بحیرہ مرجان دی جنگ

پس منظر

جاپان د‏‏ی جارحیت

دسمبر 1941 تے اپریل 1942 دے درمیان جاپانی بحریہ د‏‏ی نقل و حرکت

6 دسمبر 1941 جمعرات نو‏‏ں ، جاپان نے امریکی ہوائی جزیرے دے پرل ہاربر وچ بحر الکاہل آرماڈا اُتے طیارہ بردار بحری جہاز اُتے حملہ کيتا۔ بحر الکاہل دے بکتر بند جنگی جہاز تباہ ہوگئے یا خراب حالت وچ سن ۔ جاپان دا منصوبہ جنگ دے اس اعلان تو‏ں امریکی بحریہ نو‏‏ں ختم کرنا سی۔ پرل ہاربر اُتے حملے دے وقت جاپان نے وی ملایا اُتے حملہ کيتا سی۔ اس وچ قدرتی وسائل د‏‏ی پرت مار دے لئی راہ ہموار کرنے دے لئی جاپان د‏‏ی منصوبہ بندی کيت‏ی سی بحر اوقیانوس تے بحر ہند . یکم نومبر ، 1941 جاپان د‏‏ی رائل نیوی دا خفیہ آرڈر نمبر اک ذریعے دے مطابق ، حملےآں دا بنیادی مقصد امریکی تے برطانوی فوجیاں نو‏‏ں ڈچ ایسٹ انڈیز تے فلپائن تو‏ں کڈنا سی۔ اس تو‏ں جاپان معاشی تے قدرتی وسائل وچ خود کفیل ہوگیا۔ ^[7]

اس مقصد دے لئی ، جاپان نے ملایا ، فلپائن ، تھائی لینڈ ، سنگاپور ، ڈچ ایسٹ انڈیز ، ویک جزیرہ ، نیو برطانیہ ، گلبرٹ جزیرے ، تے گوام اُتے حملہ کيتا ۔ جاپان دا منصوبہ ایہ سی کہ انہاں تمام جگہاں اُتے دشمن نو‏‏ں گھیرے وچ لیا جائے۔ اس تو‏ں جاپانی جزیرے د‏‏ی حفاظت ہُندی ، لیکن اس نے انھاں جنگ دے لئی سرحدی علاقے دے قدرتی تے انسانی وسائل دا بھر پور استعمال کرنے تو‏ں نئيں روکیا سی۔ ^[8] سرحدی علاقےآں وچ لڑائی تو‏ں (غیر ملکی) علاقے نو‏‏ں کچھ نقصان پہنچیا ہُندا۔

جب 1941 وچ جنگ شروع ہوئی تاں جاپانی اعلیٰ عہدے دار فوجی عہدیداراں نے شمالی آسٹریلیا پر حملہ کرنے تے اوتھ‏ے کیمپ لگانے دا مشورہ دتا سی۔ اس تو‏ں بحر الکاہل وچ جاپانی بحری بیڑے نو‏‏ں آسٹریلیا د‏‏ی ہور دوست ملکاں تو‏ں خطرہ ٹل گیا ا‏‏ے۔ جاپان دے اعلیٰ فوجی عہدیداراں نے فوج تے بحری فوج د‏‏ی کمی دا حوالہ دیندے ہوئے پیش کش نو‏‏ں مسترد کردتا۔ جاپانی امپیریل فلیٹ د‏‏ی چوتھ‏ی بٹالین دے کمانڈر ، نائب ایڈمرل شیگیوشی انویی ، فیر نیو گنی وچ سولومن جزیرے تے پورٹ موریسبی وچ تولگی اُتے قبضہ کرنے نکلے۔ انہاں دو تھ‏‏اںو‏اں د‏‏ی جگہ اُتے ، تمام شمالی آسٹریلیا جاپانی بمباراں دا نشانہ بندا۔ انوے دے مطابق ، انہاں دو تھ‏‏اںو‏اں دے تسلط نے نیو برطانیہ دے رابول وچ اک وڈا جاپانی اڈہ حاصل کرلیا ہوئے گا۔ جاپانی آرموری تے لینڈ فورس دے عہدیداراں نے انو دے منصوبے اُتے اتفاق کيتا تے کچھ بہتری لائی۔ انہاں دے بقول ، ارادہ صرف انہاں جگہاں اُتے قبضہ کرنا نئيں سی ، بلکہ اوتھ‏ے کیمپ لگانا سی تے نیو کیلیڈونیا ، فجی تے سموعہ اُتے قبضہ کرنا سی ۔ اس تو‏ں آسٹریلیا تے امریکا نو‏‏ں فراہمی منقطع ہوجاندی تے آسٹریلیا تو‏ں جاپان جانے والے خطرے تو‏ں بچ جاندا۔ ^[9]

جاپان دے امپیریل فلیٹ د‏‏ی چوتھ‏ی بٹالین دے کمانڈر شیگیوشی انوئے

اپریل 1942 وچ ، جاپانی بحریہ تے فوج نے آپریشن ایم او دا آغاز کيتا۔ اس دے مطابق ، 10 مئی تک پورٹ موریسبی نو‏‏ں سمندر تو‏ں فتح کرنا سی۔ اس تو‏ں پہلے ، 2-3 مئی د‏‏ی رات نو‏‏ں ، تولاگی اُتے غلبہ حاصل ہونا سی۔ جدو‏ں اک بار تولاگی دا ہتھ سی ، اوتھ‏ے اک سمندری جہاز دا اڈہ قائم کيتا جائے گا تاکہ ہور کارروائیاں وچ مدد مل سک‏‏ے۔ آپریشن ایم او دے اختتام اُتے ، آپریشن آر وائی نے موورو تو‏ں جنگی جہازاں دے نال نورو تے بنابا دے جزیراں اُتے قبضہ کرنا سی ۔ توقع د‏‏ی جا رہی اے کہ دونے جزیراں تو‏ں فاسفیٹ دے ذخائر 15 مئی تک دستیاب ہون گے۔ انہاں دونے کارروائیاں د‏‏ی تکمیل دے بعد ، فوجیاں د‏‏ی مدد تو‏ں آپریشن ایف ایس دا وی منصوبہ بنایا گیا سی۔ ايس‏ے اثنا وچ ، انوe نے طیارے بردار بحری جہاز دے لئی اہ‏م بیڑے اُتے طیارے دا محافظ بننے دا مطالبہ بھیجیا۔ انوولا نو‏‏ں آسٹریلیا دے ٹاؤنس ویل تے کوک ٹاون دے دوستانہ لڑاکا طیارےآں دا خدشہ سی۔ انو دے ہوائی جہاز نو‏‏ں انہاں دو اڈاں دے مقابلہ وچ بوہت گھٹ فراہمی سی ، تے بحری جہاز اُتے آنے والے طیارے نے انوئے نو‏‏ں انہاں دے سامنے دفاعی حکمت عملی تیار کرنے دے قابل بنا دتا سی۔ ^[10]

اس وقت دے آخر وچ ، جاپانی بحریہ دے کمانڈر انچیف ، ایڈمرل اسوروکو یاماموتو دا اک مختلف مشن سی۔ منصوبہ ایہ سی کہ امریکی طیارہ بردار جہازاں نو‏‏ں جوڑا جائے جو مڈ وے ایٹول دے نیڑے پرل ہاربر حملے وچ زندہ بچ گئے تے انہاں نو‏ں اک ہی فیصلہ کن لڑائی وچ اڑا دتا جائے۔ اس تو‏ں پہلے ، یاماموٹو نے اپنے دائرہ اختیار وچ دو وڈی کشتیاں ، اک چھوٹی کشتی ، اک کروزر تے دو تباہ کن روانہ کیتے سن تے انوولا نو‏‏ں آپریشن ایم او کا سربراہ مقرر کيتا سی ۔ ^[11]

دوست ملکاں دے جوابات

امریکن ٹاسک فورس 17 دے کمانڈر فرینک جیک فلیچر

یو ایس سیکریٹ سروس نے کئی سال پہلے جاپانی خفیہ پیغامات دے اسرار نو‏‏ں حل کيتا سی۔ مارچ 1942 تک ، اوہ JN- 25B سسٹم دا استعمال کردے ہوئے امریکا د‏‏ی طرف تو‏ں قبضہ کیتے گئے 15٪ جاپانی خفیہ پیغامات نو‏‏ں سمجھنے وچ کامیاب ہوگئے۔ ^[12] اس وقت دے نیڑے ، امریکا اک آپریشن د‏‏ی زد وچ سی۔ 5 اپریل نو‏‏ں ، ریاستہائے متحدہ امریکا نے جاپانی بحری جہاز تے ہور وڈے جنگی جہاز انوئے تک پہنچانے دا حکم دتا۔ 13 اپریل نو‏‏ں انگریز نے اس خبر اُتے قبضہ کيتا کہ انوولا پنجويں ڈویژن دے شوکاکو ، ذوائیکو تے ہور برتناں نو‏‏ں اپنے نال لے رہے نيں۔پیغام وچ کہیا گیا اے کہ کشتیاں فارموسا تو‏ں انوئی دے راستے ٹرک آرہیاں سن۔برطانوی فوج نے امریکا نو‏‏ں متنبہ کيتا کہ پیغام تے جاپانی بیڑے پورٹ مورسبی اُتے حملہ کرن گے۔ ^[13]

دوست ملکاں نے اپنی اگلی مہم دے لئی پورٹ موریسبی وچ کیمپ لگانا شروع کردتا سی ، لہذا اس دا دفاع کرنا ضروری سی۔ ایہ پیغام موصول ہونے اُتے ، بحر الکاہل وچ الائیڈ پاورز دے اک نويں مقرر کردہ کمانڈر انچیف ، چیسٹر نیمٹز تے انہاں دے ساتھیاں نے ایہ نتیجہ اخذ کيتا کہ پورٹ موریسبی اُتے جاپانی حملہ ناگزیر سی ، ايس‏ے طرح سووا ، ساموا تے فجی وچ دوستانہ ٹھکانےآں اُتے جاپانیاں دا ممکنہ حملہ وی ناگزیر سی۔ دراں اثنا ، 27 اپریل تک ، امریکا آپریشن مو تے آپریشن آر وائی کے تحت تقریبا تمام جاپانی ارادےآں تو‏ں واقف سی۔ ^[14]

29 اپریل نو‏‏ں حملے نو‏‏ں پسپا کرنے دا فیصلہ کردے ہوئے ، نیمزز اپنی چاراں آبدوزاں بحیرہ مرجان وچ روانہ ہويا۔ ٹاسک فورس 17 دا ، بیڑا یو۔ ایس ایس یارک ٹاؤن ، تن کروزر تے چار تباہ کن ہور تیل دے دو ٹینکر تے دو ہور ڈسٹرائر۔ ایہ جہاز 27 اپریل نو‏‏ں ٹونگاٹابو سے بحیرہ مرجان د‏‏ی طرف روانہ ہويا سی۔ اس د‏ی قیادت ریئر ایڈمرل فرینک جیک فلیچر نے د‏‏ی ۔ ٹاسک فورس 11 د‏‏ی سربراہی ریئر ایڈمرل اوبرے فچ نے د‏‏ی ۔ ایس ایس لیکسنٹن ، اوتھ‏ے دو کروزر تے پنج ریسرکر سن ۔ ایہ فیجی تے نیو کیلیڈونیا دے درمیان واقع سی۔ وائس ایڈمرل ولیم ایف۔ ہلسا د‏‏ی زیرقیادت ٹاسک فورس 16 ، پرل ہاربر دے نال کارواں والو دولتالہ حالے بحر مرجان تو‏ں واپس آیا سی ، تے جنگ دے آغاز تک اس دا حصول ناممکن سی۔ اس وچ امریکی ایس ایس انٹرپرائز تے امریکی ایس ایس ہارنیٹ ایہ دو کشتیاں دے نال نال دوسرے جہاز سن ۔ نیمزز نے فلیچر نو‏‏ں ایہ کوچ اس وقت تک استعمال کرنے دا حق دتا جدو‏ں تک کہ ہلیسی کورل سمندر وچ نہ آجائے۔ ^[15] در حقیقت ، کورل بحیرہ اُتے ڈگلس میک آرتھر دا غلبہ سی ، لیکن نیمز نے فلیچر تے ہلسی نو‏‏ں حکم دتا کہ جدو‏ں تک بحیرہ مرجان موجود اے ، نیمز دے نال براہ راست رابطے وچ رني‏‏‏‏ں۔ میک آرتھر نو‏‏ں لڑائی تو‏ں ہٹا دتا گیا۔ ^[16]

جاپان نے ٹاسک فورس 16 تے ہیڈ کوارٹر دے پرل ہاربر واپس آنے والے پیغامات نو‏‏ں روک لیا ، جس وچ ایہ تجویز کيتا گیا سی کہ ریاستہائے متحدہ امریکا دے علاوہ بحری جہاز بحر بحر دے نیڑے بحر الکاہل وچ نئيں سی۔ اگرچہ انہاں نو‏ں ایہ معلوم نئيں سی کہ باقی کشتی کتھے اے ، جاپانیاں نے بحر مرجان وچ اس تو‏ں فوری مزاحمت د‏‏ی توقع نئيں کيتی۔ ^[17]