fasola

fasola (język polski)

fasola (1.1)

fasola (1.2) w ziarnach

fasola (1.2) w strąkach

wymowa:

​^?/i, IPA: [faˈsɔla], AS: [fasola]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	fasola	fasole
dopełniacz	fasoli	fasoli
celownik	fasoli	fasolom
biernik	fasolę	fasole
narzędnik	fasolą	fasolami
miejscownik	fasoli	fasolach
wołacz	fasolo	fasole

(1.1) bot. Phaseolus L.^[1], roślina uprawna z rodziny bobowatych; zob. też fasola w Wikipedii

(1.2) spoż. kulin. nasiona lub całe strąki fasoli (1.1); t. potrawa z nich przyrządzona

(1.3) środ. uczn. i przestępcze człowiek nieporadny^[2]

odmiana:

(1.1-3)

 

przykłady:

(1.1) Na działce uprawiamy dwie odmiany fasoli.

(1.2) Na obiad ugotujemy dziś fasolę.

składnia:

kolokacje:

(1.1) strąki / nasiona fasoli • fasola karłowa • fasola szparagowa • fasola zwykła • hodować / uprawiać / siać / sadzić / pielić / podpierać / pielęgnować / zrywać fasolę • fasola wschodzi / kiełkuje / rośnie / wspina się / pnie się / kwitnie / owocuje / dojrzewa / usycha / zamiera / więdnie • uprawa fasoli • odmiana fasoli • choroba fasoli • szkodniki fasoli • korzeń / pęd / liść / łodyga / kwiat / strąk / nasiono / ziarno fasoli • fasola ozdobna • rządek / grządka / zagon / pole fasoli

(1.2) fasola jaś • fasola drobna / średnia / gruba / biała / czerwona / czarna • gotować / ugotować / przyrządzić / przyrządzać / jeść / jadać fasolę • fasola w ziarnach / w strąkach • fasola gotowana / ugotowana • fasola czarne oczko

synonimy:

(1.2) gw. (Poznań) biały groch^[3][4], gw. (Poznań) szablak^[4], gw. (Warszawa) szablasty groch^[4], gw. (Kraków) fazola^[4], lud. groch^[4], gw. (Lwów) szabelbonik^[4]

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) roślina warzywna^[5]

(1.2) warzywo strączkowe^[5]

hiponimy:

(1.2) fasola szparagowa^[6]

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. fasolówka ż, fasolowa ż

zdrobn. fasolka ż

czas. przyfasolić

przym. fasolowy

przysł. fosolowo

związki frazeologiczne:

siej groch i fasolę, gdy księżyc maleje, zbytnio się śpieszy ten, co wcześniej sieje • wysoki jak topola, a głupi jak fasola • z kapusty brzuch tłusty, z fasoli brzuch boli

etymologia:

ukr. фасоля^[7]

uwagi:

(1.2) zobacz też: Indeks:Polski - Jedzenie

tłumaczenia:

• afrykanerski: (1.1) boon; (1.2) boon
• angielski: (1.1) bean
• arabski: لوبيا ,لوبياء
• baskijski: (1.1) babarrun, indaba, mailar
• bułgarski: (1.1) фасоль ż
• chorwacki: (1.1) grah m
• czeski: (1.1) fazol m; (1.2) fazole ż
• duński: (1.1) bønne w; (1.2) bønne w
• esperanto: (1.1) fazeolo
• estoński: (1.1) uba
• fiński: (1.1) papu
• francuski: (1.1) haricot m
• hebrajski: (1.1) פול m
• hiszpański: (1.1) judía ż, alubia ż
• ido: (1.1) fazeolo
• islandzki: (1.1) baun ż
• japoński: (1.1) 荏
• jidysz: (1.1) פֿאַסאָליע ż (fasolje), בעבל n (bebl)
• kaszubski: (1.1) szabelbón m; (1.2) szabelbón m
• łaciński: (1.1) phaseolus
• nahuatl klasyczny: (1.1) etl
• neapolitański: (1.1) fasulo m
• niderlandzki: (1.1) boon ż
• niemiecki: (1.1) Bohne ż
• nowogrecki: (1.2) φασόλι n
• portugalski: (1.1) feijão ż
• rosyjski: (1.1) фасоль ż; (1.2) фасоль ż
• słowacki: (1.1) fazuľa ż
• słoweński: (1.1) fižol m
• suahili: (1.1) maharagwe
• szwedzki: (1.1) böna w
• tetum: (1.1) fore
• ukraiński: (1.1) квасоля ż
• umbundu: (1.1) ocipoke
• węgierski: (1.1) bab, paszuly
• wilamowski: (1.1) awys ż, āvys ż, aowys ż, owys ż; (1.2) awys ż, āvys ż, aowys ż, owys ż
• włoski: (1.1) fagiolo m

źródła:

1.  Hasło „Phaseolus” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
2. Jolanta Ignatowicz-Skowrońska, Motywy roślinne w slangu młodzieżowym i żargonie przestępczym, „Acta Universitatis Wratislaviensis” nr 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 236.
3. Antoni Danysz, Odrębności słownikarskie kulturalnego języka polskiego w Wielkopolsce w stosunku do kulturalnego języka w Galicyi, „Język Polski” nr 8–10, s. 245.
4. Kazimierz Nitsch, Odrębności słownikowe Poznania, Krakowa, Warszawy, „Język Polski” nr 8–10, s. 266.
5. Zofia Dobrakowska-Kopecka, Kazimiera Pyszkowska, Warzywa z mojego ogródka, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1987, s. 161.
6. Zofia Dobrakowska-Kopecka, Kazimiera Pyszkowska, Warzywa z mojego ogródka, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1987, s. 164.
7. Hasło „fasola” w: Wielki słownik języka polskiego PWN, red. Stanisław Dubisz, t. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018, ISBN 978–83–01–19910–4, s. 929.