Złamanie wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej, ang. tibial eminence fracture (in. złamanie awulsyjne wyniosłości międzykłykciowej, ang. tibial eminence avulsion fracture) – rzadkie złamanie w obrębie stawu kolanowego, odpowiednik uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego u dzieci i młodzieży, jednakże obserwowane jest również u dorosłych.
Historia
Złamanie zostało po raz pierwszy opisane w 1875 roku przez francuskiego chirurga Antonina Ponceta[2][3].
Epidemiologia
Częstość występowania szacowana jest na 3 na 100 000 rocznie[3], jest stwierdzane w 2-5% przypadków pourazowego krwawienia do stawu kolanowego u dzieci i młodzieży[3]. Obecnie wzrasta częstość tego urazu u osób dorosłych[4].
Etiologia
Do złamania wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej dochodzi w przypadku urazu skrętnego lub przy upadku z małej wysokości na zgięte kolano[5], przy uprawianiu sportu lub w wypadkach komunikacyjnych[4]. Sporty związane z dużym ryzykiem tego urazu to futbol amerykański, koszykówka, narciarstwo, piłka nożna i piłka siatkowa[6]. Złamanie to jest uważane za odpowiednik uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego u dzieci i młodzieży, związane z niedojrzałością układu kostno-szkieletowego[4].
Obraz kliniczny
Objawy złamania wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej są następujące[7]:
- ból (większy niż przy uszkodzeniu więzadła krzyżowego przedniego[8])
- wysięk (w przypadku objęcia przez złamanie chrząstki nasadowej pojawia się krwisty płyn z kropelkami tłuszczu)
- zwiotczenie więzadeł kolana
- dodatnie testy oceniające stabilność kolana (test szufladkowy przedni, test Lachmana, test pivot shift[6])
Diagnostyka różnicowa
Rozpoznanie złamania wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej opiera się na badaniu przedmiotowym, zdjęciu rentgenowskim oraz obrazowaniu metodą rezonansu magnetycznego[7].
Złamanie wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej należy różnicować ze złuszczeniem chrząstki wzrostowej, uszkodzeniem łąkotki, zwichnięciem rzepki, uszkodzenie więzadeł wewnętrznych stawu kolanowego oraz innymi uszkodzeniami kości[7][9].
Klasyfikacja
Klasyfikacja złamań na podstawie obrazu radiologicznego została opracowana przez Marvina Meyers'a i Francisa McKeever'a w 1959 roku[10], w 1977 roku Basilius Zaricznyj dodał kolejny typ (początkowo jako podtyp IIIB[11], obecnie jako podtyp IV[12])[13] i ostatecznie podział został ustalony w 2005 roku, kiedy James Lubowitz (z zespołem) podzielił typ III na dwa podtypy A i B[14][15].
| Typ | Obraz kliniczny | Leczenie |
|---|---|---|
| I |
|
zachowawcze |
| II |
|
zachowawcze lub operacyjne |
| IIIA |
|
operacyjne |
| IIIB |
|
operacyjne |
| IV |
|
operacyjne |
Leczenie
Leczenie jest operacyjne (zarówno klasyczne jak i w artroskopii) w stadiach IIIA-IV, natomiast w stadiach I i II leczeniem z wyboru jest leczenie zachowawcze[16]. Opatrunek gipsowy powinien być utrzymany przez 4-6 tygodni u pacjentów leczonych zachowawczo i 2 tygodnie u pacjentów leczonych operacyjnie[17]. W kolejnym etapie konieczna jest rehabilitacja i założenie odpowiedniej ortezy[16]. Okres rehabilitacji trwa 3-4 miesięcy[16].
Rokowanie
Niezależnie od przyjętego sposobu postępowania następstwem urazu jest trwałe osłabienie struktur więzadłowych kolana, jednakże nie ma to poważnego znaczenia klinicznego[7]. Powikłaniami złamania wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej są ograniczenie ruchomości stawu kolanowego, artrofibroza, niestabilność stawu kolanowego[3] oraz zaburzenie funkcji chrząstki nasadowej[16]. Rokowanie co do pełnego powrotu do zdrowia jest gorsze w typie III i IV złamania[3], jednakże możliwość powrotu do czynnego uprawiania sportu jest taka sama we wszystkich grupach pacjentów[18].
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
