مارواڑ (انگریزی: Marwar) یا جودھ پور جنوب مغربی بھارت دی ریاست راجستھان دا اک علاقہ اے۔ اس دا کچھ حصہ تھار ریگستان وچ وی پڑدا اے۔ لفظ ‘مارو سنسکرت وچ ریگستان نوں کہندے نيں۔ راجستھانی بولی وچ ‘واڈ‘ کِسے علاقہ دے کہیا جاندا اے۔ اس طرح ‘مارواڑ‘ دے معنی ‘ریگستان دا علاقہ‘ دے آندے نيں۔[1]
موجودہ دور وچ مارواڑ وچ ضلع باڑمیر، ضلع جالور، ضلع جودھ پور، ضلع ناگور، ضلع پالی تے سیکر شہر دے کچھ علاقے شامل نيں ۔ مارواڑ دے شمال وچ جنگلا دیش، شمال مشرق وچ دھوندھر، مشرق وچ اجمیر، جنوب مشرق وچ میواڑ، جنوب وچ گوڈواڑ، جنوب مغرب وچ سندھ تے مغرب وچ جیسلمیر دا علاقہ اے۔
1901ء وچ ریاست مارواڑ دا کل رقبہ 93,424 مربع کلومیٹر سی۔
میواڑ ریتلی سطح زمین اے جو سلسہ کوہ ہمالیہ دے شمال مغرب وچ واقع اے ۔ اراولی دے پہاڑ جنوب مغربی مانسونکی اکثر نمی جذب کر لیندے نيں جو بھارت دی زیادہ تر بارش دی وجہ اے۔ علاقہ وچ سالانہ بارش بوہت گھٹ ہُندی اے۔ بارش دا اوسط 10 تا 40 سینٹی میٹر اے۔ علاقہ وچ موسم گرما دا درجہ حرارت 48 تا 50 ڈگری سیلسیس اے۔ جدوں کہ موسم سرما وچ نقطہ جمود دی نوبت آجاندی اے۔ شمال مغربی علاقہ کانٹے دار جنگل اُتے محیط اے جدوں کہ باقی علاقہ صحرائے تھار دا حصہ اے۔
مارواڑ علاقہ دی اہم ندی دریائے لونی اے۔ لونی اجمیر توں شروع ہُندی اے تے مارواڑ علاقہ وچ جنوب مغرب دی جانب بہندی ہوئی گجرات دے کچھچھ وچ گم ہوئے جاندی اے۔ اس وچ کچھ ذیلی ندیاں وی ملدی اے جو اراولی توں نکلدی نيں۔ انہاں ندیاں تے کنواں دے پانی توں علاقہ دے کھیت سیراب ہُندے نيں۔
مشہور سیاح ہیون سانگ نے سلطنت راجستھان نوں گجرات یا کوچالو کہیا اے۔ کوچالو پورے مارواڑ نوں محیط سی تے اسنوں چھیويں تے ستويں صدی وچ گوجر دے علاقہ دے طور اُتے جانیا جاندا سی۔[2] چھیويں صدی وچ گوجر پراتیہار (راجپوت دی اک نسل[3]) نے میواڑ وچ اک حکومت قائم کيتی جس دا پایہ تخت جودھ پور توں 9 کلو میٹر دور منڈور سی۔[4]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
