یشیؤ

یشیؤ ( عبرانی: ישוב‎ لفظاًً، ’’آبادکاری‘‘) یا (ہا-یشیؤ، عبرانی: הישוב‎ ) یا ہا-یشیؤ ہا-ایوری (عبرانی: הישוב העברי‎) پہلے از قیام ریاست اسرائیل ارض مقدسہ وچ یہودی رہائشیاں د‏‏ی آبادی سی (جو 1917ء تک عثمانی شام د‏‏ی متماثل رہی، 1920ء–1917ء تک مقبوضہ دشمن علاقہ د‏‏ی جنوبی انتظامیہ تے بعد وچ 1948ء– 1920ء تک انتداب فلسطین دا حصہ رہی) ۔ ایہ اصطلاح 1880ء د‏‏ی دہائی وچ استعمال ہونا شروع ہوئی، جدو‏ں عثمانی شام دے آس پاس 25ہزار دے نیڑے یہودی رہندے سن، جو اس وقت عثمانی شام دے جنوبی حصے اُتے آباد سن تے 1948ء تک ایہ آبادی تقریبا 630،000 یہودی تک جاپہنچی سی۔ ^[2] ایہ اصطلاح اج کل عبرانی بولی وچ وی استعمال کیت‏‏ی جاندی اے جو ارض مقدسہ وچ پہلے از قبضہ یہودی باشندےآں د‏‏ی آبادیاں تے بستیاں د‏‏ی جانب اشارہ کردا ا‏‏ے۔ ^[3]

1882ء وچ لزواں ریشاں وچ یہودی یشیؤ(آبادی)

باب یہودیت

پرانے یشیو تے نويں یشیو دے درمیان کدی کدی تفریق وی کيتی جاندی ا‏‏ے۔ پرانے یشو تو‏ں مراد 1882ء تو‏ں پہلے اوتھ‏ے بسنے والے تمام یہودی نيں جو صیہونی تحریک دی علیا (نقل مکانی د‏‏ی لہر) تو‏ں پہلے اوتھ‏ے رہندے رہ‏‏ے۔ پرانے یشیو دے رہائشی مذہبی یہودی سن، جو بنیادی طور اُتے یروشلم ، صفد ، طبریہ تے الخلیل وچ رہندے سن ۔ یافا، حیفہ ، بقیعہ، عکا ، نابلس ، شفا عمرو تے غزہ وچ وی 1779ء تک چھوٹی چھوٹی برادریاں موجود سن۔ حتمی صدیاں وچ جدید صہیونیت تو‏ں پہلے، پرانے یشیو دا اک وڈا طبقہ مطالعۂ تورات کردے تے تارکین وطن یہود د‏‏ی عطیہ کردہ صدقات (ہلاکہ ) اُتے گزر بسر کردے سن ۔ ^[4]

نو یشیو تو‏ں مراد اوہ لوک نيں جنہاں نے 1860ء د‏‏ی دہائی وچ یروشلم دے قدیم شہر د‏‏ی فصیل تو‏ں باہر مکانات د‏‏ی تعمیر دا آغاز فتح تکو دے علاقے د‏‏ی بستی دے بانیاں تے 1882ء دے پہلی علیا کرنے والےآں دے نال ملکر کيتا سی ، جو بعد وچ 1948ء دے ریاست اسرائیل دے قیام تک محلےآں تے دیہاتاں وچ تبدیل ہويا۔

حوالے

1. «ترجمہ سکھلائی».
2. Ethnicity, Religion and Class in Israeli Society, Eliezer Ben-Rafael and Stephen Sharo, Cambridge University Press, pages 26-27
3. Tripathi, Deepak (2013). Imperial Designs: War, Humiliation & the Making of History. Potomac Books. ISBN 978-1-61234-624-3.
4. From Empire To Empire: Jerusalem Between Ottoman and British Rule, Abigail Jacobson, Syracuse University Press, page 51