Zenit-3SL

Zenit-3SL – trójczłonowa rakieta nośna używana przez amerykańsko-norwesko-rosyjsko-ukraińskie konsorcjum Sea Launch. Wystrzeliwana z pływającej platformy startowej Ocean Odyssey. Starty przeprowadzane są na wodach międzynarodowych na równiku, na Oceanie Spokojnym (154°W), 370 kilometrów na wschód od wyspy Kiritimati.

Zenit-3SL
J-1e

Rodzina rakiet nośnych Zenit
Producent	RKK Energia, NPO Ławoczkin (Rosja), KB Jużnoje (Ukraina), Boeing (USA)
Koszt wystrzelenia	90 mln USD (1999 r.)
Data pierwszego startu	28 marca 1999
Data ostatniego startu	26 maja 2014
Statystyki
Wszystkie starty	36
Udane starty	33 (92%)
Nieudane starty	3
Zdolność wynoszenia	5250 kg na transferową orbitę geostacjonarną
Siła ciągu przy starcie	7300 kN
Wymiary
Długość	59,60 m
Średnica	3,90 (owiewka ładunkowa 4,15) m
Masa całkowita	471 000 kg
Stopnie rakiety
Stopień 1.	Zenit-1
Stopień 2.	Zenit-2
Stopień 3.	Blok DM-SL

Jednostki napędowe wszystkich stopni są napędzane ciekłym tlenem (utleniacz) i kerozyną RP-1 (paliwo rakietowe). Najniższy człon ma długość 32,9 m i średnicę 3,9 m. Drugi liczy 10,4 m długości przy tej samej średnicy 3,9 m. Oba człony o nazwie Zenit są budowane przez firmę KB Jużnoje. Najwyższy stopień – Blok DM-SL ma 4,9 m długości i 3,7 m średnicy i jest produkowany przez RKK Energię. Rakieta jest zakończona jednostką ładunkową o długości 11,4 m oraz średnicy 4,15 m wyprodukowaną przez Boeinga.

Pierwszy start rakiety odbył się w 1999 r. Do chwili obecnej rakieta startowała 36 razy, z czego trzy loty zakończyły się niepowodzeniem, a jeden był częściowo udany. Wszystkie starty, z wyjątkiem jednego, wynosiły satelity telekomunikacyjne na orbitę geostacjonarną.

Istnieje również wersja rakiety Zenit-3SL oznaczona jako Zenit 3SLB, której starty odbywają się z Kompleksu nr 45 w kazachskim kosmodromie Bajkonur.

Chronologia startów

1. 28 marca 1999, 01:29:59 GMT; s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
   Ładunek: Demosat; Uwagi: start udany – lot demonstracyjny
2. 10 października 1999, 03:28:00 GMT; s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
   Ładunek: DirecTV-1R; Uwagi: start udany
3. 12 marca 2000, 14:49:15 GMT; s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
   Ładunek: ICO F-1; Uwagi: start nieudany – przedwczesne wyłączenie się 2. członu na skutek błędnej komendy w oprogramowaniu elektrozaworu; ładunek spadł do oceanu
4. 28 lipca 2000, 22:42:00 GMT; s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
   Ładunek: PAS 9; Uwagi: start udany
5. 21 października 2000, 05:52 GMT; s/n 5; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
   Ładunek: Thuraya 1; Uwagi: start udany
6. 18 marca 2001, 22:33:30 GMT; s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
   Ładunek: XM-2 Rock; Uwagi: start udany
7. 8 maja 2001, 22:10:29 GMT; s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
   Ładunek: XM-1 Roll; Uwagi: start udany
8. 15 czerwca 2002, 22:39:30 GMT; s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
   Ładunek: Galaxy 3C; Uwagi: start udany
9. 10 czerwca 2003, 13:55:59 GMT; s/n 11; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
   Ładunek: Thuraya 2; Uwagi: start udany
10. 8 sierpnia 2003, 03:30:55 GMT; s/n 10; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Echostar 9; Uwagi: start udany
11. 1 października 2003, 04:02:59 GMT; s/n 13; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Horizons 1; Uwagi: start udany
12. 11 stycznia 2004, 04:12:59 GMT; s/n 12; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Estrela do Sul 1; Uwagi: start udany
13. 4 maja 2004, 12:42:00 GMT; s/n 21; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: DirecTV-7S; Uwagi: start udany
14. 29 czerwca 2004, 03:58:59 GMT; s/n 11; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Apstar 5; Uwagi: start częściowo nieudany – awaria ostatniego członu pozostawiła satelitę na nieużytecznej orbicie
15. 1 marca 2005, 03:50:59 GMT; s/n 18; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: XM-3 Rythm; Uwagi: start udany
16. 26 kwietnia 2005, 07:31:29 GMT; s/n 17; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Spaceway 1; Uwagi: start udany
17. 23 czerwca 2005, 14:03:00 GMT; s/n 14; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Intelsat Americas 8; Uwagi: start udany
18. 8 listopada 2005, 14:06:59 GMT; s/n 23; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Inmarsat 4F-2; Uwagi: start udany
19. 15 lutego 2006, 23:34:55 GMT; s/n ; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Echostar 10; Uwagi: start udany
20. 12 kwietnia 2006, 23:29:59 GMT; s/n 21; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: JCSAT 9; Uwagi: start udany
21. 18 czerwca 2006, 07:50 GMT; s/n 29; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Galaxy 16; Uwagi: start udany
22. 22 sierpnia 2006, 03:27:01 GMT; s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Koreasat 5; Uwagi: start udany
23. 30 października 2006, 23:48:59 GMT; s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: XM-4 Blues; Uwagi: start udany
24. 30 stycznia 2007, 22:32 GMT; s/n ; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: NSS-8; Uwagi: start nieudany – kilka sekund po włączeniu, jeszcze przed wzlotem rakiety, awaria silnika 1. stopnia powoduje eksplozję rakiety na platformie Ocean Odyssey
25. 15 stycznia 2008, 11:48:59 GMT; s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Thuraya 3; Uwagi: start udany
26. 21 maja 2008, 09:43:59 GMT; s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Galaxy 18; Uwagi:: start udany
27. 16 lipca 2008, 05:20:59 GMT; s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Echostar 11; Uwagi: start udany
28. 24 września 2008, 09:27:59 GMT s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Galaxy 19; Uwagi: start udany
29. 26 lutego 2009, 18:29:55 GMT s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Telstar 11N; Uwagi: start udany
30. 20 kwietnia 2009, 08:15:59 GMT s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: SCIRAL 1B; Uwagi: start udany
31. 24 września 2011, 22:18 GMT s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Atlantic Bird 7; Uwagi: start udany
32. 1 czerwca 2012, 05:23 GMT s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Intelsat 19; Uwagi: start udany
33. 19 sierpnia 2012, 06:54:59 GMT s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Intelsat 21; Uwagi: start udany
34. 3 grudnia 2012, 20:43:59 GMT s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Eutelsat 70B; Uwagi: start udany
35. 1 lutego 2013, 06:56 GMT s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Intelsat 27; Uwagi: start nieudany – awaria systemu kontrolnego rakiety, wyłączenie silnika RD-171 po 25 sekundach lotu, rakieta z ładunkiem spadła do Pacyfiku.
36. 26 maja 2014, 21:09:59 GMT s/n?; miejsce startu: Ocean Odyssey, Ocean Spokojny
    Ładunek: Eutelsat 3B; Uwagi: start udany

Bibliografia

• Oficjalna strona firmy Sea Launch (ang.)
• Jonathan McDowell: Launchlog. [w:] Jonathan’s Space Home Page [on-line]. [dostęp 2017-06-10]. (ang.).