Wskaźniki finansowe

Wskaźniki finansowe (ang. financial ratios) – wskaźniki tworzone na podstawie informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym przedsiębiorstwa, które muszą charakteryzować się trzema cechami: mierzalnością, interpretowalnością, porównywalnością.

Cechy wskaźników finansowych

• Mierzalność zapewniona jest poprzez wykorzystywanie do budowy wskaźnika finansowego danych mierzalnych pochodzących ze sprawozdań finansowych.
• Porównywalność pozwala na porównywanie wskaźnika finansowego z określonymi odniesieniami w ujęciu czasowym (zmiany w czasie), planistycznym (realizacja versus plan), przestrzennym (pomiędzy przedsiębiorstwami z tych samych branż z różnych rynków), branżowym (pomiędzy przedsiębiorstwami z tej samej branży – klasy lub działu Polskiej Klasyfikacji Działalności, PKD).
• Interpretowalność pozwala na odczytanie uzyskanego wyniku wskaźnika finansowego w języku finansowym, pozwalającym na określenie sytuacji ekonomiczno-finansowej w zakresie analizowanego przy wykorzystaniu danego wskaźnika obszaru działalności finansowej ocenianego przedsiębiorstwa.

Charakter wskaźników finansowych

Każdy ze wskaźników finansowych może mieć charakter stymulatywny, destymulatywny, nominatywny.

• Wskaźnik finansowy stymulatywny (stymulanta) – wskaźnik, którego wyższa wartość (natężenie cechy mierzonej przy jego wykorzystaniu) jest korzystniejsza. Dąży się więc do maksymalizowania wartości wskaźników stymulatywnych.
• Wskaźnik finansowy destymulatywny (destymulanta) – wskaźnik, dla którego im niższa wartość (natężenie cechy mierzonej przy jego wykorzystaniu), tym lepiej. Dąży się do minimalizowania wartości wskaźników destymulatywnych.
• Wskaźnik finansowy nominatywny (nominanta) – wskaźnik, którego wartość (natężenie cechy mierzonej przy jego wykorzystaniu) powinna kształtować się w określonym przedziale (min – max). Dąży się do tego, aby wartości wskaźników nominatywnych znajdowała się w danym przedziale (zarówno wartość za niska jak i za wysoka nie jest wskazana).

Wskaźniki finansowe są narzędziem analizy finansowej. Stosuje się je do oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa, pomagają one również kierownictwu przedsiębiorstwa i jej udziałowcom w ocenie standingu finansowego, a w przypadku ubiegania się o kredyt czy inwestycji związanej z nabyciem obligacji, pozwalają ocenić ryzyko kredytowe związane z udzieleniem kredytu lub nabyciem obligacji.

Wybrane wskaźniki finansowe

Wskaźniki płynności finansowej

Między innymi:

• CR (ang. current ratio) – wskaźnik bieżącej płynności finansowej
• QR (ang. quick ratio, acid-test ratio) – wskaźnik wysokiej płynności finansowej, tzw. szybki
• Cash Ratio – wskaźnik płynności gotówkowej

Wskaźniki rentowności

Między innymi:

• ROI (ang. return on investment) – określenie grupy wskaźników rentowności lub pojedynczego wskaźnika stopy zwrotu z inwestycji
• ROE (ang. return on equity) – wskaźnik rentowności kapitału własnego
• ROCE (ang. return on capital employed) – wskaźnik stopy zwrotu z zaangażowanego kapitału (odmiana wskaźnika ROE)
• ROIC (ang. return on invested capital) – wskaźnik stopy zwrotu zainwestowanego kapitału
• ROA (ang. return on assets) – wskaźnik rentowności aktywów
• ROS (ang. return on sales) – wskaźnik zyskowności sprzedaży. Relatywnie często w liczniku występuje zysk netto i przyjęło się, że jest to wyjściowa konstrukcja tego wskaźnika. Przy tej konstrukcji można go nazywać marżą zysku lub marżą zysku netto (ang. net profit margin).
• Marża brutto (ang. gross margin) – odmiana wskaźnika zyskowności sprzedaży, który w liczniku ma zysk ze sprzedaży
• RONA (ang. return on net assets) – wskaźnik rentowności aktywów netto

Wskaźniki sprawności działania (zarządzania)

Między innymi:

• Wskaźnik cyklu regulowania należności w dniach lub razach obrotu
• Wskaźnik cyklu obrotu zapasami w dniach w dniach lub razach obrotu
• Wskaźnik cyklu regulowania zobowiązań w dniach lub razach obrotu
• Wskaźnik cyklu konwersji gotówki – suma wskaźnika cyklu regulowania należności w dniach i wskaźnika cyklu obrotu zapasami w dniach pomniejszona o wartość wskaźnika cyklu regulowania zobowiązań w dniach
• TAT (ang. total asset turnover) – wskaźnik rotacji aktywów
• Wskaźnik rotacji należności (ang. receivable turnover)
• Wskaźnik rotacji zapasów (ang. inventory turnover)

Wskaźniki giełdowe (rynku kapitałowego)

Między innymi:

• P/E (ang. price/earnings ratio) – wskaźnik ceny do zysku
• Wskaźnik kapitalizacji – to odwrotność wskaźnika P/E, informuje w jakim stopniu inwestorzy kapitalizują wartość zysków, kupując i sprzedając jej akcje
• EPS (ang. earnings per share) – wskaźnik zysku przypadającego na akcję
• P/BV (ang. price/book value)(C/WK) – wskaźnik ceny rynkowej do wartości księgowej na jedną akcję
• PEG (ang. price earnings growth) – wskaźnik wzrostowy ceny do zysku, wskaźnik urealniający P/E, który dzieli ten wskaźnik przez prognozowaną wartość zysków
• DPR (ang. dividend payout ratio) – wskaźnik stopy wypłat dywidend, ilustruje udział dywidendy w zysku netto badanej spółki
• P/D (ang. price to dividend) – wskaźnik dywidendy, relacja bieżącej ceny rynkowej przypadającej na jedną akcję do dywidendy
• SGR (ang. sustainable growth rate) – trwała stopa wzrostu
• P/S lub PSR (ang. price to sales) – iloraz rynkowej ceny akcji i wartości sprzedaży spółki przypadającej na jedną akcję

Wskaźniki wypłacalności (zdolności do obsługi zadłużenia)

• Wskaźnik ogólnego zadłużenia (ang. Debt Ratio)
• Wskaźnik pokrycia odsetek (ang. times interest earned)
• Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego (ang. debt to equity, D/E)
• Wskaźnik zadłużenia długoterminowego (ang. long term debt to equity)

Zobacz też

• Wskaźniki sprawności zarządzania aktywami
• analiza wskaźnikowa
• analiza fundamentalna

Bibliografia

• Robert Patterson: Kompendium terminów z zakresu rachunkowości i finansów po polsku i po angielsku. Warszawa: Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, 2002, s. 495-507. ISBN 83-86543-59-0.
• Grzegorz Gołębiowski, Agnieszka Tłaczała: Analiza finansowa w teorii i w praktyce. Warszawa: Difin, 2009. ISBN 978-83-7641-134-7. Brak numerów stron w książce