lato

lato (język polski)

lato (1.1)

wymowa:

​^?/i, IPA: [ˈlatɔ], AS: [lato]

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	lato	lata
dopełniacz	lata	lat
celownik	latu	latom
biernik	lato	lata
narzędnik	latem	latami
miejscownik	lecie	latach
wołacz	lato	lata

(1.1) pora roku, charakteryzująca się najwyższymi temperaturami; zob. też lato w Wikipedii

(1.2) daw. rok^[1][2]

odmiana:

(1.1-2)

 

przykłady:

(1.1) Lato to najgorętsza pora roku.

składnia:

kolokacje:

(1.1) chłodne / deszczowe / gorące / skwarne / upalne / zimne lato • długie / krótkie lato • latem / w lecie^[3]

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) pora roku

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. polecie n, letnik m, letnisko n, lata nmos, letniość ż

przym. letni, leciwy, letniskowy

przysł. letnio, latoś

przyr. -letni

związki frazeologiczne:

babie lato • na to jak na lato • przysłowia: gdy na Wincentego i nawrócenie Pawła pogoda świeci, spodziewajcie się dobrego lata, dzieci • gdy słońce przygrzewa na Jana Dobrego, spodziewać się można lata pogodnego • kiedy w styczniu lato, w lecie zimno za to • kiedy w styczniu rośnie trawa, marna w lecie jest potrawa • kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata • kwiecień plecień, bo przeplata: trochę zimy, trochę lata • po styczniu jasnym i białym będą w lato upały • święty Michał lato przekichał

etymologia:

prasł. *lěto^[4]

por. białor. лета, bośn. ljeto, bułg. лято, chorw. ljeto, czes. léto, kasz. lato, ros. лето, scs. лѣто, słc. leto i ukr. лі́то

uwagi:

(1.1) zobacz też: przedwiośnie • wiosna • przedlecie • lato • polecie • babie lato • jesień • przedzimie • zima

zob. też lato w Wikicytatach

tłumaczenia:

(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: rok

• abazyński: (1.1) пхны
• abchaski: (1.1) аԥхын (āpxən), stara pisownia аҧхын (āpxən)
• adygejski: (1.1) гъэмафэ (ġămāfă)
• afrykanerski: (1.1) somer
• alabama: (1.1) lokba, lokbaha; (1.2) lokbaha
• albański: (1.1) verë ż
• aleucki: (1.1) saqudaq, saaqudax
• amharski: (1.1) በጋ (bäga)
• angielski: (1.1) summer
• arabski: (1.1) صيف (ʂaif) m
• aramejski: (1.1) ܩܝܛܐ m (qayta)
• arumuński: (1.1) vearã ż
• asamski: (1.1) গ্ৰীষ্ম (grishmô)
• asturyjski: (1.1) veranu m
• awarski: (1.1) рии (rii)
• azerski: (1.1) yay
• baskijski: (1.1) uda
• baszkirski: (1.1) йәй (yäy)
• bengalski: (1.1) গ্রীষ্ম (grisshô)
• białoruski: (1.1) лета n (ljeta)
• birmański: (1.1) နွေရာသီ (nwerasi)
• bośniacki: (1.1) ljeto n
• bretoński: (1.1) hañv m -où
• bułgarski: (1.1) лято n (ljato)
• chiński standardowy: (1.1) 夏天 (xiàtiān), 夏季 (xiàjì)
• chorwacki: (1.1) ljeto n
• czeczeński: (1.1) аьхке (äχke)
• czeski: (1.1) léto n
• czirokeski: (1.1) ᎪᎨᏱ (gogeyi)
• czuwaski: (1.1) ҫу (śu), ҫулла (śulla)
• dalmatyński: (1.1) instuat m
• dolnołużycki: (1.1) lěśe n
• dolnoniemiecki: (1.1) Sommer m
• duński: (1.1) sommer w
• erzja: (1.1) кизэ (kize)
• esperanto: (1.1) somero
• estoński: (1.1) suvi
• farerski: (1.1) summar n
• fiński: (1.1) kesä
• francuski: (1.1) été m
• franko-prowansalski: (1.1) chôd-temps m, bon-temps m, étif m, étâf m, bôna sêson ż
• friulski: (1.1) istât ż
• fryzyjski: (1.1) simmer w
• gagauski: (1.1) yaz
• galicyjski: (1.1) verán m, vran m
• gocki: (1.1) 𐌰𐍃𐌰𐌽𐍃 (asans) ż
• górnołużycki: (1.1) lěćo n
• grenlandzki: (1.1) aasaq, stara pisownia aussaĸ
• gruziński: (1.1) ზაფხული (zapkhuli)
• gudźarati: (1.1) ઉનાળો m (unāḷō)
• hebrajski: (1.1) קיץ m (kajic)
• hindi: (1.1) ग्रीष्म m (grīśm), गर्मी ż (garmī)
• hiszpański: (1.1) verano m, estío m
• ido: (1.1) somero
• indonezyjski: (1.1) musim panas
• inguski: (1.1) ахка (aχka)
• interlingua: (1.1) estate
• inuktitut: (1.1) ᐊᐅᔭ (auja)
• inupiak: (1.1) auraq
• irlandzki: (1.1) samhradh m
• islandzki: (1.1) sumar n
• japoński: (1.1) 夏 (なつ, natsu)
• jèrriais: (1.1) êté m
• jidysz: (1.1) זומער m (zumer)
• joruba: (1.1) ìgbà é̩rùnìgbà oru
• kabardyjski: (1.1) гъэмахуэ (ġămāx°ă)
• kałmucki: (1.1) зан (zan)
• kannada: (1.1) ಬೇಸಗೆ (bēsage)
• kantoński: (1.1) 夏天 (haa6 tin1), 夏季 (haa6 gwai3)
• karelski: (1.1) kezä
• karpatorusiński: (1.1) лїто n (ljito)
• kaszubski: (1.1) lato
• kataloński: (1.1) estiu m
• kazachski: (1.1) жаз (jaz)
• keczua: (1.1) ruphay killa
• khmerski: (1.1) គិម្ហន្ត (kɨmhɑn)
• kirgiski: (1.1) жай (cay)
• komi-permiacki: (1.1) гожӧм (gožöm)
• koreański: (1.1) 여름 (yeoreum)
• kornijski: (1.1) hav m
• krymskotatarski: (1.1) yaz
• laotański: (1.1) ຣະດູຮ້ອນ (ra dū hǭn)
• lezgiński: (1.1) гад (gad)
• litewski: (1.1) vasara ż
• lojban: (1.1) crisa
• luksemburski: (1.1) Summer m
• łaciński: (1.1) aestas ż
• łatgalski: (1.1) vosora ż
• łotewski: (1.1) vasara ż
• macedoński: (1.1) лето n (leto)
• malajalam: (1.1) വേനല്‍ക്കാലം (vēnal‍kkālaṃ)
• malajski: (1.1) musim panas
• malediwski: (1.1) ހޫނު މޫސުން (hūnu mūsun)
• malgaski: (1.1) fahavaratra
• maltański: (1.1) sajf m
• maoryski: (1.1) raumati
• marathi: (1.1) उन्हाळा m (unhāḷā)
• maryjski: (1.1) кеҥеж
• mirandyjski: (1.1) berano m
• moksza: (1.1) киза (kiza)
• mongolski: (1.1) зун (zun)
• nawaho: (1.1) shį́
• nepalski: (1.1) गमीर (gamīr)
• niderlandzki: (1.1) zomer m
• niemiecki: (1.1) Sommer m
• normandzki: (1.1) étaï m
• norweski (bokmål): (1.1) sommer m
• norweski (nynorsk): (1.1) sommar m, sumar m
• nowogrecki: (1.1) καλοκαίρι n (kalokaíri), θέρος n (théros)
• occidental: (1.1) estive
• orija: (1.1) ଖରାଦିନ (kharādina)
• ormiański: (1.1) ամառ (amaṙ)
• osetyjski: (1.1) сӕрд (særd)
• pendżabski: (1.1) ਗਰਮੀ ż (garmī)
• perski: (1.1) تابستان (tâbestân), هامین (hâmin)
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)  ,    
• południowoałtajski: (1.1) јай (cay)
• portugalski: (1.1) verão m
• północnolapoński: (1.1) geassi
• prowansalski: (1.1) estiu m
• romansz: (1.1) stad m, sted m
• rosyjski: (1.1) лето
• rumuński: (1.1) vară
• sanskryt: (1.1) ऊष्ण (ūṣṇa)
• serbski: (1.1) лето n (leto)
• sindhi: (1.1) اوُنہارو (ūnhārō)
• skolt: (1.1) ǩieʹss
• slovio: (1.1) Leto (Лето)
• słowacki: (1.1) leto n
• słoweński: (1.1) poletje n
• staroangielski: (1.1) sumor m
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) лѣто n
• starofrancuski: (1.1) esté m
• starogrecki: (1.1) θέρος n (théros)
• staronordyjski: (1.1) sumar n
• staroormiański: (1.1) ամառն (amaṙn)
• staroruski: (1.1) лѣто n
• starosaksoński: (1.1) sumar m
• staro-wysoko-niemiecki: (1.1) sumar m
• suahili: (1.1) kiangazi
• syngaleski: (1.1) ගිම්හාන ඍතුව (gimhāna ṛtuva)
• szkocki: (1.1) simmer
• szkocki gaelicki: (1.1) samhradh m
• szorski: (1.1) чайғы (çayğı)
• szwedzki: (1.1) sommar w
• średnio-wysoko-niemiecki: (1.1) sumer m
• tadżycki: (1.1) тобистон (tobiston)
• tagalski: (1.1) tag-aráw
• tajski: (1.1) ฤดูร้อน (ruedu ron)
• tamilski: (1.1) கோடை காலம் (kōṭai kālam)
• taos: (1.1) pȉléna
• telugu: (1.1) ఎండకాలము (eṃḍakālamu)
• tigrinia: (1.1) ሓጋይ (ḥagay)
• turecki: (1.1) yaz
• turkmeński: (1.1) tomus
• tybetański: (1.1) དབྱར་ཀ (dbyar.ka), དབྱར་ཁ (dbyar.kha)
• udmurcki: (1.1) гужем (gužem)
• ujgurski: (1.1) از (yaz)
• ukraiński: (1.1) літо n
• urdu: (1.1) گرمی ż (garmī), گریشم m (grīśm), گرما ż (garmā), صيف m (ṣaif)
• uzbecki: (1.1) yoz
• volapük: (1.1) hitüp
• walijski: (1.1) haf m
• waloński: (1.1) esté m
• wenecki: (1.1) istà ż
• węgierski: (1.1) nyár
• wietnamski: (1.1) mùa hè
• wilamowski: (1.1) zummer m, zumer m
• włoski: (1.1) estate ż
• wolof: (1.1) nawet
• xhosa: (1.1) ihlobo
• zulu: (1.1) ihlobo

źródła:

1.  Hasło „Lato, czyli ‚rok’” w: Maciej Malinowski, Obcy język polski.
2.  Hasło „lato” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
3.  Porada „latem, czyli w lecie” w: Poradnia językowa PWN.
4. Czy znane jest pochodzenie nazw pór roku? w: Poradnia językowa UŚ.

lato (język fiński)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) stodoła

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

zobacz też: Indeks:Fiński - Fałszywi przyjaciele

źródła:

lato (język hiszpański)

wymowa:

IPA: [ˈla.to]

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) (o pojęciu, znaczeniu) szeroki, rozległy

(1.2) obszerny, przestrzenny^[1]

czasownik, forma fleksyjna

(2.1) 1. os. lp (yo) czasu teraźniejszego (presente) trybu oznajmującego (indicativo) od latir

odmiana:

(1) lp lato m, lata ż; lm latos m, latas ż

przykłady:

składnia:

kolokacje:

(1.1) en sentido lato → w szerokim pojęciu

synonimy:

(1.1) amplio

(1.2) dilatado, extenso, amplio

antonimy:

(1.2) breve

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1) łac. latus

uwagi:

zobacz też: Indeks:Hiszpański - Fałszywi przyjaciele

źródła:

1. Stanisław Wawrzkowicz, Kazimierz Hiszpański, Podręczny słownik hiszpańsko-polski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1993, ISBN 83-214-0925-3, s. 467.

lato (język kaszubski)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) lato^[1]

odmiana:

przykłady:

(1.1) Òb lato lubi mie jachac na ferije do Wiôldżi Wsë. → Latem lubię jechać na wakacje do Władysławowa.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) cząd rokù

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

babie lato

etymologia:

uwagi:

zobacz też: nôzymk • zymk • lato • jeséń • przedzëma • zëma

źródła:

1. Roman Drzeżdżon, Grzegorz J. Schramke, Słowniczek polsko-kaszubski, Region, Gdynia 2003-2012, ISBN 978-83-7591-191-6.

lato (język włoski)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) bok, strona

(1.2) mat. bok

(1.3) przen. aspekt, strona

(1.4) rzad. przen. polit. stronnictwo^[1]

przymiotnik

(2.1) książk. obszerny, szeroki

odmiana:

(1) lp lato; lm lati

(2) lp lato m, lata ż; lm lati m, late ż

przykłady:

składnia:

kolokacje:

(1.1) da tutti i lati → ze wszystkich stron, zewsząd • il lato di una medaglia → strona medalu • parenti dal lato di madre → krewni ze strony matki

(1.2) il lato di un triangolo → bok trójkąta

(1.3) il lato debole → słaba strona, słaby punkt • il lato politico di un romanzo → polityczny aspekt powieści

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

zobacz też: Indeks:Włoski - Fałszywi przyjaciele

źródła:

1. W. Meisels, Podręczny słownik włosko-polski. Wiedza Powszechna, Warszawa 2005.