pilny

pilny (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈpʲilnɨ], AS: [pʹilny], zjawiska fonetyczne: zmięk. ​^?/i

znaczenia:

przymiotnik

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	pilny		pilna	pilne	pilni	pilne
dopełniacz	pilnego		pilnej	pilnego	pilnych
celownik	pilnemu		pilnej	pilnemu	pilnym
biernik	pilnego	pilny	pilną	pilne	pilnych	pilne
narzędnik	pilnym		pilną	pilnym	pilnymi
miejscownik	pilnym		pilnej	pilnym	pilnych
wołacz	pilny		pilna	pilne	pilni	pilne
stopień wyższy pilniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik pilniejszy pilniejsza pilniejsze pilniejsi pilniejsze dopełniacz pilniejszego pilniejszej pilniejszego pilniejszych celownik pilniejszemu pilniejszej pilniejszemu pilniejszym biernik pilniejszego pilniejszy pilniejszą pilniejsze pilniejszych pilniejsze narzędnik pilniejszym pilniejszą pilniejszym pilniejszymi miejscownik pilniejszym pilniejszej pilniejszym pilniejszych wołacz pilniejszy pilniejsza pilniejsze pilniejsi pilniejsze
stopień najwyższy najpilniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najpilniejszy najpilniejsza najpilniejsze najpilniejsi najpilniejsze dopełniacz najpilniejszego najpilniejszej najpilniejszego najpilniejszych celownik najpilniejszemu najpilniejszej najpilniejszemu najpilniejszym biernik najpilniejszego najpilniejszy najpilniejszą najpilniejsze najpilniejszych najpilniejsze narzędnik najpilniejszym najpilniejszą najpilniejszym najpilniejszymi miejscownik najpilniejszym najpilniejszej najpilniejszym najpilniejszych wołacz najpilniejszy najpilniejsza najpilniejsze najpilniejsi najpilniejsze

(1.1) gorliwie i rzetelnie coś wykonujący^[1]

(1.2) wymagający pośpiechu, szybkiego działania^[1]

odmiana:

(1)

 

przykłady:

(1.1) Wyhaftowanie chusty na głowę, niezbędnej do stroju Lachów sądeckich, zabierało ponad 70 godzin pilnej pracy^[2].

(1.2) Wieczorem ojciec z Piotrowskim i z Jurczenką wyjechali do Moskwy załatwić jakieś pilne sprawy związane z przeniesieniem^[3].

składnia:

kolokacje:

(1.1) pilny uczeń

(1.2) pilne wezwanie • pilna praca do wykonania

synonimy:

(1.1) dbały, nienaganny, obowiązkowy, odpowiedzialny, poważny, przykładny, rzetelny, słowny, solenny, solidny, stateczny, sumienny, uczciwy, dokładny, gorliwy, skrupulatny, skrzętny, staranny, sumienny, troskliwy^[4], pracowity

(1.2) niezwłoczny, konieczny, bezzwłoczny, naglący, nagły, nie cierpiący zwłoki, palący^[4]

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. pilność ż

przysł. pilnie

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• albański: (1.1) zellshëm; (1.2) urgjent
• angielski: (1.1) diligent, assiduous; (1.2) urgent, pressing
• arabski: (1.2) ملح
• chiński standardowy: (1.2) 急 (jí)
• esperanto: (1.1) diligenta, penema; (1.2) urĝa
• kornijski: (1.2) ynniadow
• nowogrecki: (1.1) επιμελής; (1.2) επείγων
• rosyjski: (1.1) прилежный, старательный, усердный; (1.2) срочный
• szwedzki: (1.1) flitig, arbetsam, idog, trägen; (1.2) brådskande, bråd, angelägen
• ukraiński: (1.1) пильний; (1.2) терміновий
• wilamowski: (1.1) fłaeisiḱ, fłajsig
• wolof: (1.2) jàmp

źródła:

1. Hasło „pilny” w: SJP.pl.
2. Aleksander Jackowski, Polska sztuka ludowa, 1974, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
3. Jan Brzechwa, Gdy owoc dojrzewa, 1958, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
4. synonimy.ux.pl.