Dòm ëd Santa Marìa dla Fior

La catedral ëd Santa Marìa dla Fior ëd Firense a resta an piassa dël Dòm. Soa costrussion a l'ha ancaminà dël 1296 sota la diression d'Arnolfo di Cambio (1240 anviron-1302). A partre dal 1417, Filippo Brunelleschi (1377-1446) a l'ha travajà a la concession ëd la cùpola. La bala dorà, ch'a ancoron-a l'edifissi a n'autëssa ëd 116 méter, a l'é stàita piassà dël 1471. La fassada a l'é stàita coatà ëd màrmol ant ël sécol ch'a fà XIX. L'andrinta L'andrinta a l'é a tre navà e a riva a na longheur ëd 153 méter, për 38 méter ëd larghëssa. As caraterisa për l'originalità dij sò color e la severità ëd soe forme. La navà a l'é ritmà da dle gran arcade a arc ës-ciapà ansima a dle pilie crussiforme. Dzora a j'arcade, na galarìa pogià su dij modionet goregn, coma në scòss, a gropa la navà sentral al còro, a j'àbsid e a l'ampli otàgon dla cùpola. Costa linia orisontal bin marcà a crea n'efet d'uniformità. L'orloge dzora al portal prinsipal, andrinta a l'edifissi, a l'é stàit realisà da Paolo Uccello dël 1443. An sël quadrant, con mach na lansëtta, a son marcà le vintequatr ore an nùmer roman. Ël fresch ëd la cùpola, ch'a figura ël darié giudissi, dissegnà da Giorgio Vasari, a l'é stàit ancaminà dêl 1572. Apress la mòrt ëd Vasari, dël 1574, a l'é stàit livrà dal mèistr dël manerism roman Federico Zuccari (1540 anviron-1609) e ij sò assistent dël 1579.