زیتواتوروک دا امن معاہدہ

پیس آف سیتواتوروک (یا سیتواتوروک دا معاہدہ ) اک امن معاہدہ سی جس نے سلطنت عثمانیہ تے ہیبسبرگ بادشاہت دے وچکار پندرہ سال د‏‏ی جنگ نو‏‏ں 11 نومبر 1606 نو‏‏ں ختم کیتا۔ ایہ معاہدہ امن معاہداں دے اس نظام دا حصہ سی جس نے اسٹیفن بوسک‏‏ے (1604–1606) د‏‏ی ہیبس برگ بغاوت نو‏‏ں ختم کردتا۔

ریڈواڈ ناد دنازوم وچ زسیٹوایٹرک امن دا میموریل

یہ معاہدہ 24 اکتوبر تے 11 نومبر 1606 ء دے درمیان دریائے اٹاو (ہنگری: زسیٹوا) دے سابقہ منہ ، جو شاہی ہنگری (اج سلوواکیہ دا حصہ اے ) دے ڈینوب وچ وگدا اے ، دے سابقہ منہ اُتے ، گل کيتی گئی سی۔ ایہ مقام بعد وچ ریڈواڈ ناد ڈناجوم (ہنگری: ڈناراڈویانی) د‏‏ی میونسپلٹی دا اک حصہ ، اٹوسکی ٹا (ہنگری: Zsitvatorok) د‏‏ی چھوٹی سی بستی بن جائے گا۔

اس امن اُتے 20 سال د‏‏ی مدت دے لئی دستخط کیتے گئے سن تے سفارتی مورخین نے مختلف طریقےآں تو‏ں اس د‏ی ترجمانی د‏‏ی ا‏‏ے۔ عثمانی ترک تے اس معاہدے د‏‏ی ہنگری د‏‏ی متون دے درمیان اختلافات نے مختلف تشریحات د‏‏ی حوصلہ افزائی د‏‏ی ، مثلا ہنگری دے لوکاں نے جنگ تو‏ں پہلے دتے گئے 30،000 گلڈین د‏‏ی سالانہ خراج دے بجائے 200،000 فلورنز نو‏‏ں خراج پیش کیتا جدو‏ں کہ عثمانی متن نے ایہ جان لیا کہ ادائیگی تن سال بعد دہرایا جانا سی۔ اس معاہدے دے تحت رائل ہنگری دے علاقے وچ عثمانی د‏‏ی پرت مار د‏‏ی مہمات اُتے پابندی عائد کردتی گئی سی ، تے ایہ شرط رکھی گئی سی کہ عثمانی حکمرانی وچ ہنگری د‏‏ی آبادیاں پنڈ دے ججاں دے ذریعہ خود ٹیکس وصول کرسکدی ني‏‏‏‏ں۔ عثمانیاں نے وی رئیساں دے ٹیکس تو‏ں پاک مراعات دا اعتراف کیتا۔ اُتے ، عثمانیاں نے کدی وی انہاں شرائط د‏‏ی تعمیل نئيں کيتی۔

اس معاہدے اُتے سلطنت احمد اول تے آسٹریا دے آرچڈیوک متھیاس نے مقدس رومی سلطنت د‏‏ی جانب تو‏ں دستخط کیتے سن ۔ 9 دسمبر نو‏‏ں متھیاس دے بھائی شہنشاہ روڈولف دوم نے معاہدے د‏‏ی توثیق کيتی۔ ^[۱] طویل جنگ دے دوران عثمانیاں د‏‏ی ہیبسبرگ دے علاقے (رائل ہنگری) وچ ہور دخل نہ پانے دا انہاں د‏‏ی پہلی جغرافیائی سیاسی شکست سی۔ اُتے ، معاہدہ نے دونے فریقاں دے مفاد دے لئی نصف صدی تک ہبسبرگ-عثمانی سرحد اُتے حالات نو‏‏ں مستحکم کردتا۔ اگلے برساں دے دوران ہیبسبرگ نو‏‏ں شدید گھریلو مخالفت دا سامنا کرنا پئے گا۔ تے عثمانیاں نے داخلی سرکشی دے علاوہ اپنے محاذاں ( پولینڈ تے ایران ) دے دوسرے حصےآں وچ کھلی کشمکش کيتی۔

سیتواتوروک وچ ، پہلی بار ، عثمانی سلطان نے - جس نے قسطنطنیہ دے زوال دے بعد تو‏ں قیصر روم (رومن سلطنت دا سیزر ) دا خطاب دتا سی - نے رومی بادشاہ د‏‏ی حیثیت د‏‏ی برابری نو‏‏ں پادشاہ (شہنشاہ ،) دے لقب تو‏ں پہچان لیا۔ یا زیادہ لفظی طور اُتے ، "ماسٹر کنگ") ، جو سلطان دا اپنا لقب سی۔ اسنو‏ں تقویم پسندی کی قبولیت دے طور اُتے دیکھیا جاندا سی ، جس وچ شاہی تسلط مغرب (مقدس رومن سلطنت) تے مشرق (عثمانی سلطنت) وچ تقسیم کیتا جائے گا۔ اس تو‏ں پہلے ، عثمانی سفارت کاری وچ ، رومی بادشاہ نو‏‏ں ویانا دا محض کرال (بادشاہ) سمجھیا جاندا سی۔ اگلے یوروپی حکمران جس نو‏‏ں اس سطح د‏‏ی عزت تو‏ں راضی کیتا جائے گا ، معاہدہ کوچک کیناری دے سن 1774 وچ روس د‏‏ی کیتھرین اعظم سی۔ ^[۲][۳]

اس معاہدے وچ صریح سلطنت عثمانیہ دے اک اہ‏م کردار دے طور اُتے ، کریمین خانیت نو‏‏ں واضح طور اُتے شامل کیتا گیا سی۔ ^[۴]

حوالے

1. Kenneth Meyer Setton, The Papacy and the Levant, 1204–1571, Volume IV: The Sixteenth Century from Julius III to Pius V (Philadelphia: American Philosophical Society, 1984), p. 1097, n. 191.
2. Bernard Lewis, What Went Wrong?: Western Impact and Middle Eastern Response (Oxford University Press, 2002), pp. 12 and 164, n. 3. In the Russian treaty, the title was Padischag (in Italian).
3. Mehmet Sinan Birdal, The Holy Roman Empire and the Ottomans: From Global Imperial Power to Absolutist States (I. B. Tauris, 2011), p. 6.
4. Kenneth Meyer Setton, Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century (American Philosophical Society, 1991), p. 22.

ہور پڑھو

• Bayerle, Gustav (1980). "The compromise at Zsitvatorok". Archivum Ottomanicum 6: 5–53.

سانچہ:Treaties of Hungary سانچہ:Ottoman treaties