bohater

Podobna pisownia: bòhater

bohater (język polski)

wymowa:

IPA: [bɔˈxatɛr], AS: [boχater] ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	bohater	bohaterowie / bohaterzy
dopełniacz	bohatera	bohaterów
celownik	bohaterowi	bohaterom
biernik	bohatera	bohaterów
narzędnik	bohaterem	bohaterami
miejscownik	bohaterze	bohaterach
wołacz	bohaterze	bohaterowie / bohaterzy
depr. M. i W. lm: (te) bohatery

(1.1) człowiek, który wykazał się męstwem, odwagą, poświęceniem itp.

(1.2) liter. teatr. film. główna postać utworu

(1.3) osoba budząca chwilowe zainteresowanie, chwilowo skupiająca na sobie uwagę otoczenia^[1]

odmiana:

(1.1-3)

 

przykłady:

(1.1) Inna nadzieja demokratów to John Kerry, senator z Massachusetts, bohater wojny w Wietnamie, gdzie został kilkakrotnie ranny^[2].

(1.2) Jak pamiętamy, główny bohater „Potopu” pan Andrzej Kmicic był najważniejszym bacą na Żmudzi, stąd słynna jego baranica, którą okrywał się, pędząc z Oleńką w rozpędzonych saniach z Wodoktów do Wołmontowicz^[3].

(1.3) To bohater krytycznych artykułów o wykorzystywaniu anteny publicznej telewizji do realizowania partyjnych interesów żony^[4].

składnia:

(1.1-3) bohater + D. (czego?)

kolokacje:

(1.1) bohater narodowy / wojenny • bohater powstania / rewolucji / wojny / bitwy • udawać / zgrywać bohatera • chwała bohaterom • składać hołd bohaterom

(1.2) główny bohater • bohater tytułowy • bohater pierwszoplanowy / drugoplanowy • bohater pozytywny • bohater powieści / dramatu / filmu / noweli / telenoweli / serialu • dzieje / losy bohatera • śledzić losy bohatera

(1.3) bohater awantury / incydentu / zajścia • bohater dnia / wieczoru / miesiąca • bohater masowej wyobraźni

synonimy:

(1.1) heros

(1.3) aktor

antonimy:

(1.1) antybohater

hiperonimy:

(1.1) śmiałek

(1.2) postać

(1.3) uczestnik

hiponimy:

(1.1) męczennik

(1.2) antybohater

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. bohaterstwo n, bohaterskość ż, bohaterszczyzna ż

forma żeńska bohaterka ż

przym. bohaterski

przysł. bohatersko

związki frazeologiczne:

bohater dnia

etymologia:

ukr. богати́р < tatar. < st.turk. baɣatur < mong. klas. < st.pers.^[5][6], por. pers. بهادر (bahādor)^[7] → odważny, śmiały, silny; żołnierz, bohater^[8]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) hero; (1.2) character
• arabski: (1.1) بطل m
• baskijski: (1.1) heroi
• białoruski: (1.1) герой m; (1.2) герой m; (1.3) герой m
• bułgarski: (1.1) герой m; (1.2) герой m
• czeski: (1.1) hrdina m
• duński: (1.1) helt w
• esperanto: (1.1) heroo; (1.2) heroo
• francuski: (1.1) héros m; (1.2) personnage m
• grenlandzki: (1.1) sapiitsuliortoq
• gruziński: (1.1) გმირი (gmiri)
• hiszpański: (1.1) héroe m; (1.2) héroe m; (1.3) héroe m
• islandzki: (1.1) hetja ż
• jidysz: (1.1) העלד m (held), גיבור m (giber); (1.2) העלד m (held)
• kaszubski: (1.1) heroja m; (1.2) heroj m
• kataloński: (1.1) heroi m
• kazachski: (1.1) қаһарман; (1.2) кейіпкер, қаһарман
• niderlandzki: (1.1) held m; (1.2) personnage n
• niemiecki: (1.1) Held m; (1.2) Held m
• norweski (bokmål): (1.1) helt m
• nowogrecki: (1.1) ήρωας m; (1.2) ήρωας m; (1.3) ήρωας m
• nowopruski: (1.1) erōjs m
• rosyjski: (1.1) герой m; (1.2) герой m; (1.3) герой m
• sanskryt: (1.1) वीर
• słowacki: (1.1) hrdina m
• tybetański: (1.1) དཔའ་བོ
• ukraiński: (1.1) герой m; (1.2) герой m; (1.3) герой m
• włoski: (1.1) eroe m; (1.2) protagonista m

źródła:

1.  Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Polityka, nr 01.03 (1), Warszawa, 2004 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Tygodnik Podhalański, nr 35, Zakopane, 1999 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
4. Rzeczpospolita, nr 07.13, Warszawa, 2004 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
5.  Hasło „bohater” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
6. Stanisław Stachowski, Słownik historyczno-etymologiczny turcyzmów w języku polskim, Księgarnia Akademicka, Kraków 2014, ISBN 978-83-7638-407-8, s. 80.
7.  Hasło „bohater” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
8. Digital Dictionaries of South Asia.