siedem

siedem (język polski)

siedem (1.1) sów

siedem (1.2)

wymowa:

IPA: [ˈɕɛdɛ̃m], AS: [śedẽm], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal. ​^?/i

znaczenia:

liczebnik główny

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	siedem
dopełniacz	siedmiu
celownik	siedmiu
biernik	siedem
narzędnik	siedmioma / siedmiu[1][2]
miejscownik	siedmiu
wołacz	siedem

(1.1) liczba 7

(1.2) cyfra 7

odmiana:

(1.1)

 

przykłady:

(1.1) Bezlitosna rusycystka zostawiła siedmiu uczniów na drugi rok.

(1.2) Siedemdziesiąt jest zapisywane jako siedem-zero

składnia:

(1.1) siedem + D. lm nmos albo siedmiu + D. lm m

kolokacje:

(1.1) siedem cudów świata

synonimy:

(1.1) zapis arabski 7, zapis rzymski VII, zapis grecki ζ

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. siódma ż, siódemka ż, siódmak m

przym. siódmy

licz. siedmioro

form. słow. siedmio-

związki frazeologiczne:

brzydki jak siedem grzechów głównych • fachowiec od siedmiu boleści • jak kobieta idzie za mąż, to siedmiu diabłów pod pachą trzyma • od siedmiu boleści • siedem grzechów głównych

etymologia:

st.pol. siedm, z prasł. *sedmь, z praindoeur. *septḿ̥

uwagi:

(1.1) zobacz też: jeden • dwa • trzy • cztery • pięć • sześć • siedem • osiem • dziewięć • dziesięć

Pierwotnie wyraz siedem był rzeczownikiem^[3] rodzaju żeńskiego^[4].

tłumaczenia:

• abchaski: (1.1) быжьба
• alabama: (1.1) ontòklo
• albański: (1.1) shtatë
• angielski: (1.1) seven
• arabski: (1.1) سَبْعَة⁩ (sabʕa)
• awarski: (1.1) анкьго
• baskijski: (1.1) zazpi
• białoruski: (1.1) сем
• bułgarski: (1.1) сѐдем
• cebuano: (1.1) pitú
• chiński standardowy: (1.1) 七 (qī)
• chorwacki: (1.1) sȅdam
• czeski: (1.1) sedm
• dolnołużycki: (1.1) sedym
• duński: (1.1) syv
• esperanto: (1.1) sep
• fidżyjski: (1.1) vitu
• fiński: (1.1) seitsemän
• francuski: (1.1) sept
• gocki: (1.1) 𐍃𐌹𐌱𐌿𐌽 (sibun)
• górnołużycki: (1.1) sydom
• hawajski: (1.1) hiku, ʻahiku
• hindi: (1.1) सात (sāta)
• hiszpański: (1.1) siete
• ilokano: (1.1) pito
• islandzki: (1.1) sjö
• jidysz: (1.1) זיבן (zibn)
• jugorusiński: (1.1) седем
• karaimski: (1.1) йэди
• karpatorusiński: (1.1) сім
• kaszubski: (1.1) sétmë / sédmë / sédem
• kataloński: (1.1) set
• kazachski: (1.1) жеті
• kirgiski: (1.1) жети
• klingoński: (1.1) Soch
• koreański: (1.1) 일곱, 칠 (七)
• lezgiński: (1.1) ирид
• litewski: (1.1) septynì
• łaciński: (1.1) septem
• łatgalski: (1.1) septeni
• łotewski: (1.1) septiņi
• macedoński: (1.1) седум
• nauruański: (1.1) aeiu
• niderlandzki: (1.1) zeven / zeuven
• niemiecki: (1.1) sieben
• nowogrecki: (1.1) επτά, εφτά
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• połabski: (1.1) sidĕm
• portugalski: (1.1) sete
• rosyjski: (1.1) семь
• ruski: (1.1) семъ / симъ
• sanskryt: (1.1) सप्तन् (saptan)
• serbski: (1.1) се̏дам
• słowacki: (1.1) sedem
• słoweński: (1.1) sedem
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) седмь / ⱄⰵⰴⰿⱐ (sedmĭ)
• staroczeski: (1.1) sedm
• staroruski: (1.1) седмь / семь
• starosłowacki: (1.1) sedem / seďom
• suahili: (1.1) saba
• szwedzki: (1.1) sju
• turecki: (1.1) yedi
• tuvalu: (1.1) fitu
• twi: (1.1) asong
• tybetański: (1.1) བདུན (bdun)
• ukraiński: (1.1) сім
• uzbecki: (1.1) yetti
• wepski: (1.1) seiččme
• węgierski: (1.1) hét
• wilamowski: (1.1) zyjwa / zejwa
• włoski: (1.1) sette
• żmudzki: (1.1) septīnė

źródła:

1. Hasło „siedem” w: Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Witold Doroszewski, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980, ISBN 83-01-03811-X, s. 683.
2. Hasło „siedem” w: Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Andrzej Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, ISBN 978-83-01-14198-1, s. 1041.
3. Jan Miodek, Jest 500 milionów, 3 miliony korzystały, „Polski w Niemczech. Pismo Federalnego Związku Nauczycieli Języka Polskiego” nr 6/2018, s. 106.
4. Zapytania i odpowiedzi, „Poradnik Językowy” nr 7/1901, s. 102.