okazja

okazja (język polski)

wymowa:

IPA: [ɔˈkazʲja], AS: [okazʹi ̯a], zjawiska fonetyczne: zmięk. ^ⓘ

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	okazja	okazje
dopełniacz	okazji	okazji / przest. okazyj[3]
celownik	okazji	okazjom
biernik	okazję	okazje
narzędnik	okazją	okazjami
miejscownik	okazji	okazjach
wołacz	okazjo	okazje

(1.1) sytuacja sprzyjająca komuś lub czemuś

(1.2) niecodzienne, uroczyste wydarzenie^[1]

(1.3) pot. nieoczekiwana możliwość transportu

(1.4) st.pol. bitwa^[2]

odmiana:

(1.1-3)

 

przykłady:

(1.1) Dzisiaj nadarzyła się okazja do spotkania i porozmawiania.

(1.1) Tak niska cena to wyjątkowa okazja.

(1.2) W sobotę spotykamy się z dawnymi koleżankami i kolegami z okazji trzydziestej rocznicy matury.

(1.3) Nie martw się. Przyjadę okazją.

składnia:

kolokacje:

(1.1) wykorzystać / zmarnować okazję • (a) przy okazji (à propos)

(1.2) z okazji (np. urodzin)

synonimy:

(1.1) możliwość, ewentualność, sposobność, szansa

(1.3) autostop

(1.4) potrzeba wojenna^[4]

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. okazyjność ż, okazjonalność ż, okazjonalizm m, okazjonalista m

forma żeńska okazyjka ż

przym. okazyjny, okazjonalny

przysł. okazyjnie, okazjonalnie

związki frazeologiczne:

okazja czyni złodzieja

etymologia:

łac. occāsiō^[4][5]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) opportunity
• arabski: (1.1) مجال m, (cenowa) أوكازيون
• baskijski: (1.1) aukera, egokiera
• chiński standardowy: (1.1) 机会 (jīhuì)
• czeski: (1.1) příležitost ż
• dolnołużycki: (1.1) góźba ż
• duński: (1.1) lejlighed w, anledning w
• esperanto: (1.1) okazo, ŝanco
• francuski: (1.1) occasion ż
• gudźarati: (1.1) અવસર m (avasara)
• hiszpański: (1.1) oportunidad ż, ocasión ż, posibilidad ż; (1.2) ocasión ż
• japoński: (1.1) 機会, 機
• joruba: (1.1) ààyè
• kaszubski: (1.1) leżnosc ż
• litewski: (1.1) galimybė ż, proga ż
• niemiecki: (1.1) Gelegenheit ż, Anlass m
• norweski (bokmål): (1.1) anledning m/ż
• norweski (nynorsk): (1.1) anledning ż
• rosyjski: (1.1) случай m, оказия ż
• toki pona: (1.1) tenpo
• tuvalu: (1.1) avanoa
• ukraiński: (1.1) випадок m, оказія ż
• wilamowski: (1.1) gylegenhaeit ż, gylygenhajt ż

źródła:

1.  Hasło „okazja” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Halina Rybicka, Losy wyrazów w języku polskim, PWN, Warszawa 1976, s. 15, 16.
3.  Hasło „okazja” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
4. Halina Rybicka, Losy wyrazów w języku polskim, PWN, Warszawa 1976, s. 15.
5.  Hasło „okazja” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.