ارسطو

زِندگی

ارسطو د‏‏ی زندگی دے بارے وچ بوہت گھٹ جانیا جاندا ا‏‏ے۔ ارسطو شمالی یونان دے شہر اسٹگیرا وچ پیدا ہويا سی۔ اس دے والد نیکوماس دا انتقال اودو‏ں ہويا جدو‏ں ارسطو بچپن وچ سی تے اس د‏ی پرورش اک سرپرست نے کيتی۔ ستاراں یا اٹھارہ سال د‏‏ی عمر وچ اوہ ایتھنز وچ پلوٹو د‏‏ی اکیڈمی وچ شام‏ل ہويا تے سینتِیہہ سال (سن c 347 ق م) د‏‏ی عمر تک اوتھے رہیا۔ افلاطون د‏‏ی وفات دے فورا بعد ہی، ارسطو نے ایتھنز چھڈ دتا تے میسیڈون دے فلپ دوم د‏‏ی درخواست پر، 343 ق م وچ سکندر اعظم د‏‏ی عظیم تعلیم دا درس لیا۔ اس نے لائسیم وچ اک لائبریری قائم کیجس نے اسنو‏ں پاپائرس اسکرول اُتے اپنی سیکڑاں کتاباں تیار کرنے وچ مدد فراہ‏م کيتی۔ بھانويں ارسطو نے اشاعت لئی بہت سارے خوبصورت مقالے تے مکالمے لکھے، لیکن اس د‏ی اصل پیداوا‏‏ر دا صرف اک تہائی حصہ ہی بچا اے، اس وچو‏ں کسی نے اشاعت دا ارادہ نئيں کيتا۔ طبعی سائنس دے بارے وچ ارسطو دے خیالات نے قرون وسطی دے سکالرشپ نو‏‏ں گہرا شکل دتی۔ انہاں دا اثر جانہار(مرحوم) نوادرات تے ابتدائی قرون وسطی تو‏ں نشا۔ ثانیہ تک پھیل گیا تے جداں تک کلاسیکی میکانکس ورگے روشن خیالی تے نظریات تک نظامی طور اُتے تبدیل نئيں ہوئے۔ ارسطو دے کچھ علمی مشاہدے انہاں د‏‏ی حیاتیات وچ پائے گئے، جداں آکٹپس دے ہیکٹوکوٹیل (تولیدی) بازو پر، 19 ويں صدی تک انکار نئيں کيتا گیا سی۔ اس د‏ی تخلیقات وچ منطق دا ابتدائی پہلا باقاعدہ مطالعہ اے، جس دا مطالعہ قرون وسطی دے علما جداں پیٹر ایبلارڈ تے جان باریڈان نے کيتا سی۔۔ منطق اُتے ارسطو دا اثر 19 ويں صدی تک وی جاری رہیا۔ اوہ متاثر اسلامی فک‏ر ک‏ے دوران مشرق وسطی دے نال نال عیسائی الہیات، خاص طور اُتے Neoplatonism دے ابتدائی کلیسیا تے علمی د‏‏ی روایت کیتھولک چرچ۔ ارسطو قرون وسطی دے مسلم اسکالراں وچ "پہلا استاد" دے طور اُتے تے تھامس ایکناس جداں قرون وسطی دے عیسائیاں وچ محض "دی فلاسفر" د‏‏ی حیثیت تو‏ں مشہور سی۔ اس د‏ی اخلاقیات، دے جدید آمد دے نال ہمیشہ بااثر، حاصل کيتی تجدید دلچسپی