زرتشت

زرتشت (660ق م- 583ق م) قدیم ایران دا اک مفکر تے مذہبی پیشوا سی ، ایہہ آذربائیجان چ گنج دے تھاں تے جمیا ۔ جوانی غور تے فکر تے مطالعے چ گزاری ، تے اسنوں ست وار بشارت ہوئی ۔ 30 ورہےآں وی عمر چ اہورا مزدا (ارموز) یعنی اک رب دے ہون دا اعلاں کیتا ، پر دیس چ اسدی گل کسے نے وی نا سنی تے فیر ایہہ چڑھدے ایران چ آئیا تے خراسان چ کشمار دی تھاں تے شاہ گستاسپ دے دربار چ حاضر ہوئیا ۔ ملکہ تے وزیر دے دونے پتر اس دے منن آلے بن گئے بعد ج شاہ گستاسپ نے وی اسدا مذہب قبول کرلئیا ۔ کہندے نیں کہ تورانیاں دے دوجے حملے دے دوران بلخ چ اک تورانی سپاہی دے ہتھوں قتل ہوئیا ۔ کوروش اعظم تے دارا اعظم نے سارےآں علاقےآں چ زرتشتی مذہب حکما رائج کردتا ۔ ایران تے مسلماناں دے قبضے دے بعد ایہہ مذہب اپنی جنم بھومی توں بالکل ختم ہوگئیا ۔ اج کل اسدے منن آلے ، جنہاں نوں پارسی آکھیا جاندا اے ، ہندستان، پاکستان، افریقہ تے یورپ چ بہت گھٹ گنتی چ موجود نیں ۔

زرتشت دو رباں دا قائل سی ، اس دا دعوی سی کہ کائنات چ دو طاقتاں ( یا دو خدا) نیں ، اک اہورامزدا (یزداں) جہڑا اس ساری کائنات دا خالق تے سچائی دی علامت اے ، تے دوجا اہرمن اے جہڑا بدی ، جھوٹھ تے تباہی دی طاقت اے ۔ اینہاں دوناں طاقتاں یا خداواں دی ازل توں کشمکش چلی آ رہی اے جہڑی کہ ابد تک جاری رہے گئی ۔ جد اہورامزدا دا پلہ بھارا ہو جاندا اے تے دنیا چ امن تے سکون تے خوشحالی آ جاندی اے تے جدوں اہرمن دی طاقت ودھ جاندی اے تے جگ چ تباہی بربادی ، جنگاں ، گناہ تے بدی ای ب دی پھیل جاندی اے تے دنیا اسمانی تے زمینی افتاں دا شکار ہوجاندی اے ۔ پارسیاں دے عقیدے دے مطابق آخر تے خدا یزداں دی فتح ہوئے گئی تے جگ توں برائیاں تے مصیبتاں دا خاتمہ ہوجائے گا ۔

زرتشتی مذہب دے تن بنیادی اصول نیں ، گفتار نیک ، پندار نیک ، کردار نیک ۔ یعنی جنگا بولو ، چنگا سوچو ، چنگا کرو ۔ اہورامزدا لئی اگ نوں علامت دے طور تے ورتیا جاندا اے ، کیونجے ایہہ پاک تے شئے اے تے دوجیاں شیواں نوں وی پاک کردی اے ۔ پارسیاں دے عبادت خانےآن تے گھراں ہر ویلے اگ جلدی رہندی سی خورے ایسے لئی اینہاں نوں آتش پرست سمجھ لئیا گئیا ، عرب چ اینہاں نوں مجوسی آکھیا جاندا اے ۔