Wikipedysta:Wojimz/BUMAR-KOSZALIN

BUMAR-KOSZALIN

Fabryka Maszyn "BUMAR-KOSZALIN" Spółka Akcyjna w Koszalinie

Państwo	Polska
Miejscowość	Koszalin
Adres	ul. Lechicka 51 75-842 Koszalin
Typ budynku	przemysłowy
Rozpoczęcie budowy	1945
Położenie na mapie Polski Fabryka Maszyn "BUMAR-KOSZALIN" Spółka Akcyjna w Koszalinie
54°10′38″N 16°10′08″E
Strona internetowa

Rys historyczny

Spółdzielnia została zorganizowana na walnym zgromadzeniu członków organizatorów w dniu 30 września 1945 r. Statut wówczas przyjęty, stanowiący podstawę prawną działalności Spółdzielni został zarejestrowany w Sądzie Okręgowym w Koszalinie dnia 23.X.1946 r. pod numerem RS-19. Spółdzielnia należała do Związku Rewizyjnego Spółdzielni Rzeczypospolitej Polskiej, od którego uzyskała oświadczenie o celowości działalności z dnia 25.X.1945r. Ostatnio przed rozwiązaniem Spółdzielnia była członkiem Krajowego Związku Spółdzielni Transportu i Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy. Na pierwszym Walnym Zgromadzeniu został wybrany Zarząd. Na tym samym posiedzeniu wybrano pierwszą Radę Nadzorczą. W początkowym okresie Spółdzielnia prowadziła warsztaty mechaniczne w celu montowania, naprawy i dorabiania części mechanicznych do pojazdów samochodowych. Uchwała Walnego Zgromadzenia z dnia 23.VI.1946r. rozszerzono działalność na zakup samochodów zdekompletowanych oraz od 27.07.1946r. prowadzenia sklepu z częściami samochodowymi. Spółdzielnia, uzyskała w roku 1946 prawa przejmowania do napraw samochodów ciężarowych przekazywanych przez armie polską i radziecką, oraz poniemieckich pozostałych po zakończeniu działań wojennych. W lutym 1946r. Spółdzielnia otrzymała z Ministerstwa Aprowizacji i Handlu możliwość rozdziału samochodów z UNRRA na ówczesne województwo szczecińskie. W tym też czasie terytorialny zakres działania Spółdzielni rozciągał się obok województwa szczecińskiego, na województwa Gdańskie, Łódzkie i m.Warszawę, gdzie istniała filia spółdzielni.

W związku z rozdziałem samochodów amerykańskich pracownicy Spółdzielni zostali przeszkoleni w ich naprawie. Do lipca 1946 r. łącznie pobrano ze Składnicy Morskiej w Orłowie i rozprowadzono 275 samochodów i przyczep. W okresie od 01.05.1946r. do 31.10.1946r. spółdzielnia była punktem rozdziału samochodów UNRRA na Pomorzu Zachodnim. W roku 1947 obok wykonywania usług remontowych pojazdów samochodowych podjęto produkcję dla przedsiębiorstw gospodarki komunalnej, polewaczek wodnych, piaskarek i zamiataczek ulicznych oraz pługów do odśnieżania, zabudowanych na podwoziach samochodowych. Dynamiczny rozwój produkcji podyktowany zapotrzebowaniem krajowym spowodował wzrost zatrudnienia w latach 1949/1952 do 200 pracowników produkcyjnych. Rozpoczęto zabudowę podwozi samochodowych o specjalnych przeznaczeniach, między innymi do przewozu mięsa, wywożenia śmieci, wozów strażackich i dla potrzeb wytwórni filmowych. W 1949r. wyprodukowano i sprzedano łącznie 24 szt. polewaczek i zamiatarek. W pierwszych latach z inicjatywy członków spółdzielni powstała organizacja polityczna Polskiej Partii Socjalistycznej, zjednoczona w 1948 r. z Polską Partią Robotniczą w jedną organizację polityczną Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą. Równocześnie ze względu na ograniczoną powierzchnię produkcyjną, władze miasta Koszalina przekazały w zarząd i użytkowanie teren i zabudowania hali przy ulicy Kaszubskiej 4. Wówczas to zostały nawiązane kontakty z odbiorcami produkcji specjalnej co w efekcie pozwoliło na uruchomienie nowych asortymentów dla potrzeb obronności kraju. W roku 1952 stan zatrudnienia wynosił 173 osoby - wyprodukowano 40 szt. polewaczek i zamiatarek, 10 szt. śmieciarek, 2 szt. polewaczek, 1 wóz do wywozu fekaliów. W drodze dalszego rozwoju w roku 1957 kierownictwo spółdzielni wraz z aktywem społeczno-politycznym, przewidując w perspektywie możliwość podjęcia produkcji eksportowej, uzyskało zgodę od władz miejskich i wojewódzkich na zagospodarowanie terenu przy ul. Lechickiej 51 o powierzchni 8 ha wraz z halami produkcyjnymi. Uruchomiona została dodatkowa nowa produkcja z przeznaczeniem na eksport: Chin i Korei - cysterny do przewozu mleka, Iran - cysterny do przewozu wody, Hiszpania - cysterny do przewozu wina, Czechosłowacja - zbiorników paliwowych. W późniejszym okresie działalność produkcyjna została ograniczona do: produkcji nadwozi pojazdów mechanicznych oraz usług w zakresie remontu samochodów osobowych i ciężarowych. Zakres terytorialny został też ograniczony do województwa koszalińskiego. Działalność produkcyjna koncentrowała się w trzech zakładach: w Koszalinie przy ul. Lechickiej i przy ul. Kaszubskiej oraz w zakładach w Sławnie Równocześnie rozpoczęto produkcję autobusów dla przedsiębiorstw komunikacji krajowej na podwoziach star i skoda. Należy zauważyć, że działalność produkcyjno zakładu w pierwszych latach po wyzwoleniu odegrała w związku z tym dużą rolę w zagospodarowaniu wyzwolonych terenów. Ambicje załogi liczącej już w roku 1960 przeciętnie 500 do 600 pracowników nie mogły być spełnione z uwagi na niski poziom techniczny wyposażenia maszyn produkcyjnych, z tych względów dalszy dynamiczny rozwój zakładu uzależniony był od uzyskanych środków inwestycyjnych na realizację postępu technicznego a zatem wzrostu wydajności pracy. Nie bez znaczenia było ograniczone zaopatrzenie materiałowe, które preferowało w pierwszym rzędzie przemysł kluczowy. Dlatego też Spółdzielcy, widząc szansę w przejściu do przemysłu kluczowego, zwrócili się do władz terenowych z wnioskiem o powołanie do działalności w miejsce dotychczasowej spółdzielni pracy, przedsiębiorstwa państwowego. Decyzją Ministra Przemysłu Ciężkiego, z dniem 1 lipca 1962 roku powołane zostało przedsiębiorstwo pod nazwą Fabryka Urządzeń Budowlanych. W pierwszych latach działalności przedsiębiorstwa państwowego cały wysiłek skierowany został na wyzwolenie rezerw produkcyjnych przez modernizację parku maszynowego, zagospodarowanie powierzchni produkcyjnej, poprawy warunków pracy załogi, co w efekcie pozwoliło na uzyskanie lepszych efektów produkcyjnych, jakościowych i ekonomicznych przez wzrost wydajności pracy. Z chwilą przejścia do resortu przemysłu ciężkiego zmieniany został stopniowo profil produkcji odpowiadający branżowym potrzebom w zakresie maszyn budowlanych zabudowanych na pojazdach samochodowych jak żurawie, podnośniki montażowe, betoniarki oraz kooperacja branżowa, czynna.

Założenia te znalazły potwierdzenie w rozwoju eksportu i osiągniętych wskaźnikach za lata 1962—1985 Produkcja towarowa w cenach zbytu:

1962 - 70,1 min zł

1972 - 351.1 min zł

1980 - 680,0 min zł

1985 - 1.430,9 min zł

Zatrudnienie:

1962 - 462 osoby

1972 - 527 osób

1980 - 545 osób

1985 - 440 osób

Eksport wg cen zbytu:

1962

1973 - 5.5 min zł

1975 - 23,0 min zł

1980 - 150,0 min zł

1985 - 478,0 min zł

Z przytoczonych informacji wynika, że prawie cały przyrost produkcji osiągnięto w wyniku wzrostu wydajności pracy przy niewielkich nakładach inwestycyjnych o charakterze modernizacyjnym. W latach tych przedsiębiorstwo wykonywało i przekraczało ustalone zadania we wszystkich wskaźnikach podstawowych a także jakościowych, czego dowodem był udział wyrobów grupy „A" w ogólnej produkcji w wysokości około 90%. Jakość wyrobów zadecydowała o tym; że w roku 1973/74 przedsiębiorstwo rozpoczęło w większym zakresie produkcję eksportową z przeznaczeniem do krajów K.K. i K.S. Wyniki pracy załogi i gospodarności znalazły potwierdzenie w uzyskaniu w tych latach we współzawodnictwie międzyzakładowym branży dwa razy I miejsca łącznie ze sztandarem przechodnim Ministra Przemysłu Maszynowego i Zarządu Głównego Związków Zawodowych Metalowców oraz trzy razy II miejsca w ramach zjednoczenia "BUMAR". Załoga fabryki zdobyła na własność proporzec w latach 1969 - 1971 za zajęcie I miejsca we współzawodnictwie gospodarki materiałowej oraz I miejsce w roku 1979. Pracownicy skupiający się wokół organizacji partyjnej liczącej ponad 100 członków dali wyraz pełnego poparcia polityki Partii i Rządu, deklarując w roku 1972 dodatkową produkcję w ramach 20 miliardów, którą wykonali w wartości 1,5 miliona złotych. Pełne usatysfakcjonowanie załogi znalazło potwierdzenie za dobrze spełniony obowiązek w wykonaniu z nadwyżką dodatkowej produkcji, w dyplomie wyróżniającym fabrykę przez Komitet Centralny PZPR i Rząd PRL oraz Ministra Przemysłu Maszynowego. Również takim dyplomem może się poszczycić załoga fabryki za rok 1973, biorąc czynny udział w realizacji i wykonaniu dodatkowych zadań w ramach 30 miliardów złotych. Stałe i rytmiczne wykonywanie zadań produkcyjnych oraz podejmowanie przez załogę dodatkowych zobowiązań i czynów społecznych znalazło swoje odbicie również w nadaniu fabryce przez Radę Państwa z okazji XXX-lecia PRL Orderu Sztandaru Pracy I klasy. W roku 1974 zakład został wyróżniony medalem i dyplomem za wyniki w ogólnopolskim współzawodnictwie o tytuł „Przodujący Klub Techniki i Racjonalizacji". Rozważna polityka kadrowa od 1962 roku przez uruchomienie przyzakładowej szkoły zawodowej dającej rocznie przeciętnie 50 do 70 absolwentów w zawodzie tokarz, spawacz, ślusarz oraz szkolenie załogi w szkołach średnich i wyższych. Pozwoliła zabezpieczyć nie tylko własne potrzeby w zatrudnieniu ale także udzielić pomocy kadrowej nowo powstającym w tych latach zakładom w Koszalinie jak: Fabryko Maszyn Lampowych "Unima", Fabryka Półprzewodników "Kazel", Fabryka Narzędzi Skrawających i innych. Doświadczenie zdobywane przez lata w produkcji maszyn budowlanych pozwoliło nam wyspecjalizować się ściśle w produkcji podnośników montażowych – podestów ruchomych montowanych na różnego rodzaju podwoziach samochodowych oraz na przyczepkach. W programie produkcji zakład posiada aktualnie urządzenia o wysokości roboczej od 10 do 42 m. Dostarcza podnośniki między innymi dla straży pożarnej, zakładów energetycznych, firm komunalnych, stoczni oraz firm reklamowych. Obecnie głównym obszarem działania jest rynek polski. Jednakże w ostatnich latach udało się wyeksportować kilka urządzeń do Czech. Maszyny te są eksploatowane przez czeskie jednostki straży pożarnej.

Ważniejsze wydarzenia w historii fabryki na przestrzeni lat 1945 – 2010

• VI.1945 - IX.1945r. Warsztaty Naprawy Taboru Samochodowego Ministerstwa Aprowizacji i Handlu w obiektach przy ul. Kaszubskiej 1. Zatrudnienie kilkanaście osób. Podstawowa działalność to remont i naprawa pojazdów samochodowych.
• IX. 1945r. Powstanie „Pierwszej Zachodnio-Pomorskiej Spółdzielni Pracy Mechaników Samochodowych” w Koszalinie.
• 30.IX.1945r. Pierwsze organizacyjne Walne Zgromadzenie „Pierwszej Zachodnio-Pomorskiej Spółdzielni Pracy Mechaników Samochodowych” w lokalu przy ul. Zwycięstwa 49.
• 1945 - 46r. Zatrudnienie około 30 osób. Produkcja - remonty pojazdów samochodowych przejmowanych i kupowanych od wojska, oraz z demobilu i sprzedaż po przedsiębiorstwach. Uruchomienie sklepu z częściami samochodowymi. Komisowa sprzedaż samochodów na terenie Pomorza Zachodniego. W 1946r. Spółdzielnia otrzymała z Ministerstwa Aprowizacji i Handlu możliwość rozdziału samochodów z UNRRA (Administracja Narodów Zjednoczonych do Spraw Pomocy i Odbudowy). Do lipca 1946r. łącznie pobrano ze Składnicy Morskiej w Orłowie i rozprowadzono 275 samochodów i przyczep.
• 1947 - 48r. Zatrudnienie łącznie z powołanymi oddziałami spółdzielni w Warszawie i Wrocławiu około 80 osób. Podstawowa działalność: remonty pojazdów oraz produkcja polewaczek, zamiataczek, piaskarek, pługów odśnieżnych. Zapoczątkowanie w Koszalinie działu lakierniczego i tapicerskiego.
• 1948r. Uruchomienie oddziału Spółdzielni w Warszawie – zatrudnienie 12 osób. Podstawowa działalność to przerabianie i sprzedaż samochodów.
• 1949 - 50r. Zatrudnienie około 100 osób. Uruchomienie produkcji wozów do przewozu mięsa (chłodnie) oraz wozów strażackich.
• 1951 - 52r. Zatrudnienie około 150 osób. Uruchomienie produkcji wozów specjalnych dla potrzeb wytwórni filmowych, oraz wozów do wywożenia śmieci.
• 1953 - 54r. Przejęcie od Ministerstwa Poczt i Telegrafów obiektów przy ul. Kaszubskiej 4 i uruchomienie produkcji cystern mlecznych, wodnych i do przewozu paliw płynnych.
• 1957 - 58r. Rozpoczęcie produkcji wozów pogotowia technicznego dla PGM i PGR. Zatrudnienie około 300 osób.
• 1957 - 58r. Przejęcie obiektów przy ul. Lechickiej 51 i uruchomienie produkcji cystern do przewozu piwa, wina, wody spożywczej oraz mleka dla potrzeb krajowych oraz na eksport m. in do: Chin, Korei (cysterny mleczne). Iranu (cysterny do wody spożywczej), Hiszpanii (cysterny do wina). W tych latach również przygotowano i uruchomiono produkcję autobusów na podwoziach Fiat i Star. Zatrudnienie około 500 osób.
• 1959 - 60r. Uruchomienie seryjnej produkcji autobusów na podwoziach star oraz przygotowanie produkcji autobusów na podwoziu skoda. Kontynuowanie produkcji cystern do przewozu paliw płynnych dla potrzeb LOT i na eksport do Czechosłowacji. Zatrudnienie około 650 osób.
• 1961 - 62r. Kontynuacja produkcji autobusów i cystern specjalnych oraz przygotowanie do uruchomienia produkcji przyczep dla rolnictwa. Zatrudnienie około 600 osób.
• 1.VII.1962r. Przejecie zakładu przez Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego i podporządkowanie Zjednoczeniu Przemysłu Maszyn Budowlanych. Przedmiotem działalności przedsiębiorstwa ma być produkcja żurawi hydraulicznych oraz maszyn i urządzeń budowlanych i transportowych.
• 1963 - 1964r. Zaniechanie produkcji autobusów a wprowadzenie do produkcji nawijaczy kabla do ZB-45 i ZB 80. kabin do dźwigów oraz podnośników hydraulicznych do montażu na skrzyniach ładunkowych (HDS). Zatrudnienie około 550 osób.
• 1965 - 1968r. Uruchomienie produkcji podnośników PMH-220 oraz żurawi ZS4 na podwoziach Star. Zatrudnienie około 550 osób.
• 1969 - 1974r. Uruchomienie produkcji betoniarek BS42 oraz BS21. Opracowanie i uruchomienie produkcji podnośnika PM18. Zaniechanie produkcji cystern specjalnych. Zatrudnienie około 600 osób.
• 1975r. Uruchomienie produkcji odmiany eksportowej podnośnika montażowego PI81, PI82 i PI83, Eksport tych wyrobów do Danii i Egiptu. Modernizacja produkcji betoniarek - metodą analizy wartości - i uruchomienie produkcji nowej wersji tego wyrobu pod symbolem MS21.
• 1976r. Intensywny rozwój eksportu podnośników do II-go obszaru płatniczego i wyeksportowanie łącznie 17 szt. do Danii, Anglii i Szwecji. Uruchomienie eksportu do ZSRR i wyeksportowanie 12 szt. podnośników. Uruchomienie produkcji podnośników w wersji pożarniczej. Dynamika eksportu 118,5%.
• 1977r. Uruchomienie produkcji żurawia hydraulicznego teleskopowego Hydros T061 o udźwigu 6,3 t. Uruchomienie produkcji wciągarek hydraulicznych do żurawi o udźwigu 63 t i 100 t. Dalsze rozszerzenie eksportu podnośników do Szwecji, Anglii i Finlandii oraz do ZSRR. Łącznie eksport wynosi 196 szt. tych wyrobów. Dynamika eksportu 377%. Eksport betoniarek MS-21 do Bułgarii. W związku z dużym zainteresowaniem kontrahentów zagranicznych przygotowywanie dalszych odmian podnośników hydraulicznych o wysokości podnoszenia 10 i 30 m. Uchwały 105 i 113/77 Rady Ministrów dotyczące m. in. FMB przewidują rozbudowę i modernizację Fabryki (II etap) pod dalsze rozszerzenie produkcji eksportowej głównie do II obszaru płatniczego. Rozpoczęcie zadania rozbudowy w 1978 r.
• 1978 r. Zatrudnienie 549 osób. Dalszy rozwój produkcji podnośników. Uruchomienie podnośnika 10 m na eksport do krajów skandynawskich. Znaczne zwiększenie eksportu podnośników do ZSRR.
• 1979-1980r. Zatrudnienie 555 osób. Utrzymywanie wysokiego poziomu eksportu. Uruchomienie produkcji podnośnika P-100 na rynek krajowy, zabudowanego na wózku akumulatorowym. Osiągnięto najwyższy poziom produkcji i sprzedaży.
• 1980r. W Fabryce został założony Związek Zawodowy NSZZ „Solidarność” a jego pierwszym przewodniczącym był Tadeusz Wolf. Stan wojenny przerwał działalność związku na 8 lat, a jego reaktywacja nastąpiła w 1989 roku. Od 1995 roku do dnia dzisiejszego funkcję przewodniczącego NSZZ ”Solidarność” pełni Bogdan Cyman.
• 1981r. Zatrudnienie 521 osób. Ograniczenie produkcji żurawi o udźwigu 4 t. Uruchomienie produkcji mieszalników do betonu o pojemności zasypowej 3 m3 zabudowanych na podwoziu Jelcz.
• 1982r Zatrudnienie 481 osób. Kontynuacja produkcji maszyn budowlanych (podnośników, mieszalnika, żurawia) oraz produkcji eksportowej lecz w zmniejszonej ilości ze względu na ogólną sytuację gospodarczą w kraju wynikającą z ograniczeń zakupu dóbr inwestycyjnych.
• 1983r. Zatrudnienie 450 osób. Znaczne ożywienie zapotrzebowania na nasze wyroby. Uruchomienie produkcji podnośnika o wysięgu 21 m. Wzrost eksportu do ZSRR i Francji, dynamika wzrostu 179%. Rozpoczęcie prac przygotowawczych do produkcji podnośnika o wysięgu 30 m. Wyprodukowanie pierwszych sztuk podnośników trzy-członowych o wysięgu 16 i 21 m z przeznaczeniem na rynki II obszaru płatniczego. Eksport do Francji PM0184H. W Fabryce został założony Związek Zawodowy FMB „BUMAR-Koszalin” przez Komitet Założycielski. Pierwszym przewodniczącym został wybrany Czesław Bednarek (pełnił funkcję w latach 1983 – 1991). Związek zawodowy działa do dnia dzisiejszego, a od 2009r. funkcję przewodniczącej Związku Zawodowego Pracowników „BUMAR-Koszalin” S.A. pełni Helena Gabrysiak.
• 1984r. Zatrudnienie 436 osób. Dalszy wzrost eksportu wyrobów. Dynamika eksportu 126,4%. Rozpoczęcie produkcji podnośnika o wysięgu 14 m z przeznaczeniem na rynek francuski.
• 1985r. Zatrudnienie 440 osób. Budowa prototypu podnośnika 30 m. Przygotowania do uruchomienia produkcji żurawia hydraulicznego R061 (6-8 T). Planowany przyrost eksportu 127,4%.
• 1987r. Eksport podnośników PM0210 na podwoziach Volvo, Skania do Szwecji i Norwegii.
• 1994r. Rozpoczęcie produkcji podnośników PMB120 i PMB120E na podwoziach Tarpan, Lublin.
• 1995 r. 50-lecie zakładu.
• 1996r. Nagroda I stopnia NOT za wybitne osiągnięcia w dziedzinie techniki za opracowanie dokumentacji konstrukcyjnej i wdrożenie do produkcji podestu ruchomego PMT0180.
• 01.I.1998r. Fabryka została przekształcona w Spółkę Akcyjną Skarbu Państwa.
• 1998r. Został zbudowany prototyp podnośnika PMT-40 za który otrzymaliśmy nagrodę GRAND PRIX na targach SAWO w Bydgoszczy. Dyrektorem fabryki zostaje wybrany Bolesław Mojski.
• 2000r. I nagrody Wojewody Pomorskiego i Wojewody Zachodniopomorskiego w konkursie „Pomorski produkt 2000” za podest montażowy PMT-16.
• 2001r. Rozpoczęcie produkcji podnośnika PMT-25D. Grand Prix 2001r na targach SAWO w Bydgoszczy za podest PT-30.
• 2002r. Grand Prix 2002r – Targi EDURA w Częstochowie za podest pożarniczy PMT-25D.
• 2003r. Uzyskanie certyfikatu systemu zarządzania jakością na zgodność z normą PN-EN ISO 9001:2001. Dyrektorem fabryki zostaje wybrany Jerzy Romanowski.
• 2005r. Wyprodukowanie prototypów podnośników montażowych PMT-16EU i PMT-20
• 2006r. Eksport podnośnika pożarniczego PMT-42D na podwoziu Mercedes-Benz Actros 2541 do Republiki Czeskiej.
• 2007r. Eksport podnośnika pożarniczego PMT-25D.05 na podwoziu Mercedes-Benz Atego 1325 do Republiki Czeskiej