یوکرینی بولی

یوکرینی ساہت دا اتہاس

یوکرینی بولی دا وکاس 12ویاں صدی ولوں ارمبھ ہویا۔ اس کال ولوں اکرینی جنتا نے انیکلوککتھاوانئتے لوکگیتاں دی رچنا کیتی۔ اس کال وچویرگاتھاواں، پراچین کتھاواں اتے دھارمک رچناواں وکست ہون لگی۔ عامطور: اس کرتیاں دیرچائتاواندے نام اگیات ہن۔ 16ویاں شتابدی ولوں ناٹکاں دا وی وکاس ہویا۔ 19ویاں شتابدی دے وچکار ولوں اکرینی ساہت وچّ یتھارتھوادی دھارا وکست ہون لگی۔ وئنگاتمک رچناواں اک پرسدھِ وئنگلیکھک سکوووروٹا (1722- 1794 ای.) لکھن لگے۔ پرسدھ کوی اتے گدکار اِ.پ. کوتلاریوسکی (1769-1838 ای.) نے نوَ اکرینی ساہت دی ستھاپنا کیتی۔ ایہناں نے ساہت اتے جیون دا درڑ سنبندھ رکھیا، اکرینی ساہت دی سارے شیلیاں اتے بہت پربھاو پایا اتے آدھونک ساہتئک بھاشا دی نیہہ رکھی۔

تراس گرگورئیوچّ شیوچینکو (1814-1861 ای.) مہان کرانتی وادی جنکوِ سن۔ انھاننے اکرینو ساہت وچّ آلوچناتمک یتھارتھواد دی ستھاپنا کیتی۔ اپنی کرتیاں وچّ اوہ جار دے ورودھ کرانتی وادی کسان اندولن دی بھاوناواں اتے وچار ظاہر کردے سن۔ اوہناں دی انیک کویتاواں اتیئنت لوکاں نوں پیارا ہن۔ اس سمیں دے پرسدھ گدئکاروں وچّ پناس مرنی اتے ناٹک کاراں وچّ اِ. کارپیکو-کارئکو ہن۔ پرسدھ کوی، ناٹک کار اتے گدکار دے روپ وچّ اِ.ی. پھرانکو (1856-1916) پرسدھ ہے، جہناں نے اپنی بہو گنتی رچناواں وچّ اکرینی جنتا دے جیون دا وستارپورن ورنن کیتا ہے۔ پرسدھ کوائتری لیسیا اکرائنکا (1871-1913) اتے کوی کوتسیوبنسکی (1864-1913) نے اپنی کویتاواں وچّ اکرینی جنتا دے کرانتی وادی سنگھرش دا چترن کیتا۔ اکتوبر، سنّ 1917 دی مہان سماج وادی کرانتی دے بعد اکرینی ساہت دا وکاس ہور وی زیادہ ہون لگا۔ اس کال دے سبھتوں پرسدھ کوی پاولو تیچینا اتے میکسیم رلسکی ہن، اتے نویں پیڑھی دے کوی گونچارینکو، پیروومیسکی آدی ہن۔ ڈرامے دے کھیتر وچّ سبھتوں وڈی دین الیکسندر کورنیچک (جنم 1905 ای.) کیتی ہے۔ اپنیاسکاروں اتے کہانی کاراں وچّ نتان رباک (جنم 1913) اتے ودم سوبکو (جنم 1912) سبھتوں زیادہ پرسدھ ہن۔ اس کال وچّ اکرینی ساہت سماج وادی یتھارتھواد دے آدھار اتے وکست ہون لگا۔ گدکار اتے کوی آدھونک سووئت اکرائنا دا اتے ویرتاپورن اتیت اتہاس دا چترن کردے سن۔

سنّ 1941-45 دے مہان دیشبھکتیپورن لڑائی دے بعد اکرینی ساہت وچّ ہور وی زیادہ نویں کوی اتے لیکھک پیدا ہوئے۔ ورتمان اکرینی کوی، جویں پاولو تیچینا، میکسیم رلسکی، مکولا وجہان، اندرے ملشکو، سوسیورا آدی اپنی کویتاواں وچّ مزدوراں اتے کساناں دے جیون دا چترن کردے اتے وشوشانتی لئی سنگھرش اتے وکھرا دیشاں دی جنتا دی دوستی دی بھاوناواں کردے ہن۔ اکرینی ناٹک کار، جویں کورنیچک، سوبکو، دمترینکو آدی ساماجک، اتہاسک اتے وئنگاتمک ناٹکاں دی رچنا کردے ہن۔ اس ناٹکاں دا نمائش سووئت سنگھ دے بہو گنتی تھئیٹروں وچّ کیتا جاندا ہے۔ اکرینی گدء دا وکاس وی تیزی ولوں ہو رہا ہے۔ اولیس گونچار، نتان رباک، پیتروں پنج، ستیلمہ آدی اپنے ناولاں اتے کہانیاں وچّ سووئت جنتا دی یدھکالین بہادری دا اتے سامئوادی سماج دے اساری لئی مزدوراں، کساناں اتے بدھجیویاں دے ویرتاپورن تھکیواں دا ورنن کردے ہن۔ اکرینی لیکھک سووئت سنگھ دے ساماجک جیون وچّ سرگرم بھاگ لیندے ہن۔ اکرینی لیکھکاں دی انیک کرتیاں سووئت سنگھ دی ہور انیکبھاشاوانئتے ودیشیبھاشاوانوچّ انودت ہو رہی ہن اتے کل سووئت سنگھ اتے ودیشاں وچّ لوکاں نوں پیارا ہو گئیاں ہن۔ نال ہی سووئت سنگھ دی ہوربھاشاواندے ساہت اتے ودیشی ساہتیوں دی رچناواں اکرینی بھاشا وچّ انودت اتے پرکاشت ہو رہی ہن۔ ایہناں وچّ پراچین اتے نواں بھارتی ساہت دی انیک کرتیاں وی سملت ہن۔

یوکرینی بھاشا (یوکرینی بھاشا)، اکرینی جنتا دی بھاشا ہے جو مولت: یوکرین وچّ رہندی ہے۔ اس دا وکاس پراچین روسی بھاشا ولوں ہویا۔ ایہہ سلیوونکبھاشاواندی پوروی شاکھا وچّ ہے جس وچّ اس دے علاوہ روسی اتے بیلوروسی بھاشاواں سملت ہن۔ اس بھاشا دے بولنیوالوں دی گنتی 3 کروڈ 28 لکھ ولوں زیادہ ہے۔ اس دی بولیاں دے تنّ مکھ سموہ ہن-اتری اپبھاشا، دکھن-پچھم والا اپبھاشا اتے دکھن-پوروی اپبھاشا۔ آدھونک ساہتئک اکرینی دا وکاس دکھن-پوروی اپبھاشا دے آدھار اتے ہویا۔ اکرینی بھاشا روپرچنا اتے واکئونیاس وچّ روسی بھاشا دے نزدیک ہے۔