zbierać

Podobna pisownia: zbiérac

zbierać (język polski)

wolontariusze zbierają (1.1) śmieci

kobieta zbiera (1.2) herbatę

oni zebrali się (2.1) pod rzeźbą

wymowa:

IPA: [ˈzbʲjɛraʨ̑], AS: [zbʹi ̯erać], zjawiska fonetyczne: zmięk.• i → j  ​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. zebrać)

(1.1) podnosić coś, co jest w wielu częściach; podnosić wiele jednakowych lub podobnych rzeczy

(1.2) gromadzić

(1.3) kolekcjonować, tworzyć zbiór czegoś

(1.4) powodować, że grupa osób znajdzie się w jakimś miejscu

(1.5) gw. (Bukowina) ubierać^[1]

(1.6) gw. (Bukowina) przystrajać choinkę^[1]

czasownik zwrotny zbierać się

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		zbierać
czas teraźniejszy		zbieram	zbierasz	zbiera	zbieramy	zbieracie	zbierają
czas przeszły	m	zbierałem	zbierałeś	zbierał	zbieraliśmy	zbieraliście	zbierali
	ż	zbierałam	zbierałaś	zbierała	zbierałyśmy	zbierałyście	zbierały
	n	zbierałom	zbierałoś	zbierało
tryb rozkazujący		niech zbieram	zbieraj	niech zbiera	zbierajmy	zbierajcie	niech zbierają
pozostałe formy czas przyszły m będę zbierał, będę zbierać będziesz zbierał, będziesz zbierać będzie zbierał, będzie zbierać będziemy zbierali, będziemy zbierać będziecie zbierali, będziecie zbierać będą zbierali, będą zbierać ż będę zbierała, będę zbierać będziesz zbierała, będziesz zbierać będzie zbierała, będzie zbierać będziemy zbierały, będziemy zbierać będziecie zbierały, będziecie zbierać będą zbierały, będą zbierać n będę zbierało, będę zbierać będziesz zbierało, będziesz zbierać będzie zbierało, będzie zbierać czas zaprzeszły m zbierałem był zbierałeś był zbierał był zbieraliśmy byli zbieraliście byli zbierali byli ż zbierałam była zbierałaś była zbierała była zbierałyśmy były zbierałyście były zbierały były n zbierałom było zbierałoś było zbierało było forma bezosobowa czasu przeszłego zbierano tryb przypuszczający m zbierałbym, byłbym zbierał zbierałbyś, byłbyś zbierał zbierałby, byłby zbierał zbieralibyśmy, bylibyśmy zbierali zbieralibyście, bylibyście zbierali zbieraliby, byliby zbierali ż zbierałabym, byłabym zbierała zbierałabyś, byłabyś zbierała zbierałaby, byłaby zbierała zbierałybyśmy, byłybyśmy zbierały zbierałybyście, byłybyście zbierały zbierałyby, byłyby zbierały n zbierałobym, byłobym zbierało zbierałobyś, byłobyś zbierało zbierałoby, byłoby zbierało imiesłów przymiotnikowy czynny m zbierający, niezbierający ż zbierająca, niezbierająca zbierające, niezbierające n zbierające, niezbierające imiesłów przymiotnikowy bierny m zbierany, niezbierany zbierani, niezbierani ż zbierana, niezbierana zbierane, niezbierane n zbierane, niezbierane imiesłów przysłówkowy współczesny zbierając, nie zbierając rzeczownik odczasownikowy zbieranie, niezbieranie

(2.1) gromadzić się

(2.2) przygotowywać się do wyjścia

odmiana:

(1.1-4) koniugacja I

 

przykłady:

(1.1) Pokojówka długo zbierała potłuczone szkło z podłogi.

(1.2) Historyk jeździł po bibliotekach całej Polsce i zbierał materiały do swojej pracy.

(1.3) Krzyś od wielu lat zbiera znaczki pocztowe.

(1.4) Major rozkazał sierżantowi zebrać podwładnych na apel.

składnia:

(1.1) zbierać + B. (nie zbierać + D.) z + D.

(1.2-4) zbierać + B. (nie zbierać + D.)

kolokacje:

(1.1) zbierać okruchy / monety / śmiecie / … z podłogi / ze stołu / z ziemi / …

(1.3) zbierać znaczki pocztowe / stare monety / autografy / …

synonimy:

(1.1) podnosić

(1.2) gromadzić

(1.3) kolekcjonować

(1.4) zwoływać, przywoływać

antonimy:

(1.1) rozsypywać, rozrzucać

(1.2) oddawać

(1.3) rozdawać

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. zbieranina ż, zbiorek mrz, zbieranie n, zebranie n, zbieracz m, zbiorowość ż, zbiór m, zbiórka ż, zebrani mos, zbieractwo n, zbiorowisko n, branie n, rozbiórka ż, zbieraczka ż, zbiory nmos

czas. pozbierać, zebrać, zbierać się ndk., brać ndk.

przym. zbiorczy, zbieracki, zbiorowy

związki frazeologiczne:

zbierać śmietankę • zbierać pochwały

etymologia:

uwagi:

nie mylić z: zabierać

tłumaczenia:

• albański: (1.2) vjel
• angielski: (1.1) pick, pick up; (1.2) gather; (1.3) collect; (1.4) summon, call, rally; (2.1) gather
• arabski: (1.1) جمع ,لم ,التقط (1.2) ;قطف ,جنى
• białoruski: (1.1) збіраць; (1.3) збіраць
• chiński standardowy: (1.2) 累 (lěi), 接 (jiē)
• dolnołużycki: (1.1) zběraś
• duński: (1.1) samle; (1.2) samle; (1.3) samle; (1.4) samle
• esperanto: (1.3) kompili; (2.1) kunveni
• hiszpański: (1.1) recoger; (1.2) recoger; (1.3) coleccionar; (1.4) reunir, convocar
• interlingua: (1.2) assemblar
• jidysz: (1.1) קלײַבן (klajbn); (1.2) קלײַבן (klajbn); (1.3) קלײַבן (klajbn); (1.4) קלײַבן (klajbn)
• kaszubski: (1.1) zbiérac
• kazachski: (1.1) жинау, жию; (1.2) жинау, жию; (1.3) жинау, жию; (1.4) жинау, жию
• łaciński: (1.1) colligo; (1.2) carpo
• niderlandzki: (1.1) verzamelen, inzamelen; (1.2) plukken; (1.3) verzamelen, inzamelen
• niemiecki: (1.1) sammeln; (1.2) sammeln; (1.3) sammeln; (1.4) sammeln
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.?)
• rosyjski: (1.1) собирать; (1.2) собирать; (1.3) собирать; (1.4) собирать
• sycylijski: (1.1) affirrari
• szwedzki: (1.1) samla; (1.2) samla; (1.3) samla; (1.4) samla
• tuvalu: (1.3) fua
• ukraiński: (1.1) збирати; (1.2) збирати; (1.3) збирати; (1.4) збирати
• wilamowski: (1.1) kłaojn; (1.2) kłaojn; (1.3) kłaojn; (1.4) kłaojn
• włoski: (1.1) cogliere, raccogliere, reperire; (1.2) accumulare, incettare, schiumare (pianę)
• wolof: (1.2) for

źródła:

1. Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 246; dostęp: 26 listopada 2018.