دافغانستان شاهي دولت په ۱۹۲۶زیږدیزکال کي دافغان واکمن امان الله خان له لوري رامنځ ته اوپه ۱۹۷۳ز کال دشهید داوودخان له لوري دیوې کودتا په پایله کي لمنځه ولاړ .
| د افغانستان شاهي واکمني | |
|---|---|
.svg) |
.svg) |
.svg) | |
| ځمکه او استوګنه | |
| کوارډينېټ | 33°شمال 65°ختيځ |
| پلازمېنه | کابل |
| رسمي ژبې | پښتو ، دري |
| مشرتابه | |
| حکومت ډول | constitutional monarchy |
| بنسټ اېښودنه او واکمنۍ | |
| خپلواکۍ نېټه | ۹ جون ۱۹۲۶ |
| د عمر محدودیتونه | |
| پیسې | افغانۍ |
 | |
دافغانستان واکمن امان الله خان چي دامیرحبیب الله خان زوی اود عبدالرحمن خان لمسئ ګڼل کیږي په ۱۹۱۹ز کال کي یې دخپل هیواد خپلواکي له انګرېزانو څخه ترلاسه کړه چي تردې پیښي اووه کاله وروسته دنوموړي په هڅه دافغانستان شاهي واکمني رامنځ ته سول . امان الله خان په ۱۹۲۱ز کال کي دانګلستان (برطانیا) سره دیو تړون پربنسټ دخپل هیواد خپلواکي په رسمي توګه لاسته راوړل اوترټولو دمخه یې افغانستان کي داصلاحاتو یوه لړۍ راپیل کړه . نوموړي غوښتل چي دخپلو اصلاحاتو په مټ افغانستان یو ازاد (ډیموکراټ) هیواد وګرځوی اوپه دې ترځ کي له ترک اوجرمني دولتونو څخه ډېر اغېزمن وو . امان الله خان په ۲۱کلنۍ کي دمحمودطرزي دلور ملکه ثریا سره واده وکړ اوپه ۲۷کلنۍ کي دافغانستان پاچا سو خو نوموړي پردومره لږعمر بیاهم له پوهي سره ډېره مینه درلوده اوغوښتل یې چي په نوي شاهي دولت کي دافغانستان دخلکو لپاره په ټولنیز اوسیاسي ژوند کي پراخ بدلونونه راولي . څرنګه چي په افغانستان کي قبیلوي ژوند له وخته ریښي درلودې اوله بلي خوا امان الله خان یوشمېر داسي قوانین هیواد ته راوړل چي دخلکو له مذهبي اوقبیلوي اساساتو سره په ټکرکي وه له همدې کبله امان الله خان ونه توانېدی چي خپل ډیموکراټیک اصلاحات سرته ورسوي اوپه هیوادکي ستره غوغا پیل سوه، ددغه غوغا ترشا انګرېزانو په پوره ځواک سره لاس درلود اوڅه عمر وروسته دحبیب الله کلکاني په نوم شخص پرامان الله خان باندي کودتا وکړه چي په دې سره دامان الله خان دولت ونړېدی اوپه افغانستان کي حالات دګډوډي لوری ته ولاړل .
دحبیب الله کلکاني له لوري دګډوډۍ رامنځ ته کولو لږعمر نه وو تېرسوی چي دامان الله خان دحکومت یوبل چارواکی نادرخان له فرانسې څخه راغلی اوپه لنډوخت کي یې دحبیب الله کلکاني دښورښ مخ ونیول . نادرخان وتوانېدی چي افغانستان یوځل بیا ارام اودحبیب الله کلکاني واک په مطلق ډول وپرځوي چي په دې ترځ کي حبیب الله کلکانئ هم ووژل سو . دکلکاني تروژلو وروسته نادرخان څلورکاله حکومت وچلاوه اوځیني هغه قوانین یې چي دامان الله خان له لوري دولس لپاره ټاکل سوي وه لمنځه یووړه ځکه دغه قوانینو دولس له کلتور اومذهب سره هیڅ اړخ نه لګاوه اونادرخان په افغانستان کي دیوشمېر تازه قوانینو په رامنځ ته کولو باندي افغان ولس ته قناعت ورکړ[۱].
ترڅلورکاله وروسته نادرخان دیو هزاره زده کوونکي له لوري دیوچریکي برید په پایله کي ووژل سو او دواک چاري دنادرخان زوی محمدظاهرشاه ته پاته سولې .
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
