איבערגעבן

איבערגעבן (jidysz)

transliteracja:

YIVO: ibergebn; polska: ibergebn

wymowa:

IPA: /ˈibɛʀgɛbn/; IPA: [ˈɪbəʀˌɡɛbm̩]

znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) wręczać, przekazywać, oddawać, dostarczać, doręczać

(1.2) powierzać, zostawiać

(1.3) przekazywać, podawać, komunikować, zawiadamiać; ogłaszać, oznajmiać, zapowiadać, oświadczać, obwieszczać, deklarować

(1.4) opisywać, określać, wyrażać, wyjaśniać, oddawać (słowami)

(1.5) rad. telew. transmitować, emitować, nadawać^[1]

(1.6) poddawać^[2]

(1.7) dawać za dużo, dawać w nadmiarze^[3]

czasownik zwrotny

(2.1) איבערגעבן זיך → poddawać się, oddawać się (w czyjeś ręce)

(2.2) איבערגעבן זיך → poświęcać się, oddawać się (czemuś)

(2.3) איבערגעבן זיך → uzależniać się^[3]

(2.4) איבערגעבן זיך → udzielać się^[4]

odmiana:

(1-2) lp איך געב איבער, דו געבסט איבער, ער / זי / עס געבט איבער ‖ lm מיר געבן איבער, איר געבט איבער, זיי געבן איבער ‖ fp האָבן + איבערגעגעבן

przykłady:

(1.1) די פֿאַטשיילע מיטן געלט חאָט דער רבֿ איבערגעגעבן דער רביצין, זי זאָל דאָס פֿאַרשליסן אין קאַסטן, און די שליסעלעך זאָל זי באַהאַלטן אין אַן אָרט, וואָס קיין בן־אָדם זאָל ניט וויסן…‏ → Chustę z pieniędzmi przekazał rabin swej żonie, żeby to zamknęła w skrzyni, a kluczyki schowała w miejscu, którego by żaden śmiertelnik nie znał…^[5]

składnia:

(1.1-2) C. + איבערגעבן → przekazywać / powierzać + C.

(1.3) אַז + C. + איבערגעבן → przekazywać + C. + że, dawać znać + C. + że, zawiadamiać + B. + że; oznajmiać + C. + że, podawać do wiadomości + D. + że

(2.1) C. + איבערגעבן זיך → poddawać się + C., oddawać się w ręce + D.

(2.2) C. + איבערגעבן זיך → oddawać się + C.

kolokacje:

(1.3) אַז + C. + בעטן איבערגעבן → prosić o przekazanie + C. + że

synonimy:

(1.3) לאָזן וויסן, געבן צו וויסן, טאָן צו וויסן

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

jid. איבער + געבן

uwagi:

źródła:

1. Hasło „íbergebn” w: Ronald Lötzsch, Jiddisches Wörterbuch, Duden, Mannheim, Lipsk, Wiedeń, Zurych 1992, ISBN 341106241X, s. 92.
2.  Hasło „איבערגעבען” w: Alexander Harkavy, Yiddish-English dictionary, Hebrew Publishing Company, Nowy Jork 1910, s. 47.
3.  Hasło „איִבערגעבן” w: Alexander Harkavy, Yiddish-English-Hebrew dictionary, opublikowane przez autora, Nowy Jork 1925, s. 38.
4.  Hasło „איבערגעבן” w: Александр М. Солдатов, Большой идиш-русский словарь, 2003–2009.
5. שלום־עליכם (Szolem-Alejchem): פֿון כּתרילעווקע (Fun Kasrilewke).​