Waleń południowy

Waleń południowy^[11], wieloryb biskajski południowy, wal biskajski południowy^{[potrzebny przypis]} (Eubalaena australis) – gatunek ssaka z rodziny walowatych (Balaenidae).

Waleń południowy

Eubalaena australis[1]
(Desmoulins, 1822)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	Cetartiodactyla
Podrząd	Whippomorpha
Infrarząd	walenie
Parvordo	fiszbinowce
Rodzina	walowate
Rodzaj	waleń
Gatunek	waleń południowy
Synonimy
Balæna australis Desmoulins, 1822[2] Balæna antarctica Lesson, 1828[3] Balaena mysticetus antarctica[a] Schlegel, 1841[4] Balæna antipodum J.E. Gray, 1843[5] Balæna antipodarum[b]: J.E. Gray, 1843[6] Hunterus Temminckii J.E. Gray, 1864[7] Eubalæna Capensis J.E. Gray, 1866[8] Balæna Hectori J.E. Gray, 1874[9]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[10]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1822 roku francuski przyrodnik Antoine Desmoulins nadając mu nazwę Balæna australis^[2]. Holotyp pochodził z zatoki Algoa, w Prowincji Przylądkowej Wschodniej, w Południowej Afryce^[12]; holotypem był szkielet znajdujący się w kolekcji w Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu zebrany przez De Lalande’a w 1820 roku^[13].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[14].

Etymologia

• Eubalaena: gr. ευ eu „ładny, piękny”; rodzaj Balaena Linnaeus, 1758 (wal)^[15].
• australis: łac. australis „południowy”, od auster, austri „południe”^[16].

Zasięg występowania

Waleń południowy występuje w wodach o niskich temperaturach na półkuli południowej, głównie na szerokości geograficznej południowej 20–60°S z wyjątkiem obu wybrzeży Ameryki Południowej, występując na większości niższych szerokości geograficznych^[14]. Zimą koncentruje się w pobliżu wybrzeży południowej Australii, Nowej Zelandii, atlantyckich wybrzeży Ameryki Południowej (Argentyna, Brazylia) i południowej Afryki (głównie Południowa Afryka), ale także widywany w Chile, Peru, archipelagu Tristan da Cunha i wschodniego wybrzeża Madagaskaru; latem, głównie na szerokości geograficznej południowej 40-50°S, ale także na Antarktydzie do szerokości geograficznej południowej 65°S i wokół wysp Georgii Południowej^[14].

Morfologia

Długość ciała 1500–1650 cm; masa ciała do około 60000 kg^[17]. Noworodki osiągają długość ciała 450–600 cm^[17]. Ma średnio 222 od szarych do czarnych fiszbinów o delikatnych frędzlach i maksymalnej długości 240 cm^[17]. Jego głowa stanowi jedną trzecią długości całego ciała.

Status zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. least concern „najmniejszej troski”)^[10].

Zwierzęta te były masowo zabijane przez wielorybników. Obecnie ich populacja wynosi około 7 tysięcy sztuk i stale rośnie.

Uwagi

1. Nie Balæna antarctica Lesson, 1828.
2. Niepoprawna późniejsza pisownia Balaena antipodum J.E. Gray, 1843.