوړی کوي، له بدن څخه زهري مواد وباسي.

How to read a taxobox ليمو
A fruiting lemon tree. A blossom is also visible.
ساينسي ډلبندۍ
سلطنت: Plantae (unranked) Eudicots (unranked) Rosids Order: Sapindales کورنۍ: Rutaceae Genus: Citrus Species: C. × limon
Binomial name
Citrus × limon, often given as C. limon (L.) Burm.f.

پېښلیک

ډولونه

د لیمو بدیلونه

Many plants taste or smell similar to lemons.

• Certain cultivars of basil
• Cymbopogon (lemongrass)
• Lemon balm, a mint-like herbaceous perennial in the Lamiaceae family
• Two varieties of scented geranium: Pelargonium crispum (lemon geranium) and Pelargonium x melissinum (lemon balm)
• Lemon thyme
• Lemon verbena
• Limes, another common sour citrus fruit, used similarly to lemons
• Certain cultivars of mint
• Magnolia grandiflora tree flowers

تولید

په ۲۰۱۳ز کال کې د نړۍ لیمو تولیدات نږدې ۱۵.۲ مېلیونه ټنه و چې هند، مکسیکو او چین د لېسټ په سر کې لومړني تولیدوونکي ه گڼل شوي وه.^[۱] ارجنټانی او برازیل هم د لیدو وړ د لیمو تولیدات لري(جدول).^[۱]

ستر لیمو* تولیدوونکي هېوادونه (په ټن باندې)
هېواد	2010	2011	2014
India	2 629 200	2 108 000	no data
کينډۍ:MEX	1 891 400	2 147 740	2 255 000
ارجنټاين	1 113 380	1 228 660	1 100 000
People's Republic of China	1 058 105	1 313 394N	no data
برازيل	1 020 350	1 126 740	no data
United States	800 137	834 610	806 000
ترکيه	787 063	790 211	680 000
کينډۍ:IRI	706 800F	560 052F	no data
اسپانیا	578 200F	700 000F	no data
ایټاليا	522 377	483 088	no data
World	13 032 388F	13 861 411A
Without footnote — official data, F = FAO estimation, A =aggregated data (includes official, and estimated data), N = unofficial data; Source: UN Food & Agriculture Organization[۱] *Includes both lemons and limes

Flower

غذایي ارزښت او د بوټو کیمیایي مواد

کينډۍ:Nutritional value

Detailed taxonomic illustration by Franz Eugen Köhler.

1. ‏دلیمو‬ غوړ یو له هغو غوړو څخه دي، چې پر سرطان اخته کسانو لپاره یې کارول گټور دي. "Healthy Food Star" مجلې دلیمو ۱۲ گټې لیکلی دی، چې ډیری خلک به یې دلومړي ځل لپاره لولي.
2. ‏داسما‬/ سالنډۍ لپاره گټور دی: هغه وگړي، چې اسما/ سالنډي لري که دوی چیرې هره ورځ له غرمنۍ، ماښامنۍ یو ساعت وړاندې یوه کاشوغه لیمو اوبه وڅښي، ناروغ به د ارامتیا احساس وکړي، دسالنډۍ سخته څپه به ډیره اسانه پرې تیره شي.
3. ‏دتلو‬ او ښنگرو درد اراموي: هغه کسان، چې دتلو او ښنگرو په برخه کې درد لري، که دلیمو پوست واخلي او پر هغه ځای ېې کیږدي، چې درد کوي، دوخت په تیریدو به زیانمن ځایونه له زهري مواد پاک شي.
4. ‏کولرا ناروغي‬ له منځه وړي: لیمو داسې مواد لري او دانټيپیټک په څېر فعالیت کوي، دهغوو بکتریا پر ضد فعالیت کولای شي، چې دکولرا ناروغۍ لامل گرځي. دڅیړنو له مخې دلیمو اوبه که له اوبو سره گډې شي او په منظمه توگه وکارول شي، په دې کې به مرستندویه ثابتې او کولرا ناروغي به له منځه یوسي.
5. ‏زکام‬ او ریزش له منځه وړي: لیمو موسمي زکام او ریزش له منځه وړي، دا داسې نسخه ده، چې په کور کې هم تیاریږي، دوه لیمو که له نیم لیتر گرمو اوبو سره گډې شي او یوه کاشوغه شات ور زیات شي، که ناروغه له خوب وړاندې یو گیلاس وڅښي ډیر ژر به ښه شي.
6. ‏قبضیت‬ له منځه وړي: که څوک قبضیت لري او غواړي، چې له دی ناروغۍ خلاص او له بدنه یې زهري مواد ووځي که هر سهار په نهاره لیمو + گرمې اوبه + شات گډ کړي او بیا وڅښل شي، ډیر ژر به یې قبضیت له منځه ولاړ شي.
7. په هضم‬ کې مرسته کوي: لیمو هم هغه مواد لري، چې دمعدې او هضم لپاره گټور دي، لیمو دگېډې دپړسوب مخه نیسي او که څوک دخیټې پړسوب لري، په منظمه توگه لیمو وکاروي، دخیټې پړسوب به یې له منځه ولاړ شي.
8. دپښو استراحت‬ کې مرسته کوي: له اوږدې ورځې کار او ستړیا له کبله پښې دستړیا احساس کوي، که چیرې مو قدمونه ډیر درد کوي ، که لږې گرمې اوبه په یوه لوښي کې واچوئ، دلیمو اوبه ور زیاتې کړې، پښې په کې کیږدئ، ډیر ژر به دارام احساس وکړي، دخوب احساس به وکړئ.
9. د پړسیدلی‬ ورۍ درد اراموي: که ورۍ مو پړسیدلې وي، که لږه مالگه دلیمو له اوبو سره گډې کړې، درد به مو ارام شي، پردې سربېره که دلیمو پوست پر پړسیدلي ځای کیږدي، درد به ارام شي او پړسوب به مخ په ښه کېدو شي.
10. د معدې‬ لپاره درمل دي: که څوک دمعدې له سوزش څخه سر ټکوي، که یو گیلاس گرمې اوبه له یوې کاشوغې لیمو اوبو سره گډې کړي دا ستونزه به یې له منځه ولاړه شي.

.^[۱] https://www.facebook.com/1581161082145391/photos/a.1631293107132188.1073741830.1581161082145391/1700891430172355/?type=3&theater / ډاکټر زینب فیس بوک پاڼه- د لیمو گټې^[۱]

انځورتون

• 
  د لیمو زړي اخېستنه
• 
  بشپړه ونه
• 
  لیمو
• د لیمو گلان
  د لیمو گلان
• 
  شنه او ژیړ لیمو د ودې په حال کې
• 
  لیمو د ودې په حال کې
• 
  څو رنگه شیرچه یي لیمو

سرچینې

1. "Production/Crops of Lemons and Limes, World by Countries". Food and Agriculture Organization of the United Nations, Statistics Division (FAOSTAT). 2014. Archived from the original on 22 November 2016. نه اخيستل شوی 22 November 2015. {{cite web}}: External link in |خونديځ تړی= (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی= ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف= ignored (help)