Łatgalia
kraina historyczna (Łotwa) / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Łatgalia?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Łatgalia (łatg. Latgola, łot. Latgale, niem. Lettgallen, ros. Латгалия, od nazwy plemienia Łatgalów) – jedna z czterech krain historycznych składających się na współczesną Łotwę, leży we wschodniej części kraju.
Ten artykuł od 2018-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
W średniowieczu podbita przez zakon kawalerów mieczowych, po sekularyzacji inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego w XVI w. wraz z większością Inflant jako wspólna domena Korony i Litwy w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Nazwa Inflanty Polskie pojawiła się po pokoju w Oliwie 1660, gdy Łatgalia, jako jedyna część Inflant, pozostała w granicach Rzeczypospolitej (Kurlandia i Semigalia stanowiły lenne, jednakże odrębne od federacji, księstwo).
Po rozbiorach błędnie do Łatgalii (Inflant Polskich) zaczęto potocznie zaliczać również lewy brzeg Dźwiny, górną Kurlandię (zwaną Semigalią), szczególnie powiat iłłuksztański zamieszkany przez Polaków i zdominowany przez bliskość Dyneburga (stolicę księstwa województwa inflanckiego). Granica między Kurlandią a Inflantami Polskimi przebiegała wzdłuż Dźwiny, ale położenie Dyneburga nad rzeką spowodowało, że pobliskie lewobrzeżne ziemie (zdominowane przez Polaków – zob. spór o 6 gmin kurlandzkich) ciążyły również do Łatgalii. Od początku XIX w. na lewym kurlandzkim brzegu rozwijało się dzięki bliskości Dynenburga miasto Grzywa samodzielne do 1956 r. W rezultacie współcześnie powiat iłłuksztański jest traktowany jako całość gospodarcza i statystyczna z Łatgalią (tworząc jeden z 5 regionów planowania Łotwy – Latgales plānošanas reģions obejmujący łącznie 379 496 mieszkańców i 16 423,3 km²).
Po I rozbiorze w granicach Rosji stała się częścią guberni witebskiej.
Według stanu z 2010 r. wśród ludności Łatgalii w granicach historycznych obejmującej 339 783 mieszkańców nieznacznie dominują kulturowo katoliccy Łatgalowie (150–200 tys.) i protestanccy Łotysze stanowiący łącznie 44% ludności, Rosjanie 39% (częściowo ludność autochtoniczna, a także ludność napływowa po II wojnie światowej), Polacy 7% (2/3 ludność autochtoniczna, 1/3 napływowa pochodząca z pozostałych ziem wschodnich Rzeczypospolitej), Białorusini 5,3% i Litwini 0,6%. Zgodnie z danymi kościelnymi w końcu lat dziewięćdziesiątych 52% populacji Łatgalii stanowili katolicy skupieni w prawie 100 parafiach.