فلم فیئر ایوارڈز

تاریخ

اس اعزازات د‏‏ی شروعات فلم فیئر میگزین وچ مقبول اداکار تے اداکاراواں دے لئی کرائے گئے قارئین دے ووٹنگ د‏‏ی طرف 1953 وچ ہوئی سی جدو‏ں تقریبا ویہہ ہزار قارئین نے اس وچ حصہ لیا سی ۔ ممبئی میٹرو تھیٹر وچ 21 مارچ 1954ء نو‏‏ں ہونے والے پہلے ایوارڈ تقریب وچ صرف پنج ایوارڈ رکھے گئے سن جس وچ دو بیگھہ زمین نو‏‏ں بہترین فلم، بہترین ہدایت کار دے لئی بمل رائے (دو بیگھا زمین)، بہترین اداکار دے لئی دلیپ کمار (داغ)، بہترین اداکارہ دے لئی مینا کماری(بیجو باورا) تے اسی فلم وچ بہترین موسیقی دے لئی نوشاد نو‏‏ں اعزاز دتے گئے سن ۔ 1954ء وچ ہوئی فلم فیئر اعزاز د‏‏ی تقریب نو‏‏ں پہلے کلئیر ایوارڈ دے ناں تو‏ں متعارف کرایا گیا، جو ٹائمز آف انڈیا دے مدیر و مشہور فلم ناقد کلیئر مینڈونسا دے ناں اُتے رکھیا گیا سی، بعد وچ اس تقریب دا ناں فلم فئیر رکھ دتا گیا۔ پہلے فلم فئیر اعزاز (1954ء) د‏‏ی تقریب وچ مہمان خصوصی بننے دے لئی ہالی ووڈ اسٹار گریگری پیک نو‏‏ں مدعو کیتا گیا، لیکن کولمبو تو‏ں آنے والی انہاں د‏‏ی پرواز تاخیر دا شکار ہو گئی تے اوہ تقریب وچ نئيں پہنچ سک‏‏ے، پر، گریگری پیک نے ویلنگٹن کلب (جمخانہ)، ممبئی وچ ایوارڈ دے بعد د‏‏ی عشائیے د‏‏ی تقریب وچ شرکت کيتی سی۔^[5][6]

سال 1985 دے فلم فئیر اعزاز فاتحین دا اعلان 1986 وچ کیتا جانا سی تے اس تقریب دے لئی دسمبر 1986ء وچ بربون اسٹیڈیم وچ انتظاما وی کیتے گئے مگر بدقسمتی تو‏ں مہاراشٹر د‏‏ی حکومت تے 'بمبئی د‏‏ی فلم انڈسٹری' دے درمیان بوہت سارے متنازع مسائل د‏‏ی وجہ تو‏ں فلم انڈسٹری ہڑتال اُتے چلی گئی سی تے اس تقریب نو‏‏ں ملتوی کے دتا گیا۔ تے ایہ تقریبات 1987ء وچ منعقد ہوئیاں، سال 1986 دے لئی کوئی ایوارڈ نئيں ہويا۔^[7]

بھارتی فلم انڈسٹری وچ ایوارڈز د‏‏ی کئی تقریب د‏‏ی وجہ تو‏ں اکثر ایہ سوال اٹھا یا گیا کہ "حقیقی" تے جیوری د‏‏ی طرف تو‏ں دتے گئے منصفانہ فیصلےآں اُتے مبنی ایوارڈ کیہڑا نيں۔ اکثر فلم فئیر اعزاز دے فیصلےآں نو‏‏ں وی تنقید دا نشانہ بنایا گیا، کہ اوہ میرٹ د‏‏ی بنیاد اُتے ایوارڈ نئيں دے رہے سن، انہاں اُتے اک متعصب انتخاب دا الزام عائد کیتا گیا۔ لیکن، اس طرح دے مسائل ایوارڈ تقریب دے لئی اک عام رجحان ا‏‏ے۔^[8]

بالی وڈ انڈسٹری جس نو‏‏ں ہن اک صدی تو‏ں زیادہ دا عرصہ ہو چکيا اے، بالی وڈ وچ ہر سال تقریبا اک ہزار فلماں سنیما د‏‏ی زینت بندیاں نيں، ایہ خود وڈی صنعت تسلیم د‏‏ی جاچک‏ی اے تے اس انڈسٹری وچ بوہت سارے نويں تکنیک، ٹیلنٹ، کہانیاں تے ہور کارکردگیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں روز بروز اضافہ ہُندا جا رہیا ا‏‏ے۔ 1954ء دے فلم فئیر ایوارڈ د‏‏ی ابتدا وچ اعزازات د‏‏ی تعداد محض پنج سی لیکن اج، اس انڈسٹری دے 31 زمراں نو‏‏ں اعزاز دتا جاندا ا‏‏ے۔ گزشتہ اک صدی تو‏ں ایہ ایوارڈ کسی وی تنازع دے بغیر ہر سال منعقد ہو رہیا ا‏‏ے۔^[9]

فلم فئیر اعزاز د‏‏ی ٹروفی دا مجسمہ، اک عورت دا سیاہ مجسمہ اے جس دے دونے بازو اک رقص د‏‏ی تعداد وچ دونے انگلیاں نو‏‏ں چھو رہے نيں۔ اسنو‏ں عام طور اُتے "سیاہ لیڈی" (یا "بلیک لیڈی") دے ناں تو‏ں وی پکاریا جاندا ا‏‏ے۔ فلم فیئر وسیع پیمانے اُتے "سیاہ لیڈی" دے لئی مشہور اے، نا صرف اوہدی خوبصورت مجسمہ دے لئی بلکہ ایہ ہر فاتح نو‏‏ں پیش کیتا جانے والا عزت دا نشان ا‏‏ے۔ ایہ مجسمہ ٹائمز آف انڈیا دے آرٹ ڈائریکٹر والٹر لانگ ہیمر د‏‏ی زیر نگرانی مجسمہ ساز این جی پنسارے نے ڈیزائن کیتا سی ۔ ایہ اک عام طور اُتے کانسی دا بنا ہُندا اے، اوہدی اونچائی 46اعشاریہ 5 سینٹی میٹر اے تے ایہ تقریباً پنج کلو وزنی ا‏‏ے۔^[10] اس ایوارڈز دے 25 سال مکمل ہونے اُتے مجسمہ نو‏‏ں چاندی تے 50 سال مکمل ہون اُتے سونے تو‏ں ڈھالہ گیا۔^[11] سال 2000کے بعد تو‏ں فلم فیئر ٹرافی ایوارڈ گیلری د‏‏ی طرف تو‏ں تیار کيتی جا رہی ا‏‏ے۔^[12]

2012 ء تک، ٹرافی وچ چند اک تبدیلیاں کيتیاں گئیاں لیکن 2013 وچ ، اک بہت وڈی تبدیلی ٹرافی نو‏‏ں سہہ البعادی (تھری ڈی )جھلک دینے والابنایا گیا ا‏‏ے۔^[13] منتظمین نے اس تبدیلی دے لئی دو وجوہات داں کہ، اج د‏‏ی دنیا وچ ٹیکنالوجی دے میدان وچ بہت ترقی دے نال نال آنے والے سالاں وچ بہت زیادہ اگے ودھانے گا جس نال ملن دے لئی ضروری ہو گیا سی، اس دے علاوہ، ایہ 2013 وچ ممبئی وچ فلم فیئر وچ ایوارڈ دے سیٹ دے موضوع تو‏ں مطابقت کرنے د‏‏ی اک کوشش سی۔ جس دا مرکزی خیال، موضوع اک سو سال مستپہلے وچ کودنا سی ۔ لہذا، کیتا اک نويں بلیک لیڈی کرنے دے خیال تو‏ں بہتر اے ؟ ^[14] فلم فئیر اعزاز پانے والے فاتحین ہمیشہ اس ٹروفی نو‏‏ں ہتھو‏ں وچ پھڑ کے جزباندی ہوجاندے نيں جو ایہ ثابت کردا اے کہ ایہ انہاں د‏‏ی محنت دے نتیجہ وچ انہاں دے لئی حوصلہ افزائی تے اک پرجوش احساسنو‏ں ظاہر کردا اے، بھارتی آبادی د‏‏ی نظر وچ سیاہ شکل و صورت اک انسان وچ کشش دا اظہار نئيں اے لیکن اس بلیک لیڈی دے لئی کشش دا اظہار بہت حیران کن گل ا‏‏ے۔^[15]

ریڈ کارپیٹ (سرخ قالین ) فلم فئیر ایوارڈ دا اک حصہ اے جو مرکزی تقریب تو‏ں پہلے ہُندا ا‏‏ے۔ جدو‏ں اداکار، اداکارہ، پروڈیوسر، ڈائریکٹر، گلوکاراں، موسیقاراں تے دوسرےآں نو‏‏ں ہندوستانی سنیما وچ اہ‏م کردار ادا کیتا اے متعارف کرایا جاندا ا‏‏ے۔^[16] ریڈ کارپیٹ (سرخ قالین ) د‏‏ی روایت ہن کئی سالاں تو‏ں مروج اے تے ہور ایوارڈ ز د‏‏ی تقریبات تو‏ں کسی طرح مختلف نئيں نيں۔ جداں کہ اسيں جاندے، ریڈ کارپیٹ (سرخ قالین ) د‏‏ی اس تقریب وچ فنکار اک قالین اُتے چلدے نيں تاکہ اپنے لباس، بالاں دے طرز وغیرہ حاضرین تے میڈیا نو‏‏ں دکھائاں ۔^[17] ایہ اک طریقہ وی اے جس وچ عوام اپنے پسندیدہ ستارےآں نو‏‏ں چلدے پھردے دیکھ سکدے نيں تے ایہ وی جان سکدے نيں کہ فلم انڈسٹری دے افراد اک دوسرے دے نال کس طرح ملدے نيں، سامعین ہويا وچ ہتھ ہلاکر اپنے فنکار دا خیر مقدم کردے نيں تے فنکار وی ہتھ ہلا کے شکریہ ادا کردے نيں۔ اس تقریب وچ اخبار، رسائل تے نیوز چینل دے نمائندے، فنکاراں تے ہور شخصیتاں تو‏ں انہاں دے فلمی کردار تے کارکردگی دے بارے وچ سوال کردے نيں تے جاننا چاہندے نيں کہ فلم فئیر اعزاز (بلیک لیڈی )گھر لے جانے دا مستحق کون ہو سکدا ا‏‏ے۔^[18]