Remove ads
Wacław Leszczyński herbu Wieniawa (ur. 15 sierpnia 1605 w Baranowie Sandomierskim[1], zm. 1 kwietnia 1666 w Łyszkowicach) – biskup warmiński 1644–1659, arcybiskup gnieźnieński od 1658, prymas Polski, prepozyt płockiej kapituły katedralnej w latach 1643–1644[2], przedstawiciel dyplomatyczny Rzeczypospolitej w Królestwie Francji w 1645 roku[3].
| Prymas Polski i Litwy | ||
 | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | ||
| Data śmierci | ||
| Miejsce pochówku |
bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja w Łowiczu | |
| Arcybiskup gnieźnieński, Prymas Polski | ||
| Okres sprawowania |
1659–1666 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
1637 | |
| Sakra biskupia |
23 kwietnia 1645 | |
| Data konsekracji |
23 kwietnia 1645 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konsekrator | |||||||
| |||||||
Remove ads
Pochodził z możnowładczego rodu wywodzącego się z południowej Wielkopolski, a pieczętującego się herbem Wieniawa. Był synem wojewody brzeskokujawskiego Andrzeja i Zofii z Opalińskich. Na wyraźne życzenie ojca, gorliwego kalwinisty, został ochrzczony w tym wyznaniu. Jednak po śmierci Andrzeja Leszczyńskiego, matka, gorliwa katoliczka, wychowała jego i jego rodzeństwo na katolików. Jego rodzonym bratem był Jan Leszczyński, kanclerz wielki koronny, a przyrodnim Rafał Leszczyński (wojewoda bełski), przywódca kalwinistów w Koronie.
Remove ads
- skończył Kolegium Jezuitów w Poznaniu, a następnie studiował w Perugii, Padwie i Paryżu.
- od 1630 r. był sekretarzem króla Zygmunta III Wazy,
- od 1633 r. był kanonikiem krakowskim, prepozytem płockim i łęczyckim,
- w 1637 r. przyjął święcenia kapłańskie
- od 1643 r. był referendarzem wielkim koronnym.
- w dniu 29 lutego 1644 r. został kanonikiem fromborskim a 6 kwietnia tego samego roku został wybrany przez kapitułę na biskupa warmińskiego
- w 1645 r. z rąk nuncjusza apostolskiego w Polsce abpa Giovanniego de Torresa przyjął sakrę biskupią w kolegiacie Św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Był również administratorem apostolskim diecezji sambijskiej
- wkrótce po objęciu biskupstwa warmińskiego wyjechał z polecenia króla Władysława IV z poselstwem do Francji po królową Ludwikę Marię Gonzagę. Był zwolennikiem stronnictwa francuskiego.
- Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 31 lipca 1648 roku[4], w 1648 roku był elektorem Jana II Kazimierza Wazy z województwa chełmińskiego[5], podpisał jego pacta conventa[6].
- w stolicy swego biskupstwa, w Lidzbarku Warmińskim urządził wystawny dwór. Był pierwszym biskupem warmińskim, który tytułował się „księciem cesarstwa”. Był gorliwym zarządcą diecezji. Dbał o szkoły jezuickie, udzielał stypendiów, konserwował zamki biskupie. Wybudował letnią rezydencję biskupów (dworek modrzewiowy) w Sątopach i dom pielgrzyma w Świętej Lipce. Podczas najazdu szwedzkiego na Warmię w 1655 r. ukrył się w Królewcu. Gdy Warmię zagarnął elektor pruski Fryderyk Wilhelm, lękając się o los Kościoła złożył hołd elektorowi. Został za to oskarżony o zdradę. Aby się rehabilitować, przyczynił się do zawarcia traktatów welawskich w roku 1657. Po tym nie wypominano mu już zdrady, a król Jan Kazimierz zaproponował arcybiskupstwo gnieźnieńskie i godność prymasowską
- Prymasem Polski był od roku 1659. Był zwolennikiem reform Jana Kazimierza. W okresie rokoszu próbował pogodzić Jerzego Lubomirskiego z królem.
- w 1661 roku otrzymał ze skarbu francuskiego 12 000 liwrów[7].
- zmarł 1 kwietnia 1666 roku w Łyszkowicach.
Pochowany w kolegiacie Wniebowzięcia NMPi św. Mikołaja w Łowiczu[8][9].
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads