Wskaźnik wolności gospodarczej

Wskaźnik wolności gospodarczej, IEF (ang. Index of Economic Freedom) – miernik mający odzwierciedlać restrykcyjność przepisów oraz zakresu stosowania przymusu przez aparat władzy w sferze gospodarki w różnych państwach świata, publikowany przez The Wall Street Journal i Heritage Foundation.

Mapa państw świata według wskaźnika wolności gospodarczej (2022):

     wolne (100 - 80)

     w zasadzie wolne (79.9 - 70)

     umiarkowanie wolne (69.9 - 60)

     w zasadzie bez wolności (59.9 - 50)

     bez wolności (49.9 - 0)

     brak danych

Metodyka

Każdemu państwu przyznawana jest punktacja według 50 niezależnych zmiennych podzielonych na 10 kategorii wpływających na wolność gospodarczą:

• polityka handlowa
• obciążenia podatkowe
• interwencje rządu w gospodarce
• polityka pieniężna
• przepływ kapitału i inwestycje zagraniczne
• bankowość i finanse
• płace i ceny
• prawa własności
• regulacje prawne
• aktywność czarnego rynku.

Wyższy wynik punktowy danego kraju oznacza mniejszy zakres interwencji państwa w gospodarkę i większą wolność gospodarczą. W ten sposób powstaje ranking państw od największej ilości punktów do najmniejszej, czyli od państw o największej wolności gospodarczej do państw o „ucisku w gospodarce”. W zależności od wyniku punktowego państwa są dzielone na 5 kategorii: wolny, w zasadzie wolny, umiarkowanie wolny, w zasadzie bez wolności i bez wolności.

Ranking

Poziom wolności gospodarczej w Polsce prezentuje poniższa tabela^[1]:

Polska w rankingu wolności gospodarczej

rok	pozycja	wynik	kategoria
2019	46	67,8%	umiarkowanie wolny
2018	45	68,5%	umiarkowanie wolny
2017	45	68,3%	umiarkowanie wolny
2016	39	69,3%	umiarkowanie wolny
2015	42	68,6%	umiarkowanie wolny
2014	50	67,0%	umiarkowanie wolny
2013	57	66,0%	umiarkowanie wolny
2012	64	64,2%	umiarkowanie wolny
2011	68	64,1%	umiarkowanie wolny
2010	69	63,2%	umiarkowanie wolny
2009	82	60,3%	umiarkowanie wolny
2008	76	60,3%	umiarkowanie wolny
2007	86	58,1%	w zasadzie bez wolności
2006	77	59,3%	w zasadzie bez wolności
2005	70	59,6%	w zasadzie bez wolności

Od początku istnienia rankingu najwyższe miejsce nieprzerwanie zajmował Hongkong. Obecnie (2020) liderem jest Singapur, zaś najniższe miejsce zajmuje Korea Północna.

W roku 2020 w Europie najbardziej wolna gospodarczo jest Szwajcaria (5 miejsce), a najmniej Ukraina (134 miejsce). Najwyższy wynik spośród krajów unijnych ma Irlandia (6 miejsce), najniższy Grecja (100 miejsce)^[2].

Kraje o niestabilnej sytuacji politycznej (Irak, Syria, Jemen, Libia, Somalia) nie są klasyfikowane. Nie uwzględnia się też krajów z bardzo małą liczbą ludności (Andora, Antigua i Barbuda, Grenada, Liechtenstein, Monako, San Marino, Saint Kitts i Nevis, Tuvalu, Watykan), ponieważ uzyskane przez nie miejsca byłyby nieadekwatne do poziomu wolności.