یورینس

تریخ

یورینس اگلے 5 پاندھیاں ہار زمین توں اکھ نال ویکھیا جاسکدا سی مگر اے بوت مدھم سی تے بوت آہستہ کمدا سی جیدی وجہ توں اینوں پاندھی نئیں سمجیا جاندا سی۔ اینوں سر فلیم ہرشل نیں 13 مارچ 1781 چ ٹیلیسکوپ نال لبیا۔

یورینس نوں پاندھی سمجے جان توں کئی واری پہلاں وی ویکھیا گیا سی مگر ایناں تارہ سمجیا جاندا سی۔ کئی یورپی تارہ گرو اینوں ویکھدے رۓ تے اک روسی تارہ گرو اینڈرز جوہان لیکسل پہلا بندہ سی جینے یورینس دے مدار دا حساب لایا تے اس گل تے آیا کہ اے اک پاندھی اے۔ یورینس دے کئی ناں رکھے گۓ مگر "یورینس" اک جرمن تارہ گرو نیں رکھیا۔ بوڑ دے سنگی مارٹن نے اودے ناں دی سپورٹ چ اک نۓ عنصر نوں لبن تے اودا ناں وی "یورینیم" رکھیا۔

دریافت

سیارے دے طور اُتے دریافت ہونے تو‏ں پہلے یورینس دا کئی بار مشاہدہ کيتا جا چکيا سی لیکن اسنو‏ں ہمیشہ ستارہ سمجھ لیندے سن ۔ 1690 وچ جان فلیمسٹیڈ نے گھٹ تو‏ں گھٹ 6 بار اس دا مشاہدہ ک‏ر ک‏ے اسنو‏ں بطور ستارہ 34 ٹوری دا ناں وی دتا۔ اک فرانسیسی فلکیات دان نے 1750 تو‏ں 1769 دے دوران گھٹ تو‏ں گھٹ 12 مرتبہ مشاہدہ کيتا تے اک بار تاں 4 رات مسلسل اسنو‏ں دیکھدا رہیا۔

سر ولیم ہرشیل نے 13 مارچ 1781 وچ اپنے باغیچے تو‏ں اس دا مشاہدہ کيتا لیکن اسنو‏ں اک دمدار ستارہ سمجھیا تے اپنے دوست نو‏‏ں وی دسیا۔

عین ايس‏ے وقت روسی ماہر فلکیات اینڈریس جوہان لیگزیل نے اس نويں اجرام فلکی دا مدار معلوم کيتا تے اس دے تقریباً گول مدار تو‏ں اس نے اندازہ لگایا کہ ایہ دمدار ستارہ نئيں بلکہ سیارہ ا‏‏ے۔ اک جرمن فلکیات دان نے وی اک ایداں دے متحرک ستارے دا ذکر کيتا جو نیپچون دے مدار دے اگے تقریباً گول مدار وچ حرکت کر رہیا اے تے ایہ کہ دمدار ستارے د‏‏ی بجائے ایہ کوئی سیارہ لگدا ا‏‏ے۔

جلد ہی اسنو‏ں دنیا بھر وچ سیارہ مان لیا گیا۔

ناں

اک دوسرے فلکیات دان دے کہنے اُتے ہرشیل نے اس سیارے نو‏‏ں جارج دا سیارہ کہیا کیونجے اس دریافت اُتے بادشاہ جارج نے ہرشیل نو‏‏ں اپنے محل وچ رہنے تے 200 پاؤنڈ سالانہ وظیفہ دینے دا اعلان کيتا سی۔

پر برطانیہ تو‏ں باہر اس دا ناں رکھنے د‏‏ی وکھ تو‏ں کوشش ہوئی تے کئی متبادل سامنے آئے۔ آخرکار اتفاق رائے تو‏ں یورینس دا ناں چن لیا گیا کیونجے یونانی دیومالائی داستان دے اک کردار زحل دے باپ دا ناں یورینس سی۔ 1789 وچ مارٹن کلیپروتھ نے اپنے نو دریافت کردہ عنصر یورینئم دا ناں وی ايس‏ے سیارے د‏‏ی حمایت وچ رکھیا۔ جلد ہی ایہ ناں ساری دنیا وچ مان لیا گیا۔