Włodzimierz Jastrzębski (historyk)

Włodzimierz Jastrzębski (ur. 3 września 1939 w Siedlcach, zm. 26 stycznia 2024 w Bydgoszczy^[1]) – polski historyk i publicysta, od 1996 do 2003 szef Instytutu Historii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, były dziekan Wydziału Humanistycznego UKW, z zamiłowania szachista.

Ten artykuł dotyczy polskiego historyka. Zobacz też: inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Włodzimierz Jastrzębski

Włodzimierz Jastrzębski (zdjęcie z przełomu lat 60. i 70)
Data i miejsce urodzenia	3 września 1939 Siedlce
Data i miejsce śmierci	26 stycznia 2024 Bydgoszcz
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia najnowsza Polski, historia współczesna
Alma Mater	Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Doktorat	1968
Habilitacja	1977 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Profesura	1990
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Odznaczenia

Włodzimierz Jastrzębski

Włodzimierz Jastrzębski, Tuchola 2010
Ranking FIDE	1708
Ranking krajowy FIDE	niesklasyfikowany na liście aktywnych

Życiorys

W 1963 r. ukończył studia na Wydziale Historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, zdobywając tytuł magistra. Kolejne stopnie naukowe: 1968 – doktorat, 1977 – habilitacja w Instytucie Historii UAM na podstawie pracy Polityka narodowościowa w okręgu Rzeszy Gdańsk - Prusy Zachodnie w latach 1939–1945^[2], 1990 – profesura, 1993 – profesor zwyczajny^[3]. Staże naukowe odbywał m.in. w Archiwum Federalnym w Koblencji, Instytucie Historii Najnowszej w Monachium, Uniwersytecie w Lipsku, w archiwach oraz bibliotekach w Poczdamie, Kassel, Marburgu i Moskwie.

Był członkiem m.in. Polskiego Towarzystwa Historycznego, Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego^[4], Instytutu Zachodniego w Poznaniu, Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy^[5] i Komitetu Badań Naukowych PAN^[3]. Jest autorem kilkudziesięciu książek i kilkuset pozycji naukowych oraz popularnonaukowych. Autor haseł w Słowniku biograficznym działaczy polskiego ruchu robotniczego^[6]. W czasie swojej pracy zawodowej wypromował kilkuset magistrów i kilku doktorów.

Jednym z jego hobby były szachy. Początkowo reprezentował klub AZS UKW Bydgoszcz, następnie był zawodnikiem klubu OSiR Tuchola, z którym w sezonie 2017/2018 wywalczył awans do III ligi Drużynowych Mistrzostw Polski (woj. kujawsko-pomorskie). Posiadał II kategorię szachową^[7].

Kariera zawodowa

• 1963–1966 – asystent w Regionalnej Pracowni Naukowo-Badawczej Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego,
• 1966–1970 – pracownik Referatu Historii Partii KW PZPR w Bydgoszczy,
• 1970–1973 – adiunkt i kierownik w Zakładzie Historii Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Bydgoszczy,
• 1973–1975 – zastępca dyrektora Instytutu Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych w Bydgoszczy,
• 1975–1988 – kierownik Zakładu Historii i Nauk Politycznych Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy,
• 1978–1981 i 1984-1988 – zastępca dyrektora Instytutu Nauk Społecznych,
• 1981–1984 – prorektor ds. studenckich Wydziału Humanistycznego Akademii Bydgoskiej,
• 1990–1996 – dziekan Wydziału Humanistycznego,
• 1996–2024 – dyrektor Instytutu Historii Akademii Bydgoskiej (obecnie Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy).

Wybrane publikacje

• Bronisław Dembiński (1858–1939) wybitny historyk, polityk i działacz społeczny (ISBN 83-7322-938-8)
• Cichociemny z Bydgoszczy i inne opowiadania historyczne (2009, ISBN 978-83-61186-16-8)
• Der Bromberger Blutsonntag : Legende und Wirklichkeit (1990, ISBN 83-85003-38-X)
• Dywersja czy masakra ? : cywilna obrona Bydgoszczy we wrześniu 1939 r. (1988, ISBN 83-03-02193-1)
• Historia kultury fizycznej (2005, ISBN 83-7096-552-0)
• Katyń 1940 (1995, ISBN 83-904635-0-4)
• Leon Janta Połczyński (1867–1961) - minister i senator z Borów Tucholskich (2001, ISBN 83-7174-820-5)
• Okupacja hitlerowska na Pomorzu Gdańskim w latach 1939–1945 (1984, 8321571840)
• Pomorskie rody ziemiańskie w czasach nowożytnych. Red. W. Jastrzębski (2004, ISBN 83-89886-05-7)
• Terror i zbrodnia : eksterminacja ludności polskiej i żydowskiej w rejencji bydgoskiej w latach 1939–1945 (1974)
• W dalekim, obcym kraju : deportacje Polaków z Pomorza do ZSRR w 1945 roku (1990, ISBN 83-7003-138-2)
• Wrzesień 1939 roku i jego konsekwencje dla ziem zachodnich i północnych Drugiej Rzeczypospolitej (ISBN 83-231-1208-8, wspólnie z Ryszardem Studzińskim)

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Odznaka Honorowa za Zasługi dla Miasta Bydgoszczy

Nagrody

• Nagroda WRN w Bydgoszczy I stopnia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauki (zespołowa) za pracę Pod czerwonym sztandarem (1969)^[8]

Przypisy

1. Wyborcza.pl [online], bydgoszcz.wyborcza.pl [dostęp 2024-01-26].
2. Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 1956–2006, wyd. Poznańskie, Poznań 2006, s. 215.
3. Prof. Włodzimierz Jastrzębski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-10-27].
4. Skład osobowy Zarządu Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego w latach 1959–2008. btn.utp.edu.pl. [dostęp 2013-05-07].
5. Redakcja Kroniki Bydgoskiej. tmmb.pl. [dostęp 2013-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-10)].
6. Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 1: A–D, red. nacz. Feliks Tych, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1978, s. 5.
7. Centralny Rejestr Członków Polskiego Związku Szachowego: JASTRZĘBSKI Włodzimierz. [dostęp 2009-10-27].
8. Nagrody WRN w Bydgoszczy. „Litery”. rok VIII, nr 6 (90), s. 39, czerwic 1969. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Prasowe, RSW „Prasa”. [dostęp 2025-01-30].

Bibliografia

• Who is Who w Polsce [dostęp 2009-10-27 – wymaga zalogowania]

Linki zewnętrzne

• Prof. zw. dr hab. Włodzimierz Jastrzębski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-10-27].
• Włodzimierz Jastrzębski (historyk) w Katalogu Baz Szachowych
• Włodzimierz Jastrzębski – wybrane partie szachowe (ang.)
• Włodzimierz Jastrzębski – profil na stronie FIDE (ang.)

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000114641114
• VIAF: 163003666
• LCCN: n85178249
• GND: 132347652
• BnF: 12185873w
• SUDOC: 030445981
• NKC: ola2008434461
• PLWABN: 9810568888005606
• NUKAT: n93090187
• J9U: 987007274642505171
• LNB: 000218018
• LIH: LNB:V*50779;=BO

Identyfikatory zewnętrzne:

• identyfikator osoby w serwisie „Nauka Polska”: 72639
• Ludzie Nauki: v6l4g3PtTi8