Zwiezda (moduł stacji kosmicznej)

Zwiezda (ros. звезда - gwiazda) – moduł serwisowy Międzynarodowej Stacji Kosmicznej należący do rosyjskiej części stacji. Był to pierwszy w pełni rosyjski element stacji (drugi rosyjski moduł Zaria został sfinansowany przez NASA). Zaprojektowany i budowany początkowo jako DOS-8 – główny moduł planowanej stacji kosmicznej Mir-2, następcy rosyjskiej stacji Mir, a wcześniej jako zapasowy moduł bazowy Mira. Dlatego też Zwiezda jest bardzo podobna do głównego modułu stacji Mir (DOS-7). Budowa rozpoczęła się w połowie lat 80. Gdy Rosja włączyła się do projektu budowy Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS, zrezygnowano ze stacji Mir-2, a zbudowany moduł nazwany Zwiezda stał się trzecim z głównych modułów ISS.

Zwiezda

Inne nazwy	DOS-8
Zaangażowani	Państwowe Produkcyjno-Badawcze Centrum Kosmiczne im. M. Chruniczewa, Roskosmos
Rakieta nośna	Proton K
Miejsce startu	Bajkonur, Kazachstan
Opis
Komponent stacji	ISS
Typ elementu	moduł serwisowy
Konstrukcja bazowa	DOS-7
Czas trwania misji
Start	12 lipca 2000 (04:56 UTC)
Dokowanie	26 lipca 2000
Wymiary
Długość	13,1 m
Średnica	4,15 m
Masa całkowita	19 050 kg

Zwiezda podczas budowy

Zwiezda-Zaria-Unity

Zwiezda na orbicie z doczepionym statkiem transportowym Progress (na dole)

W Zwieździe znajdują się dwie kabiny dla załogi (z jednym oknem w każdej), lodówka, zamrażarka, toaleta, sprzęt komunikacyjny i nawigacyjny, wyposażenie do ćwiczeń gimnastycznych, system korekcji orbity wraz z zapasem paliwa oraz system do uzyskiwania tlenu z wody odpadowej. Posiada też trzy węzły cumownicze: osiowy tylny służy do połączeń ze statkami Sojuz-TM i Sojuz-TMA oraz transportowcami Progress-M, a także M1 oraz ATV; osiowy przedni do trwałego połączenia z modułem Zaria; dwa węzły umieszczone na górze i na dole w przedniej części, a przeznaczone do przyłączenia dalszych rosyjskich elementów ISS.

Zwiezda została wyniesiona na orbitę przy pomocy rakiety Proton-K 12 lipca 2000 r. o godzinie 04:56:36 UTC. Połączenie jej z ISS nastąpiło dwa tygodnie później – 26 lipca o godzinie 00:44:44 UTC.

Linki zewnętrzne

• Anatoly Zak: Zvezda service module (SM). [w:] RussiaSpaceWeb.com [on-line]. 2013-06-18. [dostęp 2014-06-28]. (ang.).
• Mark Wade: ISS Zvezda. [w:] Encyclopedia Astronautica [on-line]. [dostęp 2017-07-28]. (ang.).

Encyklopedie internetowe (space station module):

• Britannica: topic/Zvezda