سلطنت تقرت

تریخ

امارت د‏‏ی بنیاد انہاں وچو‏ں اک حج سلیمان نے پندرہويں صدی دے آخر وچ جیلاب نامی د‏‏ی طرف تو‏ں رکھی سی۔ بعض دا خیال اے کہ اوہ مغرب دور دا حاجی سی، مرینیاں یا معزز لوکاں د‏‏ی اولاد سی۔ تیونس دے مؤرخ حاج حمودہ بن عبدالعزیز نے انہاں دا تذکرہ کردے ہوئے کہیا: "اور بنو جلب حلہ روس سی، تے اس دا حاکم پرانے زمانے تو‏ں اے، تے ایہ بنو مرین د‏‏ی باقیات وچو‏ں نيں، تے انہاں د‏‏ی حکمرانی وچ فائدہ مند ا‏‏ے۔ رگ دا ملک۔"

جنرل ڈوما نے اپنی کتاب "الجزائر دے صحرا" وچ لکھیا اے، جو انہاں نے الجزائر وچ اک خانہ بدوش بدوئین دے ناول اُتے مبنی اے، وچ کہیا اے کہ مقامی قبیلےآں نے، جو اک دوسرے تو‏ں مقابلہ ک‏ر ک‏ے تھک گئے، فیصلہ کيتا کہ پہلا شخص جو کہ شہر وچ داخل ہوئے گا۔ شہر وچ پہلا قدم رکھنے والا اک سادہ چرواہا سی (مقامی عربی بولی وچ : جَلاّب)۔

"شیخ" سلیمان جیلابی نو‏‏ں داؤدا دے جاگیردار خاندان تو‏ں نبردآزما ہونا پيا، جو ہويا دے عرباں د‏‏ی قیادت کردا اے، بیڈوین قبیلے جو اورگلا وچ زیبان دے میدان نو‏‏ں کنٹرول کردے نيں۔ اس قبیلے دا سردار ابن صخری جو کہ "شیخ عرباں" دا لقب رکھدا اے، نے سلیمان الجلبی د‏‏ی بیٹی نال شادی کيتی، جو اس وقت علی طغرت دے آقا سن ۔

تقرت دے خطہ وچ خلل پڑنے دے بعد، ایتھ‏ے تک کہ سوک - روايتی طور اُتے پرامن تجارت تے تبادلے دیاں تھانواں - نو‏‏ں نخلستان دے ارکان تے وکھ وکھ قبیلے دے درمیان تصادم تو‏ں نئيں بچایا گیا۔ سلیمان الجلبی، جو مقامی سیاست تے ملک دے وسائل د‏‏ی گہرائیاں تو‏ں واقف نيں، نے افراتفری نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی اپنے ارد گرد ملک دے مقبول ترین آدمیاں (الموراویڈ، نخلستان دے سردار وغیرہ) نو‏‏ں بلايا۔ تے خطے وچ امن قائم کرن۔ تے مقامی سیاسی ڈھانچے نو‏‏ں برقرار رکھنے دے لئی کافی مضبوط محسوس ک‏ر رہ‏ے نيں، بشمول (جمعہ) کونسل جس دے لئی اوہ اراکین دا تقرر کر سکدا ا‏‏ے۔ اوہ اپنے خرچے اُتے پنج سو نائٹاں دا اک حلقہ تیار کردا اے جو اس د‏ی فوج دا مرکز ہوئے گا۔ اس طرح اوہ باغیاں نو‏‏ں سزا دینے، امن بحال کرنے تے ٹیکس لگانے دے لئی ارد گرد دے علاقےآں وچ گھمدا رہیا۔

۱۶ واں صدی تو‏ں، سلطنتِ تقرت نو‏‏ں الجزائر دے تسلط دا سامنا کرنا پيا۔ صلاح رئیس، الجزائر دے الوداع بيلک، جس نے ۱۵۵۲ وچ تقرت دے خلاف مہم د‏‏ی قیادت کی، بینی جلاب نے دشمن دے توپ خانے دے سامنے ہتھیار ڈال دیے۔ سلطنت دے زاب د‏‏ی ولایت وچ شام‏ل ہونے تو‏ں پہلے سیاسی طور اُتے اوہ الجزائر تے اس دے ٹیکس دہندگان دے جاگیر بن گئے۔