صحت دا حق معاشی ، معاشرتی ، تے ثقافتی حق اے کم توں کم معیار دا صحت دے اک عالمگیر جس دے تمام افراد حقدار نيں۔صحت دے حق دے تصور نوں بین الاقوامی معاہدےآں وچ مرتب کيتا گیا اے جنہاں وچ انسانی حقوق دا آفاقی منشور ، معاشی ، معاشرتی تے ثقافتی حقوق اُتے بین الاقوامی عہد نامہ ، معذور افراد دے حقوق توں متعلق کنونشن شامل نيں۔صحت نوں کس طرح بیان کيتا جاندا اے ، صحت دے حق وچ کم توں کم حقدار کیہڑا شامل نيں تے کیہڑا ادارے صحت دے حق نوں یقینی بنانے دے لئی ذمہ دار نيں جداں تحفظات دی وجہ توں صحت دے حق دی ترجمانی تے اس اُتے ہونے والی بحث اے۔
.jpg)
1946 ورلڈ ہیلتھ آرگنائزیشن (ڈبلیو ایچ او) دے تمہیدی آئین نے صحت نوں "مکمل جسمانی ، ذہنی تے معاشرتی بہبود دی حیثیت توں بیان کيتا اے تے نہ کہ محض بیماری یا عدم استحکام دی عدم موجودگی۔ "[1]آئین صحت دے حق نوں "صحت دے اعلیٰ ترین معیار توں لطف اندوز ہونے" دے طور اُتے بیان کردا اے تے اس حق دے کچھ اصولاں نوں صحت مند بچےآں دی نشو و نما دے طور اُتے بیان کردا اے۔ طبی علم تے اس دے فائدے دا مساوی بازی؛ تے صحت توں متعلق صحت نوں یقینی بنانے دے لئی حکومت نے معاشرتی اقدامات فراہم کیندے نيں ۔
فرینک پی گریڈ نے ڈبلیو ایچ او دے آئین نوں "دعوی … معاصر بین الاقوامی عوامی صحت دا پورا علاقہ ،" صحت دے حق نوں اک "بنیادی ، ناگزیر انسانی حق دے طور اُتے قائم کرنے" دے طور اُتے پیش کيتا اے کہ حکومتاں چھُٹ نئيں سکدیاں نيں ، بلکہ انہاں دی حفاظت تے حمایت دے پابند نيں۔[2] ڈبلیو ایچ او دا آئین ، خاص طور اُتے ، بین الاقوامی قانون وچ صحت دے حق دے پہلے باضابطہ حدود دی نشان دہی کردا اے۔
.jpg)
اقوام متحدہ دے 1948 دے آرٹیکل 25 انسانی حقوق دا آفاقی منشور بیان کيتا گیا اے کہ "ہر اک دے پاس اک معیار زندگی دا حق اپنی تے اپنے کنبہ دی صحت تے فلاح و بہبود دے لئی کافی اے ، بشمول کھانا ، لباس ، رہائش تے طبی دیکھ بھال تے ضروری معاشرتی خدمات۔"عالمی اعلامیہ جسمانی کمزوری یا معذوری دی صورت وچ سیکیورٹی دے لئی اضافی رہائش کردا اے تے زچگی یا بچپن وچ انہاں دی دیکھ بھال دا خصوصی ذکر کردا اے۔[3]
انسانی حقوق دے عالمی اعلامیے نوں بنیادی حقوق انسانی دے آزادانہ حقوق تے حقوق دونے دے پہلے بین الاقوامی اعلان دے طور اُتے جانیا جاندا اے ۔انسانی حقوق دے لئی اقوام متحدہ دے ہائی کمشنر نانا نیتھم پلے لکھدے نيں کہ انسانی حقوق دا عالمی اعلامیہ "اک ایداں دے وژن دی نشان دہی کردا اے جس وچ انسانی حقوق ، شہری ، سیاسی ، معاشی ، معاشرتی یا ثقافتی - نوں اک متنازع دے طور اُتے لینے دی ضرورت ہُندی اے۔ نامیاتی پوری ، لازم و ملزوم تے اک دوسرے اُتے انحصار کردے ہوئے۔ "[4]اسی طرح ، گراسکن دا دعوی اے کہ آفاقی اعلامیے وچ بیان کردہ حقوق دی باہمی وابستہ نوعیت اک "ذمہ داری جو صحت دے تعین کرنے والےآں توں نمٹنے دے لئی ضروری صحت دی خدمات دی فراہمی توں اگے ودھدی اے جداں مناسب تعلیم ، رہائش ، خوراک تے کم کرنے دے لئی سازگار حالات ، "یہ دسدے ہوئے کہ ایہ دفعات خود انسانی حقوق نيں تے صحت دے لئی ضروری نيں۔"[5]
اقوام متحدہ دے نسلی امتیاز دی تمام قسماں دے خاتمے دے بین الاقوامی کنونشن وچ صحت دا مختصر طور اُتے خطاب کيتا گیا اے، جو 1965 وچ اپنایا گیا سی تے 1969 وچ نافذ ہويا تھا۔بغیر کسی امتیاز دے نسل ، رنگ یا قومی یا نسلی نژاد ، قانون دے سامنے مساوات دے لئی ، "اور اس شق دے تحت" عوامی صحت ، طبی نگہداشت ، سماجی تحفظ تے سماجی خدمات دا حق۔ "[6]
اقوام متحدہ نے 1966 دے معاشی ، معاشرتی تے ثقافتی حقوق اُتے بین الاقوامی عہد دے آرٹیکل 12 وچ صحت دے حق دے بارے وچ ہور وضاحت کيتی اے ، جس وچ کہیا گیا اے:[7]
| ” | موجودہ عہد دیاں ریاستاں دی جماعتاں جسمانی تے ذہنی صحت دے اعلیٰ ترین حصول دے معیار توں لطف اندوز ہونے دے سب دے حق نوں تسلیم کردیاں نيں۔ ریاستاں دی جماعتاں دے ذریعہ موجودہ عہد تک اس حق دی مکمل ادائیگی دے لئی اٹھائے جانے والے اقدامات وچ لازمی طور اُتے شامل ہون گے:
|
“ |
2000 وچ ، اقوام متحدہ دی اقتصادی ، سماجی تے ثقافتی حقوق توں متعلق کمیٹی نے جنرل تبصرہ نمبر 14 جاری کيتا ، جس وچ "اقتصادی ، معاشرتی تے ثقافتی حقوق دے بین الاقوامی عہد نامے دے نفاذ وچ پیدا ہونے والے اہم امور" نوں آرٹیکل 12 دے حوالے توں تے "صحت دے اعلیٰ ترین حصول دے معیار دے حق" نوں حل کيتا گیا اے۔[8]عام تبصرہ صحت دے حق دے تحت شامل آزادیاں تے حقداراں دے بارے وچ زیادہ واضح ، آپریشنل بولی فراہم کردا اے۔
عمومی تبصرہ براہ راست واضح کردا اے کہ " صحت دے حق" نوں صحت مند رہنے دے حق دے طور اُتے نئيں سمجھنا چاہیے۔اس دی بجائے ، صحت دے حق نوں آزادیاں تے استحقاق دونے دے اک مجموعے دے طور اُتے بیان کيتا گیا اے جو فرد دی حیاتياتی تے معاشرتی حالات دے نال نال ریاست دے دستیاب وسائل نوں وی موزاں کردا اے ، ایہ دونے ہی ریاست دے اثر و رسوخ یا قابو توں باہر دی وجوہات دی بنا اُتے صحت مند رہنے دا حق روک سکدے نيں۔آرٹیکل 12 ریاست نوں ایہ تسلیم کرنے دے نال کم کردا اے کہ ہر فرد صحت دے بہترین ممکنہ معیار دا اک موروثی حق رکھدا اے تے اس طرح دے حق دے نال ہونے والی 'آزادیاں توں' تے استحقاق' نوں آئٹمائز کردا اے۔ اُتے ، اس توں ریاست نوں ایہ یقین دہانی نئيں کيتی جاندی اے کہ حقیقت وچ ، تمام افراد مکمل طور اُتے صحتمند نيں تے نہ ہی ایہ کہ تمام افراد صحت دے حق وچ درج حقوق تے مواقع دی مکمل شناخت کردے نيں۔
انسانی حقوق دے عالمگیر اعلامیے دی طرح ، جنرل تبصرہ انسانی حقوق دی باہم وابستہ نوعیت دی وضاحت کردا اے تے کہیا اے کہ ، "صحت دے حق دا قریبی تعلق اے تے ایہ دوسرے انسانی حقوق دے حصول اُتے منحصر اے۔" تے اس دے ذریعہ صحت دے حق نوں تسلیم کرنے دے لئی دوسرے حقداراں جداں کھانے ، کم ، رہائش ، زندگی ، غیر امتیازی سلوک ، انسانی وقار تے اہمیت تک رسائی جداں حقوق وچ ترقی دی اہمیت اُتے زور دتا گیا اے ۔اسی طرح ، جنرل تبصرہ وی اس دا اعتراف کردا اے کہ "صحت دے حق وچ وسیع پیمانے اُتے سماجی و معاشی عوامل شامل نيں جو انہاں حالات نوں فروغ دیندے نيں جنہاں وچ لوک صحت مند زندگی گزار سکدے نيں تے صحت دے بنیادی عین مطابق تک توسیع کردے نيں۔"اس ضمن وچ ، جنرل کمنٹ ایہ موقف رکھدا اے کہ آرٹیکل 12 وچ درج صحت دے حق نوں سمجھنے دی طرف مخصوص اقدامات غیر فطری تے سختی دے نال فطرت وچ واضح نيں۔
صحت تے انسانی حقوق دے وچکار ناقابل فہم ربط
| جوناتھن مان صحت و انسانی حقوق دے فرانسوا زاویر بیگنڈ پروفیسر تے ہارورڈ T. H چین اسکول آف پبلک ہیلتھ وچ وبائی امراض تے بین الاقوامی صحت دے پروفیسر سن ۔ اوہ اک طاقتور علمبردار تے صحت ، اخلاقیات تے انسانی حقوق دے فروغ دے حامی سن ، اس نظریہ دی حمایت کردے نيں کہ صحت تے انسانی حقوق متحرک تعلقات وچ اک دوسرے توں جڑے ہوئے نيں۔
مان دے مطابق ، صحت تے انسانی حقوق انسانی فلاح و بہبود دی تعریف تے انہاں دے اگے ودھنے دے لئی تکمیلی نقطہ نظر نيں۔1994 وچ ، جوناتھن مان تے انہاں دے ساتھیاں نے " صحت تے ہیومن رائٹس جرنل" دا آغاز کيتا تاکہ صحت تے انسانی حقوق دے وچکار اس پیچیدہ ربط دی اہمیت نوں واضح کيتا جاسکے۔
"ہیلتھ اینڈ ہیومن رائٹس جرنل" دی پہلی جلد وچ ، جوناتھن مان تے انہاں دے ساتھیاں نے اک تبدیلی دا مضمون شائع کيتا تاکہ صحت تے انسانی حقوق وچ ممکنہ تعاون نوں تلاش کيتا جاسکے۔اس مضمون وچ ، مان نے دو ڈومینز نوں آپس وچ جوڑنے دے لئی اک فریم ورک دی وضاحت کيتی اے۔ ایہ فریم ورک تن وسیع رشتاں وچ منقسم اے۔
صحت تے انسانی حقوق دے وچکار پہلا رشتہ سیاسی اے ۔مان تے ساتھیاں دا کہنا اے کہ صحت دی پالیسیاں ، پروگرام تے طریق کار دا انسانی حقوق اُتے اثر پڑدا اے ، خاص کر جدوں عوامی صحت دے دائرے وچ ریاستی طاقت اُتے غور کيتا جائے۔
اگلا ، اس مضمون وچ الٹا تعلق اے: انسانی حقوق دی خلاف ورزیاں دا صحت اُتے اثر پڑدا اے ۔اس وچ صحت دی مہارت توں وی مطالبہ کيتا گیا اے تاکہ اوہ ایہ سمجھنے وچ مدد کرن کہ پیمائش تے تشخیص دے ذریعہ انسانی حقوق دی پامالیاں توں صحت تے تندرستی نوں کس طرح متاثر کيتا جاسکدا اے۔
صحت تے انسانی حقوق توں منسلک فریم ورک دا تیسرا طبقہ اس تصور نوں متعارف کراندا اے کہ انسانی حقوق تے صحت دے تحفظ تے فروغ نوں متحرک تعلقات وچ بنیادی طور اُتے جوڑا جاندا اے ۔بھانويں ادب نے پہلے دو رشتاں دی وڈے پیمانے اُتے تائید کيتی اے ، لیکن اس تیسرے فرضی قیاس دی اِنّی خاصی تلاش نئيں کيتی گئی اے۔
مضمون اس بیان کيتی تائید کردے ہوئے اس نظریہ دی حمایت کردا اے کہ اس لنک توں پتہ چلدا اے کہ عوامی صحت دے عمل تے انسانی حقوق دی مشق دے آزادانہ کماں وچ ڈرامائی عملی نتائج برآمد ہوسکدے نيں۔اک ایسی چیز اے جس نوں باہمی انحصار سمجھیا جاندا اے جس دی نفی نئيں کيتی جاسکدی اے۔ مان تے انہاں دے ساتھی ہور کہندے نيں کہ عالمی سطح اُتے انسانی فلاح و بہبود نوں سمجھنے تے اگے ودھانے دے لئی تحقیق ، تعلیم ، تجربہ تے وکالت سب نوں اس چوراہے نوں سمجھنے دی ضرورت اے۔
بالآخر ، مان تے انہاں دے ساتھیاں دا مشن ایہ دسنا اے ، جدوں کہ انفرادی صحت طب تے ہور صحت دی فراہمی دی خدمات ، خاص طور اُتے جسمانی بیماری تے معذوری دے بارے وچ زیادہ تر توجہ مرکوز کردتی رہی اے ، عوامی صحت دی توجہ اس حد تک تیار ہوئی اے کہ لوک صحت مند کِداں رہ سکدے نيں۔[9]اس حیرت انگیز طور اُتے آسان تعریف دے مطابق ، صحت عامہ دا مشن مثبت صحت تے صحت توں متعلق مسائل دی بیماریاں ، معذوری ، پہلے از وقت موت دی روک تھام نوں فروغ دینا اے ۔یعنی ، انفرادی صحت دا روايتی احساس جس طرح صحت دی دیکھ بھال دی خدمات دے ذریعہ سمجھیا جاندا اے تے انہاں اُتے عملدرآمد ہُندا اے اوہ "صحت دے لئی اک لازمی شرط" اے ، لیکن "صحت" دے نال واحد کوالیفائر یا تبادلہ شدہ اصطلاح نئيں اے ۔دوسرے لفظاں وچ ، صحت دی دیکھ بھال دی خدمات صحت دے لئی کافی نئيں نيں ، جداں صحت عامہ دے معالجین اسنوں سمجھدے نيں - ایداں دے بیرونی عوامل وی موجود نيں جنہاں دے نال نال عالمی انسانی آبادی دی صحت تے فلاح و بہبود اُتے وی مثبت تے منفی اثرات مرتب ہوئے نيں۔
عام تبصرہ صحت دی مساوات دے سوال دا وی اضافی حوالہ دیندا اے ، ابتدائی بین الاقوامی عہد نامے وچ اس تصور اُتے توجہ نئيں دتی گئی۔دستاویز وچ نوٹ کيتا گیا اے ، "عہد صحت دی دیکھ بھال تے صحت دے بنیادی عین مطابق دے نال نال انہاں دے حصول دے ذرائع تے حقداراں تک رسائی وچ کِسے وی امتیازی سلوک دی پابندی کردا اے۔"ہور برآں ، صحت دے حوالے توں امتیازی سلوک تے اس دے اثرات نوں کم کرنے دی ذمہ داری ریاست نوں سونپی گئی اے: "ریاستاں دی خصوصی ذمہ داری عائد ہُندی اے کہ اوہ انہاں لوکاں نوں فراہم کرے جو جنہاں دے پاس ضروری صحت انشورنس تے صحت دی دیکھ بھال دی سہولیات دے نال خاطر خواہ وسائل نئيں نيں تے صحت دی دیکھ بھال تے صحت دی خدمات دی فراہمی وچ بین الاقوامی طور اُتے ممنوعہ بنیاداں اُتے کسی وی طرح دے امتیازی سلوک نوں روکنا اے۔"اضافی زور صنف ، عمر ، معذوری یا دیسی برادریاں وچ رکنیت دی بنیاد اُتے عدم تفریق اُتے رکھیا جاندا اے۔
عام تبصرے دے بعد والے حصےآں وچ صحت دے حقوق دے لئی اقوام عالم تے بین الاقوامی تنظیماں دی ذمہ داریاں دی تفصیل دتی گئی اے ۔اقوام دی ذمہ داریاں نوں تن قسماں وچ رکھیا گیا اے: احترام دے فرائض ، تحفظ دے فرائض تے صحت دے حق نوں پورا کرنے دی ذمہ داریاں۔ان دیاں مثالاں وچ (غیر مستحکم فیشن وچ ) دیکھ بھال تک رسائی یا فراہمی وچ امتیازی سلوک نوں روکنا شامل اے۔ مانع حمل تک رسائی یا خاندانی منصوبہ بندی دی حدود توں پرہیز کرنا؛ صحت توں متعلق معلومات تک انکار اُتے پابندی لگانا۔ ماحولیاتی آلودگی نوں کم کرنا؛ زبردستی یا ثقافتی بنیاداں اُتے مبنی طبی طریقےآں اُتے پابندی عائد کرنا؛ صحت دے معاشرتی عزم کاراں تک مساوی رسائی نوں یقینی بنانا؛ تے طبی سہولیات ، اہلکاراں تے آلات دی توثیق دے لئی مناسب رہنما خطوط فراہم کرنا۔بین الاقوامی ذمہ داریاں وچ دوسرے ملکاں وچ صحت توں لطف اندوز ہونے دی اجازت وی شامل اے۔ دوسرے ملکاں وچ صحت دی خلاف ورزیاں دی روک تھام۔ آفتاں تے ہنگامی صورت حال دے لئی انسانی امداد دی فراہمی وچ تعاون کرنا۔ تے طبی سامان یا اہلکاراں اُتے سیاسی یا معاشی اثر و رسوخ دے طور اُتے پابندی دے استعمال توں پرہیز کرنا۔
اقوام متحدہ دے 1979 دے آرٹیکل 12 سوانیاں دے خلاف امتیازی سلوک دے خاتمے دے بارے وچ کنونشن جدوں صحت توں متعلق خدمات تے سوانیاں نوں صنف توں متعلق صحت دی دیکھ بھال دے مخصوص دفعات دا حقدار ملنے اُتے صنفی امتیاز توں سوانیاں دے تحفظ دی نشان دہی کردا اے ۔آرٹیکل 12 دے مکمل متن وچ کہیا گیا اے:[10]
| ” | آرٹیکل 12:
|
“ |
بچےآں دے حقوق توں متعلق کنونشن (1989) وچ متعدد مثالاں اُتے صحت دا ذکر کيتا گیا اے ۔آرٹیکل 3 فریقین توں مطالبہ کردا اے کہ اوہ اس گل نوں یقینی بنائے کہ بچےآں دی دیکھ بھال دے لئی ادارے تے سہولیات صحت دے معیارات اُتے عمل پیرا ہاں۔آرٹیکل 17 انہاں معلومات تک رسائی دے بچے دے حق نوں تسلیم کردا اے جو اس دی جسمانی تے دماغی صحت تے تندرستی دے لحاظ توں اے ۔آرٹیکل 23 معذور بچےآں دے حقوق دے لئی مخصوص حوالہ دیندا اے ، جس وچ اس وچ صحت دی خدمات ، بحالی ، بچاؤ دی دیکھ بھال شامل اے ۔آرٹیکل 24 وچ بچےآں دی صحت دی تفصیل دے نال روشنی پائی گئی اے تے کہیا گیا اے ، "فریقین صحت دے اعلیٰ ترین قابل معیار توں لطف اندوز ہونے تے بیماری دے علاج تے صحت دی بحالی دی سہولیات دے بارے وچ بچے دے حق نوں تسلیم کردے نيں۔ریاستاں نوں ایہ یقینی بنانے دی کوشش کرنی ہوئے گی کہ کوئی وی بچہ اس طرح دی صحت دی دیکھ بھال دی خدمات تک انہاں دے دسترس توں محروم نہ رہے۔اس شق دے نفاذ دی طرف ، کنونشن وچ درج ذیل اقدامات دی وضاحت کيتی گئی اے:[11]
| ” |
|
“ |
ورلڈ ہیلتھ آرگنائزیشن دی ویب سائٹ دے تبصرے ، "سی آر سی بچےآں تے نوعمراں دی صحت دے وسیع میدان وچ ڈبلیو ایچ او دے کم دا اک بنیادی تے قانونی فریم ورک اے۔"[12]گولڈ ہیگن سی آر سی نوں "بچےآں دی وکالت دے نمونے" دے طور اُتے پیش کردا اے تے اس دی تفاوت نوں کم کرنے تے بچےآں دی صحت وچ نتائج نوں بہتر بنانے دے فریم ورک دے طور اُتے استعمال کرنے دی تجویز پیش کردا اے۔[13]
معذور افراد دے حقوق توں متعلق کنونشن (2006) دے آرٹیکل 25 وچ ایہ واضح کيتا گیا اے کہ "معذور افراد نوں معذوری دی بنیاد اُتے امتیازی سلوک دے بغیر صحت دے اعلیٰ ترین حصول دے معیار توں لطف اندوز ہونے دا حق اے۔"آرٹیکل 25 دی ذیلی شقاں وچ کہیا گیا اے کہ ریاستاں توں معذور افراد نوں صحت دی دیکھ بھال دی طرح "حد تے معیار " دتے جاواں گے جو اوہ دوسرے افراد نوں فراہم کردا اے ، ايسے طرح اوہ خدمات جو معذوری دی روک تھام ، شناخت تے انتظام دے لئی خاص طور اُتے درکار نيں۔ .ہور دفعات وچ ایہ واضح کيتا گیا اے کہ معذور افراد دے لئی صحت دی دیکھ بھال مقامی کمیونٹیز وچ مہیا دی جانی چاہیے تے اس دی دیکھ بھال جغرافیائی طور اُتے مساوی ہونا چاہیے جس وچ معذوری دی بنیاد اُتے صحت دی خدمات دی تردید یا غیر مساوی فراہمی دے خلاف اضافی بیانات (بشمول "فوڈ اینڈ فلوڈز" تے "لائف انشورنس") شامل نيں۔ [14]
ہینڈرکس سانچہ:Who خاص طور اُتے "معذوری" دی اصطلاح دی تعریف کرنے وچ کنونشن دی ناکامی اُتے تنقید کردے نيں۔ انہاں دا ہور کہنا اے کہ "واضح وضاحت کيتی عدم موجودگی […] یکساں تشریح دا تعصب کرسکدی اے یا گھٹ توں گھٹ کنونشن دی ضمانت دینے دے لئی مستقل تحفظ دے لئی خطرہ وچ اے۔"[15]پر ، اوہ ایہ تسلیم کردا اے کہ "معذوری" دے لئی واضح تعریف کيتی عدم موجودگی توں معذور افراد نوں فائدہ ہوسکدا اے کہ اوہ ریاست دی کنونشن دی دفعات وچ توسیع نوں مخصوص آبادیاں یا کچھ شرائط دے نال محدود کر سکے۔
بھانويں زیادہ تر حقوق انسانی نوں نظریاتی طور اُتے منفی حقوق قرار دتا گیا اے ، اس دا مطلب ایہ اے کہ ایہ اوہ علاقے نيں جتھے اُتے معاشرے سیاسی عمل توں مداخلت یا اس اُتے پابندی نئيں لگیا سکدے نيں ، میورن سوسر دا دعوی اے کہ صحت دا حق اک خاص تے انوکھا حق اے کیونجے اس دا اظہار اکثر 'مثبت حق' دے طور اُتے کيتا جاندا اے جتھے معاشرے دی ذمہ داری عائد ہُندی اے کہ اوہ عام لوکاں نوں کچھ وسائل تے مواقع فراہم کرے۔
سوسر نے ہور چار شرائط مرتب کيتياں جنہاں نوں اوہ صحت دے حق دے تحت احاطہ کردا اے: صحت تے طبی خدمات تک مساوی رسائی؛ مختلف معاشرتی گروپاں وچ مساوی صحت دے فروغ دے لئی "نیک نیندی" سماجی کوشش۔ صحت دی برابری دی پیمائش تے تشخیص کرنے دا مطلب اے۔ تے مساوی سماجی سیاسی نظاماں نوں صحت دی وکالت تے ترویج و اشاعت وچ تمام فریقاں نوں اک منفرد آواز دینے دے لئی۔وہ ایتھے ایہ نوٹ کرنے وچ محتاط اے کہ ، بھانويں اس وچ صحت دے وسائل تک رسائی دا کچھ کم معیار طے ہُندا اے ، لیکن ایہ صحت دی حیثیت وچ موروثی حیاتياتی اختلافات دی وجہ توں ہر فرد دے لئی صحت دے مساوی حالت دی ضمانت نئيں دیندا اے۔[16] ایہ امتیاز اک اہم امر اے ، کیونجے "صحت دے حق" دے بارے وچ کچھ عام نقاد ایہ نيں کہ اوہ ناقابل رسائی معیار دے حق نوں قائم کردا اے اور اوہ صحت دی حالت دی خواہش رکھدا اے جو اک شخص توں دوسرے شخص یا اک معاشرے توں دوسرے معاشرے وچ بہت سا موضوعی لحاظ توں متغیر ہوئے۔[17]
بھانويں سوسر دی گفتگو صحت دی دیکھ بھال نوں اک مثبت حق دے طور اُتے کردتی اے ، لیکن پول ہنٹ نے اس نظریہ دی تردید دی اے تے ایہ دلیل پیش کيتی اے کہ صحت دے حق وچ کچھ منفی حقوق وی شامل نيں جداں امتیازی سلوک توں تحفظ تے وصول کنندہ دی رضاکارانہ رضامندی دے بغیر طبی علاج نہ وصول کرنے دا حق۔پر ، ہنٹ نے اعتراف کيتا اے کہ معاشرے دی ذمہ داری جداں کچھ معاشرتی حقوق ، دبے ہوئے تے کمزور لوکاں دی صحت دی ضروریات اُتے خصوصی توجہ دینا ، صحت دے حق وچ شامل نيں۔[18]
پال فارمر نے اپنے مضمون وچ ، "دنیا وچ اہم انفیکٹو بیماریاں - علاج کرنے دے لئی" صحت دی دیکھ بھال تک غیر مساوی رسائ دے مسئلے اُتے توجہ دتی اے ۔انہاں نے صحت دی مداخلت حاصل کرنے والی آبادی تے جو نئيں نيں انہاں دے درمیان بڑھدے ہوئے "نتائج دے خلیج" اُتے تبادلہ خیال کيتا۔ جِنّا معاشی طور اُتے زیادہ خوش قسمت ہُندا اے غریب لوکاں دے نال اوہی سلوک نئيں ہو رہیا ، جے کوئی وی ہو۔دوائی تے علاج معالجے دے اعلیٰ اخراجات غریب ملکاں دے لئی مساوی دیکھ بھال حاصل کرنا مشکل بناتے نيں۔ان دا کہنا اے ، "ایکوئٹی دے بغیر ایکسلینس21 ويں صدی وچ صحت دی دیکھ بھال وچ انسانی حقوق دی سب توں وڈی مخمصے دی حیثیت توں اے۔"[19]
|access-date= را بررسی کنید (کمک)|url-status= نظر انداز کردا (کمک)|url-status= نظر انداز کردا (کمک)Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
