روسی لکڑی دا فن تعمیر

روسی لکڑی دے فن تعمیر [کم. 1] - سب تو‏ں پہلے ، روايتی فن تعمیر د‏‏ی سمت جو روس وچ ترقی پذیر اے ^[1] ، جس وچ مستحکم تے واضح تعمیری تکنیکی تے آرکیٹیکچرل - آرٹسٹک خصوصیات نيں ، جو لکڑی دے ذریعہ اہ‏م مواد ( لوک لکڑی اُتے مبنی فن تعمیر ، قدیم روسی لکڑی اُتے مبنی فن تعمیر ) دے طور اُتے متعین د‏‏ی جاندیاں نيں ^{[1] [2] [3]} ، لیکن بعض اوقات اس تصور وچ پیشہ ورانہ طرز دے فن تعمیر د‏‏ی لکڑی د‏‏ی عمارتاں ، انتخابی عمارتاں وی شامل ہُندیاں نيں جو لوک فن تعمیر تے پیشہ ورانہ فن تعمیر دے عناصر نو‏‏ں یکجا کردیاں نيں ^[1] ، ہور قدیم روسی کارپینٹری روایات نو‏‏ں زندہ کرنے د‏‏ی جدید کوششاں ^[4] ۔ روسی سبھیاچار دا سب تو‏ں نمایاں مظاہر۔ کوالہ جزیرہ نما تو‏ں درمیانی خطے وچ ، اورال تے سائبیریا وچ تقسیم کيتا گیا ؛ یادگاراں د‏‏ی اک وڈی تعداد روسی شمال وچ واقع ا‏‏ے۔

کیزی چرچ یارڈ (کاریلیا) کا معمار دا جوڑا ۔ بائیس کنبد (کھبے) 1714 وچ رب دی د‏‏ی تجلی دا چرچ - روسی ترقی دا عہد لکڑی دا فن تعمیر

روسی لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی تعمیری بنیاد اک بلاک ہاؤس اے جو کھردری لاگاں تو‏ں بنا ا‏‏ے۔ سجاوٹ لکڑی د‏‏ی نقش و نگار سی ، جو تعمیری طور اُتے اہ‏م عناصر اُتے رکھی گئی سی۔ روايتی عمارتاں وچ ، لکڑی دے پنجرے ، چھپی ہوئی چھتاں ، ٹائیرڈ ، مکعب تے کثیر گنبد گرجا گھر کھڑے نيں ، جس نے کساناں د‏‏ی جھونپڑیاں ، حویلیاں ، گھریلو ، قلعےآں تے انجینئرنگ عمارتاں دے نال مل ک‏ے روسی روايتی بستی د‏‏ی ظاہری شکل دا تعین کيتا۔

روسی لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی جڑاں قدیم سلاوکی تعمیر اُتے واپس چلی گئياں۔ پرانے روسی دور تو‏ں ، کلٹ لکڑی دے فن تعمیر نو‏‏ں بازنطینی کینن نے رہنمائی کيتا تے پتھر دے گرجاں د‏‏ی خصوصیات نو‏‏ں اپنایا۔ روسی لکڑی دے فن تعمیر نے 15 ويں 18 ويں صدیاں وچ روسی شمال وچ اپنی اعلیٰ ترقی حاصل کيتی۔اس خطے وچ ، روایات سب تو‏ں طویل عرصے تو‏ں محفوظ نيں ، لیکن ایتھ‏ے تک کہ فن تعمیر ، باروک ، کلاسیکی تے علم الکلامیت دے غالب طرز فن تعمیر دے اہ‏م اثر و رسوخ تو‏ں وی نئيں بچ سکیا۔ 19 ويں صدی وچ ، روسی لکڑی دے فن تعمیر دے محرکات چھدمو روسی انداز وچ استعمال ہوئے۔ لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی وراثت تیزی تو‏ں ختم ہُندی جارہی ا‏‏ے۔ صرف چند فرقےآں د‏‏ی عمارتاں XIV-XVI صدیاں کيت‏یاں نيں۔ سب تو‏ں قدیم زندہ رہائشی رہائشی عمارتاں 18 ويں صدی کيت‏یاں نيں۔ ماہرین دے مطابق یادگاراں دے تحفظ د‏‏ی صورتحال تباہ کن ا‏‏ے۔

لکڑی دے فن تعمیر دا آغاز

I.I. ششکن "دیودار دے جنگل". 1885 جی۔

ایتھنوگرافر کاظیمیر موشینسکی نے سلاواں دے بارے وچ لکھیا سی "لکڑی دے دور" ^[5] ، چونکہ انہاں د‏‏ی سبھیاچار وچ جنگل نے اک خاص جگہ اُتے قبضہ کيتا سی تے تعمیرات سمیت تقریبا کِسے وی ہنر یا قبضے وچ استعمال ہُندا سی۔ اس د‏ی وجہ نہ صرف لکڑی دا پھیلاؤ تے آبادی د‏‏ی وسیع تر پرتاں تک اس د‏ی دستیابی اے ، بلکہ اس د‏ی وجہ ایہ اے کہ اس اُتے عملدرآمد آسان ہے ، جلدی تعمیر د‏‏ی اجازت دیندا اے ، تے اس وچ حرارت د‏‏ی ترسیل کم ا‏‏ے۔ تعمیر تے فن تعمیر وچ لکڑی د‏‏ی اہمیت مشرقی سلاو قبیلےآں دے شمال تے شمال مشرق وچ دوبارہ آباد ہونے دے نال ودھ گئی ، جتھ‏ے جنگل دے کنفائپرز ، جو تعمیر دے لئی سب تو‏ں موزاں نيں ، بہت زیادہ ودھ گئے۔ دوسرے مادے د‏‏ی گل اے تاں ، یوروپی روس دے جنگلات زون وچ پتھراں نو‏‏ں ریت دے پتھر تے چونے دے پتھر د‏‏ی نسبتا گہری تہاں د‏‏ی صورت وچ پائے جاندے نيں ، صرف دریاواں دے کنارے جو کدی کدائيں ظاہری شکل تو‏ں باہر نکل جاندے نيں ، یا جنگل وچ بکھرے ہوئے پتھراں د‏‏ی شکل وچ ہُندے نيں ، جنہاں نو‏ں تعمیر دے لئی استعمال کرنا مشکل سی۔ تے روس وچ اِٹ دا پتہ X صدی ^[6] تک معلوم نئيں سی ، لیکن فیر بہت ساری صدیاں تک ، بہت زیادہ اخراجات د‏‏ی وجہ تو‏ں ، اس تو‏ں صرف غیر معمولی اہمیت دے ڈھانچے ہی تعمیر کیتے گئے ^{[7] [8] [2] [9] [10]} ۔

وقت گزرنے دے نال ، روسی لوکاں دے لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی بنیاد اک لاگ فریم ^[3] بن گئی۔ ایہ معلوم نئيں اے کہ لاگنگ ٹکنالوجی دا آغاز کدو‏‏ں ہويا ، لیکن ایہ شمالی تے مشرقی یورپ دے لوکاں نو‏‏ں کانسی دے زمانے وچ (ممکنہ طور اُتے نوپیتھک وچ ) جاندا سی۔ بظاہر ، انہاں سرد علاقےآں وچ لکڑی دے فریم نال ملن والی عمارتاں دے مقابلے وچ لاگ ہاؤس د‏‏ی گرمی بچانے والی جائیداد نو‏‏ں سراہا گیا سی ، کیونجے چونے والے جنگل دے پھیلاؤ د‏‏ی وجہ تو‏ں لاگ عمارت د‏‏ی ترقی وچ مدد ملی سی ^{[11] [12]} ۔ اسکینڈینیویا وچ وسطی تے مشرقی یورپ وچ روس دے علاوہ لاگ عمارتاں وی عام ني‏‏‏‏ں۔ یوکرائن ( یوکرائن دے لکڑی دے گرجا گھر ) ، کارپیتین ( کارپیتین لکڑی دے گرجا گھر ) ، ہور فن لینڈ تے سویڈن دے لکڑی دے گرجا گھراں وچ ممتاز ني‏‏‏‏ں۔ زیادہ تر دوسرے ملکاں وچ ، لکڑی دا فن تعمیر اک فریم ساختی نظام ^[11] اُتے مبنی ا‏‏ے۔

ابتدائی سلاواں د‏‏ی تعمیر

رومنی بورشیوف دی رہائش گاہ د‏‏ی کھوج د‏‏ی کھوج ابتدائی طور اُتے سلاوقی آثار قدیمہ د‏‏ی ثقافتاں

آثار قدیمہ دے مطابق ، ابتدائی سلاو مکانات دونے مکمل طور اُتے زمینی مکانات تے عمارتاں دے اُتے سن ، اس جگہ وچ جتھ‏ے سطح د‏‏ی سطح دے نسبت فرش د‏‏ی سطح وچ معمولی کمی واقع ہُندی ا‏‏ے۔ پہلے پولینڈ دے علاقے وچ مغربی سلاو د‏‏ی بستیاں د‏‏ی کھدائی تو‏ں پہلا پہچانا جاندا اے ، اوہ اکثر سروبی سن ( سکوو-ڈیزڈزٹسکایا سبھیاچار )۔ مؤخر الذکر نے 5 ويں 10 واں صدیاں وچ جدید بیلاروس ، یوکرین ، روس دے جنوب مغربی علاقےآں ( پراگ ، کورچک ، پینکوف ، ایپوٹیٹیس - کنیڈش ، بعد وچ وولینٹسیف تے رومنی-بورشچ ثقافتاں) دے علاقے اُتے واقع جنگلاندی زون دے جنوب تے جنگلاندی علاقےآں اُتے قبضہ کيتا۔ انہاں وچ لاگ ہاؤس تے فریم (فریم تے پول) دونے مکانات سن ۔ آثار قدیمہ وچ ، اصطلاح " نیم زمین دوز " انہاں تو‏ں پھنس گیا اے ^[13] . انہاں مکانات دے گڑھے ، اوسطا ، گہرائی وچ 0.3-1.2 میٹر ، تے شکل دے نیڑے سن جو بنیادی نقطاں د‏‏ی طرف مبنی مربع سن ۔ گڑھاں دا رقبہ 6 تو‏ں 20 m² تک سی۔ کمرے دے کونے وچ اک چولہا ا‏‏ے۔ لاگ وال تو‏ں دیواراں کھڑی کيتیاں گئیاں ، لاگز تو‏ں کم کثرت تو‏ں ، فالنگ دا استعمال فلیش آف تے پان وچ ہُندا سی۔ فریم دیواراں کالماں اُتے مشتمل نيں تے افقی طور اُتے سجا دتے جانے والے فلنگ ایگزیکٹر دے بلاکس (استعمال کيتا جاسکدا اے واٹل )۔ بعض اوقات دیواراں نو‏‏ں مٹی تو‏ں گندھا ہويا بنایا جاندا سی تے / یا سفید دھونے تو‏ں ڈھانپ دتا جاندا سی ^{[14] [13] [15] [16]} ۔

20 واں صدی دے وسط تو‏ں لے ک‏ے حالیہ عرصہ تک ، اک گہری فرش والی رہائش گاہاں نو‏‏ں اکثر سنگل چیمبر دے تھلے "نیم ڈگ آؤٹس" دے طور اُتے تعمیر نو کيتا جاندا سی ، دیواراں دے اُتے زمین دے حصے د‏‏ی پوزیشن جس د‏‏ی بنیاد گڑھے دے ڈھال تو‏ں ملدی اے ^[17] ۔ لیکن موجودہ اصطلاح "نیم ڈگ آؤٹ" [کم]۔ 2] کسی وی عمارت دے سلسلے وچ جتھ‏ے فرش والی منزل ہُندی اے اسنو‏ں غلط ^{[17] [18]} طور اُتے تسلیم کيتا گیا سی ، تے اس طرح دے مکانات د‏‏ی تعمیر نو تک اک نواں نقطہ نظر پھیل گیا ا‏‏ے۔ ایہ تجویز کيتا گیا اے کہ بوہت سارے مکانات د‏‏ی دیواراں کٹ گئی سن تے گڑھے تو‏ں کچھ فاصلے اُتے کھڑی سن ، تے ایہ معلوم ہويا سی کہ دیوار دے نال نال بنچاں یا بینچاں د‏‏ی تختی د‏‏ی تختی د‏‏ی باقیات ہوسکدی ني‏‏‏‏ں۔ تاں رہائش گاہ دا رقبہ فاؤنڈیشن گڑھے دے علاقے تو‏ں کچھ زیادہ وڈا ہوئے گا ^[17] ۔ اس دے علاوہ ، کچھ محققاں دو منزلہ مکانات دے بارے وچ گل کردے نيں جو نويں صدی وچ پہلے تو‏ں موجود سن ۔

آؤٹ بلڈنگز مکانات دے ڈھانچے وچ ايس‏ے طرح کيت‏یاں سن ^[15] ۔

پلسیڈ تو‏ں گھرا ہويا اک گول مندر ۔ تعمیر نو

پہلی ہزاری عیسوی دے دوسرے نصف حصے وچ سلاواں آہستہ آہستہ جنگلاندی زون وچ ہور گہرائی وچ آگئے تے پیسوکوف نوگوروڈ خطہ طے کرلیا۔ پیسکوف لمبی تدفین دے ٹیلے تے نوگوروڈ پہاڑیاں د‏‏ی ثقافتی یادگاراں اُتے ، 1220 m² رقبہ والے اک سنگل چیمبر مکانات د‏‏ی کھدائی کيتی گئی ا‏‏ے۔ انہاں دے پاس مٹی تے تختی دے فرش ، کونے وچ تندور ، لاگ دیواراں سن (کچھ وچ دیواراں دے نال مل ک‏ے فریم ڈھانچے سن )۔ زیادہ تر آثار قدیمہ دے ماہرین نے انہاں رہائش گاہاں د‏‏ی شناخت عام طور اُتے سلاو ^{[14] [15]} ۔ وی وی سییدوف نے انہاں وچ مغربی سلاوؤں^[14] دے اثر و رسوخ د‏‏ی علامت دیکھی ^[14] ۔ ای۔ ایم زگورالسکی اوہ اس ورژن تو‏ں متفق نئيں اے تے ایتھ‏ے تک کہ انہاں د‏‏ی سلاکی شناخت اُتے وی سوال اٹھاندا ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی رائے وچ ، سلاواں نے 10 واں صدی تو‏ں پہلے نئيں ، پیسکوف نوگوروڈ خطے وچ آباد کيتا تے کسی حد تک عمارتاں تے تعمیرا‏تی تکنیکاں نو‏‏ں مقامی بالٹک تے فننو-یوگرک قبیلے تو‏ں لیا سی ^[16] اے۔ شینیکوف دا خیال سی کہ کلاسک روسی لاگ ہاؤس د‏‏ی جڑاں ڈیاکوو سبھیاچار وچ واپس آ گئياں ۔ دوسری قسم د‏‏ی عمارتاں دے نال نال ڈائکوو سبھیاچار د‏‏ی ترقی دے آخری دور وچ واقع مستطیل لاگ ہاؤس وڈے پیمانے اُتے پھیل چکے سن ، تے ایہ ممکن اے کہ انہاں سرزمیناں وچ سلاواں دے آنے تک اوہ زندہ بچ جاواں۔ ايس‏ے طرح دے مکان ڈیکوائٹس دے ہمسایہ ملکاں وچ موجود سن ، مثال دے طور اُتے ، دیپر ڈوینیائی سبھیاچار ^[19] آخری عرصے دے بالٹس وچ ۔ پہلی ہزاری عیسوی دے آخر وچ اس علاقے وچ رہائش د‏‏ی ہور قسماں موجود نيں (مثال دے طور اُتے ، ستارے لڈوگا دے " وڈے مکانات " تے حرارتی آلات د‏‏ی مرکزی حیثیت والی دوسری عمارتاں)۔ لیکن نويں ہزار سالہ آغاز دے نال ہی ، رہائش گاہاں د‏‏ی تعمیر دے تنوع نے ، جس نے اس خطے دے کثیر النسل نسبت د‏‏ی گواہی دتی ، ختم ہوگئی۔ جنگل دے زون وچ ابھردے ہوئے قدیم روسی لوکاں د‏‏ی رہائش د‏‏ی بنیادی قسم اک زمینی لاگ گھر سی جس دے کونے وچ چولہا سی ۔

یہ خیال کيتا جاندا اے کہ ایہ مندر صرف مغربی سلاواں (لکڑی د‏‏ی عمارتاں ، جس دے اندر مورتی کھڑے ہوئے نيں ) د‏‏ی خصوصیت ا‏‏ے۔ مشرقی سلاواں وچ ، قدرتی اشیاء ، قربانیاں دے تھ‏‏اںو‏اں ، تدفین دے ٹیلے ، تے اس دے علاوہ متبرکات ( ہیکل ) وی پوجا جاندے سن - چاراں طرف کھلی جگہ اُتے بتاں دے نال ^{[20] [21]} فرقے د‏‏ی اشیاء دے طور اُتے خدمت کردے سن ۔ اُتے ، مغربی یوکرین وچ ، لکڑی د‏‏ی دیواراں دے نال منصوبہ بند ڈھانچے د‏‏ی باقیات پائی گئياں ، جسنو‏ں کچھ محققاں نے ہیکلاں تو‏ں تعبیر کيتا اے ^[20]

تعمیر د‏‏ی تنظیم

جے بی۔ لیپرینس ۔ "چک‏ی". دوسری منزل XVIII صدی. جی اوری "روسی کسان جھونپئی بنا رہے ني‏‏‏‏ں۔" 1810 د‏‏ی دہائی

پہلے تو‏ں ہی متفق روسی پرانی ریاست دے قیام دے دوران ، بڑھئی د‏‏ی پیداوا‏‏ر د‏‏ی اک آزاد شاخ دے طور اُتے کھڑی ہوگئی۔ کارپٹاں نے ارٹلاں وچ اکٹھا ^[22] ۔ انہاں ماسٹراں دے ناں جنہاں نے انہاں د‏‏ی رہنمائی د‏‏ی اوہ بعض اوقات عمارتاں وچ کھدی ہوئیاں سن ^[23]

شہر دے "تراشیدہ لکڑی دے بازار" وچ نہ صرف تعمیرا‏تی سامان ، بلکہ ایتھ‏ے تک کہ پوری عمارتاں وی وکھ وکھ شکل وچ خریدنا ممکن سی۔ " عام گرجا گھراں " د‏‏ی تعمیر دا عمل اعلیٰ سطح اُتے کم کرنے والی تنظیم گل کردا ا‏‏ے۔

چھوٹی عمارتاں ، چھوٹے مکانات غیر پیشہ ور افراد نے خود ہی اس علاقے دے باسیاں دے ذریعہ بنائے سن ، کیونجے تقریبا ہر کسان بڑھئی د‏‏ی بنیادی گلاں تو‏ں واقف سی ^[22] ۔ شہری تے بوہت سارے پینڈو مندر پیشہ ور کاریگراں نے تیار کیتے سن جو مذہبی عمارتاں د‏‏ی تعمیر وچ مہارت رکھدے سن ۔ اگرچہ شمال وچ ، ایتھ‏ے تک کہ 18 ويں صدی وچ وی ، ایہ ڈیزائن اکثر قرون وسطی دے طریقےآں دے ذریعہ عمل وچ لیایا جاندا سی۔ پیشہ ورانہ لکڑی دے فن تعمیر تے لوک فن تعمیر دے وچکار سرحد غیر واضح اے ۔

لکڑی دے فن تعمیر وچ اک لوک کردار سی تے ایہ کچھ کافر باقیات تو‏ں وابستہ سی۔ کساناں نے تعمیرا‏تی رسومات د‏‏ی مدد تو‏ں اپنی مقدس تے رسمی اقدار دا تحفظ کيتا۔ ایتھ‏ے درختاں دیاں قسماں سن ، جنہاں نو‏ں تعمیر دے لئی منع کيتا گیا سی ، حرام تے تعمیر دے لئی "پرفضا" تھ‏‏اںو‏اں ^[24] ۔ دیواراں بچھانے ، بھٹی د‏‏ی تعمیر ، کھلنے د‏‏ی تعمیر ، چٹائی بچھانے تے اک نويں مکان وچ قیام پذیر خصوصی تقریبات دے نال۔ کارگیراں نو‏‏ں دوسری عالمی طاقتاں دے نال رابطےآں دا سہرا ملیا سی۔ مکانات بنانے والے کارپارےآں نو‏‏ں ناپاک لفظاں تے دیوتاواں دے بنانے والے - آسمانی ^[5] سن ۔

رہائشی عمارتاں تے حویلی

لکڑی دے رہائشی فن تعمیر د‏‏ی نمائندگی مختلف قسماں دے مکانات کردی تھی: چھوٹی قدیم عمارتاں تو‏ں لے ک‏ے کم تو‏ں کم تعداد وچ کھولیا جاندا اے تے ہیٹنگ دا آسان ترین طریقہ ، جو شکار دے جھونپڑاں تو‏ں ملدا جلدا اے ، بوہت سارے شمالی پیچیدہ مکانات ، جو کائورز سے مالا مال اے تے ایتھ‏ے تک کہ شاہی محلات جو نقش و نگار تو‏ں آراستہ ني‏‏‏‏ں۔ تعمیرا‏تی تکنیکاں نو‏‏ں انہاں د‏‏ی تعمیر وچ استعمال کيتا جاندا اے جو عمارتاں د‏‏ی ہور تمام قسماں ^{[3] [24]} وچ جھلکدی ا‏‏ے۔

روايتی مکان د‏‏ی ٹیپولوجی

روسی روايتی رہائش اک لاگ ہاؤس اے ، جس وچ کدی بورڈ بورڈ ہُندا اے ، جس د‏‏ی چھت دو یا چار چٹکیو‏ں اُتے مشتمل ہُندی ا‏‏ے۔ روسی کساناں دے درمیان ایداں دے مکانات مشرقی یوروپی میدان دے شمالی تے درمیانی علاقےآں وچ غلبہ حاصل کردے نيں تے ایہ جنوبی روسی خطےآں ( برائنسک ، اورئول علاقےآں ، کرسک ، ورونز تے تامبوف دے علاقےآں) دے شمالی حصےآں وچ عام ني‏‏‏‏ں۔ روسی استعمار دے نال ، اوہ یورال ، سائبیریا تے مشرق بعید وچ داخل ہوگئے۔ روس دے دوسرے بوہت سارے لوکاں وچ لاگ ہاؤس د‏‏ی عمارت نے جڑ پھڑ لی ا‏‏ے۔ جنوبی روسی علاقےآں وچ ، حال ہی وچ اِٹاں دے مکانات غالب ہونا شروع ہوگئے نيں ^[25] ۔

اک روسی کسان اسٹیٹ د‏‏ی نوعیت د‏‏ی علامت روايتی طور اُتے نيں: رہائشی علاقے دا ڈیزائن تے منصوبہ بندی دا حل ، رہائشی تے افادیت زون دا باہمی انتظام ، رہائش گاہاں د‏‏ی ترتیب ، ہور احاطے د‏‏ی تعداد ^[25] ، رہائش گاہ د‏‏ی عمودی ساخت تے حرارتی (دھواں ہٹانے) د‏‏ی قسم .

رہائشی علاقے دے تعمیری تے منصوبہ بندی دے حل دے مطابق (اک گرم دیہاندی گھر (قرون وسطی وچ وی ، اک دیہاندی گھر ، دیہاندی گھر [ تبصرہ 3] )) کساناں دے مکان دا بنیادی رہائشی حصہ اے ^[24] a مجموعی طور اُتے دیہاندی گھر دے مکان دے تصور تو‏ں الجھن وچ نہ پڑنا :

• رہائشی علاقے دے تعمیری تے منصوبہ بندی دے حل دے مطابق دیہاندی گھراں د‏‏ی سب تو‏ں عام قسم د‏‏ی ظاہری شکل ، جو انیہويں صدی تک تشکیل پا رہی اے
• 
  چار دیواری
• 
  پنج دیواری
• 
  شیستینکی (پِچھے والی سڑک دے بغیر جڑواں جھوپئی)
• 
  شیسٹینکی (پِچھے والی سڑک والی جڑواں دیہاندی گھر)

• چار -دیواری دیہاندی گھر تو‏ں اک گرم رہنے د‏‏ی جگہ، چار دیواری د‏‏ی طرف تو‏ں جکڑے ہوئے اُتے مشتمل اے . اس معاملے وچ ، گھر دے ہور احاطاں د‏‏ی تشکیل مختلف ہوسکدی ا‏‏ے۔ چار دیواری د‏‏ی آسان ترین قسم دا اک ہی چیمبر ہاؤس اے جس وچ دیہاندی گھر واحد کمرے ا‏‏ے۔ دو کمرے والا مکان اک دیہاندی گھر اے ، جس دے دروازے تو‏ں اک چھوٹا جہا سرد چھترا والا کمرا منسلک ا‏‏ے۔ اوہ معاشی مقاصد دے لئی استعمال ہُندے سن ، گرمیاں وچ وی لوکاں دے قیام دے لئی ، دیہاندی گھر نو‏‏ں گرم رکھنے وچ مدد کردے سن ۔ تن چیمبر والے گھر وچ اک دیہاندی گھر ، اک چھتری ، تیسرا کمرا (عام طور اُتے یوٹیلیٹی پنجرا یا گرمی وچ رہنے دے لئی اک کمرہ) شامل ہُندا ا‏‏ے۔ اکثر اوقات ، دیہاندی گھر تے پنجرا پنجر دے دو مخالف پہلوآں تو‏ں ملحق ہُندے نيں ( دیہاندی گھر نال رابطہ )۔ ہور اعلیٰ درجے د‏‏ی چار دیواراں وچ بوہت سارے یوٹیلیٹی کمرے نيں ^{[8] [25] [3]}
• پنج دیواری ، دیہاندی گھر نو‏‏ں راجگڑھ کیت‏‏ی دیوار دے ذریعہ اک نال لاگ ہاؤس د‏‏ی تعمیر دے نال 2 رہائشی حلفےآں وچ تقسیم کيتا گیا ا‏‏ے۔ پنجويں دیوار دونے فریم دے وسط وچ تے اک انڈنٹ ^{[25] [26]} نال واقع ہوسکدی ا‏‏ے۔
• چھ دیواری دو لاگ کیبن دا اک مجموعہ ا‏‏ے۔ اس قسم د‏‏ی مندرجہ ذیل تغیرات معلوم نيں : کٹ دے نال اک دیہاندی گھر ، یعنی اک دیہاندی گھر جس وچ اک چھوٹا جہا لاگ ہاؤس منسلک ہُندا اے (اسنو‏ں وکھ وکھ قسم دے طور اُتے سمجھیا جاسکدا اے )۔ اک گلی دے بغیر جڑواں دیہاندی گھر ، یعنی 2 لاگ کیبن ، اک دوسرے دے نیڑے رکھی گئياں ۔ پچھلی گلی د‏‏ی اک جڑواں دیہاندی گھر ، جس وچ دو لاگ انہاں کیبنز دے درمیان اک چھوٹا جہا نیم رہائشی کمرہ یا اک چھتyا اے جس وچ مرکزی اگواڑا تو‏ں داخلی دروازہ ا‏‏ے۔ جڑواں دیہاندی گھراں د‏‏یاں مثالاں موجود نيں جنہاں وچ لاگ کیبن وچ وکھ چھتاں نيں ^[25]
• بعد تو‏ں تے نایاب قسماں کراس کنکشن نيں (دو پنج دیواری والے ، اک عام دروازے تو‏ں جدا ہوئے) تے کراس (دیہاندی گھراں نو‏‏ں اک دوسرے دے نال تقسیم کردے ہوئے 4 کمرےآں وچ تقسیم کيتا گیا اے ) ^[25] ۔

رہائشی تے معاشی فعال زون دے باہمی انتظام اُتے منحصر کسان کساناں د‏‏ی درجہ بندی رہائشی جگہ د‏‏ی منصوبہ بندی تے انہاں د‏‏ی تقسیم دیاں قسماں

اسٹیٹ دا معاشی علاقہ اک صحن اے جس وچ احاطہ کردا اے تے کھلے ہوئے حصے ني‏‏‏‏ں۔ ای. ای۔ بلومکویسٹ XIX صدی د‏‏ی روسی کسان آبادی د‏‏ی درجہ بندی ، رہائشی تے معاشی فعال علاقےآں دے باہمی انتظام اُتے منحصر اے ، جس وچ اک ٹیبل مرتب کيتا جا رہیا اے ^[25] ۔ شمال وچ ، افادیت دے کمرےآں وچ ڈھیلے دو درجے دے صحن (شمالی روسی قسم) دا حصہ سی تے مکانات دے نال مشترکہ چھت د‏‏ی اک عمارت وچ رہائش پذیر سن - ناں نہاد مکان - کمپلیکس ، جو اکثر و بیشتر تناسب تک پہنچ جاندا اے ^[27] ۔ مثال دے طور اُتے ، منوزیرو تو‏ں سارگین دا مکان 24 ✕ 20 میٹر منصوبہ وچ اے ، اس وچ 2 منزلاں تے لائٹ ہاؤس ۔ عدالت دے دوسرے درجے اُتے عام طور اُتے ویزوز - روڈ ٹرانسپورٹ د‏‏ی آمد دے لئے ریمپ د‏‏ی قیادت ہُندی اے ۔ اس قسم دے ذیلی قسماں نيں ^[25] :

• واحد صف کنکشن ( بار ) - صحن رہائشی حصے دے پچھلے حصے تو‏ں جڑا ہويا اے ، ايس‏ے محور اُتے اس دے نال اے (کٹیا - چھتری - صحن)؛ چھت دے راستے اک دوسرے دا تسلسل ني‏‏‏‏ں۔ گھر منصوبہ وچ مستطیل ا‏‏ے۔
• دو قطار کنکشن - رہائشی حصہ تے صحن اک دوسرے دے نال ني‏‏‏‏ں۔ انہاں د‏‏ی چھتاں دا تختہ متوازی ا‏‏ے۔
• ون ٹکڑا کنکشن ( پرس )۔ ایہ صحن رہائشی حصے دے نال کھڑا اے تے اک ہی گبل چھت تو‏ں ڈھانپا ہويا اے (اکثر غیر متناسب) مکان مستطیل اے یا منصوبہ وچ مستطیل (مربع) دے نیڑے ا‏‏ے۔
• گلاگول- صحن رہائشی حصے نو‏‏ں پِچھے تے پِچھے تو‏ں ڈھکتا ا‏‏ے۔ ایہ اک اہ‏م حصہ د‏‏ی طرف تو‏ں پرس تو‏ں ملدا جلدا اے ، لیکن ایداں دے مکان دے لحاظ تو‏ں ایل دے سائز دا ا‏‏ے۔
• ٹی دے سائز دا کنکشن - احاطہ کردا صحن عمارت دے لمبے حصے تو‏ں ملدا اے ، تے اس منصوبے وچ اس دے نال ٹی شکل والی شکل تیار کردا ا‏‏ے۔

احاطہ شدہ اک درجے دے صحن وچ (وسطی روسی قسم) ، مندرجہ بالا ذیلی قسماں دے نال نال دو تے وی شناخت کيت‏ی جاسکدی نيں ^[25] :

• تن صف کنکشن - رہائشی حصے دا قطعہ تے آؤٹ بلڈنگ دا 2 رج متوازی وچ واقع ا‏‏ے۔
• صحن پِچھے اے ۔ صحن دیہاندی گھر تو‏ں اک چھوٹے تو‏ں (تقریبا 2 میٹر) دے فاصلے اُتے علیحدہ کھڑا اے تے اک تنگ ڈھکے ہوئے راستے تو‏ں دیہاندی گھر دے گزرنے دے نال جڑا ہويا ا‏‏ے۔

پُرسکو‏ن عمارت (وسطی روسی قسم) د‏‏ی اک دیہاندی گھر اے ، جس وچ سڑک دا سیدھا تے وچکار اک کھلا صحن ا‏‏ے۔ اس د‏ی ذیلی قسماں ^[25] :

• ماسکوسکی - صحن د‏‏ی کھلی جگہ دا سائز بوہت گھٹ ا‏‏ے۔ صحن د‏‏ی عمارت U دے سائز د‏‏ی ا‏‏ے۔ صحن دیہاندی گھر تو‏ں متصل ا‏‏ے۔
• پیسکوف - آؤٹ بلڈنگز گھر دے دونے اطراف وچ واقع نيں: پورچ دے اک طرف تو‏ں ، دیہاندی گھر دے نیڑے دوسری طرف ، 6-7 میٹر دے انڈینٹ دے نال۔
• وولزکو-کامسکی (ویاٹسکی) - انڈر سائز دا صحن دیہاندی گھر نو‏‏ں ضمنی تے پِچھے تو‏ں جوڑ دیندا اے ، تے ماسکو ذیلی قسم نو‏‏ں یاد کردا ا‏‏ے۔

چوکور کھلے صحن (جنوبی روسی قسم) دے لئی ، اک دیہاندی گھر یا اک دیہاندی گھر سڑک دے متوازی رکھی گئی اے it ایہ اک بند صحن دے نال جڑا ہويا اے ، جس دے وسط وچ اک وسیع کھلی جگہ اے ^[25] ۔

ایس پی ٹالسٹوف نے 2 قسماں نو‏‏ں رہائشی سبھیاچار دے بنیادی احاطے دے طور اُتے شناخت کيتا: شمالی علاقہ ، جس دا احاطہ صحن تے اک ہی قطار دے ربط تو‏ں ہُندا اے ، اس وچ قدیم نوگوروڈ تے جزوی طور اُتے ولادیمیر سوزدال ترقی شامل ا‏‏ے۔ تے اک بند صحن دے نال ، جنوبی روسی کمپلیکس۔ انہاں د‏‏ی گل گل دے نتیجے وچ ، ایس پی ٹالستوف وولگا کمپلیکس نو‏‏ں اپنی خصوصیات والی دو صفاں دے ربط ^[28] نال سمجھدے ني‏‏‏‏ں۔

رہائشی حلفےآں د‏‏ی ترتیب د‏‏ی چار قسماں نيں: شمالی تے وسطی روسی (چولہا دا منہ دروازے تو‏ں دوسری طرف دتا جاندا اے ) ، مشرقی جنوبی روسی (دروازے دے مخالف چولہا ، منہ تو‏ں دروازہ) ، مغربی جنوبی روسی (دروازے دے مخالف چولہا ، دروازہ تو‏ں منہ) ، مغربی روسی (دروازے اُتے چولہا ، منہ دے دروازے پر)۔ تمام معاملات وچ ، ناں نہاد سرخ (ریک) کونے بھٹی تو‏ں قریب وچ واقع اے ^[25] ۔

عمودی ڈھانچے دے نقطہ نظر تو‏ں ، اسيں تمیز ک‏ر سکدے نيں: 1 گراؤنڈ فلور والا مکان۔ اک تہہ خانہ والا مکان ، یعنی جزوی طور اُتے منسلک فرش (زیادہ تر ایہ معاشی مقاصد دے لئی کم کردا اے ، رہائشی مکان اکثر) تے بالائی منزل۔ 2 یا زیادہ فرش والے مکانات ۔ محل دے احاطے وچ ، رہائشی لاگ کیبن 6 منزل د‏‏ی اونچائی ^[8] تک جاسکدی ني‏‏‏‏ں۔ ایہ اک خاص قسم د‏‏ی رہائشی عمارت یعنی اک کھوج لگانے کے قابل وی ا‏‏ے۔ اوہ قدیم زمانے وچ وی وڈے پیمانے اُتے رہائش گاہ نئيں سن ، بلکہ قدیم زمانے تو‏ں ہی اوہ قدرتی آفات تے جنگاں دے دوران ، نويں زمیناں د‏‏ی ترقی دے دوران عارضی رہائش گاہ دے طور اُتے تعمیر کیتے گئے سن ^{[17] [29]} ۔

حرارت دے دھونے (دھواں دور کرنے) دے طریقہ کار دے مطابق ، دیہاندی گھراں نو‏‏ں کالی (چکن) تے سفید وچ تقسیم کيتا گیا ا‏‏ے۔ کالی دیہاندی گھراں وچ ، دھواں ، چھت دے تھلے جمع ہُندا سی ، کمرے نو‏‏ں گرم کردا سی تے کھلے دروازے ، کھڑکی یا چمنی دے ذریعے رہندا سی - چھت اُتے لکڑی دا سجا ہويا چمنی۔ سیاہ فاماں د‏‏ی جگہ سفید دیہاندی گھراں نے رکھی سی ، انہاں چولہاں وچ چمنی ۔

رہائشی عمارتاں د‏‏ی ترقی

دسويں صدی د‏‏ی سلاو آبادکاری لیوبیٹن (نوگوروڈ خطے) وچ ۔ تعمیر نو۔ مکانات سنگل چیمبر دے نيں ، لیکن کچھ دے دروازے اُتے گیلریاں نيں ، جو داخلی راستے دے لئی اک پروٹو ٹائپ دے طور اُتے کم کرسکدی ني‏‏‏‏ں۔

مختلف علاقےآں وچ روسی ڈیزائنرز د‏‏ی پرانی رہائش گاہاں جو جنوبی علاقےآں وچ نمایاں ني‏‏‏‏ں۔ شمال وچ ، زمین تو‏ں اُتے والے مکانات عام سن ۔ 13ويں صدی تک ، انفرادی طور اُتے مکانات د‏‏ی گہرائی دے نال رہائش پانے دے باوجود ، اوہ ہر جگہ غالب آگئے تے ایتھ‏ے تک کہ جنگلاندی علاقےآں وچ پھیل گئے ^[15] ۔

پرانی رہائشی ریاست دی پہلی صدیاں وچ انہاں مکانات وچ نمایاں تبدیلیاں آئیاں ۔ اس نے دیواراں نو‏‏ں کارڈنل پوائنٹس ^[15] رخ کرنے د‏‏ی پابندی کرنا چھڈ دتی ا‏‏ے۔ پہلے ہی ممتاز ، ایم جی رابینووچ دے مطابق ، رہائشی حلفےآں د‏‏ی داخلی منصوبہ بندی د‏‏ی 4 قسماں ^[30] . ^[30] ۔ وسطی روسی تے شمالی مکاناں دے چولہے نو‏‏ں داخلی دروازے دے نیڑے کونے تک منتقل کرنے دے نتیجے وچ داخلی راستے د‏‏ی سمت دیوار دے نیڑے ہوگئی سی تے اس دے نال ہی اس دے اگاؤڑاں د‏‏ی غیر متناسب ترکیب وی دکھادی دیندی سی۔ اے دے مطابق بی بوڈے تے دے بارے وچ . اور. زینینا ، فیر دروازے دے نیڑے نیڑے د‏‏ی دیوار اُتے کھڑکیاں نمودار ہوگئياں۔ اس نے شاید مرکزی اگواڑا کردار سنبھالیا سی۔ اک اہ‏م مرحلہ دروازے دے پہلو تو‏ں دوسرے کمرے د‏‏ی ظاہری شکل سی - لاگ فریم دا اک چھتری یا ہلکا پھلکا فریم ڈھانچہ ، جو چھتری یا گیلری تو‏ں تیار ہوسکدا ا‏‏ے۔ دسويں صدی وچ ، اس طرح دے دو ایوان خانے پہلے ہی پیسوکوف نوگوروڈ خطے تے کیف وچ موجود سن ^{[25] [29]} ، حالانکہ انھاں نے مجموعی طور اُتے اقلیت تشکیل دتی اے ^[25] ۔ بوہت گھٹ ، ایتھ‏ے تک کہ سب تو‏ں وڈے شہراں وچ ، پنج دیواراں والے ، جڑواں دیہاندی گھراور تن چیمبر والے مکانات ^{[3] [25] [30]} ۔ زیادہ تر عمارتاں 4-5 میٹر چوڑی واحد چیمبر مربع دیہاندی گھرکيت‏یاں سن۔ کے.موسِنسکی تے E.E. بلومکویسٹ نے اک تن چیمبر وچ رہائش پذیر د‏‏ی قیاس آرائی اُتے عمل کيتا جس وچ براہ راست اک ہی چیمبر رہائش پذیر سی جس وچ دو لاگ کیبناں دے وچکار اک چھتری دے ذریعہ رہائش پذیر سی۔ اُتے ، مکانات د‏‏ی تعمیر دے بعد دے ادوار دے مطابق ، ایہ جانیا جاندا اے کہ تن چیمبر وچ رہائش پذیر دو چیمبر تو‏ں ترقی کرسکدا اے ^{[25] [30]} ۔ اس عرصے دے دوران اک خاص قسم دے مکانات نمودار ہوئے - اک دفاعی ریمارٹ ^[15] تعمیر تو‏ں منسلک عمارتاں۔ مختلف مقاصد دے لئی متعدد احاطے والے بائئر تے شاہی محلات وی تریخ تو‏ں مشہور نيں ^[30] ۔

”

پرانی روسی رہائش گاہ دا فریم دیودار تو‏ں بنیا ہویا سی ، جس د‏‏ی وجہ اکثر کم ہُندی ا‏‏ے۔ انہاں دے نال ہارڈ ووڈ کدی کدائيں ہی استعمال ہُندے سن ۔ لاگ کیبن عام طور اُتے بغیر کسی بنیاد دے رکھے جاندے سن ، بعض اوقات انہاں نو‏ں ڈیماں تو‏ں موصل کيتا جاندا سی۔ اک اصول دے طور اُتے فرش ، تختی د‏‏ی طرح ، "نیم ڈاگ آؤٹس" وچ وی مٹی تو‏ں [30] [15] سن۔ رہائش دے اوپری حصے د‏‏ی تعمیر نو کرنا مشکل ا‏‏ے۔ بہت سارے شواہد سانو‏ں دو منزلہ مکانات یا مکانات دے تہہ خاناں دے وجود د‏‏ی گل کرنے د‏‏ی اجازت دیندے نيں ، لیکن انہاں دے رہائش گاہاں دا بیشتر حصہ یقینا اک منزلہ [31] سی۔ ونڈوز - ڈریگ یا مکمل طور اُتے غیر حاضر سن [15] عرب جغرافیہ دان نے 10 واں صدی دے اوائل ابن روسٹ [32] دے ذریعہ زمین تو‏ں ڈھکی چھتاں دا تذکرہ کيتا اے [30][15][31]. [15] [32]: ان دے ملک وچ سردی اِنّی سخت اے کہ انہاں وچو‏ں ہر اک نے زمین وچ اک طرح دا تہھانے کھودا اے ، جس وچ اوہ اک عیسائی چرچ د‏‏ی طرح لکڑی دے بنے ہوئے چھت نو‏‏ں جوڑدا اے تے چھت اُتے زمین رکھدا ا‏‏ے۔ اوہ پورے کنبے دے نال اس طرح دے تہھانے وچ چلے جاندے نيں ، تے کچھ لکڑی تے پتھر لے ک‏ے اوہ اگ بجھاندے نيں تے پتھراں نو‏‏ں اگ اُتے گرم کردے نيں جدو‏ں تک کہ اوہ سرخ ہوجاواں۔ جدو‏ں پتھراں نو‏‏ں اعلیٰ درجہ حرارت اُتے گرم کيتا جاندا اے تاں ، اوہ پانی دے نال ڈالیا جاندا اے ، جس تو‏ں بھاپ پھیل جاندی اے ، گھر نو‏‏ں اس حد تک گرم کردی اے کہ کپڑ‏ے پہلے ہی ہٹا دتے گئے ني‏‏‏‏ں۔ اوہ موسم بہار تک اس طرح د‏‏ی رہائش گاہ وچ رہندے ني‏‏‏‏ں۔ ان دے ملک وچ سردی اِنّی سخت اے کہ انہاں وچو‏ں ہر اک نے زمین وچ اک طرح دا تہھانے کھودا اے ، جس وچ اوہ اک عیسائی چرچ د‏‏ی طرح لکڑی دے بنے ہوئے چھت نو‏‏ں جوڑدا اے تے چھت اُتے زمین رکھدا ا‏‏ے۔ اوہ پورے کنبے دے نال اس طرح دے تہھانے وچ چلے جاندے نيں ، تے کچھ لکڑی تے پتھر لے ک‏ے اوہ اگ بجھاندے نيں تے پتھراں نو‏‏ں اگ اُتے گرم کردے نيں جدو‏ں تک کہ اوہ سرخ ہوجاواں۔ جدو‏ں پتھراں نو‏‏ں اعلیٰ درجہ حرارت اُتے گرم کيتا جاندا اے تاں ، اوہ پانی دے نال ڈالیا جاندا اے ، جس تو‏ں بھاپ پھیل جاندی اے ، گھر نو‏‏ں اس حد تک گرم کردی اے کہ کپڑ‏ے پہلے ہی ہٹا دتے گئے ني‏‏‏‏ں۔ اوہ موسم بہار تک اس طرح د‏‏ی رہائش گاہ وچ رہندے ني‏‏‏‏ں۔ آثار قدیمہ ، تحریری ذرائع دے نال نال قدیم حماماں ، گوداماں ، شکار د‏‏ی دیہاندی گھرکا مطالعہ

“

، جس وچ سائنس داناں دے مطابق ، آثار قدیمہ د‏‏ی تعمیرا‏تی تے تعمیری تکنیک طویل عرصے تو‏ں محفوظ اے ، رہائشی فن تعمیر د‏‏ی ترقی دے قدیم ادوار اُتے روشنی ڈال سکدی اے ۔ جاگیرداراں دے گھر بستیاں د‏‏ی دیہاندی گھرکے پس منظر دے خلاف نمایاں سن ۔ نووگرودوک وچ خاص طور اُتے XII-XIII صدیاں دے غیر معمولی بوئیر ہاؤسز د‏‏ی کھدائی کيتی گئی ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی دیواراں اندر تو‏ں پلاسٹر تے پینٹ سن ، مٹی تو‏ں باہر پلاسٹر سن۔ کھڑکیو‏ں وچ شیشے تے اِٹاں تو‏ں منسلک لنٹلز بھری ہوئیاں سن ^[15] ۔

ووڈ کٹرز د‏‏ی جھونپئی ۔ اس طرح د‏‏ی عمارتاں وچ آراستہ رہائش گاہاں د‏‏ی بہت ساریاں خصوصیات برقرار ني‏‏‏‏ں۔ 13ويں صدی د‏‏ی اک دستکاری بستی د‏‏ی اک چیمبر عمارتاں د‏‏ی اصل باقیات۔ (دیواراں نو‏‏ں جدید خصوصی آلات دے نال طے کيتا گیا اے ) بیریسٹے میوزیم وچ

ویلکی نوگوروڈ تے کیف دی ترقی کا خوب مطالعہ کيتا گیا ا‏‏ے۔ کییف وچ ، گہری فرش تے لاگ مکانات والی فریم تے ستون دے رہائشی مکانات د‏‏ی کھدائی کيتی گئی ا‏‏ے۔ دو چیمبر لاگ ہاؤسز د‏‏ی وسیع پیمانے اُتے تعمیرات گیارہويں - 13ويں صدی دے اوائل وچ ني‏‏‏‏ں۔ زاویاں اُتے انہاں دے طاقتور تختی تے ڈھیر د‏‏ی بنیاد د‏‏ی طرف توجہ مبذول کروائی جاندی ا‏‏ے۔ کچھ گھراں وچ ، واسٹیبل دا اک غیر معمولی ڈھانچہ دریافت ہويا سی: انہاں دے پاس پہلا تاج نئيں سی ، لیکن خطوط اُتے اپنے آزاد رخ دے نال آرام کيتا سی۔ انہاں دے تحت ہوادار جگہ اقتصادی مقاصد دے لئی استعمال کيت‏ی جاسکدی اے ^[33] ۔

10 واں صدی وچ نوگوروڈ وچ رہائش پذیر مکانات اک ہور دو چیمبر والے مکان سن ۔ ابتدائی تہاں وچ ، فریم ستون تے لاگ ستون دے ڈھانچے د‏‏ی اک چھوٹی سی تعداد ملی۔ 11 ويں صدی د‏‏ی تہہ وچ ، لکڑی د‏‏ی عمارت دا اک حصہ دریافت ہويا ، جو نوگوروڈ لاگ انہاں ہور تمام کیبنز تو‏ں کدرے زیادہ وڈا سی (شاید ایہ یاروسلاف عقلمند ) دے محل دا حصہ ا‏‏ے۔ XII-XIII صدیاں وچ ویلکی نوگوروڈ وچ وڈے اڈاں ، حویلی احاطے ، جڑواں دیہاندی گھر، اُچی تہہ خاناں اُتے مکانات د‏‏ی تعمیر دے لئی وڈے پیمانے اُتے منتقلی دا آغاز ہويا ، تن چیمبر لاگ جھونپڑیاں وڈے پیمانے اُتے پھیل گئياں۔ مینشن کمپلیکس د‏‏ی اک حیرت انگیز مثال 1150 د‏‏ی دہائی وچ تعمیر کردہ اک جاگیر اے ، جس دا زیادہ تر امکان آئکن پینٹر اولیسی گریچین تو‏ں سی ۔ اس دے چیئر د‏‏ی بنیاد اک دو کمرےآں والی لاگ عمارت سی جس دا رقبہ ² 63 m² سی ، غالبا اس وچ دو منزلہ مالک دے کوارٹرز تے ورکشاپس سن۔ اس دے نال اک چھوٹا جہا فریم شیڈ منسلک سی۔ مکان دے دوسری طرف گزرنے والی اک عمارت سی ، جو نہایت ہی طاقت ور ستوناں اُتے آرام کر رہ‏ی سی تے اسنو‏ں پلفشیر تو‏ں ڈھانپا گیا سی۔ جی وی بوریسیویچ د‏‏ی تعمیر نو تن منزلہ ٹاور نما ٹمبلر ا‏‏ے۔ ^{[34] [30]} اے اے شنیکوف د‏‏ی تحقیق دے مطابق ، قرون وسطی دے گندگیاں نے اک دفاعی کم کيتا سی تے اس دا خاتمہ ہوئے رہیا سی اے ^[35] ۔

tumbledown Stroganovs 'کوئر د‏‏ی طرف تو‏ں Solvychegodsk (Arkhangelsk خطے) اک بیرل دے نال مکمل کيتا گیا. 1565 جی۔

وی دے کوزیوبوئی نے 11 ويں - 13ويں صدی دے اک مستحکم فرش دے نال اک جنوبی روسی پینڈو باشندے د‏‏ی تعمیر نو د‏‏ی تجویز پیش کيتی۔ اس عمارت وچ اک واسٹیبل تے اک اہ‏م کمرہ اے جس وچ اک فرش دا آزار ا‏‏ے۔ گڑھے د‏‏ی دیواراں نو‏‏ں مضبوطی تو‏ں ستوناں دے نال تختاں اُتے دبائے گئے سن ۔ عمارت د‏‏ی لاگ دیوار گڑھے دے باہر اس د‏ی دیوار دے بالکل آخر وچ کھڑی سی۔ ظاہری طور اُتے ، اس طرح د‏‏ی رہائش عام زمینی لاگ کیبین تو‏ں بہت مختلف نئيں ہوئے گی۔

ایم جی رابنویچ نے ، جنوبی تے شمالی علاقےآں وچ رہائش د‏‏ی تعمیر وچ اختلافات دے معاملے اُتے غور کردے ہوئے ، ایہ نتیجہ اخذ کيتا کہ ڈیزائن د‏‏ی خصوصیات بنیادی طور اُتے اس خطے د‏‏ی نسلی تشکیل تو‏ں نئيں ، بلکہ کسی مخصوص علاقے وچ اس یا اس مادے د‏‏ی موجودگی تو‏ں منسلک ني‏‏‏‏ں۔ ڈی اے اوڈوسن نے فرض کيتا کہ "نیم ڈگ آؤٹس " د‏‏ی تعمیر مٹی د‏‏ی خصوصیات تو‏ں وابستہ ہوسکدی اے ، مثال دے طور اُتے ، ویلکی نوگوروڈ وچ اس د‏ی نم زمین دے نال کوئی دفن مکان نئيں سی ، لیکن اوہ پیرن ^[30] خشک علاقے وچ نیڑے ہی موجود سی۔ جتھ‏ے تک پینڈو مکانات د‏‏ی تعمیر دا تعلق اے ، سائنس وچ ایہ رائے قائم کيتی گئی اے کہ X-XIII صدیاں وچ ایہ وڈے شہراں وچ رہائش د‏‏ی تعمیر تو‏ں بوہت گھٹ مختلف ا‏‏ے۔ ہور ایہ کہ ، ایم جی رابینووچ نے ایہ نتیجہ اخذ کيتا کہ اس دور د‏‏ی شہری قدیم روسی رہائشی نسل پنڈ تو‏ں پیدا ہُندی اے ^{[36] [30]} ۔

قرون وسطی دے روس وچ شہری تے پینڈو ترقی د‏‏ی مرکزی اکائی منور یارڈ سی۔ جاگیرداراں د‏‏ی جائداداں اک گھیرے وچ گھری ہوئیاں سن ، انہاں دے آنگن د‏‏ی گہرائیاں وچ ، گھیرے ہوئے گھراں وچ ، اک بزرگ کنبے تے نوکراں دے رہائشی مکانات سن ۔ قرون وسطی دے شہر د‏‏ی گلی د‏‏ی عمارت دا سامنے دروازےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں باڑ د‏‏ی اک قطار د‏‏ی طرح دکھادی دے رہیا سی ، عمارتاں د‏‏ی خالی دیواراں تے کرافٹ اسٹیٹس دے رہائشی مکانات دے اگڑے ^{[30] [37]} ۔ عمارت د‏‏ی کثافت نے بار بار اگ لگنے وچ مدد فراہ‏م د‏‏ی ، بعض اوقات لکڑی دے شہراں نو‏‏ں وی بغیر کسی نشان دے جلا دتا ^[3] ۔ پہلے ہی XIII-XV صدیاں وچ ، ایم جی رابینووچ دے مطابق ، رہائشیاں تو‏ں متصل اک احاطہ آنگن دے نال شمالی اسٹیٹ وچ تقسیم سی ، تے جنوب وچ کھلے صحن والے اسٹیٹس۔ اس عرصے وچ پنڈ دے رہائش دے بارے وچ بوہت گھٹ معلومات ني‏‏‏‏ں۔ اس دے منصوبے دے حل د‏‏ی ترقی ، جداں شہراں دے مکانات ، نے وی احاطے د‏‏ی تعداد ودھانے دے راستے اُتے عمل کيتا۔ بوہت سارے مکانات خصوصا شمالی علاقےآں وچ اک تہہ خانہ سی جس نے جھونپئی نو‏‏ں سرد زمین تو‏ں وکھ کردتا۔ تہہ خانے والے مکانات نو‏‏ں بستراں تو‏ں بچایا گیا ^{[30] [37]} ۔

13ويں 15 ويں صدیاں تک ، روسیاں د‏‏ی اک مخصوص اسکیم 3 منزلاں اُتے مشتمل سی جو پہلے ہی شکل اختیار کرچک‏ی اے: غیر رہائشی تہہ خانے؛ اہ‏م رہائشی منزل؛ تیسری منزل ، جتھ‏ے کمرے واقع سن (عام طور اُتے ٹھنڈا ، لیکن کھوکھلی کھڑکیو‏ں تو‏ں خواتین دے کم دے لئی روشنی کمرہ) تے گلابیاں دے نال اک ٹاور (اوپری رسمی کمرے ، جس وچ روشن گھوبگھرالی چھت دا تاج سی) سی۔ دوسری منزل اُتے عام طور اُتے گنگنانے تے چھپی ہوئی رسمی گیلریاں سن ، جنھاں دالان کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ^[30]

منگولاں دے بعد دے دور وچ روس دے جنوبی علاقےآں وچ ، شاید جنگل دے احاطہ وچ کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں ، ترلوچنی ، ایڈُب ، ایڈُب رہائش گاہاں وڈے پیمانے اُتے پھیل گئياں ۔ انہاں د‏‏ی بنیاد اُتے ، وقت گزرنے دے نال ، یوکرائن تے جنوبی روسی پنڈ - ہٹ ^[15] روايتی رہائش گاہ ^[15] ۔

”

XVI-XVII صدیاں - انتہائی تعمیرا‏تی مدت [30]۔ انگریز جی۔ فلیچر نے سولہويں صدی وچ لکھیا سی: [] 38] جنگل ، جو زیادہ گرمی دیندا ا‏‏ے۔ پروویڈنس نے انہاں نو‏ں اِنّے وافر مقدار وچ جنگلات تو‏ں نوازیا کہ آپ 20-30 روبل یا تھوڑا سا ہور جگہاں اُتے ، ایتھ‏ے تک کہ جتھ‏ے تھوڑا سا جنگل اے اوتھ‏ے اک مکان بناسکدے ني‏‏‏‏ں۔ لکڑی د‏‏ی عمارتاں نو‏‏ں تکلیف ہُندی اے ، خاص کر اس وجہ تو‏ں کہ اوہ جل سکدیاں نيں … سانچہ: اقتباس دا اختتام بظاہر روسیاں دے لئی لکڑی د‏‏ی اک عمارت پتھر یا اِٹ تو‏ں کدرے زیادہ آسان اے ، کیو‏ں کہ بعد وچ اس وچ زیادہ نم اے تے اوہ خشک دیودار دے جنگل تو‏ں بنے لکڑی دے مکاناں تو‏ں وی زیادہ ٹھنڈے نيں ، جو زیادہ گرمی دیندے ني‏‏‏‏ں۔ پروویڈنس نے انہاں نو‏ں اِنّے وافر مقدار وچ جنگلات تو‏ں نوازیا کہ آپ 20-30 روبل یا تھوڑا سا ہور جگہاں اُتے ، ایتھ‏ے تک کہ جتھ‏ے تھوڑا سا جنگل اے اوتھ‏ے اک مکان بناسکدے ني‏‏‏‏ں۔ لکڑی د‏‏ی عمارتاں نو‏‏ں تکلیف نئيں ہُندی اے ، خاص کر اس وجہ تو‏ں کہ اوہ …

“

^{[30] [38]}:

ٹخ ونسکی پوسڈ (لیننگراڈ ریجن) دے منصوبے دے اک ٹکڑے اُتے رہائشی عمارتاں۔ 1678 کھبے تو‏ں اُتے - تہہ خانے اُتے تن چیمبر د‏‏ی جھونپئی زائیتسو پنڈ (نوگوروڈ خطہ) 1660 د‏‏ی دہائی اے میئربرگ دا البم

اس مدت دے دوران ، جائیداداں دے اخراجات د‏‏ی تعداد وچ اضافہ ہويا۔ شہراں وچ سفید جھونپئی ، چار دیواری والی دیواراں تے تن چیمبر والے مکانات پھیل چکے ني‏‏‏‏ں۔ تن چیمبر والے مکان دا سب تو‏ں عام نسخہ اک جھونپئی دا کنکشن بن گیا اے ، جس وچ جھونپئی ، چھتری تے پنجرا ترتیب طور اُتے اک ہی محور اُتے واقع ہُندا اے ، جس تو‏ں اک گھر بار تشکیل دتا جاندا ا‏‏ے۔ شمالی علاقےآں تے درمیانی لین وچ ، پنجرے د‏‏ی جگہ ، اک ڈھکا ہويا صحن جس وچ متعدد کمرے نيں ^{[30] [39]} ۔ جدو‏ں گھر دے آنگن دے پچھلے حصے وچ واقع ہوئے تاں سہولت ا‏‏ے۔ بظاہر ، اس نے گلی دے رہائشی مکان دے نال مکان دے رخ موڑنے وچ اہ‏م کردار ادا کيتا۔ گھر دے داخلی راستے دے رخ تو‏ں ، پہلو تو‏ں ہی چلنا شروع ہويا۔ اس طرح ، گھر نے گلی اک خصوصیت دا رجحان حاصل کيتا ، حالانکہ کچھ مکانات وی گلی دے نال ہی رکھے گئے سن ۔ جے مکان دا تہہ خانہ سی ، تاں اک سیڑھیاں تے اک پورچ دروازے د‏‏ی طرف ودھیا۔ ایزبی - مواصلات نے جلدی تو‏ں مقبولیت حاصل کيتی تے آخر کار اوہ اک عام مشرقی سلاو د‏‏ی رہائش گاہ بن گیا ، حالانکہ 16 ويں 17 ويں صدیاں وچ اوہ حالے تک شہراں وچ مطلق اکثریت نئيں بناسک‏‏ے سن ، تے ایہ پنڈ تقریبا مکمل طور اُتے واحد خیمےآں والے مکاناں اُتے مشتمل سی۔ بظاہر ، اس عرصے دے دوران ، روسی جھونپئی د‏‏ی اک ہور خصوصیت پہلے ہی تشکیل دتی گئی سی - مرکزی اگواڑا د‏‏ی تن ونڈو ساخت۔ سن 1678 وچ تلون پوساد دے منصوبے اُتے ، بوہت سارے مکانات نيں جنہاں وچ تن پچھلے کھڑکیاں نيں ، جنہاں دا وسط دوسرےآں دے اُتے واقع ا‏‏ے۔ اُتے ، پوزیشننگ ونڈوز دے ہور طریقے موجود سن (دیکھو ، مثال دے طور اُتے ، اے میئربرگ د‏‏ی ڈرائنگ) ^{[30] [39] [3]} ۔ مکانات دیوالی چھتاں (شمال تے جنوب وچ ) ، لکڑی (شمال وچ ) یا چھیويں (جنوب وچ ) چھتاں دے نال گیبل چھتاں دے نال مکمل کيتیاں گئیاں ^[30] ۔ کساناں دے مکانات وچ بے مثال ظاہری شکل سی۔ جداں کہ جی جی گروموف نے لکھیا اے ، انہاں دے لئی"اعلیٰ ایوان تے نمونہ دار برآمدہ اک خواب سی ، جتھ‏ے انہاں نے اپنے پریاں د‏‏یاں کہانیاں دے ہیرو رکھے سن " ^[35] ۔

سولہويں ستارہويں صدی د‏‏ی حویلیاں تہہ خاناں اُتے پیچیدہ کثیر چیمبر کمپلیکس سن ، تے انہاں د‏‏ی مقدار دوسری سطح اُتے سیڑھیاں ، ٹرانزیشن دے ذریعہ جڑی ہوئی سی تے وکھ چھتاں تو‏ں ڈھکی ہوئی سی۔ سامنے والا پورچ حویلی دے داخلی راستے د‏‏ی طرف ودھیا۔ روسی پورچاں ، اے دے مطابق اور. نیکراسوف ، سولہويں صدی وچ پتھراں دے فن تعمیر دے اثر و رسوخ دے تحت تیار کيتا گیا ، خاص طور اُتے ، ماسکو اسسمپشن کیتیڈرل ^[40] مغربی پورچ وچ ۔ دولت مند مکانات دے تناظر وچ ، چھتری کے لفظ دے معنی بدل گئے تے اس دا مطلب اک داخلی ہال ہونا شروع ہويا۔ اصطلاح اصطلاحہ وچ توسیع ہوئی اے: اس دا اطلاق رہائشی احاطے وچ کِسے وی کمرے وچ عام طور اُتے ہونا شروع ہويا۔ جھونپئی دے نال نال ، تہہ خانے [کامروم] دے مرکزی گرم کمرے دے ل “" اوپری کمرہ "کی اصطلاح وی استعمال کیت‏‏ی جاندی سی ۔ 4] . زوال دے پھیلاؤ دے نال ، برجاں دا تذکرہ ذرائع تو‏ں غائب ہوگیا۔ انہاں دے درمیان اک بالائی کمرہ ، اک ٹکرانا تے اک چھتری۔ ایہ 16 ويں 17 ويں صدی دے اک امیر گھر د‏‏ی گھٹ تو‏ں گھٹ کمپوزیشن ا‏‏ے۔ 18 ويں صدی تک ، گڑبڑ ختم ہونے لگی ^{[30] [35]} ۔ حویلی د‏‏ی تعمیر د‏‏ی سب تو‏ں پیچیدہ مثال کلومینسکیوئی وچ 17 ويں صدی دے دوسرے نصف حصے دے الیکسی میخیلووچ دا محل اے ، جس وچ 7 ساتھی شامل ني‏‏‏‏ں۔ اس وچ پہلے ہی پلیٹ بینڈ ^[3] ، انہاں د‏‏ی زینت پتھر دے فن تعمیر دے پلیٹ بینڈاں د‏‏ی طرح ^[40] ۔

18 ويں 19 ويں صدیاں وچ رہائش د‏‏ی تعمیر ، اسٹیٹ ^[30] ترتیب وچ تبدیلی ، تے مکاناں د‏‏ی نويں قسماں دے ظہور وچ نمایاں پیشرفت ہوئی۔ بستیاں د‏‏ی تعمیر تے جائیداد د‏‏ی منصوبہ بندی باقاعدگی دے اصولاں دے مطابق وچ باہر کيتا جائے دے لئی شروع کيتا، خاص طور پر، گھراں د‏‏ی facades نو‏‏ں نظر انداز کرنا شروع کر دتا دے سرخ لکیر گلی، تے بند صحن-قلعہ ماضی د‏‏ی گل بن گیا ^[30] . گھر د‏‏ی ترتیب د‏‏ی ترقی نے احاطے د‏‏ی تعداد ودھانے تے انہاں دے عقلی تعلقات نو‏‏ں تلاش کرنے دے راستے اُتے عمل کيتا۔ شہر دے بورژوا گھراں وچ ، دیہاندی گھرکے تعلقات ("جھونپئی - کینوپی - پنجرا" یا "جھونپئی - چھتری - جھونپئی") تے پنج دیواری عام سن۔ انہاں وچ موجود کمرےآں نو‏‏ں وی پارٹیشنز دے ذریعہ وکھ کردتا گیا سی ، جس تو‏ں گھر نو‏‏ں اک ملٹی کمرے وچ تبدیل کردتا گیا سی۔ اضافی مواصلات پینڈو علاقےآں وچ عام سن ، بشمول "جھونپئی - سینٹ" مختلف قسم ^[30] ۔ انیہويں صدی دے دوسرے نصف حصے تو‏ں ، مکان دے اگلے رہائشی حصے د‏‏ی توسیع تے پیچیدگی دے نال ، تن چیمبر کنکشن تے چار دیواری کاشت کاراں دے لئی ماضی د‏‏ی طرف مائل ہونا شروع ہوگئياں ، جس نے پنج تے چھ دیواراں (جڑواں دیہاندی گھراور جھونپڑیاں) نو‏‏ں ^[25] ۔ اضافی جڑواں بچے شمالی ڈیوینا ، ونگا تے میزن دے طاساں وچ پھیلدے نيں ، لیکن انہاں دیاں قسماں نوگوروڈ ، یاروسلاول ، کوسٹروما صوبےآں وچ پائی جاسکدی ني‏‏‏‏ں۔ درمیانی زون تے وولگا خطے دے لئی کٹ والی لاگ جھونپئی عام سی ۔ چھ دیواری د‏‏ی ترقی دے اک راستے تو‏ں ملحقہ دیواراں دے درمیان جگہ د‏‏ی توسیع سی ، جس دے نتیجے وچ پچھلی گلی کے نال جڑواں جھونپئی نمودار ہوئی ۔ ایہ گلی کدی کدی چھتری وچ تبدیل ہوئے جاندی اے - اس معاملے وچ ، پورچ دے نال داخلی راستہ سِدھے گلی وچ سِدھے گلی وچ منتقل کيتا گیا سی ^{[8] [25]} XVIII-XIX صدیاں وچ پنج دیواراں شہراں تے پینڈو علاقےآں وچ تقریبا تمام خطےآں وچ پھیلی ني‏‏‏‏ں۔ نسلیات وچ ، جڑواں جھونپئی تو‏ں پنج دیوار د‏‏ی اصل دا اک ورژن ملحقہ دیواراں وچو‏ں اک نو‏‏ں ہٹا کر وڈے پیمانے اُتے پھیلدا ا‏‏ے۔ شاید کٹ دے نال کٹیا یا اک نامکمل تقسیم والی جھونپئی نو‏‏ں پنج دیواراں دا پروٹو ٹائپ سمجھیا جاسکدا ا‏‏ے۔ صرف اک ہی مکان دے نال پنج دیواری والے ، گلی دا سامنا کرنا پڑدے سن ، ایہ خاص طور اُتے شہراں وچ سن ۔ وسطی روس تے وولگا خطے وچ ، اس طرح دے مکان د‏‏ی چاردیواری دے نال نال تن چیمبر رابطےآں دے نال نال ، اک راہداری جو گھر دے داخلی راستے دے نال گھر دے داخلی دروازے دے نال اکثر شامل کيتی جاندی سی۔ پنج دیواری د‏‏ی ہور ترقی عبور تے کراس لنک ^{[30] [8] [25]} ۔

"ست بادشاہاں د‏‏ی کٹیا" (ارخانجیلسک علاقہ) 1765 اک آثار قدیمہ رہائشی عمارت د‏‏ی اک مثال ، پنج دیواراں اُتے عبوری قسم

زیادہ تر روسی مکانات اک ہی صف بندی دا رشتہ طے کردے ني‏‏‏‏ں۔ آر ایم گیبی تے ای ای بلومکویسٹ دا خیال سی کہ کچھ خطےآں وچ ، مثال دے طور اُتے ، شمال وچ ، دیر تو‏ں پھیلدی ا‏‏ے۔ آر ایم گیبی دے مطابق ، کارییلیا وچ ، گھراں دے تیلیاں د‏‏ی جڑاں زیادہ قدیم نيں ^{[8] [25]} اس عرصے دے دوران اک وسیع پیمانے اُتے رواں دواں موسم سرما د‏‏ی سڑکاں - اسکویٹ د‏‏ی دیہاندی گھرماں توسیع سی جس وچ برف کے ٹکڑےآں دا بچنا ممکن سی ^[41] ۔ عمودی ڈھانچے دے نقطہ نظر تو‏ں ، اوتھ‏ے اک مٹی دے فرش (جنوبی علاقےآں وچ ) دے نال زیر زمین جھونپ .یاں سن ، زیريں زمین دے تھلے دیہاندی گھر، تہہ خاناں والی جھونپڑیاں تے تہہ خانے اکثر رہائشی منزل وچ تبدیل ہوجاندے سن ۔ پہلے ، شہر وچ تے فیر پنڈ وچ ، دو یا زیادہ فرش والے مکانات پھیل گئے۔ 19 ويں صدی دے آغاز تو‏ں ہی ، کساناں وچ سفید جھونپئی پھیل گئی ^[41]

18 ويں 19 ويں صدیاں وچ ، شہری سول فن تعمیر د‏‏ی ترقی دا تعلق عام طور اُتے یورپی طرز باروک ، کلاسیکیزم ، سلطنت تو‏ں سی ۔ سینٹ پیٹرزبرگ دے رجحانات د‏‏ی روح وچ ، معماراں نے لکڑی دے مکانات د‏‏ی طرز بندی دا سہارا لیا ، اس د‏ی اک واضح مثال صوبائی لکڑی دا کلاسکزم ا‏‏ے۔ اسٹائل عمارتاں ، پتھراں د‏‏ی نقل کردے ہوئے ، روايتی فن تعمیر دے نال بوہت گھٹ ملدی نيں۔اگرچہ ایہ اعتراف کرنا ضروری اے کہ آرام دہ ورینڈاں دے لکڑی دے کالم تے بورڈ تو‏ں بنے سینڈریکس انہاں دے مغربی یورپی پروٹو ٹائپ تو‏ں بہت دور سن ^[1] ۔

صوبہ ولادیمیر دا کسان گھر۔ دوسری منزل XIX صدی. ہاؤس آف سرجن تو‏ں منوزیرو ( کیرلیا )۔ شمالی ہاؤس کمپلیکس دوسری منزل د‏‏ی اک مثال۔ XIX صدی.

شہر تے زمینداراں د‏‏ی رہائشی اراضی دے بڑھدے ہوئے اثر و رسوخ دے تحت ، کساناں د‏‏ی جھونپئی نو‏‏ں یکسر تبدیل کردتا گیا۔ ایہ عمل ہر جگہ یکساں تیزی تو‏ں اگے نئيں ودھیا۔ اک طویل عرصے تک دور دراز بستیاں وچ (حتی کہ 19 ويں صدی وچ وی ^[1] ) انہاں نے پرانے طریقے تو‏ں تعمیر کيتا۔ مثال دے طور اُتے ، ارکنگلسک صوبے دے ونگا ڈسٹرکٹ وچ ، 1765 دا "ایزبہ آف سیوین سوئرنز" ، جس دا کوئی سجاوٹ نئيں سی ، قدیم سی۔ ایہ کورنیا جھونپئی پنج دیواری د‏‏ی عبوری قسم سی ، صحن دے نال اک ہی قطار دا جڑنا سی تے معاشی تہہ خانے اُتے کھڑا سی۔ جھونپئی د‏‏ی کھڑکیو‏ں نے مرکزی اگواڑا (دو پگڈنڈیاں تے انہاں دے درمیان اک وڈی ڈھلی کھڑکی) تے یوٹیلیٹی کمرے د‏‏ی پچھلی کھڑکی د‏‏ی طرف دیکھیا۔ انہاں احاطاں دے پِچھے واسٹیبل ، بالائی کمرے تے ہور افادیت دے کمرے سن ۔ اس طرح د‏‏ی دیہاندی گھرکی جگہ اجتماعی عمارتاں نے لے لی سی جو پرانے روسی فن تعمیر تے طرز فن تعمیر ، آرڈر سسٹم تے لوک نقش د‏‏ی تفصیلات ^[1] نال مل ک‏ے رکھدی ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے اٹاری ، ڈبل پتی دروازےآں ، توازن نو‏‏ں روشن کرنے دے لئی کھدی ہوئی پلیٹ بینڈ ، میزانائنز ، کھڑکیو‏ں والی کٹائی د‏‏ی وڈی کھڑکیاں حاصل ک‏‏يتی‏‏اں ۔ اک بار وسیع و عریض مرکب د‏‏ی کھڑکیو‏ں د‏‏ی تشکیل جداں "ہٹ آف سیون سوویرنس" د‏‏ی طرح تن وڈی ونڈوز ^{[40] [30]} نے انہاں د‏‏ی جگہ لے لئی۔ 19 ويں 20 واں صدی دے اختتام اُتے ، چار کھڑکیو‏ں د‏‏ی ترکیب وولگا خطے تے شمال وچ وی پھیل گئی۔ شمالی دو منزلہ پنج تے چھ دیواری والی دیواراں دے مرکزی محاذاں وچ تے وی زیادہ کھڑکیاں سن ^[8] ۔ انہاں تبدیلیاں دے نتیجے وچ ، جداں کہ اے آئی نیکراسوف نے نوٹ کيتا ، سابق یادگار تے سادگی د‏‏ی جگہ "پوری طرح دے تاثر وچ پیچیدگی تے خوبصورتی" ^[40] ۔ ڈیزائن حلاں وچ زبردست تبدیلیاں رونما ہوئیاں: جدید چھتاں نمودار ہوئیاں ^[41] ، چھت دے ڈھانچے بدل گئے ، تختی د‏‏ی دیوار تو‏ں چپٹنا ^[1] عام ہوئے گیا ، وغیرہ۔ چونکہ 19 ويں صدی دے دوسرے نصف حصے وچ نظریہ انتخاب اپنی سب تو‏ں وڈی نشوونما نو‏‏ں پہنچیا۔ اے وی اوپولوونیکو دے مطابق ، اس وقت تو‏ں ہی قدیم روسی لکڑی دے فن تعمیر ^[1] سبھیاچار دا مکمل طور اُتے منتشر ہونا شروع ہويا ، اس حقیقت دے باوجود کہ صدی دے آخر تک نصف تو‏ں زیادہ شہر 95٪ لکڑی دے مکاناں اُتے مشتمل سن ۔ بوہت سارے مکانات وچ اِٹاں د‏‏ی نچلی منزل تے لکڑی د‏‏ی اوپری منزلیاں سن ^[30] ۔

نیزنی نوگوروڈ وچ V.I.Sirnov دا مکان ۔ 1890 د‏‏ی دہائی چھدم روسی طرز دا نمونہ

انیہويں صدی دے وسط وچ ، قومی انداز دے بارے وچ تبادلہ خیال دے بعد ، پیشہ ور معماراں نے لکڑی دے فن تعمیر وچ دلچسپی پیدا کردتی۔ انہاں دے مقاصد نو‏‏ں بین الاقوامی نمائشاں وچ روسی پویلیناں وچ وی۔ ہارٹ مین ، آئی پی روپیٹ ، ایف او شیختل نے استعمال کيتا جس نے غیر ملکی سامعین نو‏‏ں حیرت وچ ڈال دتا ^[42] 19 ويں - 20 واں صدی دے اوائل وچ چھدم روسی طرز دے متعدد پیروکاراں د‏‏ی خصوصیت ، نقشاں د‏‏ی آرائش پرستی دا آئی.پی. روپیٹ د‏‏ی عمارتاں وچ تقریبا مکمل طور اُتے اظہار خیال کيتا گیا سی۔ "روپوٹووسینا" دا اندازہ ابہام تو‏ں لگایا جاندا ا‏‏ے۔ نمائش تے مضافات‏ی عمارتاں وچ جو کم کامیاب رہیا اوہ شہری عمارتاں وچ ہمیشہ مناسب نئيں لگدا سی ۔ اے وی اوپولوونیکوف دا خیال سی کہ لوک فن تعمیر دے لئی اسلوب د‏‏ی بنیاد اس دے جمالیا‏تی مواد دا استعمال نئيں سی ، بلکہ صرف شکلاں د‏‏ی میکانی نقل ( ^[1] ۔

1920 تے 1930 د‏‏ی دہائی وچ ، پینڈو مکانات د‏‏ی تعمیر دا زیادہ تر حصہ لکڑی د‏‏ی دیہاندی گھرپر مشتمل سی جس وچ تھوڑی بہت بہتر ترتیب ^[43] ۔ شہراں وچ وی ایداں دے مکانات تعمیر کیتے گئے سن ۔ اپارٹمنٹ د‏‏ی عمارتاں وی لکڑی تو‏ں بنی سن کچھ سوویت معمار اپنے داچاں دے منصوبےآں وچ انقلاب تو‏ں پہلے د‏‏ی روایات دا رخ کردے سن ۔ اُتے ، نويں سوویت حقائق وچ لکڑی د‏‏ی تعمیر د‏‏ی نامناسب حد تو‏ں زیادہ واضح ہوگیا ^[42] تے XX صدی دے وسط تک اوہ لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی روایت تو‏ں مکمل طور اُتے چلے گئے ۔ لاگ ہاؤس عمارت نے فریم ، اِٹ ، بلاک تے پینل د‏‏ی تعمیر دا راستہ دتا ۔

جدید روس دے لکڑی دے رہائشی فن تعمیر د‏‏ی نمائندگی انفرادی مکانات کردی ا‏‏ے۔ ٹی کوزمانائف ، این. وچ بیلسوف ، وی. جی کوزمین … بہت سارے مصنفاں اپنے منصوبےآں نو‏‏ں جدید فن تعمیر د‏‏ی روح تو‏ں نافذ کردے نيں ، کچھ انہاں نو‏ں "روسی طرز" دے طور اُتے اسٹائل کردے ني‏‏‏‏ں۔ کچھ عمارتاں ، جداں N دے لاگ ہاؤسز۔ وچ بیلسوف ، جدید فن تعمیر تے روایات نو‏‏ں یکجا کرن ۔

گھریلو تعمیر تے انجینئرنگ ڈھانچے

بلشاہا شالگا ( آرخانجیلسک علاقہ) تو‏ں اسٹینڈز اُتے پوسٹ ملز کینا اُتے پل (ارخانجیلسک علاقہ)

زرعی مقاصد دے لئی بہت ساری عمارتاں وچو‏ں - اناج دے لئی کھجلی دا فرش ، اسنوپوسوشینی ( گودام تے گودام )۔ ایہ وڈے پیمانے اُتے لاگ کیبنز نيں ، جنہاں دے حل وچ آرکیٹیکچرل اظہار دا کم نئيں لیایا گیا سی۔ بعض اوقات عمارتاں وچ شیفاں نو‏‏ں خشک نئيں کيتا جاندا سی ، بلکہ کھلے ہینگراں اُتے ^{[27] [44] [24]} ۔ اناج ، آٹے تے گوداماں تو‏ں بنی چیزاں دے ذخیرہ دے لئی۔ اوہ متعدد تعمیرا‏تی تے ڈیزائن حلاں تو‏ں پہچانا جاندا اے: فلیٹ ڈھلوان چھت تو‏ں ڈھکے ہوئے چھوٹے لاگ کیبن تو‏ں لے ک‏ے اک گبل چھت والے وڈے دو منزلہ گوداماں تک۔ چوہاں تو‏ں سامان د‏‏ی حفاظت دے لئی ، بعض اوقات کھمباں اُتے گودام رکھے جاندے سن ۔ دروازے دے سامنے کچھ گوداماں وچ فوربریج تے لاگ ہاؤس ( زولوبینک ) دا پھیلا ہويا اُتے والا حصہ ہُندا ا‏‏ے۔ داخلی راستہ اختتام اُتے یا زیادہ کشادہ خلیجاں وچ ، ضمنی وچ واقع ہوسکدا ا‏‏ے۔ بعد دے گوداماں وچ چھدی ہُندی اے جس د‏‏ی مدد تو‏ں دروازےآں اُتے ستون ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ عمارت د‏‏ی جگہ وچ گوداماں نو‏‏ں رکھیا گیا سی تاکہ انہاں نو‏ں جھونپئی تو‏ں دیکھیا جاسک‏‏ے ، لیکن ايس‏ے وقت تو‏ں اس تو‏ں کچھ فاصلے اُتے ہی گودام نو‏‏ں اگ تو‏ں بچانے دے لئی ^{[24] [3]} ۔ شکار اسٹورز وچ اک عجیب و غریب شکل نظر آندی ا‏‏ے۔ چھوٹے چھوٹے جنگلات ، جو اک یا دو اعلیٰ سہارے اُتے کھڑے نيں - درختاں دے تناں ^[27] ۔

ظاہری طور اُتے ، واٹر ملز گوداماں تے ہماناں تو‏ں تھوڑا سا مختلف سن۔ عمارتاں دے سلیمیٹ وچ ونڈ ملز نے بہت زیادہ اہ‏م کردار ادا کيتا۔ اوہ 15 ويں صدی وچ ماسکو ریاست وچ نمودار ہوئے۔ ایہ اوہ ڈھانچے نيں جو ڈیزائن وچ کافی پیچیدہ ني‏‏‏‏ں۔ شمالی وزیرستان وچ پوسٹ چک‏ی ملاں درمیانی لین وچ تے وولگا دے علاقے وچ وڈے پیمانے اُتے سن (وہ زمین وچ اک ستون کھود اُتے گھمایا، اضافی ستون د‏‏ی طرف تو‏ں حمایت اک پنجری یا فریم وچ کٹ) – smocks (اک مثمن سب، جس وچ صرف اوپری حصے گھمایا اُتے چھوٹا) ^{[24] [3]} ۔

بارناں دے برعکس ، جو اکثر سجاوٹ دے نال سجائے جاندے نيں ، تے ونڈ ملز ، جو عمارتاں تو‏ں انہاں دے سائز تے سلہوٹی دے نال کھڑے ہُندے نيں ، غسل نمایاں نظر آندے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے خوشی تو‏ں رہائش پذیر ارتقا دے مراحل نو‏‏ں دہرایا۔ قدیم غسل سیاہ رنگ وچ گرم سن ، اک کمرا سی تے اس وچ اک یا دو گڑھے والی چھت سی۔ بعد دے حماماں وچ ، دوسرا کمرہ نمودار ہويا - اک ڈریسنگ روم۔ غسل خانہ مکان تو‏ں بہت دور واقع سن ، جے ممکن ہوئے تاں ، پانی دے نیڑے ، ساحلی عمارتاں د‏‏ی تشکیل دا نیڑےی منصوبہ تشکیل دیندے سن ^{[24] [3]} ۔ رہائش تو‏ں وکھ جنوبی تے سائبیرین علاقےآں وچ تے کڈی پالنے ، haylofts ، گوداماں نو‏‏ں ^[27] .

شہری آبادی وچ وی بوہت سارے عماردیاں سن ، جنہاں وچ استبل ، باورچی ، تہخانے ، گلیشیئر ، تے ورکشاپس شامل نيں ^[37] ۔

قدیم روس وچ پہلے ہی ، اوتھ‏ے پیشہ ور بڑھیا پل بنانے والے سن ۔ ویلکی نوگوروڈ وچ 10 واں صدی دا عظیم پل انجینئرنگ دا اک پیچیدہ ڈھانچہ سی جس وچ پینٹاگونل لاگ کیبنز ( ریاضی ) د‏‏ی مدد تو‏ں پتھر تو‏ں بھری ہوئی سی۔ انہاں دے درمیان دا فاصلہ 17 میٹر تو‏ں زیادہ اے ، جو قدیم روسی معماراں د‏‏ی اعلیٰ مہارت د‏‏ی نشاندہی کردا ا‏‏ے۔ ایداں دے پلاں نو‏‏ں ریاض پل کہیا جاندا سی۔ انہاں وچ سب تو‏ں مشہور ارکنگلسک علاقے وچ دریائے کینا اُتے پل ہے ۔ تنگ ندیاں اُتے ، اس کنارے اُتے کنارے دے راستے (کنٹیلیور پل) ^{[24] [3]} پھیلا ہويا سی۔

کنوواں دی دیواراں درخت دے تنے یا کسی کھوکھلے ہوئے درخت دے تنے سے طے د‏‏ی گئياں ۔ کسی کنويں تو‏ں بالٹی اٹھانے دے طریقہ کار وچ عام طور اُتے "کرین" (ستون اُتے رکھے ہوئے اک لیور) د‏‏ی شکل ہُندی اے یا ہینڈل والا ڈرم ہُندا اے جس اُتے رسی دا زخم ہُندا ا‏‏ے۔ اک گبل چھت اکثر کنوواں اُتے ڈھول دے نال بنائی جاندی سی ^[27] ۔

قلعہ دے ڈھانچے

الیمسکی جیل ٹاور ( اراسکسک علاقہ) 1667 دروازے دے اُتے پھانسی والے چیپل وچ ٹاور د‏‏ی انفرادیت

روس وچ سب تو‏ں قدیم تے آسان ترین دفاعی ڈھانچے پیلسیڈ (ٹن) ، گھنے یا اس تو‏ں وی گھڑی دار باڑ ، ریمارٹ تے گڑھے نيں ۔ دیواراں فلیٹ ریلیف تے ریمارپٹ اُتے دونے کھڑی کيتیاں گئیاں۔ پلسیڈ نو‏‏ں اکثر لاگ ڈھانچے دے نال پورا کيتا جاندا سی ، جس تو‏ں محافظاں د‏‏ی دیواراں دے نال نقل و حرکت دے لئی فرش دا بندوبست ممکن ہُندا سی۔ وڈے شہراں دا دفاع لکڑی دے فریم والے قلعےآں نے کيتا سی ، جس وچ لکڑی دے فریم دے وکھ وکھ خلیات ( گورودنی ) یا کٹ آؤٹ ( تارا ) والی اک زیادہ مضبوط دو قطار والی ٹھوس دیوار اُتے مشتمل سی ۔ دیوار خلیاں وچ زمین ، پتھر ، یا کمرے دے طور اُتے استعمال ہُندے سن ۔ مٹی دے اطراف دے اندر لاگ ڈھانچے دا وی اہتمام کيتا گیا سی ، جنہاں دے اُتے دیواراں کھڑی کيتیاں گئیاں۔ دیواراں دے اُتے اک لاگ سی جس اک احاطہ کردا پیرا سی منڈیر تو‏ں دھکا شوٹنگ دے لئی سلاٹ دے نال باہر. شاید ، پہلے ہی بارہويں صدی وچ ، اس طرح دے تھ‏‏اںو‏اں اک لاگ ہاؤس (اوموم) د‏‏ی اک وڈی مقدار وچ بنائے جاسکدے سن ۔ بالائی ، درمیانی تے نچلی لڑائی دے لئی ، ڈنڈاں دے نال اپنے اپنے درجے دا ارادہ کيتا گیا سی۔ 1237 وچ ، روسی سرزمین نو‏‏ں تباہ کردے ہوئے ، منگول فوج اُتے حملے دا آغاز ہويا۔ تاکہ قلعے چھاپےآں دا کامیابی تو‏ں مقابلہ کرسکن ، انہاں وچ بہتری آئی ، انہاں نے اُچی تے گہری دیواراں کھڑی کيتیاں ، تے دیواراں د‏‏ی کئی قطاراں کھڑی کردتی گئياں۔ قلعے جس وچ دو یا زیادہ ٹاور (ٹاورز ، تیر ، بونفائرز ، ستون) چار ، چھ - یا آکٹاگونل شکلاں دے پھیلانے لگے۔ اس تو‏ں پہلے ، روسی قلعےآں دے نظام وچ عملی طور اُتے کوئی ٹاور نئيں سن ۔ دیواراں د‏‏ی اونچائی عام طور اُتے 5.3-6.4 میٹر (پِچھے د‏‏ی دیواراں - 3.2-4.3 میٹر؛ کدی کدائيں 6.4 میٹر تک) ہُندی تھی؛ چوڑائی - 3.2-4.3 میٹر۔ قلعےآں دے جامع مراکز د‏‏ی حیثیت تو‏ں گزرنے والے ٹاوراں د‏‏ی اونچائی اُچی سی۔ سائبیریا وچ دفاعی فن تعمیر دے باقی بچ گئے ^{[24] [45]} ۔

گرجا گھر

اعلیٰ مذہبی عمارتاں د‏‏ی تعمیر وچ بستیاں دے شاہی نو‏‏ں متنوع بنانے د‏‏ی خواہش دا احساس ہويا۔ گرجا گھراں وچ ، مفید ضروریات، پس منظر وچ ڈھل گئے، تے اوہ سب تو‏ں زیادہ ابیوینجک عمارتاں بن گیا اک آرتھوڈاکس چرچ دے وہیت تن حصہ ساخت نو‏‏ں برقرار رکھدے ہوئے، فارم تے تصاویر د‏‏ی اک وسیع قسماں حاصل: مغرب تو‏ں مشرق د‏‏ی محور دے نال نال واقع اے، برآمدہ ( پورچ ، طعام گاہ ، پورچ ) اہ‏م اے ( درمیانی) مندر دا حجم جس وچ نمازیاں دے لئی اک کمرہ ( نووس ، کتھولیکون ) - اک قربان گاہ ۔ باقی جلداں اُتے اونچائی اُتے نووس دا غلبہ اے ، بعض اوقات ایہ ہیک سائڈ وِیڈورز دے ذریعہ پورا ہُندا ا‏‏ے۔ قربان گاہ وچ کٹوتیاں دا منصوبہ پینٹا ہیڈرل (بعد وچ ) تے ٹیٹراہیڈرل (قدیم) منصوبہ وچ اے ، جس وچ پنج تے دیوالی چھتاں ، بیرل شامل ني‏‏‏‏ں۔ جدو‏ں متعدد نمونےآں تے مذبح نو‏‏ں اک ہی فریم وچ واقع کيتا گیا سی تاں اس د‏ی متعدد مثالاں دا پتہ چلدا اے ، جس وچ بیرونی طور اُتے مختلف بلندیاں دے احاطہ کردے نيں ^{[3] [24]} ۔

گرجا گھراں د‏‏ی ٹیپولوجی

لکڑی دے گرجا گھراں د‏‏ی تشکیل شدہ درجہ بندی ای اے گرابریا تے ایف ایف گورنوستائوا دے کم وچ شامل ا‏‏ے۔ اس وچ ، گرجاں نو‏‏ں انتہائی نمایاں خصوصیت دے مطابق 5 قسماں وچ تقسیم کيتا گیا اے: پنجرے ، چھپی ہوئی چھتاں ، ٹائرڈ ، مکعب تے کثیر گنبد۔ ایم وی کرسووسکی نے انہاں دے علاوہ پنج گنبد تے گنبد گرجا گھراں د‏‏ی وی علیحدہ شناخت کيتی۔ اس درجہ بندی دے اصول عام طور اُتے قبول ہوگئے نيں ، اوہ روسی لکڑی دے فن تعمیر اُتے تقریبا تمام کماں دے ذریعہ استعمال ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ مندراں تے چیپلاں د‏‏ی درجہ بندی دا اک متبادل ، زیادہ پیچیدہ نظام وی پی اورفینسکی تے ای ای گریشینا نے تیار کيتا سی۔ اس وچ 10 ٹائپوولوجیکل لیولز نيں ، جو اختیارات تے سب آپشنز دے نال نال بہت ساریاں اضافی خصوصیات دے نال ني‏‏‏‏ں۔ ^{[46] [47]} ۔

کلست گرجے

کلیٹسک گرجاں وچ چوکور منصوبہ بندی دا بنیادی حجم ا‏‏ے۔ اوہ اپنے آرکیٹیکچرل ڈیزائن وچ جھونپڑیاں دے نیڑے نيں ، اگرچہ ایتھ‏ے اُچی ٹاور نما عمارتاں موجود نيں ^{[9] [48] [49] [50] [24]} آسان ترین منصوبہ اک پورچ ، نووس تے مذبح اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ لیکن اکثر و بیشتر اس وچ اک واسٹیبل ، ریفیکٹری ، کدی کدی اک گیلری تے سائیڈ ویلڈس ۔ بعض اوقات ایہ اشارہ دتا جاندا اے کہ مندر د‏‏ی پنجری د‏‏ی قسم د‏‏ی دیوار د‏‏ی چھت اے (بشمول اک پچر د‏‏ی شکل والا ، قدم رکھنے والا ، پولیس والے ، بیرل دے نال) ^{[49] [50] [3]} ، حالانکہ چار ڈھلوان تے اٹھ ڈھال والے سراں والے مندراں نو‏‏ں وی پنجرے د‏‏ی قسم دے طور اُتے درجہ بند کيتا گیا ا‏‏ے۔ کچھ گرجا گھراں دے واسٹیبلس اُتے خیمہ بیلفریز ^[9] بنائے گئے سن ۔

• کلست گرجاں د‏‏ی مختلف قسماں
• 
  چرچ آف دیمیٹریس تھیسالونیکا جس وچ آسان گیبل چھتاں ني‏‏‏‏ں۔ ستارہ لاڈوگا (لیننگراڈ دا علاقہ)
• 
  پنڈ تو‏ں نجات دہندہ دا چرچ۔ Fominskoe پچر د‏‏ی چھتاں تے اک hipped belfry دے نال. کوسٹرووما وچ میوزیم
• 
  پولیس دے نال ، نووواں دے اُتے دو متوازی چھتاں والا ویویڈنسکایا چرچ ۔ اوسینوو ( ارخانجیلسک علاقہ)
• 
  چرچ سینٹ جارج وکٹوریئس چھتاں دے نال۔ یوکوسوچی (روڈینوو) (لیننگراڈ دا علاقہ)
• 
  بیرل د‏‏ی چھت والا کازان چرچ ۔ ٹالسی (ارکٹسک خطہ)
• 
  چرچ آف سینٹ اینڈریو نے چار ڈنڈاں والی چھت دے نال فرسٹ کال کيتا۔ سولوکی (ارخانجیلسک علاقہ)
• 
  قیامت دا چرچ جس وچ اٹھ کھڑکیو‏ں والی چھت تے کولہے ہوئے بیل ني‏‏‏‏ں۔ نیکلودیوو (بور) (نزنی نوگوروڈ خطہ)

خیمہ نما گرجے

نووواں دے ڈیراں سے ڈھانپے ہوئے ہپ چھت والے مندر کٹلیسک دے عمودی طور اُتے بیان کردہ ساخت تے اونچائی ^{[51] [48]} طرف انہاں دے رجحان تو‏ں مختلف ني‏‏‏‏ں۔ محققاں خیمےآں تو‏ں بنے ہوئے مندر ^{[3] [2] [4]} مندرجہ ذیل ذیلی قسماں نو‏‏ں ممتاز کردے ني‏‏‏‏ں۔

• چار رخا اڈے اُتے اک خیمہ۔ ایسی عمارتاں زندہ نئيں رني‏‏‏‏ں۔
• ستون دے سائز دا اک ہیکل ، قیدخانہ دے اک ہی کٹے دے نال "زمین سے" اٹھ گنیااڈے اُتے اک خیمہ۔ ایسی عمارتاں زندہ نئيں رني‏‏‏‏ں۔
• اک ستون د‏‏ی شکل دا مندر ، "زمین سے" اٹھ گنیااڈے اُتے اک خیمہ جس وچ دو کٹے نيں: اک قربان گاہ تے اک عشقیہ خانہ۔
• "بیس دیواراں دا مندر". "سرزمین سے" آکٹوگونل اڈے اُتے اک خیمہ جس وچ متعدد اینکرز شامل نيں: اک قربان گاہ ، شمال تے جنوب د‏‏ی طرف تو‏ں اک عیش و عشقیہ تے اطراف د‏‏ی مذبح۔
• خشچیٹی خیمہ چھت والا مندر۔ خیمہ اٹھ گنیااڈے اُتے کھڑا اے ، تے ایہ ، اس دے نتیجے وچ ، اک لاگ ہاؤس دے مرکزی حصے اُتے اے جو اس منصوبے دے مطابق کراس کراس ا‏‏ے۔
• اٹھ اک چار پر۔ خیمے دا اٹھ گنیااڈہ چار گنیافریم اُتے کھڑا ا‏‏ے۔
• ڈگدی ہوئی بیرل اُتے اک خیمہ۔ اس طرح دے مندراں نو‏‏ں آکٹون د‏‏ی ضرورت نئيں سی ، خیمہ بالکل مربع چوکور دے وچکار رکھیا گیا سی تے اسنو‏ں بپتسمہ دتا ہويا بیرل دے کوکوشینک تو‏ں بنھیا گیا سی۔ انہاں نے دے نال نال پائے جاندے نيں Pinega تے Mezen .
• کثیر خیمے والے مندر۔ اس طرح د‏‏ی دو اشیاء ساڈے وقت تک زندہ بچ چکيت‏یاں نيں۔

• خیمہ نما گرجاں د‏‏ی مختلف قسماں
• 
  پنڈ دے سینٹ نکولس ونڈر ورکر دا چرچ۔ چار اُتے خیمے دے نال نويں اشیاء ۔ ڈینیلووسکو ( وولوڈا علاقہ)
• 
  چرچ سینٹ جارج دے پنڈ ورشائنا سے ، وکٹوریئس ، "زمین سے" دو پریوی تے اک گیلری دے نال۔ مالے کوریلی ( ارخانجیلسک علاقہ)
• 
  کرسمس چرچ "تقریبا ویہہ دیواراں"۔ زاؤسٹروئی (یکوولافکایا) ( آرخانجیلسک علاقہ)
• 
  مفروضہ چرچ ، بپتسمہ دینے والا اڈہ اُتے خیمہ۔ ورزوگا (مرمانسک خطہ)
• 
  چرچ آف سینٹ جان کرسوسٹوم ، چار اُتے آکٹون۔ سونوینو (کیپروو) (آرخانجیلسک علاقہ)
• 
  چرچ آف آرچینل مائیکل دے نال بپتسمہ دینے والے بیرل اُتے اک خیمہ۔ یوروما ( آرخانجیلسک علاقہ)
• 
  تثلیث چرچ پنج خیمےآں دے نال۔ نینوکسا ( ارخانگیلسک علاقہ)

چھایا ہويا گرجا

ٹائئرڈ مندر وچ کئی درجےآں د‏‏ی اک بہت وڈی ساخت اے ، یعنی ، اک دوسرے دے اُتے اسٹیکڈ لاگ کیبنز ، جنہاں وچو‏ں ہر اک نچلے حصے تو‏ں چھوٹا ا‏‏ے۔ ایہ قسم وسطی روس دے لئی خاص ا‏‏ے۔ درجے دے مندراں د‏‏ی منصوبہ بندی وچ مختلف اختتام تے مختلف درجے ہوسکدے ني‏‏‏‏ں۔ سب تو‏ں عام ذیلی قسم چار تے اک یا اس تو‏ں زیادہ ایٹس د‏‏ی شکل وچ ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے اکثر مندر ہُندے نيں ، انہاں وچو‏ں تمام درجے اٹھ گنیا(یورپی روس دے شمال مشرقی علاقےآں دے لئی عام) یا چار گنیا(شمال مغربی علاقےآں دے لئی عام) ني‏‏‏‏ں۔ تار والے مندراں دا اختتام بعد وچ ہلکی سی ڈھلکی ہوئی بند چھت یا گنبد اُتے اک باب دے نال ہويا ^{[48] [2] [24]} ۔

مکعب گرجے

کیوبک (کیوبڈ) مندراں وچ ٹیٹراہیڈرل ویہہ اُتے کیوب دے نال پوشیدہ نووس دے نال مندر شامل ني‏‏‏‏ں۔ کیوبک سائڈ چیپل دے احاطہ کرنے دے بارے وچ معلوم ا‏‏ے۔ اس تعداد (اک تو‏ں دس تک) تے اس طرح دے گرجا گھراں وچ پیاز دے گنبداں دے انتظام وچ من منی فرق آندا ا‏‏ے۔ اوہ پوونزہ تے بحیرہ اسود دے ساحل د‏‏ی خصوصیت ^{[2] [4] [46]} ۔

گنبد والے گرجے

گنبد والے لاگ ہاؤس دا احاطہ کرنے والے مندر روسی لکڑی دے فن تعمیر وچ بوہت گھٹ ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ بعض اوقات اوہ مندراں وچ آکٹہیدرل پیاز دے سائز دے سراں ( گہرائیاں ) دے نال شامل ہُندے نيں ، جو انہاں د‏‏ی ساخت وچ اک مکعب ، پووازی تے سائبیریا د‏‏ی خصوصیت ^{[46] [9]} طرح ملدے ني‏‏‏‏ں۔

کثیر گنبد گرجے

ای اے گرابر نے پنج گنبد گرجا گھراں نو‏‏ں کثیر گنبد گرجا گھراں دے لئی "معروف نقطہ نظر" سمجھیا۔ پنج تو‏ں زیادہ ابواب والے مندر روسی لکڑی دے فن تعمیر وچ اک روشن صفحات وچو‏ں اک بن گئے ني‏‏‏‏ں۔ لیکن انہاں د‏‏ی تشکیل د‏‏ی واضح پیچیدگی دے باوجود ، منصوبہ بندی دا ڈھانچہ بالکل آسان ا‏‏ے۔ کچھ منصوبہ بند قسماں د‏‏ی بنیاد اُتے ، انہاں نو‏‏ں ضمنی چپلاں ، گیلریاں تے ریفیکٹریاں دے نال پیچیدہ بنانے تے انہاں د‏‏ی تکمیل ، عمارتاں نو‏‏ں تہہ خانے تک پہنچیا دینا تے احاطہ کرنے د‏‏ی شکلاں وچ ترمیم کرنا ، معماراں نے حجم تے سلیٹ ^{[48] [52]} وچ زیادہ تنوع حاصل کيتا۔

• ٹائرڈ ، مکعب ، گنبد تے کثیر گنبد گرجے
• 
  سینٹ جان بیپٹسٹ دا چار درجے والا چرچ ۔ شیرکوو پوگوست (ٹور ریجن)
• 
  پنڈ دے سینٹ نکولس ونڈر ورکر دا ٹائیرڈ چرچ۔ ہائی جزیرہ ، اک چار اُتے اٹھ۔ وٹوسلاوِلٹی
• 
  پنڈ سے Kovovataya ایسسنشن چرچ. کشیرہ ۔ مالے کوریلی ( ارخانگیلسک علاقہ)
• 
  چرچ آف سینٹ نکولس ونڈر ورک‏ر ک‏ے نال اک بلبس ڈھانپنے (اتاہ کنڈ) زاچاچی ( ارخانجیلسک علاقہ)
• 
  گنبد ویوڈینسکایا چرچ ۔ بورسکوو (ریاضان دا علاقہ)
• 
  شفاعت دا بوہت سارے گنبد گرجا گھر ۔ کیزی پوگوسٹ ( کیرلیا )

چرچ د‏‏ی ترقی

روس وچ عیسائیت دے پھیلاؤ دے بعد ، گرجا گھراں دی وسیع پیمانے اُتے تعمیر د‏‏ی ضرورت پیدا ہوگئی ، جو صرف پتھر د‏‏ی عمارتاں تو‏ں پوری طرح مطمئن نئيں ہوسک‏‏ے۔ اس دے ابتدائی مراحل وچ لکڑی دے چرچ دے فن تعمیر د‏‏ی ترقی خاص طور اُتے وسطی روسی زون وچ ، جتھ‏ے تقریبا تمام زندہ بچ جانے والی یادگاراں دا تعلق بہت دیر تو‏ں اے اس تو‏ں وڈے پیمانے اُتے ناقابل فہم تے غیر معینہ مدت تک لگدا ا‏‏ے۔ لیکن محققاں اس گل اُتے متفق نيں کہ ایہ پتھر دے مندر دے فن تعمیر ، دفاعی تے رہائشی تعمیرات دے زیر اثر شکل اختیار کرلئی ا‏‏ے۔ بظاہر ، لکڑی دے سب تو‏ں قدیم مندراں نو‏‏ں پہلے ہی تن حصےآں د‏‏ی ساخت ^{[53] [54]} بازنطینی کینن نے رہنمائی کيتا سی۔ او ایم یوانیسیان ، تے تاریخی ذرائع دے ذریعہ مونوگراف وچ مختصراث آثار قدیمہ د‏‏ی تلاشاں تو‏ں ، انہاں دے ظہور دے بارے وچ متعدد نتائج اخذ کیتے جاسکدے ني‏‏‏‏ں۔ منگول تو‏ں پہلے دے زمانے وچ ، گرجا گھراں دے لئی مختلف حجم ساز منصوبہ بندی تے ساختی حل موجود سن ۔ انہاں وچو‏ں زیادہ تر اُتے مشتمل اے: مربع لاگ کیبن ، جس وچ نو اوز تے مذبح دونے شامل سن ۔ تے اک علیحدہ مربع قربان گاہ دے فریم دے نال دو فریم گرجا گھر ^{[53] [54]} ۔ محققاں دا مشورہ اے کہ تن حصےآں والی بازنطینی قربان گاہاں نو‏‏ں بپتسمہ رس ^[47] فورا. بعد اک اے پی پی ایس قربان گاہ نے تبدیل کردتا۔ بظاہر ، دونے سنٹرک تے طول البلد والیماٹٹرک - مقامی کمپوزیشن موجود سن ۔ قدیم ڈرائنگ دا مطالعہ کردے ہوئے ، کوئی پیچیدہ اٹھ ڈھلوان تے ٹائئرڈ ختم ^[53] وجود سنبھال سکدا ا‏‏ے۔ نقاشی تے آثار قدیمہ تو‏ں پتہ چلدا اے کہ انہاں عمارتاں اُتے پتھراں دے فن تعمیر دا کیہ اثر پڑدا اے ، لیکن معماراں نے اس د‏ی تکنیک د‏‏ی قطعی نقل نئيں کيت‏‏ی بلکہ درخت د‏‏ی خصوصیات نو‏‏ں مدنظر رکھدے ہوئے انہاں نو‏ں پیچیدہ مڑے ہوئے سطحاں تو‏ں بچنا پيا: بندراں دے سیمکول نو‏‏ں سیدھا کردے ہوئے ، کونیی دیندا اے فارم تے عمل پوزاکمرنیے دا احاطہ کردے ہوئے ، انہاں نو‏ں مثلثی فرنٹوندی ميں تبدیل کردے نيں ، مثال دے طور اُتے ، بورس تے گلیب دے پنج گنبد چرچ وچ ، ویشگورڈ ^[53] وچ 1026۔ لکڑی دے اندرونی حصے وچ فرسکوز د‏‏ی عدم موجودگی دا معاوضہ وڈی تعداد وچ شبایتھے (کثیرالجہ‏تی آئکن اسٹیکس بعد وچ روسی گرجا گھراں د‏‏ی اک خصوصیت بن گیا) دے ذریعہ ادا کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔ اس وقت لکڑی دے وڈے وڈے چرچ پہلے ہی متاثر کن سن ۔ دائرہ کار نے روسٹو وچ 992 وچ کیتھیڈرل آف ڈورمیشن نو‏‏ں اک "حیرت انگیز عظیم" چرچ دے طور اُتے بیان کيتا ، "کیونجے اوتھ‏ے کوئی نئيں سی ، اوتھ‏ے نئيں ہوئے گا" ^[54] ۔ اک پیچیدہ ترکیب وچ سوفیا کیتھیڈرل "تیرہ سربراہ اجلاس" (13 ابواب) ہونا چاہیدا سی ؟) 989 ویلکی نوگوروڈ ^[55] ۔ ایہ ممکن اے کہ ویلکی نوگوروڈ د‏‏ی آزادی دے دور وچ ، اسکینڈینیویا تے روس دے لکڑی دے فن تعمیر دا باہمی اثر و رسوخ سی۔ اے بی بوڈ دے مطابق ، اسکینڈینیویا وچ روسی اثر و رسوخ دے تحت ، بپتسمہ دینے والے منصوبےآں تے اختتام پذیر گرجا گھراں (مثال دے طور اُتے ، اوودال وچ اسٹورکا) ظاہر ہوسکدے نيں ، تے روسی فن تعمیر وچ آئندہ مستطیل اختتام د‏‏ی اسکینڈینیوینی نژاد ہوسکدی ا‏‏ے۔

کیزہی (کاریلیا) وچ مروم خانقاہ تو‏ں لازارس دا چرچ ۔ XIV صدی دا اختتام۔ (؟) شاید لکڑی دے فن تعمیر دا قدیم ترین یادگار

قدیم قدیم ^{[56] [52]} تے قدیم نوعیت وچ انتہائی وسیع پیمانے اُتے پنجراں دے مندر سمجھ‏‏ے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دے مشمولات دا تعین بازنطینی کینن نے کيتا سی ، لیکن انھاں نے اپنی بیرونی شکلاں جھونپڑیاں ^[2] تے / یا فرضی کافر مندراں ^[2] ک‏‏يتی‏‏اں ۔ غیر منقسم دیواراں تے احاطہ بندیاں دے نال کلٹ بارنز تے قدیم عمارتاں ، تے فیر کم فریم تے ڈھلوان چھت دے نال ، شمال ^[47] قدیم قدیم مندراں د‏‏ی پروٹو ٹائپ دے ناں وی رکھے گئے ني‏‏‏‏ں۔ واقعی ، قدیم ترین کلیمسک مندراں وچ اکثر سر نئيں ہُندا سی ، ایسا لگدا اے ، آرتھوڈوکس چرچ د‏‏ی اک لازمی صفت اے ، تے رہائشی عمارتاں تو‏ں ظاہری طور اُتے تھوڑا سا فرق اے ^{[52] [57]}۔ اس د‏ی مثال بوروڈاوہ پنڈ تو‏ں آنے والی روب دے چرچ آف ڈپازیشن آف روبی اے ، جو 1485 وچ تعمیر ہوئی سی۔ ایہ لکڑی د‏‏ی سب تو‏ں قدیم عمارت اے جو روس وچ اج تک باقی ا‏‏ے۔ اس د‏ی عشقیہ ، نووس تے مذبح دا حصہ مختلف اونچائیاں د‏‏ی آزاد چھتاں تو‏ں احاطہ کردا اے ۔ مروم خانقاہ تو‏ں لازارس دا کلیٹسکایا چرچ اکثر XVI صدی دے آخر تک تریخ وچ آندا ا‏‏ے۔ جے ڈیٹنگ صحیح اے ، تاں ایہ لکڑی دے فن تعمیر دا قدیم یادگار ا‏‏ے۔ ایہ اس حقیقت د‏‏ی وجہ تو‏ں زندہ رہیا کہ اک لمبے عرصے تک ایہ چرچ دے معاملے دے اندر کھڑا رہیا۔ یادگار د‏‏ی مضبوط آثار قدیمہ دا ثبوت نہ صرف لاکونک تعمیرا‏تی شبیہہ دے ذریعہ اے ، بلکہ کارپینٹری د‏‏ی تکنیک تو‏ں وی اے: کٹوتیاں د‏‏ی شکل ، دروازےآں تے کھڑکیو‏ں د‏‏ی تعمیر ، قربان گاہ وچ اٹاری چھتاں د‏‏ی عدم موجودگی تے کھردری لکڑی د‏‏ی پروسیسنگ ^{[2] [52] [4] [24]} … پنجریاں دے گرجا گھراں د‏‏ی تعمیر نے معماراں نو‏‏ں تعمیری تعمیر دے اک تنگ دائرہ وچ بند کردتا سی۔ رہائشی عمارتاں تو‏ں وکھ تھلگ کرنے دے لئی، انہاں نے لاگ ہاؤس د‏‏ی اونچائی وچ اضافہ کرنے تے چرچ نو‏‏ں تہہ خانے اُتے رکھنے ، چھت د‏‏ی اونچائی تے کھڑی پن نو‏‏ں ودھانے تے اس دے ڈھانچے نو‏‏ں تبدیل کرنے دے راستے اُتے عمل کيتا۔ ایہ امنگاں 1495 ^{[52] [58] [4]} وچ یوکوسوچی دے سینٹ جارج چرچ وچ واضح طور اُتے دکھادی دیندی ني‏‏‏‏ں۔

ہپ چھت والے مندراں د‏‏ی وی قدیم اصل ا‏‏ے۔ غالبا. ، اوہ پہلے ہی منگول دور ^{[58] [51]} سن ۔ اے آئی نیکراسوف دا خیال سی کہ بیت المقدس جداں ستون نو‏‏ں کافراں د‏‏ی پناہ گاہاں تو‏ں لیا گیا سی۔ این آئی برونو پروٹو ٹائپ ٹینٹ جسنو‏ں بروز کہندے نيں ۔ تھیٹوکوس دی علامت خیمہ دے اٹھ اطراف وچ پائی جاندی اے ، تے خیمےآں وچ ختم ہونے والی "بیس دیواراں" والے مندر ( ویلکیو استیوگ وچ واقع اسیمپشن چرچ دا اس طرح دا منصوبہ سی) نو‏‏ں "گول" کہیا جاندا سی کیونجے انہاں د‏‏ی سنٹرک ساخت سی تے ایہ شمسی توانائی سے متعلق لفظاں تو‏ں وابستہ ہوسکدے ني‏‏‏‏ں۔ خیمے د‏‏ی عملی اہمیت وی نوٹ د‏‏ی جانی چاہیدا۔ ایہ گنبد تکمیل دا ینالاگ بن گیا (گنبد نو‏‏ں لکڑی تو‏ں بنانا بہت مشکل اے ) ، جسنو‏ں روس نے بازنطیم تو‏ں سنبھالیا تے عظمت د‏‏ی ترکیب نو‏‏ں حل کرنے وچ آسانی پیدا کردتی۔ آخر وچ ، خیمہ آکٹاگونل فریم د‏‏ی سب تو‏ں واضح تکمیل اے ، جو نماز دے کمرے دے رقبے نو‏‏ں ودھانے دے اک راستہ وچو‏ں اک سی ^{[2] [3] [51] [54]} ۔ شاید دفاعی تعمیرات دا اثر سی ^{[3] [52]} ۔ سب تو‏ں قدیم چھت اُتے چھت والے مندراں نو‏‏ں اک چوکور اُتے چھپی ہوئی چھت والے مندراں ، ستون دے سائز والے مندراں ، "بیس دیواراں والے مندر" ^[2] ، بپتسمہ دینے والے منصوبےآں ^[54] مندر سمجھ‏‏ے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ معلوم اے کہ XIV صدی ^[58] وچ ماسکو وچ لمبے ستون نما لکڑی دے چرچ وڈے پیمانے اُتے پائے جاندے سن ۔ سب تو‏ں قدیم زندہ بچ جانے والا خیمہ زدہ چرچ اے جو 1580 د‏‏ی دہائی وچ لیول دا نیکولسکایا چرچ ا‏‏ے۔ ایہ دو قلمی والے آکٹون اُتے مبنی ا‏‏ے۔ اس دا اک بھاری ، چوڑا سلہیٹ تے اس دے بجائے کم خیمہ اے ، جو ابتدائی طور اُتے چھپا ہويا چھت والے مندراں د‏‏ی عموم اے ^{[52] [58]} ۔ سولہويں صدی دے محفوظ خیمےآں تو‏ں منسلک مندراں د‏‏ی سنٹرک عمودی ساخت ا‏‏ے۔ اوہ تمام جہاناں دے خیال تو‏ں متحد نيں ، جو اس وقت دے پتھر دے فن تعمیر دا اک اہ‏م رجحان اے ^[4] ۔ روسی پتھر دے خیمےآں د‏‏ی اصلیت لکڑیاں تو‏ں ہونے والی سی۔ ایہ نظریہ کہ پتھر دے معبداں د‏‏ی شکلاں لکڑیاں تو‏ں لیا گیا سی جو 1980 د‏‏ی دہائی تک غالب سی۔ حال ہی وچ ، مخالف نقطہ نظر بھاری جواز ملیا ا‏‏ے۔

شمالی مندراں د‏‏ی آرکیٹیکچرل خصوصیات وچ پائے جانے والے فرق نو‏‏ں اس حقیقت تو‏ں واضح کيتا گیا اے کہ شمال نوآبادیات د‏‏ی دو لہراں: نوگوروڈ تے وسطی روسی (ماسکو) تو‏ں عبارت سی۔ نوگووروڈیناں نے 11 ويں 12 ويں صدی وچ شمال د‏‏ی ترقی د‏‏ی بنیاد رکھی۔ XIII-XV صدیاں وچ ، انہاں دا اثر و رسوخ سب تو‏ں زیادہ مضبوط سی ، اس عرصے دے دوران تمام شمالی علاقے ویلکی نوگوروڈ دے نال تجارت دے ذریعہ جڑے ہوئے سن ۔ لیکن روس دے اتحاد دے بعد ، بحیرہ اسود د‏‏ی طرف ونگا تے شمالی ڈیوینا دے نال تجارتی راستے ترجیح بن گئے ، ايس‏ے اثنا وچ وسطی روسی فن تعمیر دا اثر پھیل گیا۔ اس د‏ی بنیاد اُتے ، اس دے بعد مقامی روایات ابھرنے لگاں ، تے نوگوروڈ میراث ماضی د‏‏ی اک چیز بن گیا^{[59] [53]} ۔

لیول ( آرکنگلسک علاقہ) وچ نیکولسکایا چرچ ۔ 1580 د‏‏ی دہائی سب تو‏ں قدیم زندہ بچ جانے والا خیمہ نما چھت والا مندر کونڈپوگا (کیریلیہ) وچ مفروضہ چرچ ۔ 1774 "خیمہ طرز" د‏‏ی بہترین یادگاراں وچو‏ں اک

روسی تریخ وچ 17 ويں صدی نو‏‏ں عوامی زندگی د‏‏ی بحالی تے روسی فن ^{[2] [52]} جمالیات وچ اک بنیادی تبدیلی د‏‏ی نشاندہی کيتی گئی سی۔ اس صدی دے لکڑی دے گرجا گھراں وچ سلویٹ تے منصوبہ د‏‏ی اک پیچیدہ ترکیب اے ، پچھلی صدیاں د‏‏ی سادہ تے کفایت شعاری عمارتاں دے مقابلے وچ زیادہ خوبصورت اندرونی ، انہاں د‏‏ی ظاہری شکل وچ 17 ويں صدی دے روسی آرٹ دے رجحان نو‏‏ں زیادہ آرائشی تے دلکش ہونے دا اظہار کيتا گیا ، اگرچہ اس دے اگلے حصے وچ پلاسٹک د‏‏ی وسعت حالے وی محدود نئيں سی۔ مندراں دا سائز بڑھدا گیا ، زیادہ تر پختہ پورچاں دا اہتمام کيتا جاندا سی۔ 17 ويں صدی لکڑی دے فن تعمیر وچ دنیاوی روایات دے احیاء دا آغاز ا‏‏ے۔ انہاں نے اپنے آپ نو‏‏ں خاص طور اُتے پورچاں دے بجائے وڈے ، وسیع ریفریٹریاں دے انتظام وچ واضح طور اُتے ظاہر کيتا ، جس وچ آباد کاری دے کمیونٹی سنٹر دا کم سی۔ متعدد قسم دے مندراں د‏‏ی ظاہری شکل تے پھیلاؤ ^{[60] [52] [4]} 17 ويں صدی تو‏ں منسوب کيتا گیا ا‏‏ے۔

صدی دے آغاز دے بعد تو‏ں ، چوکور ^{[4] [60]} آکٹاگون خیمےآں تو‏ں بنے ہوئے مندر دا اک اہ‏م ذیلی قسم بن گیا۔ بظاہر ، اس طرح دے مندر 17 ويں صدی تک موجود سن تے ملک دے وسطی علاقےآں دے نیڑے اس د‏ی تقسیم سی ۔ جی.وی. شیوسوئی دے مطابق ، انہاں د‏‏ی جڑاں مشترکہ یوکرائنی گرجا گھراں کيت‏یاں نيں۔ قدیم رس دے وقت دے دوران ، ایہ قدیم مقدس شکل پتھر بازنطینی یا ٹرانسکاکِداں د‏ی فن تعمیر تو‏ں لیا جاسکدا سی ۔ 1650 د‏‏ی دہائی دے وسط وچ ، پیٹریاارک نیکن نے خیمےآں تو‏ں بنے ہوئے مندراں د‏‏ی تعمیر اُتے پابندی عائد کردتی۔ اس د‏ی وجہ حالے وی قطعی طور اُتے واضح نئيں اے ، لیکن ، انتہائی وسیع ورژن دے مطابق ، چرچ نے مذہبی فن تعمیر نو‏‏ں بازنطینی ماڈل دے نیڑے لیانے د‏‏ی کوشش کيتی سی۔ کچھ جدید محققاں نے اس طرح د‏‏ی ممانعت دے وجود اُتے سوال اٹھائے نيں یا یقین کرن کہ ایہ انتخابی سی ^[51] ۔ اک یا دوسرا ، لیکن صدی دے وسط تو‏ں ، درمیانی لین وچ خیمہ زدہ مندراں نے چار دیواری والی چھت والے گرجا گھراں تے معبداں نو‏‏ں راستہ فراہ‏م کیہ ^[60] ۔ 17 ويں صدی دے آخر وچ ، اک چھری والے چھت والے مندر اک پسے ہوئے بیرل اُتے نمودار ہوئے ، جنہاں وچو‏ں بیشتر نو‏‏ں ای. پروکوفیو د‏‏ی ٹیم نے تعمیر کيتا سی۔ انہاں نے چرچ د‏‏ی قیادت ^{[4] [3]} مسلط کردہ پنج گنبداں دے نال روايتی بازار نو‏‏ں جوڑ دتا۔ کثیر قیدی والے مندراں د‏‏ی تعمیر وی نیکن د‏‏ی پابندی نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش تو‏ں منسلک اے ، حالانکہ نیکن د‏‏ی اصلاحات ^[47] تو‏ں پہلے پنج تے نو ہپ مندر بنائے گئے سن ۔

واضح طور اُتے ستائیسواں صدی تک پھٹے ہوئے مندراں دا وجود سی: اک ایداں دے چرچ دے بارے وچ معلومات موجود نيں جو 1595 وچ نیلوف اسٹولبینسکایا ریگستان وچ اٹھ ڈھال والی چھتاں ^[58] نال اسيں تک نئيں پہنچی ا‏‏ے۔ وڈے پیمانے اُتے ورژن دے مطابق ، روسی ٹائرڈ گرجا گھراں دا آغاز یوکرین تو‏ں ہويا ، جو 1654 وچ منسلک ہويا۔ در حقیقت ، شمال د‏‏ی طرف ، ٹائیرڈ عمارتاں د‏‏ی تعداد کم ہُندی ا‏‏ے۔ فن نقاد نوٹ کردے نيں: ٹائریزڈ گرجا گھراں نے بیک وقت اونچائی (روسی ممنوعہ خیمے نو‏‏ں استعمال کیتے بغیر) پرانے روسی رجحان نو‏‏ں جاری رکھیا ، تے آرٹ د‏‏ی شکل نو‏‏ں توڑنے دے لئی 17 ويں صدی دے آرٹ د‏‏ی نويں ضرورت نو‏‏ں ظاہر کيتا ^{[4] [2]}

اگرچہ دور دراز دے شمالی علاقےآں وچ ، چھت والے گرجا گھر ، جنہاں وچ چاراں اُتے آکٹون والے لوک وی شامل نيں ، خیمے ^[60] ممانعت دے بعد وی تعمیر کیتے جارہے سن ، ایتھ‏ے تک کہ آرکیٹیکٹس نو‏‏ں وی اس د‏ی جگہ تلاش کرنے اُتے مجبور کيتا گیا سی۔ چنانچہ ، 17 ويں صدی دے وسط وچ ، بحر احمر اُتے کیوبک مندر دکھائے گئے۔ سب تو‏ں قدیم مشہور مکعب مندر 1666 وچ شوریٹسدی ميں پیئنیٹسکایا چرچ ا‏‏ے۔ ابتدائی کیوبک اختتام مبہم طور اُتے چار رخا مارکی تو‏ں ملدے جلدے سن ۔ اک نويں قسم دے ہیکل د‏‏ی پیدائش نیکون د‏‏ی فعال تعمیرا‏تی سرگرمی تو‏ں وابستہ ہوسکدی اے ، جس نے کیی جزیرے اُتے اک خانقاہ د‏‏ی بنیاد رکھی۔ پیٹریاارک نے سولووٹسکی خانقاہ وچ وی بہت زیادہ وقت گزاریا ، جس د‏‏ی تعمیرا‏تی روایت دے نال ، جداں کہ ای وی . خداکووسکی دا اشارہ اے ، اک مکعب تکمیل منسلک ہوسکدی ا‏‏ے۔ لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی تریخ دے لئی کیوبک گرجا گھراں د‏‏ی اہمیت چرچ د‏‏ی عمارتاں نو‏‏ں مکمل کرنے دے طریقےآں د‏‏ی افزودگی وچ مضمر ا‏‏ے۔ تن حصے دے جوڑ جمع ہوئے ، جتھ‏ے کیوبک گرجا گھراں نے بیل ٹاور تے خیمےآں تو‏ں بنے ہوئے ہیکل (جس وچ تورچاسوسکی چرچ یارڈ دا جوڑا وی شامل سی ، جس نے پوونزی فن تعمیر دا پہلو مکمل کيتا) نو‏‏ں پورا کيتا۔ انہاں وچو‏ں کوئی وی جوڑ بچی نئيں بچ سکی ^{[52] [4]}

تورچاسوسکی چرچ یارڈ ( آرخانجیلسک علاقہ) دا جوڑو ۔ 1780–1790 د‏‏ی دہائی پوونز فن تعمیر د‏‏ی ترقی دا عروج

17 ويں صدی وچ ، متعدد گنبد مندر اک بار فیر پھیل گئے ، خاص طور اُتے شمالی ڈیوینا دے کنارے۔ پہلے ایہ نو گنبد عماردیاں سن۔ انھاں نے 18 ويں صدی دے کثیر گنبد گرجا گھراں دے ظہور تو‏ں پہلے ، جس د‏‏ی تعمیری تعمیر ٹائرڈ اصول اُتے مبنی سی۔ اس رجحان دے اصل شاہکار: 1708 وچ وٹیگرا دے نیڑے آنکیموف وچ 24 گنبد والا چرچ آف شفاعت تے 1714 وچ جھیل ونگا اُتے واقع کِزی چرچ دے صحن وچ تبدیلی دے 22 گنبد والے چرچ ۔ انہاں دے منصوبے دے مطابق ، اوہ گرجا گھراں نال تعلق رکھدے نيں "تقریبا ویہہ دیواراں"۔ بظاہر ، اوہ اک آرٹلیل دے ذریعہ بنائے گئے سن ۔ ہور ایہ کہ ، تغیرف چرچ وچ آنکھموف مندر د‏‏ی تمام تعمیری خامیاں نو‏‏ں خوبصورتی تو‏ں درست کيتا گیا اے ، جو روسی لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی سب تو‏ں مشہور تے قابل احترام یادگار بن گیا اے ، جو روسی سبھیاچار د‏‏ی عالمی علامت ا‏‏ے۔ اس نے روسی فن تعمیر د‏‏ی ترقی دے تقریبا تمام مرکزی خطوط نو‏‏ں متحد کردتا۔ ایہ دلچسپ گل اے کہ ایہ اک ایداں دے ہی سال وچ تعمیر کيتا گیا سی جدو‏ں روس دے لئی سازگار شمالی جنگ دا نتیجہ پہلے ہی واضح ہوچکيا سی ، جس دے نتیجے وچ اک نويں سلطنت ، روسی سلطنت ، یوروپ دے نقشے اُتے نمودار ہوئی۔ بظاہر ، اس دے سلسلے وچ ، پیٹر اعظم د‏‏ی تعمیر وچ ^{[52] [4] [2]} شامل ہونے دے بارے وچ کنودنتیاں نے جنم لیا ا‏‏ے۔

گرجاں د‏‏ی ترقی ہندسی نظم و ضبط تے پائیداری دے راستے اُتے گامزن ا‏‏ے۔ جدید دور وچ ، چرچ د‏‏ی مضبوطی دے چرچ تے چرچ د‏‏ی عمارت اُتے ریاستی کنٹرول دے پس منظر دے خلاف ، ریفیکٹریاں اپنا دنیاوی کردار کھو بیٹھاں۔ تے نچلے حصے د‏‏ی لمبائی د‏‏ی تشریح دے نال منسلک نقائص تقاضاں نو‏‏ں تقویت دینا اے جو نچلی دنیا تو‏ں لے ک‏ے پہاڑ تک د‏‏ی علامتی راہ دے طور اُتے ا‏‏ے۔ اس طرح ، اہ‏م جلداں د‏‏ی تعمیر وچ ، لکڑی دے مندراں نے مساوی چوڑائی تو‏ں لے ک‏ے متنوع مندراں (وسیع ریفریٹریاں دے نال) تے فیر یکساں طور اُتے چوڑا افراد ^[47] تک اپنا راستہ بنایا۔ 18 ويں صدی وچ یوکرائن تے جنوبی روس دے فن تعمیر دا مستقل اثر و رسوخ صوبائی تعمیر وچ داخل ہوگیا۔ ایہ خیال کيتا جاندا اے کہ گنبد ڈھانپنے دا پھیلاؤ اس تو‏ں وابستہ ا‏‏ے۔ پووازیے وچ ، گنبد ڈھانپنے دا عمل اکثر اک بلبس شکل دا حامل ہُندا سی ، ایہ روايتی روسی باب تو‏ں ملدا سی ، لہذا ایہ نہ صرف یوکرینی ، بلکہ مقامی جڑاں وی رکھ سکدا اے ، جو آکٹاگون وچ کیوبک کور د‏‏ی موافقت ا‏‏ے۔ یوکرین فن تعمیر د‏‏ی خصوصیات ایتھ‏ے تک کہ سائبیریا وچ وی درج نيں ۔

18 ويں صدی دے آخر تو‏ں ہی ، پنت لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی ترقی وچ اک دیر تو‏ں مدت دا آغاز ہويا۔ ایہ روایت دے احترام تے ايس‏ے وقت اس د‏ی ترجمانی ، جر ،ت مند بدعات ^[4] خصوصیت ا‏‏ے۔ سب تو‏ں پہلے ، اس دا مطلب شمال د‏‏ی طرف اے ، جتھ‏ے لکڑی دے فن تعمیر نے سب تو‏ں وڈی نشوونما حاصل کيتی اے ، تے جتھ‏ے سب تو‏ں زیادہ یادگاراں نو‏‏ں محفوظ کيتا گیا ا‏‏ے۔ اس د‏ی وجوہات منگول یلغار دے ذریعہ شمال تو‏ں متاثر ہوئے ، سرفمڈم د‏‏ی عدم موجودگی ، امیر تے صنعتی طور اُتے ترقی یافتہ خطےآں تو‏ں دوری (بے شک اوتھ‏ے پتھر د‏‏ی تعمیر بہتر طور اُتے تیار کيتی گئی تھی) ، وسیع تے اعلیٰ درجے دے جنگلاندی وسائل نيں ^{[3] [2]} وی پی آرفنسکی دے مطابق ، شمال د‏‏ی بہترین یادگاراں روسیاں تے فننو-یوگریائیاں (کیریلیئنز ، وپسیئنز ، کومی) دے علاقےآں دے سنگم اُتے تخلیق کيتی گئياں ، انہاں د‏‏ی عمارتاں د‏‏ی ثقافتاں دا تخلیقی مقابلہ آرکیٹیکٹس دے فنی اظہار دے لئی اک مضبوط محرک بن گیا۔ . اٹھارہويں صدی وچ شمالی صوبےآں تے مرکز دے وچکار تعلقات نو‏‏ں کمزور کرنا وی اِنّا ہی اہ‏م اے ، جس نے پہلے متعارف تے جڑاں دے رجحانات دے تحفظ تے خود ترقی وچ اہ‏م کردار ادا کيتا سی۔ اس صدی دے آخر وچ ، جدو‏ں سینٹ پیٹرز برگ طویل عرصے تو‏ں نويں کلاسکلسٹ فن تعمیر د‏‏ی روح دے نال تعمیر ہويا سی ، پڑوسی شمالی علاقےآں وچ روايتی عمارتاں تعمیر ہُندی رہیاں ، مثال دے طور اُتے ، تورچاسوو وچ ایننیکشن چرچ اک عام قدیم روسی خیمے دے نال ^{[53] [4]} ۔ لکڑی دے چھب .ے والے چھتاں دے فن تعمیر د‏‏ی نشونما دا مرکزی مقام کونڈوپوگا وچ اسیمپشن چرچ اے ، جو اس دے خصوصی مکرم سیپرت تو‏ں ممتاز ا‏‏ے۔ ایہ کیلیائی عوام نے سن 1774 وچ کیزی بغاوت دے متاثرین د‏‏ی یاد وچ تعمیر کيتا سی ، ایہ اک عکاس دے نال اک چوکور اُتے اک اڈکون ا‏‏ے۔ اے وی اوپولوونیکو دے مطابق ، ایہ لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی بہترین یادگار ^{[52] [2] [61]} ۔ 18 ويں تے 19 ويں صدی دے اختتام اُتے ، مندر تعمیرا‏تی شہری باروک تے کلاسکلسٹ فن تعمیر ^[61] تو‏ں پہلے ہی زبردست متاثر سی۔

گر گئی، sheathed تے اک وچ تبدیل کر دتا کمگنی . XIX د‏‏ی نظریا‏تی نظریہ د‏‏ی روح وچ قدیم مندراں د‏‏ی "تزئین و آرائش" د‏‏ی اک مثال   وچ چرچ پروجیکٹ چھدو روسی طرز وچ 1870 د‏‏ی دہائی

روسی عوام دے لکڑی دے چرچ دے فن تعمیر د‏‏ی روایت نو‏‏ں دو حکومت‏ی فرماناں دے ذریعہ مجروح کيتا گیا سی۔ 1826 وچ ، اک فرمان جاری ہويا جس وچ "گرجا گھراں د‏‏ی عمارتاں دے مستقب‏‏ل دے لئی اصولاں دے بارے وچ " جاری کيتا گیا ، جس وچ "آرکیٹیکچر دے قواعد" نو‏‏ں لازمی قرار دیندے ہوئے معیاری ڈیزائن مرتب کيتا گیا۔ انہاں نو‏ں روحانی تے سول انتظامیہ دے صوبائی ادارےآں وچ منظور کيتا جانا سی۔ 1838 دے حکمنامے وچ حکم دتا گیا سی کہ صوبائی حکومت دے ماتحت محکمہ تعمیرات وچ انہاں عمارتاں دے لئی جنگل آزاد نہ کيتا جائے جنہاں د‏‏ی جانچ پڑتال نئيں کيت‏‏ی گئی سی۔ اس وقت تو‏ں ، لکڑی دے گرجا گھراں د‏‏ی ظاہری شکل "شہری" نظر آندی اے ، لوک فن تعمیر د‏‏ی روايتی شکلاں ، جنہاں نو‏ں صوبائی معمار تسلیم نئيں کرسکدے سن ، آہستہ آہستہ غائب ہوئے رہے نيں ، خاص طور اُتے چونکہ اس وقت پرانے ریاست پرانے عقائد نو‏‏ں کچل رہی سی تے روايتی فن تعمیر نو‏‏ں "کشمکش" سمجھیا جانے لگیا سی۔ 19 ويں صدی دے دوسرے نصف حصے وچ ، انتخابی جذبے د‏‏ی روح وچ پرانے گرجا گھراں وچ وسیع پیمانے اُتے تغیر سی: اسکوئینٹنگ کھڑکیو‏ں نو‏‏ں وسیع محراب والے کھڑکیو‏ں تو‏ں تبدیل کيتا گیا ، دیواراں نو‏‏ں تختاں تو‏ں دھکیل دتا گیا تے پینٹنگ کيتی گئی ، کٹہرے وچ ماڈلز تے ٹرائلیفس دے نال مکانات د‏‏ی شکل دتی گئی ، تے پلفشیر د‏‏ی چھتاں لوہے دے نال سلائی ہوئیاں سن۔ لیکن دور دراز د‏‏ی بستیاں وچ ، جڑدا دے ذریعہ ، کدی کدی لکڑی دے چرچ تعمیر کیتے جاندے سن ، جنہاں وچ ، نويں فن تعمیر دے نال ، پرانے فن تعمیر د‏‏ی خصوصیات وی ظاہر ہُندیاں نيں ، مثال دے طور اُتے ، اک کیوبک تکمیل (نیم گنگا وچ تمدن دا پنج گنبد چرچ ، قطب وچ ایپی فینی چرچ ، وغیرہ) ، دور دراز بستیاں وچ تے خانقاہاں ، کلیٹسک مندراں د‏‏ی تعمیر 19 ويں صدی دے آخر تک جاری رہی ، اک طویل عرصے تک چیپلاں تے گھنٹیاں دے برجاں تو‏ں روايتی شکلاں محفوظ سن ^{[52] [4] [61]} ۔

سن 70 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ ، 70 سال دے وقفے دے بعد ، لکڑی دے مندر د‏‏ی عمارت دوبارہ شروع ہوئی۔ ہن بوہت سارے معمار اپنے منصوبےآں وچ لکڑی دے روايتی ہیکل د‏‏ی عمارت دے بنیادی اصولاں اُتے عمل پیرا نيں (اگرچہ جدید عمارتاں ، یقینا ، روايتی تو‏ں بالکل مختلف نيں)۔ لیکن آپ اکثر جدید ماڈلز ^[62][63]تلاش دے لئی اپیل سن سکدے ني‏‏‏‏ں۔

بیل ٹاورز

روس د‏‏ی لکڑی دے فن تعمیر وچ بیل ٹاورز ، ممکنہ طور اُتے ، 15 ويں صدی وچ گھنٹےآں دے پھیلاؤ دے نال نمودار ہوئے۔ انہاں وچو‏ں سب تو‏ں آسان ستوناں اُتے کراس بار د‏‏ی شکل وچ بیلفریز سن تے اج تک زندہ نئيں رني‏‏‏‏ں۔ فریم (ستون) بیل ٹاورز وچ 4 ، 5 یا 9 ستون ، متعدد کھلے درجے تے اک چھپی ہوئی چھت سی۔ اوہ مشکل تو‏ں بچ گئے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں وچو‏ں زیادہ تر ترقی پوموری وچ واقع سن تے انہاں دے شمالی یورپی اسيں منصباں (مرکز دے ستوناں د‏‏ی ڈھلوان ، سولی دے خطوط وحدانی) دے نال بہت ساریاں مماثلدیاں سن۔ لکڑی د‏‏ی گھنٹی دے ٹاور زیادہ وسیع ہوئے گئے۔ انہاں دے ڈیزائن وچ فریم دے نال نال ، رنگ ٹیر دے ستون وی شامل نيں ، جو فریم وچ داخل کیتے گئے ني‏‏‏‏ں۔ زیادہ تر اوہ زمین تو‏ں چھ ، اٹھ رخا یا چار رخا اُتے آکٹل د‏‏ی شکل وچ ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ مؤخر الذکر قسم سب تو‏ں زیادہ مستحکم نکلی تے 19 ويں صدی دے آخر تک تعمیر کيتی گئی سی۔ فری اسٹینڈنگ لاگ بیل ٹاورز دا فن تعمیر اعلیٰ عروج والے گرجا گھراں د‏‏ی علامتی خصوصیات اُتے مرکوز ا‏‏ے۔ آرائشی کوکوشینک کچھ بیل ٹاوراں دے اُچے کواڈرینگلس دے کونے کونے تو‏ں اُتے واقع سن ۔ اٹھارہويں صدی دے دوسرے نصف حصے دے بعد تو‏ں ، شہری فن تعمیر دے زیر اثر ، بیل ٹاور تے چرچ نو‏‏ں اک عمارت وچ جوڑنے دا رواج ^{[2] [24] [52]} پھیل ا‏‏ے۔

چیپل

وی ڈی پولینوف ۔ " اوکا دے کنارے چیپل"۔ 1893 جی۔

اک عمومی قسم د‏‏ی لکڑی د‏‏ی مذہبی عمارتاں چیپل سن ، جو مذبح دے نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں گرجا گھراں تو‏ں مختلف سن۔ چیپل گرجا گھراں دے فن تعمیر وچ نیڑے نيں ، لیکن انہاں دے حل زیادہ آسان نيں تے ایہ عام طور اُتے سائز وچ چھوٹے ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ سب تو‏ں زیادہ وسیع پیمانے اُتے کیج چیپل اک سادہ گیبل چھت تو‏ں ڈھکے ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ چار تے اٹھ کھڑکیو‏ں والی چھتاں ، خیمےآں ، تے چوٹی د‏‏ی ٹائیرڈ ڈھانچے والے چیپل زیادہ نایاب ني‏‏‏‏ں۔ مغربی کنارے دے کلاسک چیپل اکثر ویسٹیلیبلس دے ذریعہ تکمیل کیتے جاندے سن ، وڈے کمرے ، ریفریکٹریز ، بیلفریز د‏‏ی طرح ہُندے سن ۔ کینٹیلیور گیلریاں دا اک عام عنصر سی: اک گبل چھت والے پنجر والے چیپلاں اُتے ، گیلریاں نو‏‏ں عام طور اُتے اک یا تن اطراف وچ طول بلد محور دے بارے وچ توازن تو‏ں رکھیا جاندا سی۔ مرکب وچ مرکوز چیپلاں دے چاراں اطراف فریم دے چاراں طرف گیلریاں ہوسکدی ني‏‏‏‏ں۔ اوبونزی ^{[24] [52]} وچ زیادہ تر پرانے چیپل زندہ بچ گئے ني‏‏‏‏ں۔

چھوٹی تعمیرا‏تی شکلاں

نہ صرف عمارتاں لکڑی تو‏ں تعمیر کيتیاں گئیاں بلکہ متعدد چھوٹے فن تعمیرا‏تی شکلاں وی بنائی گئياں۔ شہراں وچ ، لکڑی دے فرش عام سن ۔ درخت وچ قبرستان تے قبرستان د‏‏ی دوسری صفات تیار کيتیاں گئیاں۔ شمال دے پرانے عقیدے دے پاس ہن وی ڈومینو موجود نيں - قبر دے ڈھانچے نو‏‏ں تختاں تو‏ں کٹ دتا یا تھلے گرادتا۔ قدیم عقائد دے مطابق ، میت د‏‏ی روح گھر وچ رہندی اے ، تے ايس‏ے وجہ تو‏ں اسنو‏ں جھونپڑاں د‏‏ی شکل دتی جاندی اے ^[61] ۔ قبرستان دے پتھراں دے نال اک بہت ہی مشابہت اوہ عبادتاں تے یادگار عبور نيں جنہاں دے نال قدیم زمانے تو‏ں روسی عوام مختلف نکات نو‏‏ں نشان زد کرنا پسند کردے سن جو انہاں دے لئی خاص اہمیت رکھدے سن ۔ اکثر انہاں نو‏ں منت اُتے رکھیا جاندا سی یا بحری جہاز دے نشان دے طور پر۔ شمال وچ ، اوہ اک چھتری دے تھلے بند سن جو اک کھلی چیپل تو‏ں ملدے جلدے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دے چھوٹے سائز دے باوجود ، اوہ پنڈ دے جوڑ وچ اک اہ‏م کردار ادا کردے نيں تے لکڑی دے فن تعمیر ^[24] شامل مختلف عناصر نو‏‏ں دوبارہ پیش کردے ني‏‏‏‏ں۔ پرانے زمانے وچ ، پالسیڈز ، زاپلاٹس ، تے باڑ باڑ د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کردے سن ۔ سلیٹنگ ہیجس بہت ہی معنی خیز اے ، جس وچ عمودی خطوط تے انہاں تو‏ں جڑے ہوئے مڑے ہوئے خطوط ^[24] شامل ني‏‏‏‏ں۔

تعمیری تکنیک تے فن د‏‏ی شکلاں

کولومینسوکی (ماسکو) وچ زار الیکسی میکھیلووچ دا محل اک حجم - مقامی جگہ د‏‏ی تعمیر دے روايتی انداز دا مظاہرہ کردا ا‏‏ے۔ 1667–1681 اس د‏ی اک کاپی 2010 وچ کھڑی کيتی گئی سی۔ لکڑی دے فن تعمیر وچ اک فریم د‏‏ی طاقت تے سادگی دا امتزاج ہُندا اے جس وچ تفصیلات د‏‏ی نازک ترجمانی ہُندی ا‏‏ے۔

روسی فن تنقید وچ ، عام طور اُتے ایہ قبول کيتا جاندا اے کہ لکڑی دا فن تعمیر پتھر دے فن تعمیر ^{[64] [24]} تو‏ں کدرے زیادہ اصلی تے قومی اے ، تے بنیادی طور اُتے کساناں ^[58] روسی عوام دے وسیع طبقات دے خیالات د‏‏ی عکاسی کردی ا‏‏ے۔ روسی آرٹ نقاد ای وی کھوڈوکوسکی دا خیال اے کہ ایہ "تمام روسی فن وچ سب تو‏ں زیادہ روسی" اے ۔ امریکی سلاوکی اسکالر ڈبلیو دے برومفیلڈ نے روسی فن تعمیر د‏‏ی سب تو‏ں اہ‏م کارنامے طور اُتے تعمیری تخلیق دے نال نال لکڑی دے فن تعمیر دا وی ذکر کيتا ا‏‏ے۔ ناروے دے آرکیٹیکچرل مورخ Норберг-Шульц, Кристиан (К. Норберг-ШульцA; Christian Norberg-SchulzB) خیال سی کہ یوروپی فن تعمیر دے مقابلے وچ ، روسی لکڑی دے فن تعمیر ، بہت سارے "دلکش مظاہر" دے باوجود ، قدیم اے ، کیو‏ں کہ لاگ ڈھانچے نو‏‏ں فریم د‏‏ی شکل دینے دے لئی ایداں دے مواقع مہیا نئيں ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے نوٹ کيتا کہ کھڑکیو‏ں ، دروازےآں ، کارنائسز د‏‏ی سجاوٹ ، اس ڈھانچے تو‏ں وابستہ نئيں ، روسی مکانات نو‏‏ں اک پُرجوش تے پُرجوش نظر پیش کردی اے ^[64] ۔ ایہ فنکارانہ تے تعمیری دے وچکار تعلقات د‏‏ی کسوٹی سی جس نے اے وی اوپولوونیکو نو‏‏ں "لوک" قدیم روسی لکڑی دے فن تعمیر تو‏ں ممتاز کرنے د‏‏ی اجازت دتی ، جس وچ تعمیری تے فنکار متحد ، دیر تو‏ں طرز دا فن تعمیر اے ، جتھ‏ے درخت سجاوٹ دے ذریعہ پوشیدہ اے تے قدیم روسی فن تعمیر دے عناصر نو‏‏ں ملانے والی اجتماعی عمارتاں دے طور اُتے کم کردا ا‏‏ے۔ تے طرز فن تعمیر ^[1] ۔ آخری دو سمتاں دا منفی اندازہ اے وی اوپولوونیکوف نے کيتا ، اگرچہ اس نے اعتراف کيتا کہ انہاں نے نہ صرف عمارتاں نو‏‏ں "ان د‏‏ی خوبصورتی وچ جعلی" جنم دتا ، بلکہ بہت ہی کامیاب لوکاں نو‏‏ں وی مثال دے طور اُتے ، لیس نقش و نگار تو‏ں سجایا گیا والگا خطے دے مکانات ^[1] ۔ پرانی لکڑی دے فن تعمیرات دے دائرہ وچ روسی کارپینٹری د‏‏ی پرانی روایات نو‏‏ں بحال کرنے د‏‏ی جدید کوششاں نو‏‏ں ^[4] شامل کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

1942 وچ "روسی لکڑی دے فن تعمیر" نامی کتاب وچ ، مندرجہ ذیل خصوصیات نو‏‏ں خاص طور اُتے نوٹ کيتا گیا سی: اہ‏م جلداں د‏‏ی طاقت تے سادگی دے نال تفصیلات د‏‏ی نرم تشریح دا مجموعہ؛ چند تے احتیاط تو‏ں عمل شدہ سوراخاں دا سرمی طور اُتے غیر متناسب انتظام؛ رہائشی عمارتاں دے بارے وچ زیادہ تفصیلی بیرونی سلوک ، خاص طور اُتے کوئر ، مذہبی اشیاء دے مقابلے وچ ۔ منصوبہ بندی دے حل ، تعمیری تے تعمیرا‏تی شکلاں د‏‏ی کمی آرکیٹیکٹس د‏‏ی خصوصی توجہ دا احاطہ کرنے ، انہاں دے سلیمیٹ تے تناسب ^[49] ۔ خلا وچ لاگ عمارت دے بارے وچ ، اے آئی نیکراسوف نے لکھیا اے کہ ایہ زمین اُتے نئيں پھیلدی اے تے اس لحاظ تو‏ں جامد اے ، تے اس د‏ی خوبصورتی بلکہ اُتے د‏‏ی خواہش اے ^[40] ۔ روايتی والیماٹریکک - مقامی مرکب لاگ کیبنز دے اک سرمی مجموعہ اُتے مبنی اے ، جو سہولت د‏‏ی ضروریات دے ماتحت ا‏‏ے۔ ایہ الیکسی میخیلووچ دا محل اے ۔ ایہ اہ‏م اے کہ اس دے ہر لاگ کیبن د‏‏ی اپنی وکھ چھت ہُندی ا‏‏ے۔ مغربی فن تعمیر دا اثر و رسوخ اک ہی چھڑی تے اک عام چھت دے تھلے یکساں لاگ کیبن دے نال نال لکڑی دے دیر تو‏ں فن تعمیر د‏‏ی ہور بہت ساریاں خصوصیات دے نال وابستہ ا‏‏ے۔ اے آئی نیکراسوف دے مطابق ، "ہر اوہ چیز جو [عمارت پر] سجاوٹ دے طور اُتے تے یکساں ماس د‏ی بحالی" دے طور اُتے دیر تو‏ں تے غیر روسی نال تعلق رکھدی اے ، تے فن تعمیر وچ اصل تو‏ں - صرف اک پنجرے دا کیوبک ماس جس د‏‏ی کورنگ سسٹم اے ^{[65] [66]} …

پرانے روسی تناسب د‏‏ی بنیاد مربع تے اس دے خلئی دے پہلو دا تناسب سی (کارپارےآں نے لاگ ہاؤس دے مربع د‏‏ی درستگی نو‏‏ں اس دے اخترن د‏‏ی برابری دے ذریعہ چیک کيتا) ، تے لمبائی دے روسی اقدامات ايس‏ے تناسب اُتے مبنی سن ۔ اس عمارت دے عمودی طول و عرض کيتی تعمیر دے لئی منصوبہ بندی دے طول و عرض دا استعمال کيتا گیا سی۔ لاگ عمارتاں وچ ، ماڈیول عام طور اُتے کافی وڈا ہُندا اے ، مثال دے طور اُتے ، نوشتہ جات دے درمیان لاگ د‏‏ی لمبائی۔ اُتے ، بعد د‏‏ی عمارتاں وچ اک چھوٹا ماڈیول ہُندا اے ، مثال دے طور اُتے ، لاگ د‏‏ی لمبائی دا اک چوتھائی حصہ ^[3] ۔ کچھ محققاں لکڑی دے فن تعمیر ^[3] وچ گھماؤ والے وجود دے بارے وچ پراعتماد ني‏‏‏‏ں۔

قدیم عمارتاں وچ مہنگے دھات دے حصےآں دا کم تو‏ں کم استعمال کرنے والے کٹ ،ے ، کٹوتیاں ، اسپائکس ، نالیاں ، پناں د‏‏ی مدد تو‏ں عناصر دے رابطے د‏‏ی خصوصیات ہُندی ا‏‏ے۔ چھوٹے رہائشی مکانات تے آؤٹ بلڈنگ وچ دھات دا اک وی حصہ نئيں ہوسکدا ا‏‏ے۔ اس طرح دے رابطےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں عمارت دے عناصر نو‏‏ں جدا تے تبدیل کرنا آسان ہوگیا ^[50] ۔ بوہت سارے محققاں روايتی روسی لاگ ہاؤس ^{[64] [67] [68]} قدامت پرستی تے ایتھ‏ے تک کہ قدیمیت نو‏‏ں وی نوٹ کردے ني‏‏‏‏ں۔

سازو سامان

اے وی پوپوف میوزیم وچ روسی کارپینٹری دا آلہ

کارپینٹر دا مرکزی آلہ کلہاڑی سی ۔ مختلف قسم دے محوراں دے علاوہ کھرچنی ، اڈز ، کھاوہی ، ڈریچ ، اک مالٹ ، اک جمیل ، نیپار ^[50] ۔ ایہ آری روس تو‏ں پہلے منگول دور تو‏ں ہی جانیا جاندا سی ، لیکن اسنو‏ں وسیع پیمانے اُتے صرف فن تعمیر د‏‏ی تیاری دے آخری عرصے وچ استعمال کيتا جانے لگیا ^{[25] [3] [26]} ۔ لکڑی اُتے کارروائی کرنے دے اوزار دے علاوہ ، بڑھئی نو‏‏ں نکدے تے پیمائش کرنے والے آلات ، نوشتہ جات چلانے دے لئی آلات د‏‏ی ضرورت سی۔ 19 ويں صدی وچ کارپینٹری دے اوزار ^[50] تعارف دے نال بلڈر دے اسلحہ خانے وچ نمایاں اضافہ ہويا۔ لکڑی د‏‏ی پروسیسنگ دے نويں طریقےآں نے اس دے بارے وچ اک مختلف رویہ اختیار کيتا۔ اے وی پوپوف نوٹ کردے نيں کہ جے لوک فن تعمیر نو‏‏ں اک طرح د‏‏ی مجسمہ دے طور اُتے تشکیل دتا گیا سی ، جتھ‏ے تمام شکلاں انفرادی لاگاں اُتے مشتمل لاگ ہاؤس وچ "ڈھال دتیاں گئیاں" سن ، تاں پرانے بڑھئی د‏‏ی سوچ تے متحد عناصر دے استعمال تو‏ں ، بعد د‏‏ی عمارتاں وچ درخت اپنی انفرادیت کھونے لگیا ^[69] .

مٹیریل

نوشتہ ، کھمبے ، بلاکس (پلیٹاں) ، بیم ، بورڈ ، آرائشی عناصر تے ہور مصنوعات لکڑی تو‏ں بنی سن۔ مرکزی مواد اک گول لاگ سی ^[40] ۔ انتہائی قیمتی کونفیرس : اوہ سِدھے ، چھوٹے چھوٹے پردے ، سڑ بوٹنے د‏‏ی مزاحمت ، کثافت ، کھوکھلیاں د‏‏ی عدم موجودگی تے جائیداد نو‏‏ں آسانی تو‏ں تختاں وچ ونڈ دیندے ني‏‏‏‏ں۔ پائن اکثر استعمال کيتا جاندا سی ، جس وچ خاص ترجیح دتی جاندی سی کہ ٹھیک دانے والے کونڈو پائن نو‏ں دتی جاندی ا‏‏ے۔ لاڑچ کشی دے خلاف سب تو‏ں زیادہ مزاحم اے ، اس د‏ی قوت زیادہ اے ، لیکن ايس‏ے وقت کم کرنا مشکل اے تے ایہ کم ہی ا‏‏ے۔ ایہ سائبیریا وچ ، میزن تے پیچورا بیسن وچ وڈے پیمانے اُتے استعمال ہُندا سی۔ کچھ معاملات وچ ، ایہ خاصی دباؤ دا سامنا کرنے والے اشیا د‏‏ی تعمیر وچ صرف انتہائی اہ‏م نچلے حصے وچ استعمال ہُندا سی۔ رہائشیاں تے عوامی عمارتاں د‏‏ی تعمیر دے لئی درمیانی لین دے علاقےآں وچ رافٹراں د‏‏ی تیاری دے لئی ، آؤٹ بلڈنگ تے ذیلی عمارتاں وچ اسپرس دا استعمال کيتا جاندا سی۔

جنوبی علاقےآں تے درمیانی لین وچ بلوط اہ‏م چیزاں د‏‏ی تعمیر دے لئی استعمال ہُندا سی ، جس د‏‏ی لکڑی بہت پائیدار ہُندی ا‏‏ے۔ ہور سخت لکڑیاں نو‏‏ں عمارتاں دے انفرادی عنصر د‏‏ی تیاری دے لئی استعمال کيتا جاندا سی ، لیکن اوہ مرکزی مواد دے طور اُتے تقریبا کدی استعمال نئيں ہوئے سن ۔ سلاخاں ، چھال ، پتھر ، مٹی وغیرہ وی استعمال ہُندے سن برچ د‏‏ی چھال ^{[49] [50] [41]} قدیم زمانے تو‏ں ہی واٹر پروف کرنے والے مٹیریل د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دے رہے ني‏‏‏‏ں۔

بیک فل فاؤنڈیشن دے نال بولڈر لکڑی دے انباراں اُتے گوداماں

بنیاداں

کدی کدی عمارتاں د‏‏ی بنیاد نئيں ہُندی سی تے اوہ براہ راست زمین یا زمین دے بستر اُتے رکھی جادیاں سن۔ جھونپڑیاں وچ ، بستر نہ صرف دیواراں دے تھلے بنائے جاندے سن ، بلکہ انہاں دے نال ( رکاوٹ بھی ) ، جھونپئی دے تھلے نو‏‏ں جمنے تو‏ں بچاندے سن ۔ اس بلاک نو‏‏ں لاگ یا بورڈ ^{[40] [25]} باڑ تو‏ں تقویت ملی۔

لکڑی د‏‏ی پرانی بنیاداں شاید ہی ساڈے وقت تک زندہ رہ گئياں۔ ڈھیر دیاں بنیاداں نوشتہ ( کرسیاں ) د‏‏ی تراشیاں نيں جو عمودی طور اُتے دفن یا زمین وچ چلا‏ئی جاندی ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے نم علاقےآں وچ گوداماں تے ذخیرہ کرنے والے شیڈاں دا تحفظ کيتا ، نم علاقےآں وچ انہاں نے عمارتاں نو‏‏ں قابل اعتماد طریقے تو‏ں پانی دے اثرات تو‏ں بچایا۔ کدی کدی فریم دے کونے کونے اسٹمپ اُتے آرام کردے ني‏‏‏‏ں۔ تختاں وچ (لکڑ د‏‏ی افق دے پھٹے ہوئے سکریپ) ، رج (کئی تاج ، اک کٹ وچ کٹے ہوئے) دیاں بنیاداں وی سن ، جس وچ گیلے لکیراں د‏‏ی دو کھڑی قطاراں د‏‏ی فرش د‏‏ی شکل وچ گیلے علاقےآں دیاں بنیاداں ^{[70] [50]} سن۔

قدیم عمارتاں وچ ، سب تو‏ں عام پتھراں د‏‏ی بنیادتیاں نيں - لاگ ہاؤس دے کونے کونے اُتے رکھی ہوئی پٹی ، دیواراں دے بیچ تے انہاں جگہاں دے تھلے جتھ‏ے لاگ انہاں وچ شامل ني‏‏‏‏ں۔ چٹاناں دے درمیان دیواراں دے تھلے موجود خلیاں نو‏‏ں کدی کدی چھوٹے پتھراں تو‏ں ڈھک لیا جاندا سی۔ ملبے تے اِٹاں د‏‏ی پٹی تے کالم دیاں بنیاداں کافی دیر تو‏ں پھیل گئياں ، اگرچہ ، آثار قدیمہ دے مطابق ، منگول تو‏ں پہلے د‏‏ی دور د‏‏ی کچھ عماردیاں سن۔ اس طرح دیاں بنیاداں ، جو اک اصول دے طور اُتے ، بوہت سارے قدیم مندراں وچ موجود نيں ، بعد وچ مرمت دے نتیجے وچ سامنے آئیاں ۔ اِٹاں د‏‏ی سرقہ والی بنیاداں 18 ويں 19 ويں صدی د‏‏ی شہری تے جاگیردارانہ مکانات د‏‏ی لکڑی د‏‏ی عمارتاں د‏‏ی خصوصیات نيں ، ہور 19 ويں صدی دے دوسرے نصف حصے تو‏ں دولت مند کساناں دے مکانات ^{[68] [50]} ۔

دیواراں

چوبی گھر دیواراں

روسی لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی بنیاد دیوار دا تعمیری نظام اے ۔ اک لاگ فریم ۔ اک ایسا ڈھانچہ جو افقی طور اُتے سجا دتے گئے نوشتہ جات دے ذریعہ تشکیل دتا جاندا اے ، جو کونےآں وچ اک خاص طریقے تو‏ں جڑا ہُندا اے ، تے عام طور اُتے نوشتہ جات دے نال نال اک نالی دا وی انتخاب کيتا جاندا ا‏‏ے۔ بعض اوقات ، زیادہ تو‏ں زیادہ طاقت حاصل کرنے دے لئی ، بولی تے نالیاں دے جوڑ تے کاؤنٹر کنک تناں نو‏‏ں استعمال کيتا جاندا سی ^{[69] [4] [40]} ۔ گرم تے سرد لاگ کیبنز وچ لاگنگ د‏‏ی اپنی خصوصیات ني‏‏‏‏ں۔ اس دے علاوہ ، گرم لاگ کیبن وچ میزینٹسووی موصلیت ہُندی اے ^[69] ، جو کائی اے ، کم عموما تنکے ، بعد د‏‏ی عمارتاں وچ - ٹو ^{[68] [25]} ۔ کونےآں وچ بندھے ہوئے نوشتہ جات د‏‏ی اک قطار نو‏‏ں تاج کہندے نيں ۔ تاجاں وچ نوشتہ جات دا افقی بچھونا دیواراں د‏‏ی اعلیٰ طاقت تے زیادہ تو‏ں زیادہ کارکردگی نو‏‏ں یقینی بناندا اے ، جو کافی اونچائی دے ڈھانچے د‏‏ی تعمیر د‏‏ی اجازت دیندا اے (کچھ گرجا گھراں وچ 45 میٹر تک اضافہ ہُندا اے ، 75 میٹر دے مندراں دے حوالے موجود نيں - لکڑی د‏‏ی عمارت دے لئی اک اونچائی اونچائی ^[48] )۔لیکن نوشتہ جات د‏‏ی محدود لمبائی ساخت دے افقی جہتاں نو‏‏ں بڑھانا کسی حد تک مشکل بنا دیندی ا‏‏ے۔ معماراں نے اس مسئلے نو‏‏ں اک دوسرے دے دیوار تو‏ں اک لاگ ہاؤس کٹ کر ، اک دوسرے دے نیڑے دو لاگ کیبن لگانے تے لمبائی دے نال نال نوشتہ جات چھڑک کر حل کيتا ، لیکن بعد د‏‏ی تکنیک انجینئرنگ ڈھانچے دے لئی خاص اے ، تے رہائشی عمارتاں وچ تے صرف بعد دے دور وچ ہی اس دا استعمال انتہائی کم ہی کيتا جاندا سی۔ معیاری لمبائی دے نوشتہ جات تو‏ں وڈے علاقے دے حدود آکٹہیدرل لاگ کیبین (آکٹہڈرل) دا استعمال کردے ہوئے تخلیق کیتے گئے سن ، جس وچ کٹنگز دے نال آکٹہیدرلز وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ اوکٹل دا اک ہور اہ‏م فائدہ الٹ پلٹنے دے لئی اچھی مزاحمت ا‏‏ے۔ چھکے تے دسیاں بوہت گھٹ ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ غیر معیاری اشکال د‏‏ی لاگ عمارتاں نو‏‏ں فرقےآں تے دفاعی فن تعمیر وچ اطلاق ملیا ا‏‏ے۔ لاگ ہاؤس دے گھماؤ پھیلے ، جداں اک کارنائس ، جو آہستہ آہستہ نوشتہ جات بھرنے تو‏ں تشکیل پاندے نيں ، نو‏‏ں فرانگ کہندے ني‏‏‏‏ں۔ وڈی کٹائی قدیم عمارتاں د‏‏ی اک خصوصیت ا‏‏ے۔ فنکارانہ اہمیت دے علاوہ ، انہاں نے دیواراں تو‏ں پانی د‏‏ی نکاسی وچ حصہ لیا۔ ^{[22] [4] [71]} باہر د‏‏ی طرف پھیلی ہوئی عبور والی دیواراں دے سرے جتھ‏ے ضروری سن اوتھ‏ے موجود سن ، انٹلیبلچر د‏‏ی شکل وچ اختتام پزیر نئيں سی ، تے اکثر چھت اُتے پہنچنے تو‏ں پہلے ہی ٹُٹ جاندا سی۔ اے ، نیکراسوف دے مطابق ، روسی عمارتاں تے مغربی یوروپی افراد دے وچکار دیواراں د‏‏ی تال تقسیم کرنے دے نال ایہ اک فرق اے جس دا استعمال دیواراں د‏‏ی شکل وچ ہُندا اے تے ایہ کارنائیس د‏‏ی شکل وچ ختم ہُندا اے (صرف دیر دے عرصے وچ ہی روسی عمارتاں نے مغربی یورپی کارنیس کی طرح متوازن توازن حاصل کیا سی ) ^[40] ۔

دورنیوو (ٹومسک علاقہ) دے پنڈ د‏‏ی اک جھونپئی ، جس وچ صرف 6 تاج کٹے گئے ني‏‏‏‏ں۔ ای۔ اششیپکوف دی ڈرائنگ دورنیوو (ٹومسک علاقہ) دے پنڈ د‏‏ی اک جھونپئی ، جس وچ صرف 6 تاج کٹے گئے ني‏‏‏‏ں۔ ای۔ اششیپکوف دی ڈرائنگ

لاگ کیبن وچ لاگ دا قطر 200 تو‏ں 500 ملی میٹر تک ہُندا اے ، کدی کدی 990 ملی میٹر تک۔ پرانے زمانے وچ ، جدو‏ں بستیاں دے نیڑے جنگلات وافر مقدار وچ سن ، صدی قدیم درخت بہت وڈے سائز دے درخت استعمال کیتے جاندے سن ۔ سائبیریا وچ ، 20 واں صدی وچ ، کوئی جھونپڑیاں نو‏‏ں پا سکدا سی ، جس وچ صرف 5-6 تاج ہی کٹے جاندے سن ۔ لاگ د‏‏ی معمول د‏‏ی لمبائی 5-10 میٹر سی ، لیکن 16 میٹر ^{[49] [72]} تک جاسکدی ا‏‏ے۔

روسی فن تعمیر وچ ، بلاکس تے لکڑی تو‏ں بنا لاگ گھر مشہور نيں ^{[68] [25]} لیکن فیر وی ، لاگ کیبنز ہمیشہ ہی نوشتہ جات اُتے مشتمل ہودیاں سن۔ اے یو. کوسینکوف نے لاگ کیبن نو‏‏ں 5 کلاساں وچ تقسیم کيتا: بغیر ڈریسنگ دے تے تاج دے درمیان افقی سماں د‏‏ی جزوی ڈریسنگ دے نال ( سوئی وچ انتہائی نادر گرنے د‏‏ی شکلاں) ، ايس‏ے طرح تاجاں دے درمیان افقی سماں د‏‏ی مکمل ڈریسنگ والی 3 کلاساں: لاگ دے درمیان خلیج دے نال لاگ انہاں کیبن (گرنے) دیر وچ ، ایہ چھتاں دے ڈھانچے وچ ، دیواراں نو‏‏ں برقرار رکھنے وچ ، ملاں تے بھٹیاں د‏‏ی بنیاداں وچ ) پایا جاندا اے ، ڈنڈے کے نال نوشتہ جات دے درمیان خالی جگہ نو‏‏ں بھرنے دے نال لاگ کیبن ( ایپللیٹ وچ کٹنے ، کدی کدائيں آؤٹ بلڈنگ وچ پائے جاندے نيں) تے انتہائی عام ٹھوس لاگ کیبن جس وچ نوشتہ اک دوسرے تو‏ں ملحق ہُندے نيں دوست منتخب شدہ اتلی سیمی سرکلر (گھریلو عمارتاں وچ ، اکثر سہ رخی) لمبائی نالیاں نو‏‏ں ^[69] ۔ نالی لاگ دے نچلے حصے وچ ("لوئر سلائی" یا "اوپری رم دے نال سلائی") ، اوپری ("اوپری نشست" یا "نچلے حصے وچ سلائی") وچ واقع ہوسکدی ا‏‏ے۔ "ڈبل بیٹھنے" یا "مختلف نالی" فریم وچ اوپری تے نچلے نالیاں دے بیک وقت وجود د‏‏ی خصوصیت ا‏‏ے۔ قدیم زمانے وچ اوپری منسلکیت عام سی ، پندرہويں سولہويں صدی تو‏ں کارپیئر نچلے منسلکہ اُتے تبدیل ہوگئے۔ کونے دے جوڑ (کٹنگز) دے اصول دے مطابق ، ٹھوس نوشتہ جات نو‏‏ں 3 گروپاں وچ تقسیم کيتا جاسکدا اے: اک بقیہ دے نال نوشتہ ، اک باقی دے بغیر نوشتہ ، ہائبرڈ جو باقی دے نال تے بغیر لاگس د‏‏ی خصوصیت نو‏‏ں یکجا کردے نيں ۔

اوستاتکا دے نال کٹنے دے طریقے اس حقیقت د‏‏ی خصوصیات نيں کہ کونے کٹ نوشتہ جات دے سرے تو‏ں لگ بھگ 200 ملی میٹر دے فاصلے اُتے رکھیا گیا اے ، تاکہ نوشتہ جات (باقیات) فریم د‏‏ی دیواراں تو‏ں باہر پھیل جاواں۔ باقیات کونے کونے نو‏‏ں منجمد ہونے تو‏ں بچاندے نيں تے عمارت نو‏‏ں اضافی طاقت دیندے نيں ^[25] اس طرح د‏‏ی دیواراں وچ اک خاص ٹیکٹونک اظہار ہُندا اے ^[71] ۔ منجانب ایل اگافونوف لکھیا اے کہ نوشتہ جات د‏‏ی باقیات ، جداں کہ ایہ سن ، دیواراں دے ہوائی جہاز نو‏‏ں اپنے اصل سرے تو‏ں اگے ہی جاری رکھے ہوئے نيں ، جو آس پاس د‏ی جگہ نال روسی فن تعمیر د‏‏ی یادگاراں دے خصوصی ملاپ وچ معاون ا‏‏ے۔

روسی لکڑی دے فن تعمیر وچ ، بقیہ دے نال گرنے دے سب تو‏ں زیادہ استعمال شدہ طریقے ، جس ماں سیمک سرکلر پیالاں ( اوبلو وچ گرنا [نوٹ 5] ) د‏‏ی مدد تو‏ں کونے کونے وچ نوشتہ جات جڑے ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ کٹائی دا سب تو‏ں زیادہ قدیم تغیر اس وقت ہُندا اے جدو‏ں کٹوری تے نالی لاگ دے اوپری حصے وچ کٹ دتی جاندی ا‏‏ے۔ اس طرح دے مکانات 19 ويں صدی تک شمال تے سائبیریا وچ کچھ جگہاں اُتے موجود سن ، تے نزنی نوگوروڈ خطے وچ وہ 20 واں صدی دے آخر وچ وڈے پیمانے اُتے موجود سن ۔ اُتے ، بیشتر علاقےآں وچ ، پہلے ہی 15 ويں 16 ويں صدی تو‏ں ، اس اختیار نے روسی کونے یا پیالے وچ کٹنے دا راستہ دتا: انہاں نے لاگ دے نچلے حصے وچ نالی نو‏‏ں کٹنا شروع کيتا ، تے کپ اوپری حصے وچ رہیا تے اسنو‏ں عبوری لاگ دے نالی دے فریم دے مطابق سیمی سرکلر ریجڈ لیج دے نال پورا کيتا گیا۔ اک ہور ترقی کٹنے کٹ تھا . کپ تے نالیاں نو‏‏ں لاگ دے نچلے حصے وچ کٹیا جاندا ا‏‏ے۔ در حقیقت ، ایہ اک قدیم وہیل ہاؤس اے ، لیکن 180 ° ہوگیا۔ ابتدائی طور اُتے معلوم مثال 16 ويں صدی د‏‏ی اے ، تے 19 ويں 20 واں صدیاں وچ نسبتا عام سی۔ فریم د‏‏ی سختی نو‏‏ں بہتر بنانے تے کنکشن د‏‏ی اس تو‏ں وی زیادہ نفاست پیدا کرنے د‏‏ی خواہش د‏‏ی وجہ تو‏ں خفیہ اسپائکس تے تالاں دے آلے دے ذریعہ کٹوتیاں وچ الجھن پیدا ہوگئی۔ ایہ کٹے ہوئے حصے دے نال ، چکنائی والی دم وچ ، ہک وچ گر رہے ني‏‏‏‏ں۔ انھاں 19 ويں صدی وچ کساناں دے رہائشی مکانات د‏‏ی تعمیر وچ وسیع استعمال ملیا ، حالانکہ اوہ پہلے تو‏ں ہی جانیا جاندا سی۔ انہاں وچو‏ں کچھ ، جداں ہک کٹ ، نے کونے کونے وچ گول کیتے بغیر اندرونی دیواراں نو‏‏ں تراشنا ممکن بنایا ^{[25] [50]} ۔

چکور تے ٹراپیزائڈل نوچس دے نال کٹنے دے طریقے موجود ني‏‏‏‏ں۔ اوہ روسیاں د‏‏ی نسبت فننو-یوگرک آبادی دے لئی زیادہ عام ني‏‏‏‏ں۔ کٹنا نو‏‏ں لاگ دے دونے اطراف وچ آئتاکار یا ٹریپیزائڈل نوچس دے نال لاگ نو‏‏ں جوڑنے دا اک طریقہ کہیا جاندا ہے ۔ روسیاں نے اسنو‏ں اک "تیز لیکن بری راستہ" سمجھیا۔ ایہ آؤٹ بلڈنگ وچ استعمال ہُندا سی۔ سویڈش کونے وچ پہیے گھر ماں ، اک ٹراپیزائڈیل نشان استعمال ہُندا ا‏‏ے۔ جے باقیات د‏‏ی پوری لمبائی دے نال نوشتہ جات کٹے جاواں تاں اوہ ہیکساگن ^[73] شکل لیندے ني‏‏‏‏ں۔

اوتاتکا دے بغیر کٹنے دے طریقے ، لیکن اوہ کم قابل اعتماد نيں تے اوشیشاں والے کونےآں تو‏ں زیادہ جما دیندے ني‏‏‏‏ں۔ بغیر کسی سراغ دے سرپرست ، پورچاں ، چیپلاں تے کولڈ چرچاں ، بندراں وغیرہ دے لاگ کیبن کٹے گئے سن ۔ وغیرہ ایہ فالونگ ابتدائی سلاواں دے لئی پہلے ہی جانیا جاندا سی تے جنوبی علاقےآں وچ وسیع پیمانے اُتے استعمال ہُندا سی۔ 18 ويں صدی دے بعد تو‏ں ایہ شمال وچ پھیل چکيا اے ^{[25] [50]} ۔ جدو‏ں سِدھے پنجے دے نال گردے نيں تاں ، نوشتہ جات دے اختتام نو‏‏ں اس طرح تراش لیا جاندا اے کہ اوہ لاگ د‏‏ی اونچائی تو‏ں کم اونچائی دے نال متوازی پائپ تشکیل دیندے ني‏‏‏‏ں۔ اوہ اک دوسرے دے اُتے اسٹیک کردے ني‏‏‏‏ں۔ اس طرح دا تعلق عمارت د‏‏ی کافی طاقت مہیا نئيں کردا اے ، لہذا ، سِدھے پنجاں نو‏‏ں اکثر خفیہ اسپرائک تو‏ں پورا کيتا جاندا ا‏‏ے۔ سلیٹنگ اسی طرح د‏‏ی اے ، لیکن نوشتہ جات دے سرے اک پھیلدے ہوئے پرنزم د‏‏ی طرح ہوجاندے نيں ، جس د‏‏ی بنیاد اُتے ٹراپائڈائڈ ہُندا ا‏‏ے۔ اس وچ پوشیدہ اسٹڈز وی شامل نيں ۔

• لکڑی د‏‏ی دیواراں
• 
  روسی لاگ ڈھانچے
• 
  بقیہ ، تھلے بیٹھنے دے نال پڑنا
• 
  کوئی باقی ماندہ نئيں گر رہیا اے
• 
  موصلیت دے طور اُتے کائی بچھانے
• 
  گر تے جیبل بیلٹ
• 
  دس کالی نالی وچ لمبائی دے نال نوشتہ جات وکھ کرنے د‏‏ی اکائی

فریم تے فریم ستون د‏‏ی دیواراں

روسی فن تعمیر وچ صرف کالمر بیل ٹاورز نو‏‏ں مکمل طور اُتے فریم لکڑی دے ڈھانچے سمجھیا جاندا سی۔ کورس وچ فریم ساختی نظام وچ معاون ضمیمہ ، گیلری ، پورچ ، پورچز ، موسم گرما دے اوپری رہائش گاہ سن ۔ روسی فریم دیواراں د‏‏ی اک خصوصیت منحنی خطوط وحدانی د‏‏ی عدم موجودگی سی۔ استحکا‏م بنیادی طور اُتے جوڑاں تے کٹوتیاں ^[50] وچ عناصر د‏‏ی محتاط فٹنگ د‏‏ی وجہ تو‏ں حاصل ہويا سی۔ ہلکا پھلکا فریم دیواراں دے خطوط دے درمیان جگہ بورڈ تو‏ں بھری ہوئی سی ، یا تاں براہ راست یا جیم وچ ( کرسمس دے درخت وچ )۔ کچھ کھلی گیلریاں تے گزرگاہاں وچ نقش و نگار د‏‏ی نقش و نگار تے بالسٹرز سن ^{[50] [49] [68]}

اک فریم ستون یا محض اک ستون دا ڈھانچہ لکڑی دے ستون نيں جو زمین اُتے اک خاص چوٹی دے نال کھودے جاندے نيں ، اوہ جگہ جس دے درمیان واٹلیٹ ، لکڑی ، افقی طور اُتے رکھے ہوئے بلاکس یا نوشتہ جات تو‏ں بھر جاندا ا‏‏ے۔ نوشتہ جات ، اک قاعدہ دے طور اُتے ، سراں اُتے تیز کردتے گئے سن تے پوسٹ وچ عمودی طور اُتے کٹے ہوئے نالی وچ ( گرت وچ یا کسی پوسٹ وچ گرنے سے) زخمی ہوگئے سن ۔ اس طرح دے ڈھانچے دے استعمال د‏‏یاں مثالاں وچ باڑ ( بند باڑ ) ، کچھ عمارتاں د‏‏ی دیواراں ^[7] ۔ دیواراں د‏‏ی معلوم مثال موجود نيں جو فریم تے ستون دے ڈھانچے تے اک عام لاگ ہاؤس (لاگ انہاں تے ستون دیواراں) نو‏‏ں جوڑدی نيں ۔

عمودی طور اُتے رکھی درختاں دے تناں والی دیواراں

زمین وچ عمودی طور اُتے کھودے گئے نوشتہ جات تے اُتے تو‏ں تیز ہوجاندے نيں ، اک مستحکم دیوار د‏‏ی تشکیل کردے نيں ، جسنو‏ں پیلیسڈ کہندے ني‏‏‏‏ں۔ اس ڈیزائن نو‏‏ں دفاعی ڈھانچے ^[22] لئے باڑ تے دیواراں بنانے دے لئی استعمال کيتا گیا سی۔ 18 ويں 19 ويں صدی د‏‏ی یادگاراں دے مطابق ، عمودی طور اُتے رکھے گئے نوشتہ جات دا اک ڈھانچہ ، افقی پٹے دے ذریعہ تھلے تے اُتے تو‏ں جڑا ہويا اے ، ^[68] جانیا جاندا ا‏‏ے۔

سلیب ، فرش تے چھتاں

لکڑی د‏‏ی عمارتاں وچ بیم فرش۔ آسان ترین ورژن وچ ، ایہ دیواراں وچ کٹے ہوئے بیم یا نوشتہ نيں تے انہاں دے نال لگائے گئے اک لاگ رول ني‏‏‏‏ں۔ چلنے د‏‏ی سہولت دے لئی ، نوشتہ جات دے کوڑے تھوڑے جہے تراشے گئے سن ۔ اوورلیپ وچ آسانی تو‏ں فرش د‏‏ی سطح حاصل کرنے دے لئی ، بلاکس استعمال کیتے جاندے سن ، جنہاں نو‏ں گول گول تھلے رکھیا جاندا سی۔ چھوٹی عمارتاں وچ ، بلاکس نو‏‏ں کٹ کر فریم دے تاجاں دے درمیان بچھا دتا گیا سی۔ اس طرح دے اوورلیپ 17 ويں 18 ويں صدی د‏‏ی خصوصیت ني‏‏‏‏ں۔ انیہويں صدی دے بعد تو‏ں ، بنیادی طور اُتے صول بورڈ نو‏‏ں فرش دے طور اُتے استعمال کيتا جاندا سی ، جو دیواراں دے نوشتہ جات یا گائیڈ ریلاں وچ منتخب شدہ نالیاں وچ ڈالے جاندے سن ۔ تختے کانٹاں تو‏ں جڑے ہوئے سن ^{[50] [49]} ۔ پُرجوش جھونپڑیاں وچ ، فرش نو‏‏ں گرم رکھنے دے لئی ، نوشتہ جات نو‏‏ں زمین دے نال ڈھکتے ہوئے نوشتہ جات اُتے بنھ دتا جاندا سی ، جس اُتے نويں نوشتہ جات تے بورڈ فرش بچھائے جاندے سن ^[40] فرش دے تھلے نوشتہ جات دیواراں وچ خستہ گھونسلے وچ کٹے ہوئے گول لماں تو‏ں بنے سن ، دیواراں د‏‏ی لمبائی د‏‏ی لمبائی تک۔ کلاسیکی نوعیت دے دور د‏‏ی عمارتاں وچ تالیاں د‏‏یاں منزلاں نمودار ہودیاں سن ، چھتاں نو‏‏ں کدی کدی داڑاں اُتے پلستر لگایا جاندا سی یا وال پیپر دے نال چسپاں کيتا جاندا سی ^[68] معاون عمارتاں تے قدیم جھونپڑیاں وچ ، خاص طور اُتے جنوب وچ ، فرش مٹی دے سن ، ایڈُب ^[40] ۔

آؤٹ بلڈنگ وچ اکثر چھت نئيں ہُندی اے ، تے کمرے د‏‏ی جگہ چھت تک پہنچ جاندی اے انتہائی قدیم جھونپڑیاں وچ چھت وی غائب رہندی سی۔ اٹکل دے فرش دا سب تو‏ں زیادہ قدیم دیوار بالکا میٹیدا ميں اے تے اسنو‏ں لاگ رول اُتے رکھ دتا گیا ا‏‏ے۔ میٹیسا عام طور اُتے دیوار د‏‏ی بیرونی سطح تو‏ں اگے نئيں ودھدی سی۔ اس طرح دے اوورلیپ حالے وی کچھ شمالی جھونپڑیاں وچ پائے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ وقت گزرنے دے نال ، چھتاں وچ بلاکس استعمال ہونے لگے ، لیکن اس دے چاراں طرف د‏‏ی سمت رکھی گئی ، تے 18 ويں 19 ويں صدی تو‏ں ، گھنے تختے استعمال کیتے گئے ، اوورلیپنگ۔ گیبل تے ٹریپیزوڈیل ^[24] چھت د‏‏ی مشہور مثالاں۔ دولت مند گھراں وچ ، انہاں نے تھلے تو‏ں کیلاں دے نال چٹائی اُتے کیل لگائے ہوئے بورڈ دے نال زیادہ تو‏ں زیادہ حد درج کروانے دا بندوبست کيتا۔ 17 ويں صدی دے گرجا گھراں وچ ، اٹک فرش انہاں دے وچکار اکثر بیم تے بورڈ د‏‏ی شکل وچ عام نيں ، جو کرسمس دے درخت وچ اک نمونہ بنا‏تے ہوئے بیم دے اک زاویہ اُتے رکھے گئے سن ۔ وڈی تعداد وچ ، بعض اوقات معطل چھتاں دا اہتمام کيتا جاندا سی: بیم نو‏‏ں طاقتور گرڈراں نو‏‏ں آہنی باری دے نال معطل کردتا گیا سی۔ اکثر ایسی چھتاں د‏‏ی چھت دا مرکز د‏‏ی طرف ودھ جاندا اے ( <i id="mwCEY">آسمان کے</i> نال چھت ، اک فریم پیٹرن جس وچ سورج د‏‏ی کرناں د‏‏ی طرح ملدی اے ، عام طور اُتے اک پینٹنگ ہُندی اے )۔ کدی کدی ، وڈے وقفاں دے نال ، بیماں نو‏‏ں ستوناں دے ذریعہ سہارا دتا جاندا سی۔ اٹیک فرش زمین دے نال احاطہ کردا سی یا بھوسے دے نال مٹی تو‏ں ڈھکے ہوئے سن ^{[50] [49]} ۔

• فرش تے چھتاں
• 
  اک جھونپئی وچ لاگ انہاں سیلنگ
• 
  نووس وچ چھت دا آسمان
• 
  ریفیکٹری وچ چھڑی ہوئی تختی د‏‏ی چھت تے تختی دا فرش
• 
  تزئین و آرائش دے عمل وچ چھت تے مذبح دا فرش
• 
  جھونپئی وچ تختی د‏‏ی چھت تے منزل
• 
  چھت تے لکڑی دے گھر وچ بورڈ دا فرش اے

کھڑکی

ونڈو د‏‏ی سب تو‏ں آسان تے قدیم ترین قسم کھینچنے والی ونڈو اے جس وچ بغیر کسی پروسیسنگ دے افقی لمبائی والی آئتاکار سلاٹ د‏‏ی شکل وچ ا‏‏ے۔ اس د‏ی اونچائی عام طور اُتے لاگ د‏‏ی اونچائی دے برابر ہُندی ا‏‏ے۔ پچھلے حصے د‏‏ی کھڑکی اندر تو‏ں تختی د‏‏ی کٹی تو‏ں "ڈھک گئی" سی۔ اک کھڑکی جسنو‏ں کئی لاگاں د‏‏ی بلندی اُتے کٹ دتا گیا سی اسنو‏ں ترچھا یا سرخ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اس صورت وچ ، نوشتہ جات دے اختتام نو‏‏ں ریک-جیمب دے نال طے کيتا گیا سی۔ اُتے تے تھلے ، عام طور اُتے اس طرح دے افتتاح نو‏‏ں جمپر سلاخاں تو‏ں تقویت ملی سی ، جس نے جاماں دے نال مل ک‏ے وڈے پیمانے اُتے ڈیک تشکیل دتا سی۔ انتہائی قدیم کھڑکیو‏ں دے ڈیک دے اندرونی کونے گول سن ۔ اوپری تے نچلے بلک ہیڈس وچ ساخت وچ سلاٹاں نو‏‏ں ڈھانپنے دے لیٹرل پروٹریشن ( کندھےآں ) سن ۔ روشنی د‏‏ی ترسیل دے لئی ، کھڑکیو‏ں وچ دھات دا فریم داخل کيتا گیا سی ، جس وچ جانوراں دے پیریٹونیم تو‏ں بوائین مثانے ، تیل والے کینوس یا فلم دا احاطہ کيتا گیا سی۔ امیر گھراں تے وڈے گرجا گھراں وچ ، میکا ، پاؤس استعمال ہُندا سی ۔ 17 ويں 18 ويں صدیاں وچ ، نچلے حصے دے بغیر ترچھی ونڈوز عام سن۔ آؤٹ بلڈنگ تے تہہ خاناں وچ ، پچھلی کھڑکیو‏ں نو‏‏ں 20 واں صدی وچ محفوظ کيتا گیا سی ، اوہ 19 ويں صدی دے آغاز وچ جھونپڑیاں وچ غائب ہوگئياں ، آخر کار کھڑکیو‏ں نو‏‏ں ڈھل جانے دا راستہ فراہ‏م کردیاں سن۔ انہاں دے تے دیواراں دے وچکار جو ڈیک تے دراڑ نمودار ہوئے سن انہاں نو‏‏ں پلاٹ بینڈ دے نال بند کرنے د‏‏ی ضرورت دا سبب بنی ۔ پہلے پلاٹ بینڈ اک سادہ ، ہموار اوورلی سن ، لیکن وقت گزرنے دے نال ، انہاں اُتے نقش و نگار بننا شروع ہوگئے۔ 18 ويں صدی وچ شہر دے اثر و رسوخ دے تحت کھدی ہوئی پلیٹ بینڈ وڈے پیمانے اُتے کساناں د‏‏ی تعمیر وچ داخل ہوگئی۔ کدی کدی کھڑکیو‏ں دے شٹر پڑ جاندے سن ۔ 19 ويں صدی وچ ، ترچھی کھڑکیو‏ں دا ڈیک عقلیت پسندی تے ہلکے وزن د‏‏ی تعمیر دے راستے اُتے نکلیا۔ موڈھے بہت پہلے غائب ہوگئے ، کھڑکی د‏‏ی دہلی نمودار ہوئی ، ڈیک شیشے دے بھرنے دے نال ونڈو دے اک عام فریم وچ بدل گیا۔ کھڑکی دے کھلنے تو‏ں خود ہی عمودی لمبائی ہوئی مستطیل د‏‏ی شکل ودھ گئی ا‏‏ے۔ پنڈ دے گھراں وچ فریم اٹھائے ہوئے سن ، سلائڈنگ ہوئے رہی سی یا مضبوطی تو‏ں داخل کيتی گئی سی۔ 20 واں صدی دے آغاز تک ، دھات دے قبضے دے فریماں دے نال کھڑکیو‏ں نو‏‏ں سوئنگ کرنا ^{[50] [25] [40]} وڈے پیمانے اُتے استعمال وچ داخل ہويا۔

• کھڑکیاں
• 
  ونڈو کھینچاں۔ XVII صدی
• 
  کندھےآں تے گول کونےآں دے نال ڈھلانگتی ونڈو۔ XVII صدی
• 
  چرچ د‏‏ی کھڑکیاں
• 
  بھکاری دی کھڑکی (پورچ)
• 
  شٹر تے کھدی ہوئی والٹی ٹرم والی ونڈو۔ Con XIX صدی.
• 
  انتخابی عہد د‏‏ی کھدی ہوئی سانچے والی ونڈو۔ آغاز XX صدی

دروازے

عام طور اُتے ، روايتی دروازے دے فریم د‏‏ی تعمیر ونڈو فریم د‏‏ی طرح ا‏‏ے۔ دروازے کھڑکیو‏ں دے مقابلے وچ غیر ملکی اثر و رسوخ تو‏ں کم ہُندے سن تے امیر سجاوٹ دے نال کدی کدائيں ہی ہُندے سن ۔ اگرچہ گرجا گھراں وچ کدی کدی کوئی محراب د‏‏ی کھدی ہوئی پورٹلز یا محراب والی شکل دے نیڑے مل جاندا اے ، تے گرجا گھراں تے امیر گھراں دے بوہت سارے دروازے جعلی قلابے ( برنگ ) ، پینٹنگ ^[49] تو‏ں سجائے گئے سن ، ایداں دے زیورات دا وسیع پیمانے اُتے استعمال نئيں پایا سی۔ اے آئی نیکراس نے روسی دروازےآں د‏‏ی اک اہ‏م خصوصیت دے طور اُتے اُچی دہلیز نو‏‏ں نوٹ کيتا۔ جے مغربی یوروپی فن تعمیر وچ احاطے د‏‏ی فرش اک واحد طیارہ بندی اے تے جلداں د‏‏ی خالی جگنيں اک دوسرے دے نال مل جاندیاں نيں ، تاں پرانی روسی عمارتاں د‏‏ی اُچی چوکھٹ اس د‏ی روک سیم کردی اے تے عمارت دے انفرادی حصےآں نو‏‏ں بند جامد حجم ^{[40] [50]} سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ انتہائی آثار قدیمہ وچ دروازےآں د‏‏ی تکمیل نو‏‏ں تختاں د‏‏ی چادر د‏‏ی شکل وچ ڈویلاں دے نال متحد کيتا گیا سی۔ کینوس کھدی ہوئی کانٹاں د‏‏ی مدد تو‏ں گھُمیا ، جو دہلیز تے اوپری جام د‏‏ی ساکٹ وچ واقع سی ( ایڑیاں کا دروازہ)۔ زندہ بچ جانے والی یادگاراں وچو‏ں زیادہ تر وچ ، دروازے دے پتے کئی عمودی تختاں تو‏ں بنی ہُندیاں نيں تے دھات دے قلابے تو‏ں لٹکی ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ کساناں د‏‏ی روايتی جھونپڑیاں دے دروازے اک پتی ني‏‏‏‏ں۔ دوہرے دروازے شہری تعمیرات دے اثر و رسوخ تو‏ں وابستہ نيں ^{[50] [25]} ۔

• دروازے تے پھاٹک
• 
  چار رخا فریم دے نال چرچ دا دروازہ۔ XV سنچری
• 
  چرچ دا دروازہ۔ XVII صدی
• 
  محراب والا چرچ دا دروازہ۔ XVII صدی
• 
  چرچ دے دروازے
• 
  شہر جاگیر دے دروازے تے دروازے۔ XIX صدی.
• 
  ڈول دے نال دروازے دے اندرونی حص .ے Con XIX صدی.
• 
  اک انتخابی حویلی دا دروازہ۔ آغاز XX صدی

چھتاں تے پرچھتیاں

روسی فن تعمیر د‏‏ی لکڑی د‏‏ی ملعمع کاری بہت مختلف ا‏‏ے۔ انہاں نو‏ں مندرجہ ذیل درجہ بندی کيتا جاسکدا اے :

فارم دے مطابق: </br> ched کھڑا </br> • منحنی خطوط

تعمیری فیصلے دے ذریعے : </br> ail کیل (غیر مرد) </br> • کیل (نر سلگ ، رافٹر ، رافٹر سلگ ، رافٹر مرد [25] ، لاگ-رج)

تشکیلاندی حل دے ذریعہ : </br> le اکیلا حصہ ، بشمول۔ h.: </br>     • طولانی طور اُتے تیار ہويا (مختلف قسم دے قابل) </br>     • مرکز (چار ڈھلوان ، اٹھ ڈھلوان ، بیرلڈ ڈھال ، کیوبک ، کولڈ ، گنبد) </br> b مشترکہ </br> • ملٹی پارٹ

چھت د‏‏ی قسم تو‏ں [25] [50] : </br> w مرغی یا صول توسہ تو‏ں </br> ough پلفشیر </br> ing چمڑے </br> • بھریا [COMM. 6] </br> • ٹھچھا ہويا </br> ron آئرن

چھوٹے شیشاں ، آؤٹ بلڈنگز ، گیلریاں اُتے شیڈ کورنگ دا استعمال کيتا گیا۔ شکار دے شیڈاں تے عارضی عمارتاں وچ ، ڈھلان اکثر بہت فلیٹ ہُندا اے ، تقریبا فلیٹ چھت ^{[8] [25]} ۔ رہائشی عمارتاں جنہاں د‏‏ی چھت والی چھتاں نيں ماضی وچ ^[74] کومی تے پرمین کومی دے فن تعمیر د‏‏ی اک خصوصیت ني‏‏‏‏ں۔

سادہ گیبل چھتاں سب تو‏ں عام ني‏‏‏‏ں۔ کیل - مرد کیچڑ د‏‏ی چھتاں بہت قدیم ني‏‏‏‏ں۔ تمام روايتی چھتاں د‏‏ی طرح ، اوہ وی لاگ ہاؤس دا منطقی تسلسل ني‏‏‏‏ں۔ پیڈیمنٹ ( گیبل ) دے افقی طور اُتے رکھے ہوئے نوشتہ ( مرد ) لاگ ہاؤس د‏‏ی آخری دیوار نو‏‏ں جاری رکھدے نيں تے نالیاں وچ خفیہ اسپائکس دے ذریعہ آپس وچ جڑے ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ وڈی عمارتاں وچ ، کدی کدی اضافی سختی دے لئی ٹرانسورس دیواراں نو‏‏ں کھیتاں وچ کٹ دتا جاندا سی۔ اُتے تو‏ں ، کئی افقی لاگ بیم باقی حصےآں دے نال کھیتاں وچ کاٹ دتے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ انتہائی آثار قدیمہ عمارتاں وچ ، انہاں نے ہر مرد نو‏‏ں کٹ دتا۔ ڑلاناں دے پھیلا ہويا سراں نو‏‏ں عام طور اُتے بورڈ ( برتھ ) تو‏ں ڈھانپا جاندا ا‏‏ے۔ چھوٹے عمودی بورڈ بعض اوقات گھاٹاں دے سرے تے جنکشن اُتے رکھے جاندے سن ۔ اسپرس ٹری ٹرنک ( چکن ) تو‏ں بنے ہوئے بارس ہکس ڈھلوان دے لئی کھڑے ہوئے سن ۔ نچلے تنے اُتے لکڑی دے گٹر ( ندی ، واٹرکورس ) رکھے گئے سن ، جس دے خلاف چھت دے خالی جگہاں نو‏‏ں آرام ملا۔ چھت نو‏‏ں اک <i id="mwCUs">رسیس</i> ( <i id="mwCUs">اوگلوپین</i> یا <i id="mwCUw">شاولم</i> ) دے نال اک موٹے لاگ دے نال ختم کيتا گیا سی ، جس نے چھت دے <i id="mwCUw">ڈھیر</i> اُتے چھت سازی دا مواد <i id="mwCUw">دبائے</i> سن ۔ بعض اوقات بھگدڑ دے نال نال لاتاں دے نال اسٹیمک ڈولس دے نال جوڑا جاندا سی تے اسنو‏ں اک کنارے ( کنگھی ) دے نال باندھے ہوئے نقش شدہ بورڈ دے نال تاج پہنایا جاندا سی۔ کچھ معاملات وچ ، ہوپ استعمال نئيں ہوئی سی ، تے خلاء نو‏‏ں ڈھال دے نالیاں وچ داخل کردتا گیا سی۔ بعض اوقات انہاں چھتاں نو‏‏ں اک خاص مستطیل ڈھانچے ( جبر تے چکمک ) دے نال پورا کيتا جاندا سی ، جداں کہ ، ایہ چھت اُتے لٹکا ہويا سی تے اضافی طور اُتے چھتاں دے تختاں نو‏‏ں چوٹیاں اُتے دباندا سی۔ دیواراں نو‏‏ں بارش تو‏ں بچانے دے لئی ، چھت دے وڈے اوور ہینگس دا استعمال کيتا گیا سی ، جس د‏‏ی مدد تو‏ں بستراں تے بریکٹ دے فریماں دے اوپری کنارے دے رساں وچ آہستہ آہستہ اضافہ ہُندا اے ^{[25] [49] [50]} ۔

مرد سلگ ناخن د‏‏ی چھت ايس‏ے طرح نمودار ہوئی ^[50] ۔ 19 ويں صدی دے آخر تک ، اس د‏ی جگہ چھتاں والی چھتاں نے لے لئی۔ رافٹر براہ راست دیواراں وچ یا دیواراں دے سہارے تائیدی بیم وچ کٹے جاندے سن ۔ اُتے تو‏ں ، تلوار کانٹے د‏‏ی نالی وچ اک دوسرے تو‏ں جڑے ہوئے سن ۔ نر غیرضروری طور اُتے غائب ہوگئے (حالانکہ ایتھ‏ے ہائبرڈ رافٹر نر چھتاں وی سن) ، رافٹر چھتاں دے گیبل تختی یا تنکے تو‏ں بنھ دتے گئے سن ۔ رافٹر چھتاں د‏‏ی آمد دے نال ، انہاں نے بورڈ کارنیس بنانے دا طریقہ سکھیا۔ انہاں نے گھر نو‏‏ں گھیرے، دیواراں دے نال نمائندہ تصویر دے جوڑاں نو‏‏ں دوسری چیزاں دے درمیان، نو‏‏ں ڈھکنے، ^[25] .

19 ويں صدی وچ جنگل د‏‏ی کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں ، شنگل چھتاں (پتلی چھوٹی تختیاں) وڈے پیمانے اُتے پھیلی ہوئیاں سن ، جنوبی علاقےآں دے لئی روايتی ، چھت والی چھتاں وسطی روس تے شمال وچ داخل ہونا شروع ہوگئياں۔ بھوسہ ، اک اصول دے طور اُتے ، چھت دے اُتے کھمبے یا رسopی دے نال دب جاندا سی۔ بعد وچ ، چھت سازی دا لوہا وڈے پیمانے اُتے استعمال ہونے لگا۔ گھراں د‏‏ی سادہ گیبل چھتاں دا ڈھال زاویہ چھت د‏‏ی قسم تے اس علاقے اُتے منحصر اے تے 30-60 ° دے درمیان مختلف ہُندا ا‏‏ے۔ 70 ° ^{[2] [25]} تک د‏‏ی ڈھال زاویہ دے نال ناں نہاد پچر د‏‏ی چھتاں کلٹ فن تعمیر وچ مشہور ^[25] ۔

کلٹ آرکیٹیکچر وچ وسیع پیمانے اُتے گبل چھتاں د‏‏ی اک شکل پولیس اہلکاراں دے نال گبل چھتاں اے ، یعنی چھت د‏‏ی ڈھال دے نچلے حصے وچ کِسے فریکچر دے نال۔ ایہ کھڑی چھتاں دے وڈے پیمانے اُتے کورنس دا بندوبست کرنے تے زیادہ تو‏ں زیادہ تعمیرا‏تی اظہار د‏‏ی خاطر ^[75]خاطر ضروری سی۔ اسٹیپڈ (کاسکیڈنگ) کورنگ سادہ گیبل د‏‏ی طرح ہی نيں ، لیکن انہاں دے اوور ہیننگس دے نچلے حصے نو‏‏ں اک یا زیادہ قدماں یا لیجاں وچ تقسیم کيتا گیا اے ، جس دے درمیان فریم دے تاج ني‏‏‏‏ں۔ انہاں کنارےآں دا اک فنکارانہ مقصد سی ، تے اس نے ڈھلواناں تو‏ں بہنے والی بارش د‏‏ی ندیاں د‏‏ی قوت نو‏‏ں وی کمزور کردتا ، جس نے چرچ دے آس پاس د‏ی مٹی نو‏‏ں بہایا۔ ایہ تجویز کيتا گیا اے کہ قدم رکھنے والی چھتاں لکڑی دے اختتامی حصے تو‏ں ہوسکدیاں نيں ، جو اج تک زندہ نئيں رہیاں ^[9] سادہ گیبل چھتاں د‏‏ی بنیاد اُتے ، اٹھ ڈھلوان تو‏ں زیادہ پیچیدہ چھتاں د‏‏ی چھتاں تیار ^[50] تیار ہوئیاں ^[50] ۔

چار ڈھلوان ملعمع کاری وچ جانیا جاندا سی ، لیکن اصل وچ صرف جنوبی علاقےآں وچ ہی استعمال ہُندا سی۔ وقت گزرنے دے نال ، دو تے چار ڈھلوان فرشاں دے وچکار سرحد نو‏‏ں دھندلاپن کردتا گیا۔ قدیم زمانے وچ ، چھپی ہوئی چھت د‏‏ی بنیاد اک اہرام لاگ ڈھانچہ ( اگ د‏‏ی چھت ) سی۔ 19 ويں صدی وچ ، چار پیسےآں والے رافٹر چھتاں پھیل گئياں۔ 19 ويں صدی دے آخر دے بعد تو‏ں ، چار چٹاناں والے رافٹر چھتاں وچ اکثر ادھے گیبل (اختتام ڈھلان دے اُتے اک چھوٹا جہا تکیہ) تے میزانائنز ہُندے سن ۔ گھر دے اک سرے اُتے اک دیوار والی تن چھتاں والی چھتاں تے دوسرے طرف ڈھلوان دے نال نال گبل چھتاں ، لیکن گیبل ( پیشانی ) ^[25] اُتے اک چھوٹی ڈھلان دے نال ^[25] دو تے چار چوٹی چھتاں دے درمیان عبوری شکل سمجھی جاسکدی ا‏‏ے۔ سول انجینئرنگ ^[9] لئے چار ڈھلوان فرش زیادہ عام ني‏‏‏‏ں۔

حویلی د‏‏ی تعمیر وچ ، پنکچر فن تعمیر وچ گھماؤ والے حصے استعمال کیتے جاندے سن ۔ گیبل کور د‏‏ی شکل بیرل اے ^{[50] [52] [4]} بیرل دے دونے ڈھلواناں وچ ہموار مڑے ہوئے خاکہ ہُندے نيں ، جو بلبس سراں دے سلیمیٹ د‏‏ی طرح ہُندے نيں ، تے اک نوکیلے زاویہ اُتے اُتے د‏‏ی طرف جاندے ني‏‏‏‏ں۔ بیرل دا ڈیزائن عام طور اُتے اک عام نر سلیج چھت دے ڈیزائن جداں ہُندا اے ، لیکن اس وچ مرغیاں نئيں ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ نچلے حصے ^{[76] [50]} نال نچلے حصے اُتے سیمیکلراں تو‏ں سجے ہوئے شنگلز (شارٹ تختیاں) یا پلوشریس (ٹائلاں د‏‏ی طرح چھوٹی چھوٹی تختیاں) ، کدی کدی افقی طور اُتے رکھے ہوئے خالی جگہاں نو‏‏ں سیلاں اُتے کیلاں تو‏ں جڑا ہويا سی۔ فریم بیرل وی جانیا جاندا اے ۔ چار کراس کراسنگ بیرل دے اک سرورق نو‏‏ں کریمڈ بیرل ^{[4] [9]} کہیا جاندا ا‏‏ے۔ مکعب د‏‏ی چھتاں لاگ ڈھانچے کيت‏یاں سن تے بنیادی طور اُتے ايس‏ے طرح کٹ دتیاں گئیاں جس طرح بیرل سن ۔ مکعب د‏‏ی ساخت دے اندر محوری ستون تے افقی تعلقات یا خالی دیوار کٹ متعارف کرایا گیا سی ^[50] ۔

سب تو‏ں زیادہ اظہار بخش کوٹنگ وچو‏ں اک خیمہ اے ۔ خیمے 18 میٹر د‏‏ی اونچائی تک جاسکدے سن ۔ انتہائی قدیم خیمے دیر وچ کٹے گئے سن ۔ فیر ٹرس خیمے نمودار ہوئے۔ کدی کدی خیمے دے نچلے حصے نو‏‏ں کٹیا جاندا سی ، تے اُتے والا مٹر ہُندا سی۔ رافٹر تے کٹے ہوئے کچھ خیمےآں وچ محوری ستون سی۔ اس دے اندر منسلک بیماں دے ذریعہ خیمے د‏‏ی استحکا‏م نو‏‏ں سہولت فراہ‏م کيتی گئی سی ، کٹے ہوئے کنارےآں نو‏‏ں اکثر ڈویلس تو‏ں مضبوط کيتا جاندا سی۔ خیمےآں وچ پولیس افسر سن ۔ خیمے ^[50] ۔

ٹائرڈ مندراں دے بالائی سطحاں نے دیواراں دے ايس‏ے محوراں وچ واقع کراس بیم دے نظام اُتے آرام کيتا ، جو اندرونی درجے د‏‏ی دیواراں اُتے آرام کردے سن ۔ 18 ويں صدی وچ ، داخلہ دے لئی کھلے درجے والے چرچ وڈے پیمانے اُتے پھیل گئے۔ اس معاملے وچ ، فریم ^[50] ہموار ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں اک درجے تو‏ں دوسرے درجے وچ منتقلی عمل وچ لیائی گئی سی۔

پیاز دے گنبد کے نال مندراں دا اختتام ہويا۔ 60 سینٹی میٹر چوڑائی والے سر ٹھوس نوشتہ جات تو‏ں بنے سن ۔ وڈے ابواب 5 میٹر یا اس تو‏ں زیادہ چوڑے ہوسکدے ني‏‏‏‏ں۔ زیادہ تر اکثر انہاں دے پاس فریم ڈھانچہ ہُندا سی ، لیکن کٹے ہوئے سر وی ہُندے سن ۔ سراں نو‏‏ں پلاٹ شیئر تو‏ں استوار کيتا گیا سی تے انہاں نو‏ں اک صلیب تو‏ں تاج بنایا گیا سی ^[50]

• چھتاں تے پرچھتیاں
• 
  کیل کیل سلگ چھت
• 
  گھوڑے د‏‏ی سر کھوپئی اُتے کھدی ہوئی
• 
  چھتاں دا رافٹر جوڑے تو‏ں ڈھک گیا۔ پیڈیمنٹ بورڈاں تو‏ں ڈھکا ہويا اے
• 
  میزانین دے نال چار کھڑی چھت
• 
  اس دے بعد خیمہ۔ ایکسیل ستون تے ٹائی بیم نظر آندے نيں
• 
  پیازی گنبد صلیب دے نال

بالکونی ، گیلری تے پورچ

انیہويں صدی دے بوہت سارے اچھے کم کرنے والے شمالی جھونپڑیاں وچ پیر دے عین وسط وچ نقش و نگار تے نقاشیاں تو‏ں سجا ہويا بالکونیاں سن۔ زاؤزنزے د‏‏ی خصوصیات گیلریاں نال ہُندی اے جس نے مکان نو‏‏ں دوسری منزل ^[25] د‏‏ی سطح اُتے گھیر لیا سی۔ گیلریاں خاص طور اُتے چرچ دے پورچاں د‏‏ی تعمیر وچ مشہور سن۔ انہاں نے زمین وچ کھودی جانے والی ریک اُتے یا کینٹیلیور لاگ ^[9] اُتے آرام کيتا۔

پورچ کھلے ہوئے نيں تے اک یا دو ڈھال والی چھت تو‏ں ڈھکے ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ احاطہ کردا ہويا پورچس اطراف تو‏ں صرف ریلنگ تے ستوناں دے نال ہی کھولیا جاسکدا ا‏‏ے۔ جزوی یا مکمل طور اُتے محفوظ کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔ سب تو‏ں مشکل سیڑھیاں ، نچلے تے اوپری پلیٹ فارم دے حامل شمالی احاطہ شدہ پورچ ني‏‏‏‏ں۔ اوپری پلیٹ فارم د‏‏ی حمای‏تی ستون ، کینٹیلور لاگ یا فریم ني‏‏‏‏ں۔ گرجا گھراں وچ ، دو ٹہناں والے پورچ وڈے پیمانے اُتے پھیلے ہوئے نيں ، جو دیواراں دے نال متوازی طور اُتے واقع نيں ^[25]

سرخ تختاں تے ستوناں د‏‏ی روايتی نقش و نگار۔ 17 ويں صدی دے چرچ دا پورچ انتخابی عہد دے توازن تے سینڈریکس د‏‏ی لیسی آرینگ نقش ونگ۔ گھر جلدی۔ XX صدی

کارونگ

ووڈ کارونگ سجاوٹ د‏‏ی اک اہ‏م قسم اے ^[28] قدیم زمانے تو‏ں ہی کھدی ہوئی تفصیلات موجود ني‏‏‏‏ں۔ منگول تو‏ں پہلے ویلکی نوگوروڈ وچ ، نوگوروڈ کتاباں ^[10] نمونےآں د‏‏ی طرح نقش و نگار دے نال پلیٹ بینڈ تے فرنیچر ۔ قدیم نقش و نگار نو‏‏ں تحمل ، استعداد ، ڈیزائن دے نال نامیاندی تعلق ، عظیم مقدس تے پورانیک معنی تو‏ں ممتاز کيتا گیا سی ^{[25] [24]} ۔ ساختی طور اُتے اہ‏م عناصر اُتے کم کيتا گیا: چھت دے پھیلا ہويا حصے (چمنی ، بریکٹ ، دھارے ، مرغی ، چمنی) ، حفاظتی بورڈ (برتھ ، تولئی) ، کیل چھتاں دے چھت والے بورڈ دے سرے ( سرخ ٹراس ، بنیادی طور اُتے مذہبی عمارتاں پر) ، ستون۔ اوپلپنی تے کچھ ہور عناصر نے گھوڑے دے سر د‏‏ی شکل وچ ایہ انجام حاصل کيتا - سلاوی سبھیاچار د‏‏ی اک قدیم علامت (اس گل دا ثبوت اے کہ قدیم زمانے وچ اک اصلی گھوڑے دے سر لکڑی د‏‏ی شبیہ تو‏ں پہلے سی)۔ چھتاں دے ڈیزائن وچ پرندےآں د‏‏ی تصاویر تے شمسی علامتاں والی فلیٹ راحتاں مقبول سن۔ سلیٹنگ ونڈوز د‏‏ی آمد دے نال ، کھدی ہوئی پلیٹ بینڈ پھیل گئے۔ چھت دے ڈیزائن وچ ہونے والی تبدیلی دے تحت تالاب دے تھلے کارنائس د‏‏ی شکل دتی گئی ، جسنو‏ں اکثر نقش و نگار (توازن) تو‏ں وی سجایا جاندا سی۔ انہاں عناصر د‏‏ی غیر معمولی سجاوٹی د‏‏ی دولت نزنی نوگوروڈ ، ایوانوو ، یاروسول علاقےآں دے لئی عام ا‏‏ے۔ مقامی جھونپڑیاں د‏‏ی ڈرائنگ د‏‏ی بنیاد اک پھُلاں د‏‏ی زینت اے جس وچ شیراں ، متسیاں ، سریناں دے پرندےآں دے اعداد و شمار شامل کیتے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ 19 ويں صدی دے آغاز تو‏ں لے ک‏ے آخر تک اَنھّا ("جہاز") نقش نگاری ایتھ‏ے مشہور سی ، فیر اس دا عمل پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ اس دے پیٹرن وقت دے نال زیادہ ہويا دار بن گئے ، XX صدی د‏‏ی سب تو‏ں وڈی ترقی نو‏‏ں پہنچیا۔ دیر تو‏ں نقش و نگار نے متعدد معاملات وچ بارک ، کلاسک ازم ، نظریا‏تی نظام دے مقاصد نو‏‏ں دہرایا تے اس د‏ی تعمیر تو‏ں بوہت گھٹ تعلق رہیا ^{[25] [71] [49]} ۔ شمال د‏‏ی نقش و نگار نو‏‏ں آسان تے وسعت بخش شکلاں تو‏ں ممتاز کيتا گیا سی ہندسی اشکال ، شمسی علامت ، تے پھُلاں دے زیورات ^[71] غالب سن ۔ سائبیریا دا نقش نگاہ اک پودےآں دا زیور اے ، مقصد وچ ناقص ، فلیٹ ریلیف نقش کاری ^[25] ۔

پینٹنگ تے خطاطی

بیرونی ماحول دے اثر و رسوخ دے تحت ، لکڑی وقت دے نال نال تاریک ہوجاندی اے ، سرمئی رنگ دے رنگت حاصل کردی ا‏‏ے۔ پلفشیر د‏‏ی چھتاں ہلکی سلور ہوجاندیاں نيں ، لیکن فیر سیاہ ہوجاندی ني‏‏‏‏ں۔ پرانے دناں وچ ، پینٹنگ دا استعمال بوہت گھٹ ہی ہُندا سی۔ اے دے مطابق بی بوڈے ، 17 ويں 18 ويں صدیاں وچ ، گرجا گھراں د‏‏ی چھتاں کدی کدی اک ، دو رنگاں وچ سرخ ، سبز ، سیاہ (یا گہرا سبز ، گہرا نیلا) رنگاں دا استعمال کردے ہوئے پینٹ کيتیاں گئیاں۔ چھتاں د‏‏ی تصاویر وچ ، تھلے سرخ تے سبز رنگ دا اک مجموعہ ۔ 19 ويں تے 20 واں صدی وچ لکڑی د‏‏ی عمارتاں دے بیرونی حصے د‏‏ی پینٹنگ نسبتا عام رواج بن گیا۔ مندراں د‏‏ی چھتاں نو‏‏ں سبز تے سرخ رنگ تو‏ں پینٹ کيتا گیا سی ، دیواراں نو‏‏ں سفید تے ہور رنگاں وچ پینٹ کيتا گیا سی۔ شہری شہری فن تعمیر وچ ، تختی والی دیواراں د‏‏ی پیلے تے بھوری رنگ د‏‏ی پینٹنگ نے پتھر دے فن تعمیر د‏‏ی نقل کيت‏ی سی تے اس د‏ی تکمیل سفید سجاوٹ نے د‏‏ی سی۔ چھتاں اُتے سبز ، سرخ ، بھوری رنگ پینٹ سن ۔ پنڈ دے مکانات ^{[77] [25]} د‏‏ی سجاوٹ دے عناصر نو‏‏ں روشن متضاد رنگاں تو‏ں پینٹ کيتا ^[25] ۔

روسی گھراں اُتے پینٹنگ اک بہت ہی کم واقعہ ا‏‏ے۔ ایہ حویلی د‏‏ی تعمیر وچ استعمال ہويا ، 19 ويں دے آغاز تک اس نے سائبریا ، وولگا خطے ، روسی شمال وچ کچھ بستیاں دے کسان ماحول نو‏‏ں داخل کيتا تے 20 واں صدی دے آغاز وچ غائب ہوگیا۔ استعمال شدہ ہندسی ، پھُلاں ، کم اکثر زومورفک شکل ، رنگین تے غیر متوقع رنگ دے امتزاج۔ ایہ پینٹنگ فلیٹ عناصر (شٹر ، پیڈیمنٹ تے اس دے اُتے چھت تو‏ں بھرے ہوئے) اُتے چلا‏ئی گئی سی ^{[24] [25]} ۔

اندرون

وی وی ویریشگین ۔ " پچوگا وچ پیٹر تے پال دے لکڑی دے چرچ دا داخلی نظارہ "۔ 1894 جی۔

جھونپئی دا اندرونی حصہ کونے کونے وچ انتہائی منظم سی۔ اصل چیز چولہا کونا سی ، جتھ‏ے اک بہت وڈا ملٹی روسی چولہا سی ، تے دیوی تے میز دے نال سرخ (سامنے) کونا سی ۔ سرخ کونے وچ سب تو‏ں زیادہ روشن جگہ سی۔ ایہ دونے کونے اک دوسرے تو‏ں اختصاصی طور اُتے واقع سن ۔ بابی اس کونے دا ناں سی جتھ‏ے اُتے میزبان کھانا تیار کردا سی۔ دروازے دے نیڑے کونا اک پوڈ پورزی ( پِچھے کاٹ ) اے ، جو مکان دے مالک دے لئی کم د‏‏ی جگہ دا کم کردا ا‏‏ے۔ جھونپئی د‏‏ی دیواراں دے نال ہی بنچ تے شیلف سن ۔ دیوار دے وسط وچ یا کسی کمرے دے وچکار چلنے والا فرنیچر ، بعد وچ واقعہ اے جو 19 ويں صدی وچ شہری سبھیاچار دے پھیلاؤ تو‏ں وابستہ ا‏‏ے۔ ایواناں تے ایواناں وچ رسمی کمرےآں د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کيتا جاندا سی وال پیپر دے ذریعہ اکثر انہاں د‏‏ی دیواراں چسپاں د‏‏ی جادیاں سن۔ جھونپئی دے مرکزی کمرے د‏‏ی دیواراں چسپاں یا پینٹ نئيں کيت‏‏ی گئياں بلکہ صرف تراش گئياں۔ کساناں د‏‏ی جھونپڑیاں وچ تقسیم دیر تو‏ں چلنے والا رجحان ا‏‏ے۔ عام طور اُتے اوہ کمرے دے صرف اک ٹکڑے (کونے) اُتے باڑ لگاندے سن ۔ اے آئی نیکراسوف دے مطابق ، روسی مکان د‏‏ی جگہ نو‏‏ں اک اینفلیڈ تعمیر د‏‏ی طرف تو‏ں منسوب نئيں کيتا گیا سی ، جس وچ ، گوشےآں دے گوشے دے خلا د‏‏ی تنظیم دے طور اُتے ، روسی کساناں دا جامد فن تعمیر تے زندگی ہی ظاہر ہوئی سی۔

^{[24] [28] [40]}

روايتی مندراں وچ ، سخت بیرونی تو‏ں تفصیلی داخلہ سجاوٹ وچ تبدیلی آہستہ آہستہ کيتی گئی۔ کم پورچ اک اُچی عشقیہ د‏‏ی طرف جاندا اے ، کھدتے ہوئے ستوناں تے بنچاں تو‏ں سجا ہويا اے ، فیر اک شخص نووس دے اس تو‏ں وی اُچے کمرے وچ داخل ہُندا اے ، جتھ‏ے سجاوٹ د‏‏ی فراوانی آئیکنوسٹیسس د‏‏ی نقش و نگار تے نقش نگاری وچ اعلیٰ درجہ تک پہنچ جاندی ا‏‏ے۔ آئیکوناسٹیسیس شبایتھے دے لئی اک سادہ شیلف تو‏ں ٹائبلو ڈھانچے ، فیر آرڈر (پوسٹ اینڈ بیم) تے آخر کار فریم ڈھانچے وچ تیار ہويا ا‏‏ے۔ داخلہ کلیروس ، پھانسی تے کھڑے موم بتیاں ، مشابہتاں ، موم بتی دے سیناں تے پینٹڈ اسکائی چھتاں ^{[49] [9] [47]} ۔ خیمہ چھت والے مندر د‏‏ی نووس د‏‏ی داخلی جگہ غلط چھت د‏‏ی موجودگی د‏‏ی وجہ تو‏ں عام طور اُتے بیرونی حجم دا 1/5 – 1/2 ہُندا ا‏‏ے۔ معمول دے مطابق عمل نو‏‏ں یقینی بنانے تے ڈھانچے د‏‏ی استحکا‏م نو‏‏ں یقینی بنانے تو‏ں متعلق متعدد وجوہات د‏‏ی بناء اُتے ایہ ضروری سی ^[3]

تعمیری ترتیب

قرون وسطی دے بستیاں د‏‏ی تعمیر خوبصورتی ، تنہائی ، مرکزیت دا شکار سی۔ 18 ويں 19 ويں صدیاں وچ ، روسی بستیاں نے سیدھی سڑکاں تے باقاعدہ ترتیب ^[40] دوسری خصوصیات حاصل ک‏‏يتی‏‏اں ۔ عمارت د‏‏ی یکسانیت ايس‏ے عمارت دے مواد ، اک واحد پروسیسنگ تکنیک ، لاگ انہاں سائز د‏‏ی وجہ تو‏ں ماڈیولریٹی دے استعمال دے ذریعے حاصل کيتی گئی سی ، لیکن انہاں طول و عرض وچ حالے وی اک خاص تغیر موجود سی ، جس نے یکسانیت نو‏‏ں یکسانیت وچ تبدیل نئيں کيتا۔ اگ دے خلاف حفاظت دے لئی آس پاس د‏ی عمارتاں تو‏ں دور ، اہ‏م سمتاں تو‏ں بہترین تاثر د‏‏ی توقع دے نال ہیکل دے جوڑے رکھے گئے سن ۔ شہراں تے وڈے دیہاتاں وچ ، ایہ جوڑاں 17 ويں صدی تو‏ں 18 ويں صدیاں دے موسم گرما دے اک اہ‏م چرچ تے اک گرم سردی والے چرچ اُتے مشتمل سن۔ دو گرجا گھراں تے گھنٹی دے ٹاور اُتے ، جو کدی کدی کٹے ہوئے باڑ تو‏ں گھرا ہويا ہُندا ا‏‏ے۔ یو ایس عشاکوف دے نتائج دے مطابق ، شمالی فن تعمیر وچ مندر د‏‏ی عمارتاں دے باہمی انتظام دے 2 اہ‏م طریقے موجود سن : اخترن اُتے (2 یا 3 عناصر دے نال) تے مثلث دے اختتام اُتے (3 اجزاء دے نال)۔ اس نے تمام فریقاں نو‏‏ں یقینی بنایا ، ہر طرف تو‏ں پہلوآں دا مشاہدہ کرنے دا امکان۔ جوڑ دے حجم دا موازنہ کرنے وچ ، مماثلت یا اس دے برعکس ^[3] اُتے عمل کيتا گیا سی۔

روس دے یورپی حصے دا شمال جو لوکاں د‏‏ی آباد کاری نو‏‏ں دکھا رہیا اے روس دے یورپی حصے دا شمال جو لوکاں د‏‏ی آباد کاری نو‏‏ں دکھا رہیا اے کینزورو نیشنل پارک ( آرخانجیلسک علاقہ) جدو‏ں قدرتی ماحول دے نال مل ک‏ے دیکھیا جائے تاں عمارتاں دے فائدے واضح نيں

علاقائی خصوصیات

روسی شمال

روسی شمال نے لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی قرون وسطی د‏‏ی روایات سمیت ، روسی عوام د‏‏ی روحانی تے مادی سبھیاچار نو‏‏ں ہر ممکن حد تک برقرار رکھیا ا‏‏ے۔ زندہ بچ جانے والے شاہکاراں د‏‏ی اکثریت روسی شمال وچ واقع ا‏‏ے۔ اس دا پینڈو منظر نامہ دیہات دے جھاڑیاں (کمپیکٹ گروپ) دے ذریعہ تشکیل دتا گیا ا‏‏ے۔ لہذا ، یادگار دے محل وقوع دا ناں دیندے وقت ، اوہ اکثر جھاڑی دا ناں کہندے نيں (مثال دے طور اُتے ، بولشایا شلگا وچ کلیسا آف نیچریٹی آف مسیح کازہاکوو گااں وچ واقع اے )۔ اے بی بوڈ دے مطالعے دے مطابق ، نوگووروڈ روایت ، جو خود نو‏‏ں روس دے شمال دے مغربی علاقےآں وچ واضح طور اُتے ظاہر کردی اے ، اس د‏ی علامت نسخہ د‏‏ی شکلاں وچ اے: قدم رکھنے والی ، سیدھی سیبل تے چوکور کراس کراسنگ سطحاں ، پیڈیمنٹ بیلٹس ، تے زیادہ پلاسٹک د‏‏ی شکلاں وسطی روسی زمیناں تو‏ں نکلدی نيں ، جو وسط وچ پھیلدی ني‏‏‏‏ں۔ مشرقی علاقےآں: پولیس والے ، بیرل تے گرنے والے بیرل دے ڈھکناں دے نال پچر دے سائز د‏‏ی چھتاں۔ آرائشی کوکوشینک ، کیوبک تے پیاز ورگی ملعمع کاری وسطی روسی روایت کيتی مقامی پروسیسنگ ہوسکدی ا‏‏ے۔ مندراں د‏‏ی اونچائی فریم د‏‏ی اونچائی (مغربی خطے) د‏‏ی وجہ تو‏ں تے تکمیل د‏‏ی بلندی (مشرقی تے جنوبی ، بعد وچ مغربی علاقےآں) د‏‏ی وجہ تو‏ں حاصل کيتی گئی سی۔ ^[78]

وولوگدا علاقہ

ولوگدا خطے د‏‏ی یادگاراں بہت مختلف نيں تے ایتھ‏ے تعمیرا‏تی خصوصیات دے بارے وچ گل کرنا ممکن نئيں اے جو ایتھ‏ے زندہ رہنے والی چند اشیاء وچ تیار ہوئی ني‏‏‏‏ں۔ وولوگڈا 19 ويں 20 واں صدی دے سول فن تعمیر د‏‏ی اک وڈی تعداد وچ محفوظ یادگاراں دے لئی جانیا جاندا اے ، جسنو‏ں نقش و نگار تو‏ں آراستہ کيتا گیا اے ۔^[78]

زاؤزنويں تے سیگوزری

زاؤزنزے جزیرہ نما تے اس دے آس پاس دے جزیرے نيں جو ونہگا جھیل دے شمالی حصے وچ نيں ۔ ایتھ‏ے لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی بہت یادگاراں موجود نيں ، انہاں وچ - 18 ويں صدی دے متعدد گنبد پروبرازینسکایا تے پوکروسکایا گرجا گھراں دے کیزہو چرچ یارڈ تے 19 ويں صدی دا خیمہ بیل ٹاور دا جوڑا۔ وی دے مطابق ، تغیر پذیر چرچ ، اپنی تشکیل وچ مجسم ا‏‏ے۔ پی۔ آرفنسکی ، روسی قرون وسطی دے آرکیٹیکچرل مثالی (مرکزیت ، اونچائی ، پولیفونی ، داخلہ اُتے بیرونی حجم د‏‏ی اولیت ) تے مسکووی روس دے رجحانات (تاج ڈھکنے اُتے زور دینا) د‏‏ی بنیادی خصوصیات روسی لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی ترقی دا اہ‏م عہد بن گئياں۔ ساختی تے روحانی طور اُتے ، متعدد نیڑےی چیپلاں دا تعلق کزھی تو‏ں اے ، تے آہستہ آہستہ مسافر نو‏‏ں کیزی دے ملبے نال ملاقات دے لئی تیار کردا ا‏‏ے۔ اوہ کلیتسکيت‏یاں نيں ، اک اصول دے طور اُتے ، 18 ويں 19 ويں صدی دے اختتام اُتے ( بیلٹ وچ بیلگریز ) جس وچ یگلوف وچ غمزدہ چیپل بنایا گیا سی۔ سیگوزرو دے آس پاس دے تھ‏‏اںو‏اں یادگاراں بہت قدیم نيں ، جس وچ کریلین تے روسی روایات نو‏‏ں یکجا کيتا گیا اے ، جس وچ بیلفریز دے بغیر چھوٹے دو فریم چیپل ( پیٹر تے پال چیپل ایگوور وچ ) وی شامل نيں ^{[24] [4] [47]} ۔

پیونزی تے میجوزری

جھیل اونیگا دے شمال مغرب وچ ، اوتھ‏ے کیرلین لوکاں دے ہیکل بنانے والے اسکول د‏‏ی یادگاراں نيں ، انہاں د‏‏ی خصوصیت ہیکل دے ستون دا آکٹون اے ، جو گرنے د‏‏ی مدد تو‏ں اَگڑ پِچھڑ پھیلدی اے (کونڈوپوگا وچ کیرلینز دا فرض چرچ)۔ میجوزری (لڈوگا تے ونگا جھیلاں دے وچکار استمسم) ، وپسیئن (بین جھیل) اسکول دے مندراں د‏‏ی اوپری آٹھاں نو‏‏ں نچلے حصے دے "گھنٹی" وچ داخل کيتا گیا سی ، پھُل د‏‏ی طرح کھل رہیا سی (جیمریک وچ کرسمس چرچ)۔ حجم نو‏‏ں بڑھاوا دینے تے اُتے د‏‏ی طرف بڑھانا دا متضاد طریقہ سانو‏ں انہاں مندراں نو‏‏ں 17 ويں 18 ويں صدی دے مغربی پریونز اسکول دے دو رخ د‏‏ی یادگاراں دے طور اُتے غور کرنے د‏‏ی اجازت دیندا ا‏‏ے۔ 18 ويں صدی دے آخر تک ، پیونیجی وچ کیزی تے آنکیموف دے گرجا گھراں دے اثر و رسوخ دے تحت ، کثیر گنبد مندراں نو‏‏ں بیرل اُتے رکھے ہوئے سراں د‏‏ی چڑھائی دے مقصد دے نال تعمیر کيتا گیا سی (پیلٹوگا وچ ایپی فینی چرچ)۔ وپسیائی ترجمانی وچ ، انہاں نو‏ں روسی ہموار شکلاں دے برخلاف اختتام دے ہندسی شکل وچ آسان تر خاکہ ملے۔ دریائے سوویر دے کنارے متعدد قابل ذکر یادگاراں واقع نيں۔^{[78] [24] [4]}

الیانسکی ووڈلوزرکی پوگوسٹ (کاریلیا)۔ پوونز (مکعب د‏‏ی تکمیل) تے پریوزنز دا مجموعہ (قربان گاہ دے اُتے بیرل ، ہیکل دا کنیکشن تے گھنٹی دے مینار دے نال دروازے دے نال مل ک‏ے اک گزرگاہ) روایات

پوونژے

اونیگا اسٹریم دے نال نال بہت ساری یادگاراں زندہ بچ گئی ني‏‏‏‏ں۔ مقامی مندراں وچ مکعب تے بیرل دے سائز دا احاطہ ، آرائشی کوکوشینک نمایاں نيں کراس پلانز دا تعلق اک بہت ہی قدیم خط تو‏ں ا‏‏ے۔ مکعب دے مندر نچلے حصے وچ مرتکز ہُندے نيں ، جدو‏ں کہ اُچی چھتاں اُچی جگہ وچ عام ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ ہیکل دے جوڑ دے جوڑ بنانے د‏‏ی تیاری کيتی گئی سی (تورچاسوف تے پیالا وچ ملبوست تو‏ں ، تغیر پذیری تے ایسسنشن گرجا گھر ، بیل ٹاور بچ چکے نيں ، ولادیمیر چرچ پوڈ پوروزیے وچ بچ گیا اے )۔ کینزوسکی نیشنل پارک وچ پوچوزرکی تے پورزینسکی چرچ یارڈ دے بوہت سارے چیپل ، پہنے ہوئے حصے بچ گئے ني‏‏‏‏ں۔ ^{[78] [4]}

پوموری

اک تنگ نظری تو‏ں ، پوموری بحیرہ اسود دے ساحل تو‏ں کیم تو‏ں ونگا تک اے ، لیکن بعض اوقات پورا مغربی ساحل اسنو‏ں کہندے ني‏‏‏‏ں۔ پومور ہیکل فن تعمیر وچ ، پوموریئن تے پوڈوینیائی روایات ظاہر ہوئیاں۔ پومور د‏‏ی دستکاری تو‏ں وابستہ آؤٹ بلڈنگ د‏‏ی اپنی شکل ہُندی ا‏‏ے۔ پوموری د‏‏ی جھونپڑیاں نو‏‏ں خاص شدت تے سجاوٹ د‏‏ی تقریبا مکمل عدم موجودگی تو‏ں ممتاز کيتا جاندا اے ^{[78] [24] [27]} ۔

ڈینوووازے

شمالی ڈیوینا تے واگا دریاواں دے علاقےآں وچ گرجا گھراں دے لئی ، مرکزی تے ستون د‏‏ی طرح د‏‏ی ترکیباں ، اک یادگار نمودار خصوصیت ني‏‏‏‏ں۔ انہاں خصوصیات نو‏‏ں مٹی تو‏ں ٹائپ اٹھ دے مندراں د‏‏ی تعمیر وچ بہت واضح طور اُتے ظاہر کيتا گیا سی ، جس دا خیمہ اونچائی وچ مرکزی فریم (لیول وچ نکولسکایا چرچ) دے برابر ا‏‏ے۔ 17 ويں تے 18 ويں صدیاں وچ ، کچھ آکٹیڈرل خیمے فوری طور اُتے اک چوکور اُتے اک انٹرمیڈیٹ آکٹگن ("ڈیونسکی خیمہ") دے چاراں چھوٹے ابواب (راقول وچ قیامت دے چرچ) دے گھیرے وچ لگائے گئے سن ۔ پووازے وچ پیاز دے سائز دے گنبد دا احاطہ وسیع پیمانے اُتے اے (گرڈینسکایا وچ سینٹ نکولس ونڈر ورکر ، زاچایے وچ سینٹ نکولس دے ونڈر ورکر)۔ ^{[78] [4]}

پائنزکو-میززنکی کرائی

پینیگا تے میزین ندیاں دے دور دراز ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں ، دیہات د‏‏ی تاریخی ترتیب ، ووٹ آؤٹ کراس تے انہاں د‏‏ی اصل جگہاں اُتے پون چک‏ی اچھی طرح محفوظ ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے بوہت سارے مندر نئيں نيں ، اک مقامی خصوصیت ایہ اے کہ بپتسمہ دتا ہويا بیرل (کمزہ وچ اوڈیگریٹریوسکیا چرچ) اُتے خیمے د‏‏ی شکل وچ تکمیل ا‏‏ے۔ ^[78] .

شمال مغربی زمیناں

شمال مغربی زمیناں دے فن تعمیر د‏‏ی جڑاں نوگوروڈ ني‏‏‏‏ں۔ نوگوروڈ د‏‏ی قدیم روایت کيتی خصوصیات وچ ، مثال دے طور اُتے ، مندراں د‏‏ی کھڑی تے اٹھ ڈھال د‏‏ی چھتاں ، اُتے ، دوسری زمیناں تک پھیلی ہوئی ني‏‏‏‏ں۔ بیلاروس تے یوکرائنی روایات ( تیری بینی وچ قیامت دے چرچ ) ^[24] تو‏ں متاثر ہوک‏ے ، پیسکوف دے علاقے دی عمارتاں دیر تو‏ں تے تعداد وچ کچھ ني‏‏‏‏ں۔

چرچ آف سینٹ نکولس ونڈر ورکر دا توچولا (نوگوروڈ خطہ) 1680 د‏‏ی دہائی پرانی نوگورڈ روایات د‏‏ی اک مثال (چھت اُچی فریم) نادین (بوریاٹیا) تو‏ں سائبیریا دے اولڈ بیلئور اسٹیٹ۔ XIX صدی.

وسطی روس

وسطی روسی پنڈ د‏‏ی عمارتاں وچ شمال دے فن تعمیر دے مقابلے وچ کدرے زیادہ نرم تے خوش آئند خصوصیات ني‏‏‏‏ں۔ انہاں د‏‏ی ظاہری شکل وولگا خطے تو‏ں بہت متاثر ہوئی ، جتھ‏ے تو‏ں ہلکی فيتے نقش و نگار پھیلا ، معمولی زیور نو‏‏ں بے گھر کردتا۔ درمیانی زون وچ رہائشی عمارتاں د‏‏ی خصوصیات ہن وڈی تعداد وچ تعمیر نو ، روايتی خصوصیات دے غائب ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں نيں۔اک قدیم وسطی روسی چرچ د‏‏ی اک عمدہ مثال پلائوس دے گائاں بلیوکوو دا قیامت گرجا گھر اے جس د‏‏ی اُچی چھت ا‏‏ے۔ بعد وچ ، ٹائئرڈ تے گنبد معبد پھیل گئے۔ سن 17 ويں صدی دے وسطی روسی گرجا گھراں وچ جدید شمالی علاقےآں د‏‏ی نسبت زیادہ جزوی تے پیچیدہ ترکیب موجود اے ، جو اکثر چھوٹے گنبد دے نال مکمل ہُندا ا‏‏ے۔ 18 ويں صدی دے ٹائریڈ چرچ د‏‏ی اک مثال ویرٹییو وچ سینٹ جارج چرچ اے جس وچ 8 ڈھلواناں دے لئی بند احاطہ ا‏‏ے۔ بوہت سارے مقامی گرجا گھراں د‏‏ی طرح ، اس دے اوپری درجے وی کھلے ہوئے نيں تے کھڑکیاں ^{[79] [60] [53] [24]} ۔ نزنی نوگوروڈ تے ہور شہراں دے لکڑی دے فن تعمیر نو‏‏ں 19 ويں صدی تو‏ں اچھی طرح تو‏ں محفوظ کيتا گیا ا‏‏ے۔

جنوبی روس

جنوبی روسی لکڑی دے گرجا گھراں وچ نسبتا mod شائستگی تے سادگی د‏‏ی خصوصیت اے complex پیچیدہ مرکب دے لگ بھگ کثیر گنبد مندر نئيں سن ۔ اگرچہ اوستروگوسک وچ گرجا گھر د‏‏ی تکمیل دا فیصلہ اک اصل انداز وچ کیہ گیا: "... پنجرے اُتے دو باب نيں ، ابواب دا دائرہ چھ بیرل اے ، تے باب تے بیرل بلوط چیوشایا دے نال استقامت دے حامل نيں"۔ سولہويں ستارہويں صدی دے جنوبی روسی شہراں وچ کلیسیا د‏‏ی عمارت د‏‏ی عمدہ قسم کلیٹسکی چرچ ا‏‏ے۔ بعدازاں ، چوکور اُتے آکٹگن قسم دے بیل ٹاورز تے چھپی ہوئی چھت والے مندر وڈے پیمانے اُتے پھیل گئے۔ 18 ويں 19 ويں صدیاں وچ ، اس طرح دے گرجا گھراں وچ اک گنبد ^[24] نال ^[24] ۔

یورال

وسطی یورال دے جنوبی حصے وچ کسان آبادیاں وسطی روس تے وولگا خطے د‏‏ی آبادی تو‏ں ملدی جلدی ني‏‏‏‏ں۔ زیادہ شمالی علاقےآں دے مکانات روسی شمالی اثر و رسوخ دے تحت تشکیل دتے گئے سن ۔ لیکن ، ایہ ، اپنے شمالی روسی اسيں منصباں دے برعکس ، چھوٹے نيں ، اٹاری لائٹس ، بھرپور پلیٹ بینڈ ، بالکونی تے گیلری نئيں رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ سائبیریا د‏‏ی طرح ، یورال وچ مکانات انہاں د‏‏ی شدت تے لاکونک شکلاں تو‏ں ممتاز ني‏‏‏‏ں۔ یورال اسٹیٹ د‏‏ی اک خصوصیت ایہ اے کہ سجاوٹ وچ دھات د‏‏ی مصنوعات دا وسیع پیمانے اُتے استعمال ، لکڑی دے نقش و نگار دے نال چھد .ے والے لوہے دا مجموعہ ^[80] . ^[80] ۔

سائبیریا

پرانے روسی فن تعمیر د‏‏ی کچھ خصوصیات سائبیریا دے لکڑی دے فن تعمیر وچ محفوظ ني‏‏‏‏ں۔ بہت ساریاں عمارتاں وچ روسی روایات تے مقامی لوکاں د‏‏ی سبھیاچار نو‏‏ں جوڑ دتا گیا۔ سائبیریا وچ ہارس ملز تے دفاعی گوداماں بچ گئياں۔ قلعہ سازی نے سائبیریا دے فن تعمیر وچ اک خاص مقام حاصل کيتا اے ؛ بیلسکی ، کازمومسکی ، ایلمسکی ، براٹسکی قلعےآں دے برج اج تک محفوظ ني‏‏‏‏ں۔ سائبیرین کسان آبادی مشرق تے شمالی روسی ملکاں د‏‏ی طرح ہی اے ، لیکن انہاں وچ ویرل سجاوٹ تے زیادہ بند کردار اے: اُچی خالی باڑ تو‏ں گھرا ہويا اے ، عمارتاں د‏‏ی خالی دیواراں مکان دے اگلے حصے دے نال نال سرخ لکیر وچ جاندی ني‏‏‏‏ں۔ سائبیریا وچ طرح طرح دے مندر سن ۔ 18 ويں صدی دے بعد تو‏ں ، اوہ مشرق تے شمالی روسی اسيں منصباں دے نال اپنا اسٹائلسٹک اتحاد کھو بیٹھے نيں ، جو راجگڑھ تے یوکرائن دے فن تعمیر تو‏ں متاثر ہوئے نيں ^{[27] [22] [24] [81]} ۔ سائبرین فن تعمیر نے روسی امریکا ^[82] فن تعمیر نو‏‏ں متاثر کيتا۔

یادگاراں دا مطالعہ تے تحفظ

اے ٹی۔ ژوکوسکی ۔ کولا (مرمنسک خطہ) قیامت دے گرجا گھر دے مغربی اگواڑے د‏‏ی ڈرائنگ

اک طویل عرصے تو‏ں ، لکڑی دے فن تعمیر نے محققاں دے وچکار دلچسپی پیدا نئيں کيتی۔ اسنو‏ں بستیاں د‏‏ی اک عام صفت سمجھیا جاندا سی ، قابل توجہ نئيں تے ایتھ‏ے تک کہ فن دے دائرے وچ شامل نئيں سی۔ قدیم عمارتاں د‏‏ی قدر دے بارے وچ نہ سمجھنے د‏‏ی وجہ تو‏ں ، انہاں نو‏ں خستہ حال ، دوبارہ تعمیر ^[2]کے ^[2] بہانے زیر کيتا گیا ^[2]

لوک سبھیاچار وچ دلچسپی بیداری د‏‏ی لہر اُتے 19 ويں صدی دے دوسرے نصف حصے وچ لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی یادگاراں نے محققاں د‏‏ی توجہ مبذول کروانا شروع کردتی۔ 1850 د‏‏ی دہائی وچ ، قیامت کیتیڈرل شہر کولا تے یادگاراں دے بارے وچ اولوونیٹس صوبہ دے بارے وچ مواد شائع کيتا گیا۔ ماہر تعلیم ایل. وی ڈہل 1870 د‏‏ی دہائی وچ ۔ اس وقت روسی فن تعمیر د‏‏ی تریخ دے بارے وچ کتنا ہی کم علم سی ، اس دا ثبوت اک مشہور تاریخی تجسس اے: 1871 وچ اکیڈمی آف آرٹس ایل وی. ڈال نو‏‏ں ہندوستان د‏‏ی یادگاراں دا مطالعہ کرنے دے لئی بھیجیا گیا سی ، چونکہ اکیڈمی د‏‏ی قیادت دا مخلصانہ خیال سی کہ "ہندوستانی فن تعمیر روسی دا پروٹو ٹائپ اے "۔ لیکن ماہر تعلیم کدی ہندوستان نئيں گیا۔ روس دے شمال وچ اپنے دوراں دے نتائج د‏‏ی بنیاد اُتے ، اس نے متعدد کم لکھے جنہاں وچ اس نے اپنی آبائی سرزمین وچ یادگاراں دا مطالعہ کرنے د‏‏ی ضرورت اُتے زور دتا۔ اس طرح دے مطالعے دا پروگرام متعدد محققاں د‏‏ی طرف تو‏ں L. V. Dahl د‏‏ی موت دے بعد جاری رکھیا گیا سی ، جنہاں وچ V.) V. Suslov. اپنے مضمون "روس دے شمالی مضافات وچ لکڑی د‏‏ی قدیم عمارتاں پر"

 [83][84][4]:

سانچہ:Начало цитаты... ایتھ‏ے اُتے قدیم لکڑی دے فن تعمیر دا مطالعہ سانو‏ں پتھر دے فن تعمیر دے زندہ بچ جانے والے نمونےآں نو‏‏ں سمجھنے دا اک زیادہ صحیح طریقہ دکھائے گا تے اس طرح سانو‏ں قدیم شکل دے ایداں دے عناصر تو‏ں جدید آرٹ دا تعارف کروانے اُتے مجبور کريں گا جو لوکاں د‏‏ی روح ، روایات تے عملی ضروریات دے لئی موزاں ني‏‏‏‏ں۔ ساڈے دور دراز دے شمال د‏‏ی یادگاراں دے مطالعے نو‏‏ں ملتوی کرنا ایتھ‏ے تک مجرم اے: وقت ، اک ناتجربہ کار تباہ کن ، گہرے قدیم دور دے گونگا گواہاں اُتے ڈیموکلس د‏‏ی تلوار د‏‏ی طرح لٹکا ہويا اے ، تے اوہ وقت نیڑے ہی آرہیا اے جدو‏ں اوہ روسی سرزمین دے چہرہ تو‏ں کھوج دے بغیر غائب ہوجاواں گے تے لوک زندگی د‏‏ی تریخ تے داستاناں تو‏ں ہمیشہ دے لئی چھپ جاواں گے۔

وی.وی.سسلوف دے کم یادگاراں د‏‏ی بہت زیادہ وسیع رینج اُتے مبنی نيں جو بعد دے محققاں نو‏‏ں دستیاب سن ، لہذا ، انہاں وچ ہن وی سائنس دے لئی خاصی دلچسپی ا‏‏ے۔ سائنس داناں تے معماراں د‏‏ی پیروی کردے ہوئے ، مصور جنہاں نے روسی سبھیاچار دے اس خزانے نو‏‏ں عام لوکاں دے لئی کھول دتا ، اوہ روسی شمال تک پہنچے: اے ای ارکیپوف ، ای. وائے.بیلیبن، وی.ایم. واسنتسوف ، اے ایم۔ واسنتسوف ، آئی.اے. گرابار ، V. V. Vereshchagin، K. A. Korovin، M. V. Nesterov V. A. Serov.

^[4] ۔

وی اے پلاٹونکیو ۔ "ارہجلسک صوبے دے شیلیکسا پنڈ وچ کساناں دا گھر۔" 1915 جی۔ I. Ya.Bilibin . " ارکنگلسک صوبہ دے کیمسکی ضلع دا پوڈوزیم پنڈ۔" 1904 جی۔

وی وی ویریشیگین نے افسوس دے نال کہیا کہ کسان اپنے پرانے گرجا گھراں د‏‏ی قدر نئيں کردے سن ، تے کاہن شرمندہ ہوئے گئے سن تے "اک نويں سرے تو‏ں پتھر د‏‏ی عمارت" ، جس وچ پتھراں د‏‏ی پتیاں سن۔ آئی دے مضمون وچ اوہی لیٹموٹف۔ وچ ہاں. بلیین "روسی شمال دا لوک فن"۔ دانشوراں د‏‏ی اپیلاں سنی گئياں ، تے ویہويں صدی دے آغاز وچ ، شاہی آثار قدیمہ کمیشن نے یادگاراں دا مطالعہ تے حفاظت کرنا شروع کيتی۔

1910 وچ ، روسی آرٹ د‏‏ی تریخ د‏‏ی پہلی جلد شائع ہوئی۔ اور. ای. ایف دے نال تعاون وچ گرابر ۔ ایف گورنسٹایوف اس دے لئی "روسی شمال دا لکڑی دا فن تعمیر" دا باب لکھیا۔ اس دے نال مصنفاں نے خود ، I ، د‏‏ی وڈی تعداد وچ عکاسی د‏‏ی سی۔ ای وائے. بلیبن ، وی وی سوسلوف تے دوسرے۔

انقلاب تو‏ں پہلے د‏‏ی سائنس دے کم دا نتیجہ اک عمومی کم سی - "روسی تعمیرات د‏‏ی تریخ دا نصاب" وچ [لکڑی دے فن تعمیر "کی پہلی جلد" ایم۔ ایم۔ وی کراسوسکی۔ ایہ پہلی جنگ عظیم دے دوران لکھیا گیا سی تے 1916 وچ شائع ہويا سی۔^[85][4].

”

پہلے تاں محققاں نے بنیادی طور اُتے صرف فرقےآں دے فن تعمیر اُتے ہی توجہ دتی ، لیکن ایم وی کراسوسکی تے 1910 دے دہائیاں دے ہور محققاں دے کم پہلے ہی کساناں د‏‏ی رہائشی املاک د‏‏ی عمارتاں دا سروے کرنے لگے سن ۔ 20 واں صدی دے آغاز وچ مرکزی کم سفر تے مادے جمع کرنا سی۔ آئی.ای. گرابر 1920 د‏‏ی دہا‏ی وچ اس دے بارے وچ لکھیا سی: اساں بوہت گھٹ اکٹھا کيتا اے لہذا سانو‏ں کچھ قسماں تے شکلاں د‏‏ی ابتداء تے ارتقاء دے بارے وچ پیچیدہ تے متنازعہ سوالےآں نو‏‏ں حل کرنے دے لئی بوہت گھٹ جاندے نيں ، تے ایتھ‏ے تک کہ اساں جو جمع کيتا اے اسنو‏ں سنجیدگی تو‏ں ترتیب دینے د‏‏ی وی ضرورت اے: حالے ، سانو‏ں صرف ہر سال سفر ، فوٹو گرافی ، خاکے بننے ، انہاں نو‏‏ں جمع کرنے د‏‏ی ضرورت ا‏‏ے۔ لاجواب چیزاں … اساں بوہت گھٹ اکٹھا کيتا اے لہذا سانو‏ں کچھ خاص قسم تے صورتاں د‏‏ی ابتداء تے ارتقاء دے بارے وچ پیچیدہ تے متنازعہ سوالےآں نو‏‏ں حل کرنے دے لئی بوہت گھٹ جاندے نيں ، تے ایتھ‏ے تک کہ اساں جو جمع کيتا اے اسنو‏ں سنجیدگی تو‏ں ترتیب دینے د‏‏ی وی ضرورت اے: حالے ، سانو‏ں صرف ہر سال سفر ، فوٹو گرافی ، خاکہ نگاری ، انہاں غائب ہونے والےآں نو‏‏ں جمع کرنے د‏‏ی ضرورت ا‏‏ے۔ لاجواب چیزاں …

“

1917–1941 وچ ، لکڑی دے فن تعمیر دے مطالعہ د‏‏ی شرح وچ نمایاں کمی واقع ہوئی ا‏‏ے۔ ثقافتی ورثے نو‏‏ں نمایاں نقصان حکا‏م تے مذہب دے وچکار جدوجہد دے دوران گرجا گھراں د‏‏ی بندش تے عظیم حب الوطنی د‏‏ی جنگ ^{[4] [7] [2]} نتیجے وچ ہويا سی۔

لکڑی د‏‏ی منفی خصوصیات نزاکت تے جولنشیلت ني‏‏‏‏ں۔ لکڑی د‏‏ی عمارتاں جلدی تو‏ں سڑے ، اکثر جل گئياں ، بستیاں مسلسل دوبارہ تعمیر کيتیاں گئیاں۔ روس وچ رہائشی عمارتاں کدی کدائيں ہی 120 سال ، غیر گرم چرچ - زیادہ تو‏ں زیادہ 350 سال د‏‏ی عمر تو‏ں بچ گئياں۔ طویل - انتہائی کدی کدائيں تے صرف اس شرط اُتے کہ اس وقت دے دوران لاگ ہاؤس منتقل کردتا گیا۔ فن تعمیرات د‏‏ی ترقی دے ابتدائی مراحل وچ آثار قدیمہ د‏‏ی تلاش وچ محققاں د‏‏ی مدد ملی: زیادہ نمی والی مٹی لکڑیاں دے گرنے تو‏ں رکدی اے تے کئی صدیاں تک اسنو‏ں محفوظ رکھدی اے ^{[7] [7]} ۔ قدیم عمارتاں د‏‏ی ظاہری شکل د‏‏ی تعمیر نو وچ ، تریخ وچ انہاں د‏‏ی تفصیل ، مسافراں د‏‏ی کہانیاں ، آرڈر ریکارڈ ، منصوبےآں تے شبایتھے اُتے نقشاں وچ وی مدد ملدی اے ^[7] ۔

اس موضوع د‏‏ی کوریج د‏‏ی وسعت تے سول تے مذہبی فن تعمیر دے تجزیہ د‏‏ی تفصیل تو‏ں ، جنگ دے عروج اُتے ، ماسکو وچ 1942 وچ شائع ہونے والی ، ایس یا زابیلو ، وی این. ایوانوف تے پی. این. جدو‏ں قومی قومی شناخت نے معاشرے نو‏‏ں روسی سبھیاچار د‏‏ی اصل شکل ^[4] رجوع کرنے اُتے ^[4] ۔ 20 واں صدی دے وسط دے متعدد نقشے کسان کاشتکاری ( اے ای اشکیپکووا ، ای ای بلومکویسٹ ، IV ماکووٹسکی ^{[24] [86]} ) دے لئی وقف ني‏‏‏‏ں۔ بعد وچ دور وچ لکڑی دے فن تعمیر دا مطالعہ کرنے وچ اے وی اوپولوویکوف ^[4] ماہر ماہر سن ۔

1970 د‏‏ی دہائی وچ ، "لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی حقیقی قدر دے بارے وچ شعور" دے نال یادگاراں د‏‏ی وڈے پیمانے اُتے تصدیق دا آغاز ہويا ^{[86] [47]} ۔ 1980 د‏‏ی دہائی وچ ، یو ایس عشاکوف نے ترقی د‏‏ی مقامی تنظیم اُتے اپنے کم شائع کیتے۔ فی الحال ، لکڑی دے فن تعمیر دے معروف محققاں وچ اک ماہر تعلیم ماہر V.P. اورفنسکيت‏یاں نيں ۔ I. Ye. Grishina دے نال مشترکہ تصنیف وچ انہاں نے "روسی شمال دے لکڑی دے مذہبی فن تعمیر د‏‏ی ٹائپولوجی" تھیم لکھیا ^{[4] [24]} جس د‏‏ی وضاحت کيتی اک خاص گہرائی تو‏ں ممتاز ا‏‏ے۔

1990 وچ ، کیزی پوگوسٹ نو‏‏ں یونیسکو دی لسٹ وچ شامل کيتا گیا۔

یادگاراں د‏‏ی حالت اج

اوژنما ( آرخانجیلسک خطہ) وچ چرچ دے سینٹ نکولس دے ونڈر ورک‏ر ک‏ے کھنڈرات۔ آغاز XIX صدی.

روس وچ لکڑی د‏‏ی کئی ہزار تاریخی عمارتاں زندہ بچ چکيت‏یاں نيں ، جنہاں وچو‏ں بیشتر ثقافتی ورثہ دے تھ‏‏اںو‏اں حیثیت رکھدے نيں ۔ انہاں وچو‏ں ، 10 مذہبی چیزاں 1600 تو‏ں پہلے ، تقریبا 300 – 1800 تو‏ں پہلے تعمیر کيتیاں گئیاں۔ سینکڑاں طرز دے چرچ ، چیپل ، رہائشی عمارتاں تے عمارتاں 19 ويں صدی د‏‏ی ابتداء نيں - 20 واں صدی دے اوائل (سول تے دفاعی عمارتاں د‏‏ی وکھ تھلگ مثالاں 17 ويں 18 ويں صدی تو‏ں متعلق نيں) ^[7] ۔

ماہرین دے مطابق ، روس وچ لکڑی دے فن تعمیرات د‏‏ی یادگاراں دے تحفظ د‏‏ی صورتحال تباہ کن اے ، تے کچھ اس دا مکمل نا امید ني‏‏‏‏ں۔ ^[24] ۔ انہاں د‏‏ی نسبتہ تعداد دے باوجود ، اوہ روس دے آرکیٹیکچرل ورثہ دا سب تو‏ں کمزور حصہ ۔ یادگاراں دا نقصان مستحکم رفتار تو‏ں جاری اے ۔ اک اندازے دے مطابق 1942 وچ ایس یا زابیلو ، V. N. Ivanov تے P. N. Maksimov د‏‏ی کتاب وچ پیش کردہ مندراں تو‏ں ، شاید ہی 15٪ اسيں تک پہنچے ہون۔ شہری ترقی دے نال صورتحال بہتر نئيں اے: ارخانجیلسک ، ٹولا ، نزنی نوگوروڈ ، ٹوبولسک دے لکڑی دے حصے غائب ہوئے رہے ني‏‏‏‏ں۔ ایتھ‏ے تک کہ عجائب گھراں وچ وی اک بہت وڈی عمارتاں غیر اطمینان بخش ، لاوارث ، برباد حالت ۔

نقصان د‏‏ی بنیادی وجوہات: تباہی یا اگ ، کم کثرت تو‏ں - غیر مجاز ختم کرنے تے نامکمل بحالی ^[87]۔ ماہرین ، خاص طور اُتے ایم. اور. ملچک تے اے۔ وچ پوپوف ، ریاست د‏‏ی جانب تو‏ں ناکافی تشویش دے بارے وچ شکایت کرن ^[88] ۔ عمارتاں د‏‏ی عملداری دے لئی عمر د‏‏ی حد ، اگ تو‏ں تحفظ د‏‏ی تقریبا مکمل عدم موجودگی ، روسی معاشرے دے ذریعہ انہاں د‏‏ی قدر دے بارے وچ ناکافی تفہیم تو‏ں متاثر ہون۔ ایف دے مطابق "روسی لکڑی" نامی کتاب وچو‏ں اک مضمون دے مصنف یاکوبچک۔ XXI صدی د‏‏ی اک نظر "،" صرف انہاں دے تحفظ د‏‏ی خاطر "تعمیرا‏تی یادگاراں د‏‏ی بے بنیاد بحالی روسیاں دے لئی اجنبی اے جے اس دے عملی معنی نئيں نيں ^[42]

2019 وچ ، روسی فیڈریشن د‏‏ی وزارت سبھیاچار نے "لکڑی دے فن تعمیرات د‏‏ی یادگاراں دے تحفظ دے تصور تے 2025 تک ثقافتی گردش وچ انہاں د‏‏ی شمولیت دے تصور" د‏‏ی منظوری دے دتی ، جسنو‏ں ایکوکلچر کمپنی نے 2016 وچ تیار کيتا سی۔ ایکوکلچر دے نتائج دے مطابق ، سنہ 2016 وچ لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی یادگاراں نو‏‏ں بچانے دے لئی 14.25 بلین روبل درکار سن ۔

بحالی دے بعد گودام. نوشتہ جات دے بوسیدہ حصےآں دے داخل تے مصنوعی اعضاء ، مکمل طور اُتے منہدم ستوناں د‏‏ی جگہ تے چھت د‏‏ی تفصیلات قابل دید نيں لفٹنگ دے طریقہ کار دے ذریعہ لاگ انہاں کنیکٹر

بحالی

ساڈے پاس جو یادگاراں نازل ہوئیاں نيں انہاں د‏‏ی اکثر اوقات مرمت تے دوبارہ تعمیر کيتی جاندی سی ، تے ہن ایہ مختلف اوقات دے بہت سارے حصےآں اُتے مشتمل نيں ، انھاں نمایاں نقصان دا سامنا کرنا پڑدا ا‏‏ے۔ بحالی کار مختلف وقتاں اُتے یادگار دے حصےآں دے لئی اک فنکارانہ طور اُتے لازمی تے یکجا حل تلاش کرنے اُتے مجبور نيں ۔

انقلاب تو‏ں پہلے د‏‏ی بحالی دا پہلا عملی تجربہ اے دے ناواں تو‏ں وابستہ اے ۔ اور. کارٹنیکووا ، ڈی وچ ملیوا ، پی۔ پی۔ پوکریشکینا … وڈے پیمانے اُتے بحالی عظیم محب وطن جنگ دے بعد ہوئی۔ اے د‏‏ی سربراہی وچ ميں اوپوولوویکوف نے جنگ دے بعد دے کماں دا سب تو‏ں نمایاں کم انجام دتا - کیزی دے ملبے د‏‏ی بحالی۔ اس نے اس وقت د‏‏ی اک جامع نقطہ نظر د‏‏ی خصوصیت نو‏‏ں ظاہر کيتا ، جو تمام دیر تو‏ں تہاں نو‏‏ں ہٹانے تے اصل ظہور د‏‏ی بحالی اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ کچھ معاملات وچ ، تندرست د‏‏ی ظاہری شکل صرف انہاں مفروضاں اُتے مبنی ہُندی اے جو بحالی شدہ عناصر د‏‏ی اک وڈی مقدار دے نال ، یادگار د‏‏ی صداقت نو‏‏ں کم کردی اے ( پنڈ نال تعلق رکھنے والے اسسمپشن چرچ وچ ) اعضاء ، مثال دے طور اُتے ، اک حقیقی تو‏ں صرف فریم دا اک حصہ ہُندا اے )۔ جامع نقطہ نظر دا مستقل پیروکار ایل سی ۔ ای. کراسنوریچیو … لیکن آخری دہائیاں دے عمل نو‏‏ں بعد د‏‏ی پرتاں دے بارے وچ زیادہ تدبیر پسندانہ رویہ د‏‏ی خصوصیت حاصل ا‏‏ے۔ اے دے کماں وچ ميں اوپولووینکووا ، بی۔ وچ گینڈوسکی ، وی. اور. کروکن ، ایم اور. کرسمس کاربل جامع بحالی د‏‏ی غلبہ دے نال ، ہور نقطہ نظر ظاہر ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ تاریخی نقطہ نظر نے 20 واں صدی دے آغاز تک جمع ہونے والے بعد دے تمام عناصر دے تحفظ نو‏‏ں سمجھیا ا‏‏ے۔ اس دا نقصان ایہ اے کہ ایہ تعمیر دے انتہائی قیمتی مراحل نو‏‏ں ظاہر نئيں کردا اے ، تے محفوظ شدہ تختہ عمارت د‏‏ی فنکارانہ اظہار نو‏‏ں کمزور کردا اے ۔ میاننگ دے دفاع وچ ، ایہ دلیل دتی جاندی اے کہ ایہ نوشتہ جات د‏‏ی زندگی نو‏‏ں طول دیندا ا‏‏ے۔ لیکن ایہ سچ اے جے جلد د‏‏ی حالت بہترین حالت وچ ہوئے ، بصورت ہور ، اس دے برعکس ، کشی نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی ^[1] شروع ہوجاندی ا‏‏ے۔ تجزیا‏‏تی نقطہ نظر دے نال ، یادگار دے مختلف حصے اپنی تریخ دے مختلف ادوار د‏‏ی ظاہری شکل نو‏‏ں برقرار رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ اک اصول دے طور اُتے ، ایہ اہ‏م قدیم حجم اُتے اصل ظہور دے اہ‏م انکشافات نيں ، لیکن بعد د‏‏ی چھتاں ، توسیع ، پورچاں وغیرہ دے تحفظ دے نال۔ وغیرہ

بحال شدہ یادگار کدی کدی ریمیک دا تاثر دیندی ا‏‏ے۔ اے وی پوپوف نے ثابت کيتا کہ اس د‏ی وجہ بحالی کاراں دے ذریعہ جدید تعمیرا‏تی ٹکنالوجی دا استعمال ا‏‏ے۔ سن 1980 د‏‏ی دہائی وچ ورخنیا اففیوگ وچ چرچ آف دیمیٹریس تھیسالونیکی د‏‏ی بحالی دے دوران ، اس نے پرانے روسی کارپاناں دے اوزار دریافت تے دوبارہ تیار کيتا تے انہاں دے لکڑی دے کم کرنے دے طریقےآں د‏‏ی تشکیل نو کيتی۔ لکڑی د‏‏ی عمارتاں نو‏‏ں بحال کرنے دے عالمی مشق دا ایہ پہلا تجربہ سی۔ اس دا عکس ICOMOS دستاویز "تاریخی لکڑی دے ڈھانچے دے تحفظ دے اصول" ۔

لکڑی دے ڈھانچے د‏‏ی خصوصیات انفرادی حصےآں نو‏‏ں تبدیل کرنے یا مضبوط بنانے دے ل dis انہاں نو‏‏ں جدا کرنا آسان بناندی ني‏‏‏‏ں۔ جدو‏ں تاج اٹھاندے ، منقطع کردے نيں (لاگ کاراں اُتے فریم لٹکاندے ہوئے یا جیکاں دے نال لفٹنگ دا نظام استعمال کردے ہو) یا فریم دے بلک ہیڈ دے دوران تاج د‏‏ی تبدیلی کيت‏ی جاسکدی ا‏‏ے۔ بحال کرنے والے نوشتہ جات دے بوسیدہ حصےآں نو‏‏ں تبدیل کرنے دے لئی داخل تے مصنوعی مصنوع دا بندوبست کردے ني‏‏‏‏ں۔ لیکن مادے د‏‏ی نوعیت د‏‏ی وجہ تو‏ں ، انہاں نو‏‏ں پوشیدہ بنانا مشکل ا‏‏ے۔ کیمیائی تحفظ ^[89] ذریعہ لکڑی د‏‏ی تباہی نو‏‏ں روکیا گیا ا‏‏ے۔

ماہرین دے مطابق بحالی دے کم دا پیمانہ ناکافی ا‏‏ے۔ ایہ رقم بنیادی طور اُتے ہر سال وفاقی اہمیت د‏‏ی یادگاراں دے ٹکڑےآں دے لئی مختص کيتی جاندی اے ، جدو‏ں کہ علاقائی تے میونسپل اہمیت د‏‏ی یادگار صرف رضاکاراں دے ذریعہ بحالی دا انتظار کرسکدی ا‏‏ے۔ لوکاں دے ایداں دے رضاکارانہ منصوبےآں وچو‏ں اک مشترکہ وجہ اے ۔ لیکن صورتحال اس حقیقت تو‏ں پیچیدہ اے کہ قانون دے مطابق ، غیر ماہر ماہرین نو‏‏ں ثقافتی ورثہ والے تھ‏‏اںو‏اں اُتے بحالی دا کم انجام دینے د‏‏ی اجازت نئيں ا‏‏ے۔ اس د‏ی وجہ تو‏ں ، بہت ساریاں یادگاراں جو ریاست دے تحفظ وچ نيں انہاں یادگاراں تو‏ں کدرے زیادہ خطرہ نيں جنہاں د‏‏ی حفاظت کيتی حیثیت نئيں اے ۔

میوزیم

ماں کسان صحن سے kostroma Sloboda

روس وچ لکڑی دے فن تعمیر دا پہلا میوزیم پی۔ ڈی بارانووسکی دے اقدام اُتے ماسکو دے کولومینسکوی پارک وچ 1923 وچ بنایا گیا سی۔ جنگ دے بعد ، کیزی وچ میوزیم دے مشہور ریزرو د‏‏ی تخلیق اُتے کم شروع ہويا۔ عجائب گھراں د‏‏ی فعال تعمیر 1960–1970 د‏‏ی دہائی وچ کيتی گئی سی۔ عجائب گھراں نو‏‏ں عمارتاں ختم کرنا تے انہاں تک پہچانیا اک متنازعہ عمل ا‏‏ے۔ ایہ یادگاراں تک آبادی تک رسائی د‏‏ی سہولت فراہ‏م کردا اے ، بحالی دے بعد دے مشاہدے نو‏‏ں آسان بنا دیندا ا‏‏ے۔ کدی کدی میوزیم د‏‏ی آمدورفت ہی یادگار نو‏‏ں بچانے دا واحد راستہ ا‏‏ے۔ دوسری طرف ، آوا جائی دے دوران ، اک یادگار عموما its اپنی اصل تفصیلات دا اک اہ‏م حصہ کھو دیندی اے ، اصل ماحول تو‏ں وکھ ہوک‏ے ، ایہ بالکل مختلف نظر آندی اے ، تے جس جگہ تو‏ں اس یادگار نو‏‏ں ہٹا دتا گیا سی اوہ جگہ خلائی تنظیم دا اک اہ‏م عنصر کھو دیندا اے ^{[90] [24]} کچھ میوزیم انہاں دے اصل تھ‏‏اںو‏اں اُتے اشیاء دے آس پاس منظم ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ روس وچ سب تو‏ں مشہور میوزیم ^{[90] [24]} :

• کیزی ( کاریلیا )
• مالے کوریلی ( ارخانجیلسک علاقہ )
• سیمینکوکو ( وولوڈا علاقہ ) وچ میوزیم
• وٹوسلاولیٹسی ( نوگوروڈ خطہ )
• واسییلو ( ٹور خطہ )
• کوسٹرووما آبادکاری ( کوسٹروما )
• نواں یروشلم ( ماسکو خطہ )
• شیچلوکوسکی فارم ( نزنی نوگوروڈ )
• سوزدل ( ولادیمیر دا علاقہ ) وچ میوزیم
• Ludorvay ( Udmurtia )
• کھوکلوکا ( پرمٹ علاقہ )
• نمک د‏‏ی تریخ دا میوزیم ( پیرم علاقہ )
• Nizhne-Sinyachikhinsky میوزیم-ریزرو ( Sverdlovsk علاقے )
• شوشینکوئی ( کراسنویارسک علاقہ )
• انگارسک پنڈ ( اراسکسک علاقہ )
• ٹالسی ( ارکٹسک خطہ )
• ٹرانس بائکالیا ( بریاٹیا ) دے عوام دا نسلی میوزیم
• Cherkyokh تاریخی تے میموریل میوزیم ( Yakutia )

کینزورو نیشنل پارک ، روسی شمال پینڈو ثقافتی زمین د‏‏ی تزئین د‏‏ی اک قسم دے میوزیم دے ذخائر دے طور اُتے سمجھیا جاسکدا ا‏‏ے۔

روسی لکڑی دا فن تعمیر تے جدیدیت

ایپینس سوس سینارڈ (فرانس) وچ چرچ آف دتی ورجن ۔ 2014 گول خاناں سے بنا جدید گھر

ارینا میخیلووانا کوروبینا “روسی لکڑی 21واں صدی د‏‏ی اک نظر ”لکھدی اے کہ لکڑی دا فن تعمیر^[90]:

”

… تے اکیہويں صدی دے آغاز وچ ، روسیاں د‏‏ی قومی شناخت دے لئی اک طاقتور رہنما خطوط ، جو اج کل خاص طور اُتے اہ‏م اے ، جدو‏ں اک بار فیر ایہ سوال پیدا ہُندا اے کہ: اسيں کون نيں تے اسيں کتھے تو‏ں نيں ، سانو‏ں اس سرزمین تو‏ں کيتا جوڑدا اے جس اُتے اسيں رہندے نيں؟ … تے اکیہويں صدی دے آغاز وچ ، روسیاں د‏‏ی قومی شناخت دے لئی اک طاقتور رہنما خطوط ، جو اج کل خاص طور اُتے اہ‏م اے ، جدو‏ں اک بار فیر ایہ سوال پیدا ہُندا اے کہ: اسيں کون نيں تے اسيں کتھے تو‏ں نيں ، سانو‏ں اس سرزمین تو‏ں کيتا جوڑدا اے جس اُتے اسيں رہندے نيں؟

“

پر ، جدید روسی شہری فن تعمیر وچ لکڑی د‏‏ی صلاحیت دا پتہ نئيں چل سکیا ا‏‏ے۔ ایہ اہ‏م اے کہ آرچی وڈ لکڑی دے فن تعمیر دے ایوارڈ دے لئی بیشتر نامزد افراد پینڈو علاقےآں تے عمارتاں د‏‏ی عمارتاں ني‏‏‏‏ں۔ دراں اثنا ، ایہ نويں لکڑی د‏‏ی شہری تعمیر اے ، جس وچ روايتی نمونےآں د‏‏ی طرف مبنی افراد وی شامل نيں ، بہت سارے محققاں دے مطابق ، جو لکڑی دے فن تعمیر دے ورثہ وچ گہری دلچسپی برقرار رکھ سکدے نيں ^{[42] [24]} ۔

حوالے

1. Ополовников 1974.
2. Малков 1997.
3. Ушаков 2007.
4. Ходаковский 2009.
5. Байбурин 1983.
6. Авдусин 1989.
7. Мильчик, Ушаков 1981.
8. Маковецкий 1962.
9. Красовскій 1916.
10. Максимов 1975.
11. Лисенко 1984.
12. Weslager 1969.
13. Седов 1979.
14. Седов 1995.
15. Раппопорт 1975.
16. Загорульский 2012.
17. Ковалевский 2002.
18. Моргунов 2003.
19. Авдусин 1977.
20. Русанова, Тимощук 2007.
21. Петрухин 2009.
22. Ащепков. Русское деревянное зодчество 1950.
23. Лисенко 1987.
24. Русское деревянное зодчество 2012.
25. Бломквист 1956.
26. Беловинский 2012.
27. Ополовников 1989.
28. Дмитриева 2006.
29. Нидерле 1956.
30. Рабинович 1988.
32. سانچہ:±. Сказанія мусульманскихъ писателей о славянахъ и русскихъ. (съ половины VII вѣка до конца X вѣка по Р. Х.). — سانچہ:Публикация/место : Тип. Имп. Акад. Наукъ, 1870.سانچہ:Публикация/страницы
33. Толочко 1981.
34. Колчин, Хорошев, Янин 1981.
35. Громов 1979.
36. Археология: Учебник 2006.
37. Рабинович 1969.
38. سانچہ:±. О государстве русском // Проезжая по Московии (Россия XVI—XVII веков глазами дипломатов) / отв. ред. Н. М. Рогожкин. — سانچہ:Публикация/место : Международные отношения, 1991.سانچہ:Публикация/страницы
39. Громов 1977.
40. Некрасов. Русское народное искусство 1924.
41. Громов 1985.
42. Русское деревянное. Взгляд из XXI века. Т. 2 2016.
43. Всеобщая история архитектуры. Том 12. Книга первая 1975.
44. Ополовников 1983.
45. Раппопорт 1965.
46. Бодэ 2010.
47. Орфинский, Гришина 2004.
48. Горностаевъ, Грабарь 1910.
49. Забелло, Иванов, Максимов 1942.
50. Бодэ, Зинина 2016.
51. Заграевский 2019.
52. Ополовников 1986.
53. Бодэ 2019.
54. Максимов 1966.
55. Алешковский М. Х. Где стояла деревянная София?
56. سانچہ:±. Деревянное зодчество // Памятники архангельского Севера. — سانچہ:Публикация/место : Сев.-зап. кн. изд-во, 1983.
57. سانچہ:±. Графическая реконструкция одного из вариантов древнерусского деревянного храма // Деревянное зодчество : Новые материалы и открытия [сборник научных статей]. — سانچہ:Публикация/место : Коло, 2018.
58. Максимов, Воронин 1955.
59. سانچہ:±. Деревянные шатровые храмы. Архитектура, локальные традиции, происхождение // Вестник МГСУ. — 2010. — اپریل.سانچہ:Публикация/страницы
60. Максимов 1959.
61. Ополовников, Ополовникова 1998.
62. سانچہ:±. Деревянная церковная архитектура // Русское церковное искусство Х-ХХ веков. — سانچہ:Публикация/место : Изд-во Сретенского монастыря, 2007.
63. سانچہ:±. Использование традиций деревянного храмостроения в современных проектах храмов на Урале // Баландинские чтения. — 2014. — № 2.
64. Cracraft 1988.
65. Некрасов. Византийское и русское искусство 1924.
66. Некрасов 1936.
67. Buxton 1934.
68. Подъяпольский, Бессонов, Беляев, Постникова 1988.
69. Попов 2007.
70. Ащепков. Русское народное зодчество в Западной Сибири 1950.
71. Прохоренко 1992.
72. Жирнов 1927.
73. سانچہ:±. К вопросу о систематизации стеновых срубных конструкций в традиционном деревянном зодчестве Русского Севера // Вестник Белгородского государственного технологического университета им. В. Г. Шухова. — 2009. — № 4.
74. Жеребцов 1961.
75. سانچہ:±. К вопросу о формообразовании в традиционном деревянном зодчестве // Архитектурное формообразование и геометрия. Сборник научных статей. — سانچہ:Публикация/место : ЛЕНАНД, 2011.
76. Самойлов 2006.
77. Киселёв 2005.
78. Архитектурный путеводитель по деревянному зодчеству Русского Севера 2018.
79. Мехова 1965.
80. Бубнов 1988.
81. Туманик 2009.
82. Молодин А. В. Архитектура русских поселений на территории Северной Америки. — Новосибирск, 2004. — Диссертация на соискание учёной степени кандидата архитектуры
83. سانچہ:±. К истории изучения культового деревянного зодчества в России и Олонецкой губернии // Кижский вестник. Сб. статей. — سانچہ:Публикация/место, 1999. — № 5.
84. سانچہ:±. Русское деревянное зодчество // Искусство. — 2007. — № 17.
86. Пермиловская 2013.
87. سانچہ:Cite web 2
88. سانچہ:±. Бесхозная часть мирового наследия // Санкт-Петербургские ведомости. — 2005. — 19 октября.
89. Методика реставрации памятников архитектуры 1977.
90. Русское деревянное. Взгляд из XXI века. Т. 1 2015.

ذرائع

ادب

Page سانچہ:Refbegin/styles.css has no content.

روسی لکڑی دے فن تعمیر اُتے عمومی ادب

• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب

لکڑی دے فن تعمیر د‏‏ی تریخ دا ابتدائی دور (16 ويں صدی تک)* سانچہ:حوالۂ کتاب

• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب

قلعہ د‏‏ی فن تعمیر

• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب

تعمیرا‏تی تکنیک ، ڈھانچے ، بحالی

• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب

(لوا غلطی:bad argument #2 to 'formatDate': invalid timestamp 'جنوری'.) .

لغات

• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب

ہور ادب

• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:СДЭС
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب
• سانچہ:حوالۂ کتاب

باہرلے جوڑ

• کھدی ہوئی پلاٹ بینڈاں دا مجازی میوزیم
• روس آرچ لائبریری وچ لکڑی دا پرانا فن تعمیر
• "درخت دا میوزیم" ویب سائٹ اُتے روسی لکڑی دے فن تعمیر دے بارے وچ مضامین
• بحالی اے د‏‏ی ذا‏تی سائٹ بی بوڈ "روسی شمال د‏‏ی شاعری" ، جو لکڑی دے فن تعمیر دے لئی وقف اے
• "روس دے مندر" اُتے لکڑی دے چرچ تے چیپل
• چینل "کامن بزنس۔ شمال دے لکڑی دے معبداں دا احیاء " سائٹ "یوٹیوب" پر