- morfologia:
- unu
- wymowa:
- ?/i ?/i ?/i ?/i ?/i ?/i ?/i ?/i
- znaczenia:
liczebnik
- (1.1) jeden
przedimek
Więcej informacji ununombro, multenombro ...
Zamknij
- (2.1) jeden, któryś, pewny
- odmiana:
- (1.1) nieodm.
- (2.1)
- przykłady:
- (1.1) Du homoj povas pli multe fari ol unu.[2] → Dwóch ludzi może więcej zrobić niż jeden.
- (2.1) El ŝiaj multaj infanoj unuj estas bonaj kaj aliaj estas malbonaj[2]. → Spośród jej wielu dzieci jedne są dobre a inne złe.
- (2.1) Unujn mi renkontis en Londono, aliajn en Parizo.[1] → Jednych spotkałem w Londynie, drugich (/innych) w Paryżu.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) dek unu • pli ol unu
- synonimy:
- (1.1) un'
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. unuo, unuaĵo, unueco, unuaeco
- przym. unua
- przysł. unue
- czas. unuigi, unuiĝi
- licz. unua
- związki frazeologiczne:
- de majesta ĝis ridinda estas nur unu paŝo • de unu bovo oni du felojn ne deŝiras • de unu bovo oni du felojn ne ŝiras • dek fojojn mezuru, unu fojon detranĉu • deko da pekoj, unu la puno • diablo ne ĉiam unu pordon sieĝas • du kontraŭ unu prezentas armeon • du manoj faras ĉion, sed unu nenion • du mortojn vi ne havos, de unu vi vin ne savos • du sinjoroj en unu bieno, du mastrinoj ĉe unu kameno — neniam vivas sen reciproka malbeno • edzo kaj edzino estas nur unu • eltrinki per unu tiro • en unu sako du katoj, ĉiam mordoj kaj gratoj • ili vivas per unu animo en du korpoj • kio al unu donas forton, al alia donas morton • kiu mensogis per unu vorto, ne trovos kredon ĝis la morto • ne el unu forno li manĝis jam panon • ne en unu tago elkreskis Kartago • ne taŭgas du ursoj por unu nesto • ne unu fajron li pasis, ne unu hundo lin ĉasis • ne unu hundo lin mordis, ne unu vento lin tordis • per unu ŝtono oni du ĵetojn ne faras • pli zorgas unu patrino pri dek infanoj, ol dek infanoj pri unu patrino • por unu — festeno, por alia — ĉagreno • se muso nur unu truon disponas, ĝi baldaŭ la vivon fordonas • se unu ne venis, dek ne atendas • sinjorino kaj sinjoro, unu alian valoras • stari per unu piedo en la tombo • tra unu orelo eniras, tra la dua eliras • trafi du celojn per unu ŝtono • unu amiko malnova pli valoras ol du novaj • unu fava ŝafo tutan ŝafaron infektas • unu floras, alia ploras • unu floro ne estas krono, unu monero ne estas mono • unu fojon oni donas kaj tutan vivon fanfaronas • unu fojon ŝtelis pomon kaj perdis por ĉiam honestan nomon • unu guto plenigas la glason • unu hako kverkon ne faligas • unu hirundo printempon ne alportas • unu kapo facile trovas apogon • unu malamiko pli difektas, ol cent amikoj protektas • unu orienten, alia okcidenten • unu ovo malbona tutan manĝon difektas • unu pasero alian valoras • unu saĝo estas bona, du estas pli bonaj • unu similas nulon, ne prezentas kalkulon • unu sola guto la glason plenigas • unu soldato militon ne faras • unu vido taŭgas pli ol dek aŭdoj • unu vundo alian kuracas • unu, du, tri, kvar, kaj finita la far' • unu por ĉiuj, ĉiuj por unu
- etymologia:
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: nul ▶ unu ▶ du (więcej w Indeks:Esperanto - Liczebniki)
- (2.1) Określany również jako „jakby-przedimek” (kvazaŭpronomo)[3], „przedimek pół-określony” (duondifina artikolo)[1]. Przypomina nieco w znaczeniu „iu” (jakiś) oraz „certa” (pewien). W przeciwieństwie do „iu” wskazuje iż obiekt jest znany mówiącemu (ewentualnie także rozmówcy) lub ma znaczenie dla przekazu. Posiada ponadto słabszy wydźwięk niż „certa”[1].
- źródła:
