trucizna

trucizna (język polski)

wymowa:

IPA: [truˈt͡ɕizna], AS: [trućizna], zjawiska fonetyczne: zmięk.

​^?/i ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	trucizna	trucizny
dopełniacz	trucizny	trucizn
celownik	truciźnie	truciznom
biernik	truciznę	trucizny
narzędnik	trucizną	truciznami
miejscownik	truciźnie	truciznach
wołacz	trucizno	trucizny

(1.1) toksykol. substancja mogąca zakłócić funkcjonowanie organizmu lub spowodować śmierć; zob. też trucizna w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

 

przykłady:

(1.1) Dali mi jako pokarm truciznę, / a gdy byłem spragniony, poili mnie octem^[1].

(1.1) Dla żartu z butelki z trucizną usunął etykietę z trupią czaszką i skrzyżowanymi piszczelami.

składnia:

kolokacje:

(1.1) zażywać / zażyć / wziąć truciznę

synonimy:

(1.1) toksyna, trutka, jad; gw. (Górny Śląsk) gid

antonimy:

(1.1) odtrutka, antidotum

hiperonimy:

hiponimy:

(1.1) strychnina, cyjanek

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. trutka ż, truciciel mos/mrz, trucicielka ż, trucie n, zatrucie n, odtrutka ż

czas. truć ndk., otruć dk., wytruć dk., struć dk., podtruć dk., zatruć dk.

przym. trujący, otruty, podtruty, struty

przysł. trująco

ims. trujący

związki frazeologiczne:

pochlebstwo gorsze niż trucizna

etymologia:

pol. trucie + -izna^[2]

uwagi:

tłumaczenia:

• alabama: (1.1) aissikánko
• angielski: (1.1) poison
• arabski: (1.1) سم m (samm)
• baskijski: (1.1) pozoi
• białoruski: (1.1) атрута ż, яд m
• chorwacki: (1.1) otrov m
• duński: (1.1) gift w, edder w
• esperanto: (1.1) veneno, tokso
• farerski: (1.1) eitur n
• francuski: (1.1) poison m
• gruziński: (1.1) გესლი (gesli)
• gudźarati: (1.1) ઝેર n (jhēra)
• hiszpański: (1.1) veneno m
• islandzki: (1.1) eitur m, ólyfjan ż
• japoński: (1.1) 毒 (どく, doku)
• jidysz: (1.1) סם m (sam)
• karaimski: (1.1) ув
• kaszubski: (1.1) trëcëzna ż
• kataloński: (1.1) verí m, metzina ż
• kazachski: (1.1) у
• litewski: (1.1) nuodai m lm
• łotewski: (1.1) inde ż
• niemiecki: (1.1) Gift n
• nowogrecki: (1.1) δηλητήριο n, φαρμάκι n
• nowopruski: (1.1) ēnda ż
• rosyjski: (1.1) яд m
• rumuński: (1.1) otravă ż, daw. iad n
• sanskryt: (1.1) विष
• slovio: (1.1) jad (йад)
• słoweński: (1.1) strup m
• staroangielski: (1.1) atr
• szwedzki: (1.1) gift n
• średnioangielski: (1.1) atter, poisoun
• tadżycki: (1.1) заҳр
• turecki: (1.1) zehir
• tuvalu: (1.1) poisini
• ukraiński: (1.1) отрута ż
• walijski: (1.1) gwenwyn
• węgierski: (1.1) méreg
• wilamowski: (1.1) gyjft n, gejft n
• włoski: (1.1) veleno m

źródła:

1. Księga Psalmów 69,22, Biblia Tysiąclecia Online, Poznań 2003 (tłum. Augustyn Jankowski, Lech Stachowiak).
2. Henryk Gaertner, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Część III, 1. Słowotwórstwo, Książnica – Atlas, Warszawa – Lwów 1934, s. 270.