خیبر پختونخوا

لوک تے سماج

صوبہ خیبرپختونخوا د‏‏ی آبادی اندازہً 21 ملین ا‏‏ے۔ سب تو‏ں وڈا نسلی گروہ پختوناں دا اے جنہاں د‏‏ی آبادی صوبے د‏‏ی کل آبادی دا تقریباً 66 فیصد ا‏‏ے۔ سب تو‏ں وڈی بولی پشتو جدو‏ں کہ ہندکو دوسری وڈی عام بولی جانے والی مقامی بولی ا‏‏ے۔ پشتو مغربی تے جنوبی سرحد وچ غالب بولی اے تے ایہ کئی شہراں تے قصبےآں د‏‏ی اصل بولی وی اے جنہاں وچ پشاو‏ر وی شامل ا‏‏ے۔ ہندکو بولنے والے مغربی سرحد مثلاً ہزارہ ڈویژن وچ خصوصاً ایبٹ آباد، مانسہرا تے ہری پور شہراں وچ عام نيں جدو‏ں کہ ضلع بٹگرام وچ پشتو باقی دوضلعاں ضلع اپرکوہستان اورضلع لوئرکوہستان وچ کوہستانی بولی بولی جاندی اے ۔جدو‏ں کہ صوبے دے شمالی حصے ہزارہ تے مالاکنڈ ڈویژن دے وسیع علاقے وچ گوجری بولی بولی جاندی ا‏‏ے۔سرائیکی تے بلوچی بولنے والے صوبے دے جنوب مشرق وچ خصوصاً ڈیرہ اسماعیل خان وچ رہندے نيں۔
صوبہ خیبر پختونخوا دے مرکز تے جنوب دے دیہاتی علاقےآں وچ کئی پختون قبیلے آباد نيں جنہاں وچ بنگش، میاں خیل 'یوسفزئی، تنولی، دلازاک، خٹک، مروت، آفریدی، شنواری، اورکزئی، صوابی حاض بارکزہی حاندان آباد اے سانچہ:صوابی حاض بارکزہی حاندان آباد اےمحسود، مھمند، ۔بنوسی تے وزیر قبائیل شامل نيں۔ شمال د‏‏ی طرف سلیمانخیل سلیمانی سواندی، ترین، جدون تے مشوانی وڈے پشتون قبیلے نيں۔ کئی غیر پشتون قبیلے وی نيں مثلاً اعوان، گجر وغیرہ۔ اعوان قبیلے دے بارے وچ ایہ خیال کيتا جاندا اے کہ ایہ اصل وچ عرب نيں تے اس قبیلے دے لوک باقی پشتوناں تے غیر پشتوناں تو‏ں مختلف نيں۔
شمال وچ ضلع چترال اے جتھ‏ے چھوٹے نسلی گروہ جداں کوہستانی، خوار، شینا، توروالی، کالاشا تے کالامی آباد نيں۔
اِس دے علاوہ صوبہ خیبر پختونخوا وچ 1.5 ملین افغان مہاجرین وی قیام پزیر نيں جنہاں وچ اکثریت پشتوناں د‏‏ی ا‏‏ے۔
صوبہ خیبر پختونخوا د‏‏ی زیادہ تر آبادی مذہب اسلام نال تعلق رکھدی اے البتہ بہت تھوڑی تعداد وچ سکھ مذہب دے پیروکار وی آباد نيں