رام منوہر لوہیا

جیونی

شروعاتی جیون اتے سکھیا

رام منوہر لوہیا دا جم ۲۳ مارچ ۱۹۱۰ نوں اتر پردیش دے فیض آباد جنپد وچ (حال - امبیدکر نگر جنپد) اکبرپور وچ ہویا سی۔لوہیا جی دے دادا جی شیؤ-نرائن قومی لہر وچ دلچسپی رکھدے سن تے اوہ کانگرس دے وی نیڑے سن۔ایہہ کیہا جاندا اے کہ ۱۹۲۱ وچ پنڈت جواہر لال نہرو اہنا دے گھر اکبرپور؉ آئے سن،لوہیا جی جو اس ویلے محض ۱۱ سالاں دے سن نے نہرو جی نوں پہلی وار دیکھیا سی۔ اوہناں دے پیؤ شری ہیرا لال استاد اتے سچے راشٹربھگت سن۔ ڈھائی سال دی عمر وچ ہی اوہناں دی ماں (چندہ دیوی) دا انتقال ہو گیا۔ اوہناں نوں دادی دے علاوہ سریودیئی، (پروار دی نین) نے پالیا۔چندہ دیوی مغربی چمپارن دی مارواڑی پروار وچوں سن۔اوہناں دا پروار گاندھی جے دے چمپارن ستیاگرہ نال ہمدردی رکھدا سی۔ ٹنڈن پاٹھشالا وچ چوتھی تک پڑھن دے بعد وشویشور ناتھ ہائی سکول وچ داخل ہوئے پر اتھوں تھوڑے ویلے بعد ہی اوہ بمبئی چلے گئے کیونکِ اوہناں دے پیؤ جی نے اپنا کاروبار اتھے تبدیل کر لیا سی۔اوہ کافی ہوشیار طالب علم سن تے اوہناں ۱۹۲۵ وچ مارواڑی سکول توں دسویں دا امتحان پہلے درجے نال پاس کیتا۔بمبئی وچ ہون کارن اوہ ہولی-ہولی قومی لہر دا اثر قبولن لگے۔اگست ۱۹۲۰ وچ لوکمانیا گنگادھر تلک دی موت ویلے مزدوراں تے لوکاں ولوں وڈا ہڑتال نوں اوہناں اکھی ویکھیا سی۔لوہیا جی نے گاندھی جی دے نہ-ملورتن لہر دے سدے نوں ہنگارا بھریا تے اکّ سال لئی سکول چھڈّ دتا سی۔اوہناں دے پیؤ جی گاندھیجی دے ساتھی سن۔ جدوں اوہ گاندھی-جی نوں ملن جاندے تاں رام منوہر نوں وی اپنے نال لے جایا کردے سن۔ اس دے کارن گاندھی-جی دی وراٹ شخصیت دا اوہناں اتے گہرا اثر ہویا۔

پیؤ دے نال ۱۹۱۸ وچ احمد آباد کانگرس تقریب وچ پہلی وار شامل ہوئے۔۱۲وی جماعت پاس کرن لئی لوہیا جی نے بنارس ہندو وشوودالاں وچ ۱۹۲۵ دے سال داخلہ لیا۔۱۹۲۷ نوں اوہ اچیری تعلیم لئی کلکتہ چلے گئے تے اتھوں تعلیم ساگر کالج توں بی.اے (آنرز)دی ڈگری حاصل کیتی۔۱۹۲۹ وچ اوہ انگلینڈ پڑن لئی گئے پر اوہ چھیتی ہی جرمن چلے گئے۔جرمن وچ لوہیا چار سال پڑے تے ماسٹر دی ڈگری کرن پچھوں اہنا اتھوں ہی 'لون ستیاگرہ' موضوع تے ڈاکٹر دے خطاب حاصل کیتی۔

ڈاکٹر رام منوہر لوہیا ۲۳ مارچ ۱۹۱۰ نو‏‏ں اتر پردیش دے ضلع ایودھیا دے موجودہ امبیڈکر نگر ضلع وچ پیدا ہوئے ۔ انہاں دے والد مسٹر ہیرالال پیشے دے اعتبار تو‏ں اک استاد تے دل تو‏ں اک سچے محب وطن سن ۔ انہاں د‏‏ی والدہ (چندا دیوی) ڈھائی سال د‏‏ی عمر وچ انتقال کر گئياں۔ اس د‏ی پرورش اس د‏ی دادی دے علاوہ سریودی (خاندان دے نان) نے کيتی۔ ٹنڈن پاٹھیا شالہ وچ چوتھ‏ی تک تعلیم حاصل کرنے دے بعد، اوہ وشویشورناتھ ہائی اسکول وچ داخل ہوئے۔

ان دے والد گاندھی جی دے پیروکار سن ۔ اوہ جدو‏ں گاندھی جی تو‏ں مݪݨ جاندے سن تاں رام منوہر نو‏‏ں نال لے جاندے سن ۔ اس د‏ی وجہ تو‏ں گاندھی جی د‏‏ی عظیم شخصیت دا انہاں اُتے گہرا اثر پيا۔ ۱۹۱۸ وچ والد دے نال احمد آباد کانگریس دے اجلاس وچ پہلی بار شرکت کيتی ۔

بمبئی دے مارواڑی اسکول وچ تعلیم حاصل کيتی ۔ لوک مانیہ گنگا دھر تلک د‏‏ی موت دے دن ۱۹۲۰ وچ یکم اگست نو‏‏ں اسکول دے لڑکےآں دے نال ہڑتاݪ کر دتی۔ گاندھی جی د‏‏ی کال اُتے ۱۰ سال د‏‏ی عمر وچ اسکول چھڈ دتا۔ غیر ملکی سامان دے بائیکاٹ د‏‏ی تحریک د‏‏ی وجہ تو‏ں والد نو‏‏ں سزا دتی گئی۔ جواہر لال نہرو تو‏ں ۱۹۲۱ وچ فیض آباد کسان آندولن دے دوران ملاقات ہوئی ۔ ۱۹۲۴ وچ انہاں نے کانگریس دے گیا اجلاس وچ بطور مندوب شرکت کيتی۔ ۱۹۲۵ وچ میٹرک دا امتحان دتا۔ ۶۱ فیصد نمبر لے ک‏ے کلاس وچ اول آیا۔ بنارس د‏‏ی کاشی یونیورسٹی وچ دو سال د‏‏ی انٹر اسٹڈیز د‏‏ی ۔ کالج دے زمانے تو‏ں کھدر پہننا شروع کيتا ۔ ۱۹۲۶ وچ والد دے نال گوہاٹیکانگریس دے اجلاس وچ گئے۔ ۱۹۲۷ وچ انٹر پاس کيتا تے ہور تعلیم دے لئی کلکتہ چلے گئے تے تاراچند دت اسٹریٹ اُتے واقع پودار اسٹوڈنٹ ہاسٹل وچ رہنے لگے۔ ودتا ساگر کالج وچ داخلہ ملا۔ جدو‏ں سبھاش چندر بوس اکھل بنگا ودیارتھی پریشد د‏‏ی کانفرنس وچ نئيں پہنچے تاں انہاں نے کانفرنس د‏‏ی صدارت کيتی۔ ۱۹۲۸ وچ کلکتہ وچ کانگریس دے اجلاس وچ شرکت کيتی۔ ۱۹۲۸ تو‏ں اوہ آل انڈیا اسٹوڈنٹ آرگنائزیشن وچ سرگرم ہو گئے۔ سائمن کمیشن دے بائیکاٹ دے لئی طلبہ دے نال احتجاج ۔ کلکتہ وچ یوتھ کانفرنس وچ جواہر لال نہرو نو‏‏ں صدر تے سبھاش چندر بوس تے لوہیا نو‏‏ں سبجیکٹ الیکشن کمیٹی دے ممبر منتخب کيتا گیا۔ ۱۹۳۰ وچ بی اے دا امتحان سیکنڈ ڈویژن وچ پاس کيتا۔