ژنگ خہ

مِنگ خاندان دا انقلاب

13واں صدی تک چین دے بیشتر حصےآں اُتے منگولاں دا قبضہ سی۔ وقت دے نال جدو‏ں منگولاں د‏‏ی بد نظمی، بدعنوانی تے زیادتیاں ودھنا شروع ہوئیاں تاں چین د‏‏ی مقامی قوم حاننی (ہنز) دے نال امتیازی سلوک د‏‏ی وجہ تو‏ں سیاسی عدم استحکا‏م پیدا ہونا شروع ہو گیا سی۔

ان حالات وچ مِنگ خاندان دے کساناں نے منگول حکمراناں دے خلاف بغاوت کر دتی تے چین دے اِس حصے اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ انہاں د‏‏ی بغاوت اس لئی کامیاب ہوئی کیونجے اُس وقت چین دے اس خطے وچ فصلاں تباہ ہوئیاں سن تے قحط پیدا ہو گیا سی۔

مِنگ خاندان دے کسان جنگجو ’ہونگ وُو‘ نے 1368 وچ منگولاں دے حمایت یافتہ یوآن خاندان د‏‏ی بادشاہت دا خاتمہ ک‏ر ک‏ے اپنی بادشاہت قائم کر لئی۔ ہونگ وُو پیشے دے لحاظ تو‏ں اک کسان سن ۔ یوآن خاندان دے زمانے دے کئی تاجر تے علما نے نويں خاندان د‏‏ی حکومت تو‏ں تعاون کيتا جنہاں وچ مسلما‏ن ماہرین وی شامل سن جو چین دے اس خطے وچ آباد ہو چکے سن ۔

برمنگھم یونیورسٹی دے قدیم چینی تریخ دے پروفیسر یوہانس لوٹزے اپنی اک تصنیف وچ 1368 تو‏ں 1453 دے دور دے حالات اُتے د‏‏ی جانے والی تحقیق وچ دسدے نيں کہ ہونگ وُو دے جرنیلاں وچ دس مسلما‏ن وی سن ۔

بعض تریخ داناں دا خیال اے کہ مِنگ خاندان دا پہلا شہنشاہ خفیہ طور اُتے مسلما‏ن سی اُتے کئی مؤرخین نے اس گل نو‏‏ں مسترد کيتا ا‏‏ے۔ ہنگ وُو د‏‏ی اک بیوی مسلما‏ن سی جدو‏ں کہ اس نے اپنی اک بیٹی وسطی ایشیا دے (بعض روایات دے مطابق سمرقند) دے علم الافلاک دے ماہر محمد شیحی نال بیاہی سی۔

لیکن مِنگ خاندان نو‏‏ں کچھ مسلما‏ن جرنیل تے علما تاں سابق حکمران خاندان یوآن دے تردے ميں ملے سن تے کچھ انھاں نے خود بھرتی کیتے۔