Wojskowa Odznaka Sprawności Fizycznej

Wojskowa Odznaka Sprawności Fizycznej (WOSF, potocznie „Woska”) – odznaka nadawana od 1969 żołnierzom Wojska Polskiego, którzy ze sprawności fizycznej osiągnęli łącznie za wszystkie obowiązujące ich w czasie roku szkolnego sprawdziany ocenę „bardzo dobrze” lub „dobrze”.

Złota WOSF (wzór 1970).

Srebrna WOSF (wzór 1970).

WOSF (wzór 2012 i 2019).

Odznaka została wprowadzona zarządzeniem Nr 32/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 maja 1969. Początkowo „woska” była odznaką jednostopniową, koloru srebrnego^[1]. Autorem projektu odznaki był rzeźbiarz i medalier Edward Gorol (1930–2003). Wykonawcą odznak była Mennica Państwowa^[2].

14 grudnia 1970 Minister Obrony Narodowej wprowadził podział WOSF na trzy stopnie. Dotychczas wydane odznaki stały się z urzędu odznakami II stopnia^[3].

• Odznaka I stopnia (złota) – znaczek metalowy dwupoziomowy kolorowy; poziom pierwszy przedstawia kontury bieżni stadionu sportowego w kolorze złotym z napisem „WOSF”; poziom drugi przedstawia abstrakcyjnie wyrażoną sprawność przy pomocy trzech szybujących strzał w kolorach: białym, zielonym i czerwonym.
• Odznaka II stopnia (srebrna) – znaczek metalowy dwupoziomowy w kolorze srebrnym; poziom pierwszy przedstawia kontury bieżni stadionu sportowego z napisem „WOSF”; poziom drugi przedstawia abstrakcyjnie wyrażoną sprawność przy pomocy trzech szybujących strzał.

• Odznaka III stopnia (brązowa) – znaczek metalowy dwupoziomowy w kolorze brązowym o tym samym kształcie i napisie jak odznaka II stopnia.

Oceny na poszczególne stopnie odznaki powinny obejmować wymogi określone dla odpowiedniej grupy wieku żołnierzy w instrukcji wychowania fizycznego i sportu w Wojsku Polskim.

Żołnierz zawodowy tracił prawo noszenia odznaki po upływie jednego roku od daty przejścia do następnej grupy wiekowej w wypadku, gdy nie wykazał się sprawnością wymaganą do zdobycia odznaki w tej grupie.

Żołnierze uprawnieni do noszenia odznaki nosili ją wyłącznie na ubiorze wyjściowym (nosi się tylko odznakę jednego stopnia). W wojskach lądowych, lotniczych i obrony powietrznej kraju nosili odznakę na klapie prawej górnej kieszeni kurtki, w marynarce wojennej na prawej stronie kurtki oficerskiej na wysokości pierwszego górnego guzika, a na bluzach marynarskich 1 cm nad odznaką np. „Wzorowego Marynarza” lub „Wzorowego Kierowcy”, czy też odznaką absolwenta szkoły (kursu)^[4] (zobacz „zasady noszenia oznak wojskowych na umundurowaniu galowym”).

Odznaka została przywrócona decyzją Ministra Obrony Narodowej Nr 260/MON z dnia 3 września 2012 r.^[5] Decyzja ta określa wymagania sprawnościowe dla żołnierzy starających się o uzyskanie WOSF. Odznaka jest jednostopniowa. W 2019 weszły w życie nowe kryteria nadawania odznaki, lecz jej wygląd nie zmienił się^[6].

Przypisy

1. Zarządzenie nr 32/MON Ministra Obrony Narodowej z 20 maja 1969 w sprawie Wojskowej Odznaki Sprawności Fizycznej, „Dziennik Rozkazów MON” 1969, nr 15, poz. 64, s. 176–179.
2. Mieczysław Wełna: Odznaki i oznaki Ludowego Wojska Polskiego. Katalog. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1989, s. 55. ISBN 83-04-02954-5.
3. Zarządzenie nr 62/MON Ministra Obrony Narodowej z 14 grudnia 1970 r. zmieniające zarządzenie w sprawie Wojskowej Odznaki Sprawności Fizycznej, „Dziennik Rozkazów MON” 1970, 31 grudnia, nr 21, poz. 109, s. 320–321.
4. Przepisy ubiorcze żołnierzy Wojska Polskiego, sygn. Mund. 45/71/I, tom I Wojska lądowe, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1972, s. 31.
5. Decyzja Nr 260/MON z dnia 3 września 2012 r. w sprawie wprowadzenia Wojskowej Odznaki Sprawności Fizycznej (Dz.Urz.MON z 2012 poz. 340)
6. Decyzja Nr 89/MON z dnia 14 czerwca 2019 r. w sprawie wprowadzenia Wojskowej Odznaki Sprawności Fizycznej (Dz.Urz.MON z 2019 poz. 115)