Zabytki w Dzierżoniowie

Lista zabytków nieruchomych znajdujących się w Dzierżoniowe^[1]:

• zespół urbanistyczny miasta,
• mury obronne,
• kościół parafialny pw. św. Jerzego z 2. połowy XIV wieku, przebudowany w XVI,
• zespół klasztorny augustianów, XIV, 1713, 1845 (ul. Garncarska 16 / Klasztorna):
  • kościół, ob. par. pw. Niepokalanego Poczęcia NMP,
  • klasztor,
• kościół pw.Maryi Matki Kościoła, obecnie kościół rzymskokatolicki wcześniej zbór ewangelicki, wybudowany w latach 1795-98 w/g projektu Carla Gottharda Langhansa.
• kaplica cmentarna pw. św. Barbary z XV wieku, 1831, 1851,
• kaplica grobowa rodziny Sadebecków (1) na cmentarzu ewangelickim z 1805, (ul. Dubois)
• synagoga z 1875 roku (ul. Krasickiego 28)
• ratusz i wieża ratuszowa z XV, 1873-75,
• sukiennice z XV wieku, przebudowane w XIX
• dom przy ul. Klasztornej 7, XVI-XVII, XIX,
• dom przy ul. Klasztornej 12, XVIII/XIX,
• dom przy ul. Kościelnej 30, początek XIX,
• dom przy ul. Krasickiego 21, XVIII,
• dom przy ul. Mierniczej 2 (obecnie przedszkole) z 3. ćwiećwiecza XIX,
• dom przy ul. Przedmieście 27,
• willa przy ul. Szkolnej 14 z 1894 roku
• kamienica przy ul. Świdnickiej 2, XVIII, XIX/XX,
• willa przy ul. Świdnickiej 30 z 1897,
• willa przy ul. Świdnickiej 32 z 1870,
• hotel „Polonia” z 1908, 1920, (ul. Henryka Sienkiewicza 4)
• dom przy placu Wolności 4 (Rynek), początek XIX, przełom XIX/XX,
• dom przy placu Wolności 5 (Rynek), XVIII, przełom XIX/XX,
• domy przy placu Wolności 5-9 (d. Rynek 6-9), XVIII, XIX,
• domy przy placu Wolności 11 (d. Rynek nr 12/13), XIX,
• dom przy placu Wolności 17 (Rynek), XVIII/przełom XIX/XX,
• domy przy placu Wolności 18, 19 (Rynek), przełom XIX/XX,
• kamienica przy placu Wolności 20 (Rynek), XVIII, XIX,
• dom przy placu Wolności 21 (Rynek), XVIII-XX,
• kamienica przy placu Wolności 22 (Rynek), XVIII,
• domy przy placu Wolności 23/24 (Rynek), 1800, początek XX,
• kamienica przy placu Wolności 25 (Rynek), początek XIX,
• kamienica przy placu Wolności 26 (Rynek), przełom XIX/XX,
• kamienica przy placu Wolności 27 (Rynek), koniec XIX,
• domy przy placu Wolności 28, 29, 30 (Rynek), XVIII-XIX,
• kamienica przy placu Wolności 31 (Rynek), XVIII, 1905,
• domy przy placu Wolności 33, 35, 36 (Rynek), XVIII-XX,
• dom przy placu Wolności 34 (Rynek), XVIII, początek XX,
• dom przy placu Wolności 37 (Rynek), XIX,
• dom przy placu Wolności 39 (Rynek), 1. połowa XIX,
• kamienica przy placu Wolności 51 (Rynek), XVIII-XIX,
• kamienica przy placu Wolności 54 (Rynek), XVII-XIX,
• kamienica przy placu Wolności 55 (Rynek), przełom XIX/XX,
• domy przy ul. Ząbkowickiej 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, przełom XVIII/XIX,
• sąd przy ul. Ząbkowickej 57, 4 ćw. XIX,
• budynki tkalni d. E.F. Haina, tj. 2 budynki produkcyjne oraz kotłownia (ul. Kilińskiego 14) wybudowane w latach 1887-89,

Ratusz w Dzierżoniowie

Mury Miejskie

Kościół (kaplica) pw. św. Trójcy

Kościół Maryi Matki Kościoła w Dzierżoniowie

Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP

Budynek kościoła od strony ulicy Klasztornej

Kościół był filią fary miejskiej. W 1965 roku został on wpisany do rejestru zabytków. Obecnie należy do parafii NMP Matki Kościoła. Poza niezmienionym wyglądem zewnętrznym, którego surowość nasuwa^{[styl do poprawy]} skojarzenia z eremickim charakterem zakonu, jedynym akcentem dawnych wieków we wnętrzu kościółka jest zabytkowa drewniana, niepolichromowana ambona. Prowadzą do niej schodki z zakrystii. Tematycznie przypomina ona kazalnicę z kościoła św. Jerzego - jej kosz zdobią płaskorzeźby czterech ewangelistów. Baldachim wieńczy figura Chrystusa Dobrego Pasterza.

Dawny augustiański klasztor

Na przestrzeni ostatnich wieków był wykorzystywany przez miasto głównie w celach gospodarczych^{[potrzebny przypis]}. W XVI w. został on przebudowany. Rozebrano główną kondygnację oraz stromy, dwupołaciowy dach średniowieczny, którego kalenica w czasach użytkowania budynku przez braci pustelników, sięgała do połowy wysokości wieżyczek (sygnaturki). W okresie wojny siedmioletniej (1756-1763) dwukondygnacyjna już, podobnie jak dzisiaj, budowla była wykorzystywana jako piekarnia przez wojska cesarskie] (austriackie). Po II wojnie światowej klasztor służył straży pożarnej, później pełnił funkcję magazynów. Od 1987 roku właścicielem budynku jest również parafia NMP Matki Kościoła. W ciągu ostatnich lat zostały z niego zdjęte tynki, dzięki czemu klasztor i kościół znów zaczęły stanowić w miarę jednolity obiekt.

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.

Zobacz multimedia związane z tematem: Zabytki w Dzierżoniowie